Het vliegtuig en het oorlogsschip
fel
li
M
■Hl
r
EERSTE BLAD
De beteeli3nis van de lucht»
aanvallen op Britsche kust
Voor de eerste maal is een convooi
aangevallen
ip
I!
Dinsdag 24 October 1939
Geen nieuws van het front
lil
H\
I ti
i-l
-I
1 li
92ste laargang.
No. 22308
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Kalmte aan het Westfront
Fransche legerberichten
Het Duitsche legerbericht
Vliegtuigen vallen duikbooten aan
De oorlog ter-zee
De besprekingen te Moskou
Duitschiand
Terugkeer van Memel naar Litauen? middellijke evacuatie naar den nieuwen
Vereenigde Staten
Gemengd Nieuws
en autobotsing
Engeland
Frankrijk
Bulgarije
Japan
f41
1 >11
ns,
i/f
i II
II
Deis coaranl versclujm. ilagrliik», in el uit
zondering van Zon- en Feestdagen.
Frjja per kwartaal f 2.—; franco per post
t 2.50. Pnjs per week: 15 ets. Afzon
derlijke nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertenties voor het eerstvolgend num
mer moeten véér elf uur aan het Bureau
bezorgd zin, 's Zaterdags vóór *-> nor.
Een bepaalde plaats van advertentiSn
wordt niet gewaarborgd.
Prijs dt.r AU vei wi u*-ii van i« 11 55;
Iedere regel meerOJU; 10 liet ZaWdaguaimner
i5 regels f 1.80, iedere regel meer f 0.35
Reclames 10.75 per regel. lncaBsokostenS ets.;
postkwitanties 15 cta. la neven van advertenTtén
bij abonnement njn aan bet Bureau erkrygbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleino
Advertentiën opgenomen 10.50 t/m. 15 woor
den, i 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een max-nrnm van 30 woorden.
's Woensdags Klcme Advertentiëntot25woor
den f 025, mits óór Dinsdagavond Guur aan bet
Bureau bezorgd.
*s Zaterdags Kleine AdvertentiÈn 11.00, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 14t (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Van welingelichte Britsche vloot-
kringen worden thans hi zonderheden
medegedeeld, waaruit blijkt, dat de
Duitsdhe luchtmacht in de afgeloc-
pen week minstens 16 Immbardements-
vlïegtuigen heeft verloren in de aan
vallen op de Briisdhe kust en op Brik
sdbe schepen. Hieraan wordt toege
voegd, dat het werkelijke aantal ver
moedelijk nog hooger is. Aan Britsche
zijde zijn dertig dooden gevallen, geen
Brilsdh schip is verloren gegaan, doch
cenigjo schade is aangericht aan liet
oude slagsdbip „Iron Duke",
Dc Duitsche luchtaanval op
een Britseh convooi.
Zaterdagmiddag lieeft de Duitsohe lucht
macht oen aanval gedaan op een Britseh
convooi voor,de kust van Yorkshire, Door
fcet vuur-van-de afweerbatterijenr van~"dë"
esoorteerende schepen en van de kustbatfce-
rijen, zijn minstens vier vijandelijke vlieg
tuigen omlaag gehaald'. In dezen eersten
aanval op het convooi is geen Britseh schip
verloren gegaan of beschadigd. Ooggetui
gen veitlialen, dat de "schepen in twee
linies in Zuidelijke ridMing stoomden, be
schermd door de oorlgosbodems.
In liet Noorden werd een aantal verken
ningsvliegtuigen gezien van tijd tot tijd
zag mei., dat vijandelijke vliegtuigen, dek
king zoekend achter lage wolken, het con
vooi volgden. Wanneer zij uit de wolken
kwamen openden de ludhtdoel batterijen van
de schepen het Vuur, Een kwartier later
kwamen drie bombardementsvliegtuigen uit
de mist, dodh zij zochten weer dekking
•hierin voor de warme ontvangst van de
begeleidende schepen. Weer een half uur
later versdlienen meer vijandelijike vliegtui
gen hoog in de wolken in het Zuidoosten
en spoedig hierop violen twee escadrilles,
elk van drie toestellen, hlot convooi aan.
De esoorteerende schepen openden een
ihevig vuur, waarvoor de aanvallers zich
terugtrokken. Een tweede maal vielen de
bombardementsvliegtuigen aan, doch toen
kwamen Britsche jachtvliegtuigen van het
land en diet laatste wat men zag was,
dat de Britsdhe toestellen de Duitschers
achtervolgden. Op het convooi werden geen
treffers geplaatst en zonder verdere over
last bereikte het convooi de haven.
