DE BALTISCHE STATEN OP HET
RUSSISCHE MATJE
Repatrieering van Duitschers
uit de Oostzee=staten
De klop op de deur van Finland
EERSTE BLAD
I
Dinsdag 10 October 1939
- i
92ste Jaargang.
No: 22296
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE-HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 53IL
BUITENLAND
Verkennings vluchten boven
Duitschland
Van het Westfront
Het Fransche legerbericht
Het Ouitsche Jegerbericht
De oorlog in de lucht
De oorlog ter zee
Minister-president Daiadier spreekt
voor de radio
Redevoering van Benesj
In en om Moskoe
Persstemmen uit Italië
Geen bemiddeling
Uit den Senaat
Repatrieering van Duitschers
Portugal
Het verre Oosten
A
D«e» conra-nt terse U)gnl dagelijks, met uit
sondering tea Zon- on Feestdagen.
Prijo p«r ksrartaal f 2.—; ranoo por post
f 2.50. Pros per week: 15 eta. Afzon
derlijke nummers i ets. Abonnementen
worden dsgelyka aangenomen..
Advertentiên voor het eerstvolgend num
mer moeten' véór elf nar aan het Bureau
besorgd sqn, 's Zaterdags vóór 1» uur.
Een bepaalde plaats van advertentiên
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Prijs der Adven-entiGn: van 15 rrgris f 155;
iedere regel meer 1030, in het Zaterdagnummer
1—5 regels 1.80, iedere regel meer f 035
Beclames fO.T5 per reset Incassokosten5 ets.;
pöstkwitantle» 15 ets. Taneven van advertentiên
bij abonnement tijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
>d>ertentiên opgenomen I0Ü0 t/m. 15 woor
den, f 075 tjm. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
'er Woensdags Kleine Advertentlên tot 25woor
den f 0.25, mits tóór Dinsdaga\ ond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags- Kleine Advertentiên 11.00, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
"t
Het legerbericht van 9 October, des
avonds, luidt:
Zeer groote activiteit van de vijandelijke
patrouilles tusschen Moezel en Saar. Hier
en daar artillerievuur tusschen Moezel en
Rijn.
Het legerbericht van hedenochtend luidt:
Ten Oöstwcslen van de Saar zijn vijande
lijke pal.ro ribes nog steeds zeer actief.
iWederzijdsche actie der artillerie in de
zelfde streken
I
In een beschouwing naar aanleiding van
het oorlogscommuniqué van. gisteravond,
schrijft Havas o.m.: dat van weerszijden de
troepen thans beproefde tactisch© stellin
gen bezetten, welker permanent© verster
kingselementen verbonden of gedekt en
krachtig geconsolideerd1 worden door veld
werken. Do artillerie -staat.gereed en bij
Öte stukken, die reeds in. de versterkingen
stonden, zijn enorme hoeveelheden veld
geschut, van zwaar en licht kaliber, ge
voegd', zonder nog van de troepen te
spreken. Aan weerszijden van de contact
linie zijn in de afgeloopen vijf weken mil-
lioenen manschappen bijeengebracht, mil-
Iioenen tonnen materiaal, mitrailleurs, ka
nonnen van ieder kaliber, springstoffen
van allerlei aard', gelijk men in de mili
taire geschiedenis nooit opeengehoopt heeft
gezien zelfs niet tijdens de verschrikkelijke
materiaal-veldslagen van den vorigen oor
log. Voort3 zijn de afgeloopen weken nut
tig geweest voor het stalen van een zeer
groot aantal eenheden en het beproeven
van zekere technische wapenen, waarbij
bv. bleek, dat de Fiansehe aanval s wagens
uitstekend' voldoen.
Het opperbevel der Duitsche weermacht j
anaakt bekend
In het Oosten werden bij het optrek
ken naar de grens der Duitsche en Rus
sische belangen de opgedragen dagtaken
bereikt
In het gebied ten Noorden van den
Boeg en Soewalki zijn hiermede de be
wegingen In hoofdzaak voltooid.
In het Westea geringe activiteit van
patrouilles en artillerie.
Engdsche vliegtuigen boven
Duitschland.
Een „ooggetuige" bij de Britsche lucht
macht in Frankrijk seint:
Voor hot eerst hebben vier Engelsche
vliegtuigen overdag een verkenningsvlucht
langs de geheele Duitsche grens van Frank
rijk tot aan de Noordzee gemaakt Zjj
moesten een onderzoek instellen naar de
laatste inlichtingen, die het hoofdkwartier
van over de grens ontvangen had betref
fende de evacuatie van belangrijke ste
den, groote troepenbewegingen bij Aken,
een aanzienlijke iuchtmacihtconcentratie en
het aanleggen van versterkingen bij de
LiBfembiirgsche grens.
Men gelooft, dat een serie foto's door
twee der vliegtuigen genomen, van de
grootste waarde zullen blijken te zijn. De
vliegtuigen vertrokken in twee paren van
een der Britsche bases achter de Magi-
notlinie. Twee toestellen hadden slecht weer
en vlogen meestentijds op 2000 meter hoog
te. Zij ze'tten koers langs de zuidpunt van
Luxemburg en vlogen vervolgens over Co-
blenz, waar het vuur op hen werd ge
opend.
De granaten barstten rondom de vlie
gers uiteen, doch hun toestellen werden
niet getroflen, ook boven Siegburg werden
dj zooder resultaat beschoten. Zij zetten
hun vlucht naar de Noordzeekust voort
en vlogen daarna, met zorgvuldig vermij
den van Nederlandsch grondgebied1, naar
een vliegveld in Engeland.
De beide andere toestellen stegen voor
den dageraad op en waren reeds een
aanzienlijk stuk in Duitschland, toen de
zon opkwam. Deze vliegers hadden beter
weer. Zij konden de foto's nemen, waar
voor zij hun vlucht hadden ondernomen,
Noodlandingen van Duitsche
vliegtuigen in Denemarken.
Een Duitsch militair lesviiegtuig heeft
gisteren een noodlanding gemaakt op het
Deensehe eiland Laaland. De bestuurder,
een korporaal, had in slecht weer den
koers verloren en ten slotte wegens ge
brek aan benzine een landing moeten ma
ken. Hij is geïnterneerd, terwijl het toe
stel in beslag is genomen.
Gisteravond is op het Deensehe eiland
Fanoe een Duitsch militair vliegtuig ge
daald. Een lid van de bemanning bleek
gewond te zijn en is in een ziekenhuis
opgenomen. De drie andere inzittenden
zijn geïnterneerd. Men acht het mogelijk,
dat het toestel bij een gevecht in de
nabijheid getroffen is, doch bevestiging
van dat vermoeden heeft men niet ge
kregen.
Een Duitsch militair vliegtuig met vier
inzittenden heeft gistermiddag om vijf uur
een noodlanding gemaakt nabij Nyminde-
gab aan de Westkust van Jutland, op
27 mijl ten Noorden van Esbjerg. De
vliegers hebben hun. toestel verbrand. Zij
vertélden de politie,dat zij vertrokken
waren van de Luneburger heide ten Zui
den van Hamburg, „voor een vlucht over
de Noordzee** en dat zij op hun terug
reis gebrek aan benzine kregen. Zij zul
len in Varde in Zuid-Jutland, geïnterneerd
worden.
Gevecht op de Noordzee.
De admiraliteit heeft medegedeeld, dat
Zondagmiddag door den Britsaben pa-
trouilledienst een vijandelijk vlooteskader
ten Zuidwesten van Noorwegen werd ge
signaleerd. De Britsdh© strijdkrachten tracht
ten tot een gevecht te komen, ,,docb in de
duisternis kon de vijand ontsnappen.
Gisteren is het in het Noordoostelijk
deel van de Noordzee herhaaldelijk tot een
trelfen tussdiien Duitsche bombardements
vliegtuigen en Britsche kruisers en torpedo
boot jagers gekomen. Gen enkel Eügelsdh
stihip heeft schade opgeloopen.
Gewapende Duitsche treilers en
kleine vrachtschepen nitge-
varen.