Inzake.die andere aanvallen wordt ver
nomen, dat de bom, welke die kruiser
„Southampton" heeft getroffen op 16 Octo
ber de brug heeft geraakt en zonder om-
stgie scihade aan te richten in zee gleed.
Het schip-kon onmiddellijk zee kiezen.
Bij de aanvallen van 16 en 17 October
hebben, naar is vastgesteld1, de Duitschers
acht toestellen verloren, vermoedelijk zijn
nog twee toestellen omlaag geschoten en
het is niet zek-r hoeveel vliegtuigen hun
basis hebben kunnen bereiken.
Wat betreft d'e hernieuwde activiteit van
0e duikbooten, wordt in welingelichte
marinekringen verklaard', dat hoewel de
Britsche scheepvaart wederom verliezen
heeft geleden, deze slechts 10 procent uit
maken van het verlies van dezelfde
pteriode in 1917 aan aantal schepen en 21
procent van htet tonnage.
Be conclusie is, dlat Duitschlandl defi
nitief de eerste ronde heeft verloren
van zijn pjoging een intense luchtoor
log toe te passen tegen de Britsche
vloot en koopvaardij.
De strijd tusschen vliegtuigen
en oorlogsschepen.
De aanval opi de Firth of Forth was de
eerste aanval van moderne'vliegtuigen in
open strijd1 op moderne oorlogsschepen,
voorzien van modem afweergeschut en ge
holpen door moderne jachtvliegtuigen, dat
het zeer moeilijk is voor aanvallers te
ontkomen aan het vuur van oorlogssche
pen.
De deskundigen van de marine lucht
macht zijn overtuigd', dat de Britsche vloot
thans maatregelen heeft genomen tegen
bombardementsvliegtuigen en bereid' zijn
het hoofd te bieden aan elke verrassing.
Men verwacht, dat Duitschiand nog meer
intense aanvallen zal doen, doch ook ge
looft men vast, dat de verliezen, welke
hem zijn toegebracht, zoo groot zijn, dat
zij eenige aarzeling zullen veroorzaken, al
vorens men overgaat tot massa-aanvallen.
Dc bezwaren der nentralen
tegen de contrabande-controle.
Van de neutrale mogendheden worden
nog klachten" -ontvangen over - het opont
houd, dat wordt veroorzaakt door de con
trabande-controle, doch te Londen ver
klaart men, dat deze vertraging zal ver
minderen, naarmate meer medewerking
wordt ontvangen van de neutrale scheops-
eiecmaars. Men verklaart, dat de goede
trouw van de geadresseerden van grooter
belang is dan de uitvoerigheid van de pa
pderen en men gelooft, dat de Duitsohe
autoriteiten voornemens zijn het onder
scheid tusschen betrouwbare en niet be
trouwbare geadresseerden te bemoeilijken.
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt als volgt:
Activiteit van de voorhoede-elementen,
vooral in het gebied ten Westen van de
Saar.
Het Fransche legerbericht van heden
ochtend luidt:
Er was in den loop van den nacht geen
enkele opmerkelijke activiteit.
Havas verklaart
De kalmte, die aan het geboete front
sedert Vrijdag jJ. is ingetreden, schijnt deze
week niet te zullen voorduren.
Reeds in den loop van Zondag had
men een toegenomen bedrijvigheid kun
nen waarnemen van de patrouilles. Giste
ren was het niet meer het Niemandsland,
waar enkele nachtelijke zwerftochten ge
houden, hinderlagen gelegd of geweervuur-
gevechten geleverd worden.
De tegenover elkander liggende troepen
tastten elkander rechtstreeks aan, uit de
eene stelling naar de andere, met geweer-
en miürailteurvuur. Zooals steeds het geval
is, was de militaire bedrijvigheid het meest
intensief in den uiterst Westelijken sector
tusschen de Saar en de Moezel. Het ge
bied dat door het communiqué van Zon
dagavond wordt aangeduid als „ten Westen
van d'e Saar" is de streek, die onmiddel
lijk volgt op het gebied, dat gedekt wordt
door het thans zeer bekende ravijn van
Apaeh, over een lengte van zes K.M. van
den loop der Moezel af.
Deze streek wordt gekenmerkt door niet
zeer hooge, schaars beboschte berg
kruinen, wier meer steile hellingen Zuid
waarts gekeerd liggen, terwijl naar het
Noorden, d.w.z. .in de richting van de Duit-
sche stellingen de hellingen veel glooien-
der zijn.