Vissahersschepen, die door het Skagerak
naar de Noordzee voeren, hebben in Goete-
borg gemeld, dat groote aantallen gewa
pende Duitsche treilers en kleine vracht
schepen in Noordelijke richting voeren. De
bestemming en de taak dezer schepen is
onbekend, docjh men veronderstelt, dat zij
zullen deelnemen aan een poging tot een
blokkade van Engeland' of dat zij zullen
dienen als voorraadsdhepen voor duikboO-
ten in de Noordzee.
Griekseh schip in nood.
De reddingboot van Cromer is uitgeva
ren om hulp te bieden aan het Grieksche
schip „Mount Ida", dat zich 35 mijl ten
Zuidoosten van Cromer in nood' bevindt
De ondergang van de „Athenia".
De DonaJdson-.Aüantio Line beeft een
lijst gepubliceerd met dje namen van 93
passagiers van de „Atihenia", die thans
officieel als vermist worden opgegeven.
De lijst bevat de namen van 50 Engelscten,
30 Amerikanen, 7 Polen, 4 Duilsohers en
2 staatloozen. Vroeger is reeds de vermis
sing van 19 leden der bemanning gegeven,
zoodat de doodenljjst in het geheel 112
namen bevat 1
Niet-Amerikaa nsehe onderzeeër
gezien.
De secretaris van Roosevelt, Stephen
Early, heeft medegedeeld, dat een niet Ame-
rikaansche onderzeeër, vergezeld van twee
niet-Amerikaansoh© tankschepen is gezien
door patrouille-vaartuigen van de Ameri-
kaansohe marine op ongeveer 20 mijl af
stand van Key West op Florida.
Geheimzinnig oorlogsschip.
Nabij de Aalands-eilanden is een ge
heimzinnig oorlogsschip waargenomen, dat
de vrachtschepen onderzoekt en in Zuide
lijke richting vaart
Het zou de Duitsche schepen ongemoeid
laten.
Door «11e Fransche zenders
uitgezonden.
Vanavond te aobt uur Fransche tijd
(8.20 uur Nederlandsch© tijd) zal de
Franscbo minister-pres'dent Daiadier
een belangrijke red© houden, welke
door alle Fransche zenders zal wor
den ui [gezonden. i
Benesj heeft een redevoering uitgespro
ken voor do Tsjccho-SIowakea in Parijs,
waarin hij o.m. zeïde, „wederom gaan wij
strijden aan den kant van Frankrijk en
wederom zullen wij overwinnen".
Benesj sprak in een vergadering, d.e be
legd was in het oude huis in de Rue Bo
naparte, waar in 1316 de voorioopige Tsje-
oho-S!owaaksche regeering haar zetel ves
tigde .welk feit in een herinnetingssteen is
gegraveerd. Benesj zeide in zijn rede
o.m. nog:
Er is zoo juist een accooid onderteekend
door Daiadier en Osusky, waarbij machti
ging verleend wordt tot het weer vormen
van een Tsjecho-Siowaaksch leger. Laten
wij gaan strijden aan den kant van Frank
rijk, dat alles vertegenwoordigt, wat ons
dierbaar is in moreel en humaan opzicht
Onze vrije en democratische republiek zal
herleven". 1
BriefwisscHng tusschen (Paikrewski en
Sikorski--
De Boolsche regeering heeft een brief
gericht tot Paderewski, waarin oa. werd
gezegd, dat naast de presidentieel© macht
van Polen, een geestelijke continuïteit van
Polen bestaat, dat onsterfelijk is door zijn
grootheid en waarvan het beeld' leeft in
do harten van millioenen Polen. Hiervan
is Paderewski thans de meest schitterende
incarnatie.
Paderewski heeft geantwoord met een
telegram aan Sikorski, waarin hij zeide,
die] getroffen te zijn door de boodschap,
welke de ministerraad' hem heeft gezonden
en hij verzoek. Sikorski zijn dank over
te brengen.
Hij verklaarde zich gaarne bereid met
de regeering samen te werken.
Een verklaring van minister
Ecko.
De Finsche minister van buitenlandsche
zaken, Erko, heeft in een verklaring tot
Zweedsehe journalisten verklaard, dat
Finland op het gebied van de neutraliteit
dezelfde politiek zal volgen als do overig©
Scandinavische landen.
De Zweedsehe pers voegt hieraan toe,
dat Finland zal weigeren ieder „dictaat"
te aanvaarden, dat ia strijd is met da
strikte neutraliteit De juridische positie
van het land' is sterk in verband met het
non-agressie-verdrag met de Sovjet Unie
en de internationalisatie van het vraag
stuk der A al andseilanden, overeenkomstig
de conventie van 1921, Volgens de Zweed
sehe pers zou Rusland' de beschikking wil
len hebben over de eilanden Lavansaari,
Tyrarsaari, Siejari en Hogland'.
Een verklaring van Munters.
De pers publiceert verklaringen van den
LetlandSchen minister van buitenlandsche
zaken, Munters, over het bijstandsverdrag,
met de Sovjet Unie, daarin heeft de mi
nister onder meer gezegd: „Het Europe©-
sche gedeelte der Sovjet Unie heeft slechts
drie uitgangen naar de staten overzee,
de Witte Zee, de fZwarte Zee en de haven
Leningrad. Deze haven is strategisch on
gunstig gelegen en is bovendien niet ijs
vrij.
Daardoor wordt het ook begrijpelijk, dat
de Sovjet Unie er naar streefde haar po
sitie in het kustgebied der Oostzee te
bevestigen. De eigen veiligheid' van Lief
land maakte een opheldering en duide
lijke vaststelling van de situatie noodig.
Het verlangen van beide staten den
vrede en dm status quo aan de Oostze©
te handhaven, heeft uitdrukking gevonden
in een pact van wedterzijdschen bijstand.
Munters zeidé ten slotte, dat het bjj-
standsverdiag den vrede en de veüighfead
zal versterken, en In overeenstemming is
met de politieke werkelijkheid, waarmede
Letland' in de bestaande omstandigheden
rekening had' te houden.
Ministerraad te Kaunas.
Gisterochtend is in de woning van den
staatspresident een ministerraad gehouden,
nadat minister-president Bizauskas en gene
raal Radtikis, die Urbsys naar Moskou
hebben_ vergezeld, terug waren gekeesd.
Vrijdag rukken Russische tree-
pen in Estland binnen.
Vrijdag zuilen de eerste Russische troe
pen Estland binnemmarebeerem om zich
naar de aan de Sovjet Unie toegekende
vloot- en luchtbases te begeven.
De Finsch-Russischc betrekkingen.
Terwijl de Finsche gedelegeerde Paasa-
kivi op weg is naar Moskou op uitnoo-
diging van het Kremlin, is Finland voort
gegaan met het onder de wapenen roepen
van reservisten. In Finsche politieke tón
gen wordt er den nadruk op gelegd, dat
dit zuiver een voorzorgsmaatregel is, aan
gezien men hoopt, dat de Moskousehe
besprekingen een vriendschappelijke over
eenkomst tot resultaat zullen hebben.
De geheele Finsche pers publiceert de
verklaring der Zweedsehe dagbladen, vol
geus welke, een gevaar voor Finland een
bedreiging voor het geheele Noorden is".
Men is zich bewust van den ernst van
den toestand.
Na verwezen te hebben naar het lot van
Oostenrijk, Tsjecho-Slowakije ©n Polen
voegde hij hieraan too: „Rusland klopt
thans op de dear van Finland".
De Estlandsch-Russische be
trekkingen.
Volgens een officieels mededeeling kan
in de eerstvolgende dagen de uitvoering
verwacht worden van het in Moskou ge
sloten pact tot wederzijdschen bijstand tus
schen Rusland en Estland.
Vandaag zal de Estlandsch-Russische ge
mengde commissie opnieuw bijeenkomen,
Daarbij zal vermoedelijk de kwestie van
het zenden der Sovjet-Russische troepen
en het onderbrengen dier troepen op Est
landsch gebied definitief worden opgehel
derd.
De Hongaarscli-Russiselie be
trekkingen.
Sommige Duitschers zijn reeds vertrok
ken, anderen vertrekken thans.