De Fransche stellingen zijn daardoor in
een gunstige positie.
Zij hebben tevens de lange hellingen,
onder het vuur der automatische wapens
en kunnen rechtstreeks de Duitsche stel
lingen bestrijden.
Het opperbevel van de Duitsdhe weer
macht maakt bekend: Aan het front geen
krijgsverrichtingen van beteekenis.
Het Britsche mislterie van lucht
vaart deelt mede, dat .vliegtuigen kort
geleden twee aanvallen op Duitsohe
duikbooten hebben gedaan, die, naar
men gelooft, succes hebben gehad en
wel een op de Noonfeete en de ander
op den Atlantischen Oceaan. Na bekte
aanvallen cirkelden cte vliegers boven
de plaats waar de ^onderzeeboot was
verdwenen en vaagde schepen werd
niets meer gezien," j, y
Een der aangevalfeï duikbooten twerd
waargenomen door een verkeamingsvlieg-
tuig, dat voor de periscoop een lading
dieptebommen Bet vallen.- De du.kboot zonk
daarop steil naar beneden. De mitrailleur
schutter verklaarde met; stelligheid, na de
ontploffing van de bommen nog een twee
de ontploffing onder water te liebbea ge
hoord, Het vliegtuig'liet, na teruggekeerd
te zijn, nog een twééde lading bommen
vaJlen. Na bet eerste salvo werden olie
vlekken waargenomen en nia toet tweede
salvo nog meer. Van de duikboot werd
niets meer gezien.
De tweededuikboot werd aangevallen
door een vliegtuig dat boven den Atlanta
sohen Oceaan patrouilleerde en dat op het
inmiddels ondergedoken vaarlu'g verschei
dene zware bommen liet vallen.
De eerste was reeds,1'naar men gelooft,
een voltreffer. Na derf aanval weiden don
kere voorwerpen in liet water gezien, terwijl
ludhtbelleh naar de oppervlakte stegen. Hoe
wel het vliegtuig nog -oen'gen tijd bleef
rondcirkelen, werd van die duikboot nets
meer gezien.
Twee Britsehc scfiejpon U>t
zinken gebracht.
Onlangs zijn twee kleine Britsche sche
pen tot zinken gebiaeht De ,,Sea Venture"
(1375 ton) is door vijandelijke actie tot
zinken gebracht en het kustvaartuig „White
Mantle" is na een ontploffing gezonken.
De 25 opvarenden van de „Sea Ven
ture" zijn erin geslaagd met een kleine
boot een eiland te bereiken. Een redding
boot heett ze vervolgens naar oen van
de noordelijke havens gebracht.
De veertien opvarenden van de „White
Mantle" worden vermist, doch het is mo
gelijk, dat zij door een ander schip zijn
opgepikt.
Zwcedsch schip gezonken.
De rectors van het 1200 ton metende
Zweodsche s.s. „Albania" doelen mede,
dat het schip gc zon ken is, naar men ge
looft, tengevolge van een duikbootaanval.
Twee leden der bemanning zijn verdron
ken. De overlevenden zijn naar een Brit
sche haven gebracht en m een ziekenhuis
opgenomen.
"Vliegtuigen waarschuwen tegen
mijnen.
Een convooi Britsdhe koopvaardijsche
pen is door de bewaking van vliegtuigen
gered van een wissen ondergang. Het con
vooi voer langs de kust van Schotland
en werd-door patrouilleerende vliegtuigen
gewaarschuwd, dat door Duitsche duikboo
ten mijnon in den weg van het convooi
waren gekgd. Het convooi stopte en de
mijnen werden eerst geveegd, waarna het
convooi zijn weg vervolgde.
Duitschers brengen Amerikaanseh
schip naar Moermansk en wor
den daar zelf geïnterneerd.
Tass meldt uit Moskou:
Volgens een bericht uit Moermansk, is
daar gisteravond een vrachtschip onder
Duitsdhe vlag zonder Sovjet Russisdien
loods huniengeloopen.
Een onderzoek bracht aan het licht,
dat het hier ging om het Amerikaan sche
stoomschip „City of Flint", metende 50000
ton, dat 'van New York was uitgevaren
naar Manchester en dat was aangehou
den door een Duitschen kruiser, waar
van 18 man het schip naar de Kolabaai
opbrachten. De Duitsche .bemanning be
schouwt de lading als contrabande. Deze
lading bestaat uit tractoren, graan, vruch
ten, leer, wag, etc., in totaal 3700 ton.