Volgens de regelingen zijn alleen de Duit
sche onderdanen verplicht te vertrekken,
terwijl zij, die in Alto Adige zijn geboren,
vrij zijn in de keuze of zij willen weggaan,
dan wel willen blijven. 1
Over de rede van Hitler.
In de bespreking van de rede van it-
ler verklaart de „Osservatore Romano'*,
dat de rede in de pers van bijna alle
landen is gestooten op oppositie, of min
stens op entiek, slechts twee of drie neu
trale staten bobben het woord van Hitier 1
een betere ontvangst bereid. Het blad merkt
verder op, dat het resume, van de rede,
dat door Berlijn aan het buitenland is
verstrekt, de denkbeelden, welke deFührer
heeft ontwikkeld, niet getrouw weergeeft
en ze een meer concreten vorm heeft
gegeven.
De „Osservatore Romano" merkt vervol
gens op, dat de houding van de Italiaan-
sche en Spaanséhe bladen bcteekeais heeft.
De Spaansche pers veroordeelt, dat de
deur is goopena voor de ontkerstening van
een katholieke mogendheid en voor de
bolsjewistische expansie, hetgeen gevaar
oplevert voor de beschaving in Europa.
De Itahaansche pers, die de rede gun
stig heeft ontvangen, heeft laten door
schemeren, dat meer conrcete voorstellen
inzake de toekomst van Polen wcnschelijk
zouden zijn geweest.
Van Roosevelt.
Het agenisdliap Dowjones bericht, dat vol
gens een verklaring van het Witte Huis, de
Vereenigde Staten geen verzoek hebben
ontvangen op te treden als bemiddelaar in
het Europeeseihe conflict. 1 1
De debatten over de neutraliteit.
De Senaat heeft met algemeene stemmen
besloten hedenmiddag om 2 uur over te
gaan tot de stemming over de moüoTo-
bey, inllioudende dat de kwestie van het
i wapenembargo losgemaakt wordt van de
De nieuwe Hongaarsche gezant Kristofi j ca^h and carry-clansule. Men verwacht -een
j wordt op 13 October in Moskou verwacht, uitgesproken nederlaag voor de isolation-
J i-a«nnnn nn run., ri UV
nisten.
Senator Borah heeft tegenover de pers
-verklaard, dat de neutraüteitswet moet
worden gewijzigd om die voortzetting van
den handel overzee, met name in den
Stiller, Goeaan, mogelijk te maken. 1
Hij beweerde, dat de liandeiingen enkel
gevaar liep, doc|h dat, indien de wet niet
zou worden gewijzigd, het verkeer met de
Dominions en de bezittingen der oorlog
voerenden zou worden belemmerd.
Downey heeft uitbreiding van de Mon-
roeleer tot Canada, Australië en Nieuw-
Zeeland bepleit. i
De Britsche consulaire ambte
naren te Hamburg.
Van de Amerikaan sdhe ambassade te
Londen is bericht ontvangen, dat de Duit
sch© autoriteiten opdracht hebben gege
ven tot vrijlating van het Britsdhe consu
laire personeel te Hamburg, dat gedetineerd
was. De ambtenaren zullen naar een hotel
worden overgebracht in afwachting van een
regeling voor de uitwisseling van consulairs
personeel.
De Amerikaans che veilig'-
heidszone. 11
Op 26 October zal een Argentijnse®! es»
kader naar Panama nitloopen voor de be
waking van de veiligheidszone. Ook strijd
krachten van de marine luchtmacht zulléö
aan deze bewaking deelnemen. i j
"waarmede de betrekkingen tusschen beid©
landen, die verbroken waren sedert de
toetreding van Hongarije tot het anti-Ko
mintempact hersteld "zullen wórden.
De Turksehe besprekingen In
Meskou.
Berichten uit Ankera geven te kennen,
dat Turksche kringen optimistisch blijven
ten aanzien van het resultaat der bespre
kingen van Saradjogloe in Moskou.