De havenautoriteiten van. Moermansk
hebben voor het ©ogenblik het schip aan
gehouden en de Duitsche bemanning ge
ïnterneerd.
üit .Moskou wordt gemeld, dat na een
eerste bespreking op het Kxeml, die van
18 tot 20 uur duurde, gisteravond om half
elf een tweede conferentie is gehouden.
Aan deze "bespreking werd deelgenomen
doos Paasikïvï, Tanner, Stalin en Moto-
tof.*
De woordvoerder van hot Flnschte mi
nisterie van buitenlandfcche zaken heeft
gisteravond medegedeeld, dat volgens Be
richten uit Moskou de Finscli Russische
onderhandelingen een normaal-verloop heb
ben «n de hoop rechtvaardigen, dat een
regeling bereikt zal worden.
Nieuwe Russische voorstellen.
Naar het Finsche persbureau meedeelt,
lieeit Sovjet Rusland tijdens de gisteren
gevoerde onderhandelingen nieuwe voor
stellen aan de Finsche delegatie voorge
legd. De Fmsche onderhandelaars, Faasi-
kivi en lanner, zullen vanavond naar Hel
sinki terugkeeren, om met de regeering
overleg te plegen. De overige leden der
Fmsche delegatie zullen in Moskou blij
ven.
Naar het Finsche ministerie van bui-
tenlandsche zaken opmerkt, geeft de nieu
we toestand geen reden tot ongerustheid.
"Wederom ruggespraak te Helsinki
Het D.NB. meldt uit Moskou:
Naar van welingelichte zijde over de gis
teren tusschen de Russische staatslieden
en de Fiasche delegatie gevoerde bespre
kingen verluidt, zijp de onderhandelingen
daarmede nog niet afgesloten.
Het is mogelijk, dat eenige leden der
Fmsche regeeringsdelegatïe zich misschien
nog vanavond naar Helsinki zullen be
geven om nog eens ruggespraak te plegen
met de Finsche regeering.
Over den inhoud der besprekingen tot
nog toe wordt zoowel van Finsche als
van Sovjet-Russische zijde een volkomen
reserve in acht genomen.
De aan Joden opgelegde boete wordt
verhoogd.
ln November van het vorig jaar is
aldus meldt het Duitsche Nieuwsbureau
den Joden in Duitscliland de betaling
van een contributie van een milliard rijks-
mark opgelegd. De heffing werd destijds
vastgesteld op 20 procent van het vermo
gen. Een beperking of uitbreiding van do
verplichting tot betalen was voorzien voor
het geval, dat dc opbrengst van een mil
liard njksmark overschreden of niet bcreikt-
zou worden.
Uit hetgeen tot dusver binnengekomen
is blijkt, dat het bedrag van een rnillioen
njksmark niet bereikt zal worden. Ter aan
vulling van de opbrengst is door een. ver
ordening van dm rijksminister van finan
cien de heffing verhoogd van 20 tot 25
pCt. van het vermogen. Het verschil van
5 pCt. vervalt den löden November 1939.
Volgende week Rijksdagzltting?
Volgens een bericht uit de Parijscho
editie van de New-York Herald Tribune
zal Hitier den Rijksdag tegen het midden
van de volgende week bijeenroepen om
voorlezing te doen van een formeele oor
logsverklaring aan de geallieerden.
De Joodse! f staat krijgt burgers.
Reuter meldt uit Boedapest:
Alle Weensdhe Joden hebben aanzegging
gekregen zidh gereed te maken voor on-
Joodsdhon staat, die naar men zegt door
De correspondent van de Times in
Riga meldt: Betrouwbare bronnen ia
Kaunas berichten, dat onderhandelin
gen gaande zijn tusschen Litauen en
DuitsdMand over de terugkeer van de
geiheete haven van Memel naar Li
tauen voor 55 jaar en dat de aankondi
ging van een overeenkomst elk ©ogen
blik kan afkomen.
Deze correspondent voegt aan het boven
staande toe*.
Ln dit verband gelooft men, dat de re
cente RussisctoDuitsche overeenkomst vol
gens welke DuitsdMand zic'hi zou terug
trekken ten gunste van de U.S.S.R. den
afstand van Memel omvatte, en dat om
Hiüer wordt gevormd nabij de Poolscihe
stad Lublin zoo wordt gemeld in brie
ven, die te Boedapest zijn ontvangen. Een
der briefschrijvers vroeg om ge'd voor de
reiskosten, die door de Joden zelf moeten
worden betaald. Volgens andere bronnen:
[hebben de bevelen betrekking op alle
Joden in Duitschiand, Bohemen en Mo-
ravie. 1
Dc nculTalitcitswet.