In wel'ngelichte kringen is de opvat
ting overheerschend, dat deze besprekin
gen dcfim'tiei de houding van Turkije zul
len bepalen met betrekking tot den Bal
kan en de Zwarte Zee. Dit zou dan moe
ten leiden tot de afsluiting en ondertee-
kening in Moskou van een nieuw Turksch-
Sovjet Russisch pact, mogelijk in den loop
van deze week, em zou het mogelijk ma
ken, daj de verdragen tot wederzijdschen
bijstand" van Turkije met Engeland en
Frankrijk tezelfdertijd eveneens zouden wor
den onderteekend in Ankara.
De Zweedsehe landsverdediging.
Het agentschap Tidniggarnas Telegramby-
raa meldt, dat sommige dienstplichtigen
die halt October zouden afzwaaien, tot
nader order onder de wapenen zullen wor
den gehouden.
Uit Estland en Letland.
Officieel wordt medegedeeld, dat over
eenkomstig dé door den Fülirer aan
gekondigde maatregelen tot repatriee
ring van Duitschers, besprekingen zijn
geopend' tusschen d© Duitsche regee-
ring en dte regeeringeo van Estland' en
Letland', welke ten doel hebben deze
repatrieering tot stand' te brengen met
handhaven van dfe vermogens.
De meerderheid der 16 000 Duitschers
in Estland^ bereidt zich voor op vertrek
naar Duitschland'. Volgens geruchten wach
ten buiten de Esüandache havens reeds
Duitsche schepen om d© Duitschers aan
boord' te nemen.
Volgens een officieel© Buiisch© door d©
radio verspreide mededeeling, zullen de
Duitschers, die uit de Baltisch© landen wor
den gerepatrieerd', gevestigd worden in de
„herstelde Duitsche provincies" in Polen.
Volgens Hitler's plan, zal het laatste
schip dat d© Duitschers uit Estland zal
evacuee ren, Vrijdag vertrekken.
In Litauen is men een week geleden met
de voorbereidingen begonnen, aldus wordt
uit Kaunas gemeld'. Men gelooft, dat de
evacuatie zal beginnen, zoodïa de Doitsch-
Litausche onderhandelingen geëindigd zul
len zijn. In Litauen, waar de Duitschers tot
verschillende evangelische kerken behoo-
ren, is een aanzienlijk verzet tegen dti
evacuatie waar te nemen.
Uittocht der Duitschers uit Zuid TiroL
Radio Horna heeft een artikel van den
prefect van Bolzano aangehaald', waarin
wordt medegedeeld, dat de regelingen voor
dén uittocht der Duitschers uit Zuid Tirol,
volgens" het Duitsch-ftaliaaascbe verdrag
gereed gekomen zijn.
Carmona teruggekeerd.
President Carmona heeft gisteren in de
nationale vergadering verslag uitgebracht
van zijn reis naar d© Portugeesdh© kolo
niën en de Unie van Zuid-Afrika.
Minister-president Salazar heeft vervol
gens een uiteenzetting gegeven van den in
ternationalen toestand en opnieuw de trouw
van Portugal aan het Engelsdh-Portugoescha
bondgenootschap bevestigd1, evenals dea
Portugeesdhieo wensch tot handhaving vaa
een eerzame neutraliteit
Salazar legde deze verklaring af in d©
spedale bijeenkomst van do nationale ver
gadering, die bijeengeroepen was om eea
boodsdhajp. aan te hooien vaa president
Carmona omtrent zijn redoute koloniale
reis en zijn bezoek aan de Unie vaa
Zuid-Afrika.
I 1 Tsjang Kai Sjek beloont ziju
1 troepen.
Maarschalk Tsjang Kai Sjek heeft 150.003
Ghineesdhe dollars uitgedeeld aan de over
winnende Chjneesdh© troepen aan het front
van Hoen an, als belooning voor het succes.
Japanneczcn melden successen.
Vorlgens de legerafdeeling vaa het kei
zerlijk hoofdkwartier zijn bjj de operaties
van den 1 aalsten tijd in de provincie Hoe-
nan 28.650 Cbineezen gesneuveld en 2640
gevangen genomen, Stukken geschat, mor
tieren, machinegewerenen veel munitie
zijn in handen der Japanneezen gevallen.
Aan Japansdbe zijde sneuvelden 45 man,
terwijl er 2000 gewonden zijn.
5 i
3 i
r I