De leiders der Senaatsfracties hebben
Roosevelt medegedeeld, dat bet neutrali-
teilsontwerp waarschijnlijk Vrijdag doos?
den Senaat zal zijn aangenomen.
deze reden DuitsdMand enkefe weken ge- GSCOfflDliCeBrdd SÜPDHrtij
leden begonnen is de fdrtibcafies te ont- ouppu hj
leden begonnen
mantelen welke met zooveel haast ge
bouwd zijn, nadat Litauen gedwongen was
in het voorjaar Memel af te staan. Als een
aanwijzing van het Duitsche verlies aan
invloed' in de Oostzee kan gemeld wor
den, dat Walter Prose Tuck, de leider tier
Duitsoh nationaal-soc alisten in een Litau-
sdlie stad' veroordeeld is tot een maand ge
vangenisstraf en een zware boete wegens
beleediging van den Litausdlien staat Ook
de toon van de pers doet blijken dat de
gevoelens van Duitscliland minder conside
ratie krijgen dan voordat Rusland de rol
op zicih nam van protector der Baltische
landen.
Do „Thetis" aan de oppervlakte gebracht
De duikboot „Thetis" is aan de opper
vlakte gebracht Zij ligt ongeveer een mijl
uit den wal en zal thans naair een kleine
baai aan de kust van Anglessey worden ge
bracht In het inwendige van het vaartuig
bevinden zich nog steeds 34 lijken.
Het parlement bijeen in dc tweede helft
van November.
Het parlement zal in de tweede helft van
November bijeen worden geroepen in bui
tengewone zitting. Minister-president Dala-
dier heeft in overeenstemming met minis- kant'mrden^wcg' ramdeTn acïitenift'do
ter Reynaud medegedeeld', dat het ont-rjon meter hooge berm afschoof en in
j» l,i* 1t mtrv _tl iv trv i;i;a
Op den rijksweg Den Bosch
Zaltbomme]. Twee licht ge
wonden.
Vanmorgen is op den rijksweg Den
BoschZaltbornniel even ten zuiden van
het plaatsje Orthen, een auto-ongeluk ge
beurd, waarbij twee militaire personen
auto's en een vrachtauto van de firma
van Tinei uit Opijnen, betrokken waren.
Te ongeveer half tien naderde uit do
richting Den Bosch genoemd© vrachtauto,
terwijl een met paard bespannen wagen
en drie militaire auto's in do richting
Den Bosch reden.
De eerste militaire auto, bestuurd door
den heer Do Wilde, directeur van Poly
goon, en waarin verder gezeten waren!
kapitein Paters, luitenant Jo Spier, en ka
pitein Niemvonhuizen, kon den met paard
bespannen wagen normaal passeeren. De
tweede auto gelukte dit niet meer, daan 1
de kar met het paard reeds de vau do
tegenovergestelde richting komende vracht-
auto was genaderd en de auto hier niet
meer tusschen door kon. De chauffeur
van de personenauto remde tijdig, doch
kon niet voorkomen, dat de auto over
den weg slingcrce, twee maal om zijn eigen.'
as draaide, ccn boom aan den linker-
werp van do begrooting voor het jaar 1940
door den minister van financiën zal wor
den voorgelegd aan de financioeto oom
missie van de kamer omstreeks half No
vember.
Kiosselvauoff kabinetsformateur.
Kiosseivanoff is belast met de vorming
van een nieuwe regeering, aldus meldt biet
Bulgaarsclie telegraaf agentschap.
Hij heeft een nieuwe regeering gevormd,
waarin hij zelf buitenlandscho zaken zal
waarnemen.
De ministers van justitie, openbare wer
ken, handel en spoorwegen, zijn nieuwe
figuren in de regeering.
De nieuwe regeering zal, behalve dat
zij de neutraliteit zal handhaven, de Bul-
gaarsche polihek van non-agressie voort
zetten tegenover de buurstaten.
De vorming van deze buiten de partijten
staande regoenng is ais een verrassing
gekomen na dte afgeloopen vier dagen door
Kjosseiwauot gevoerde beraadslagingen met
de leden der vroegere politieke groepen.
De yen aan den dollar gekoppeld.
Het Japamsoho kabinet heeft besloten
dat de yen, welke tot ml toe gekoppeld
was aan het pona sterling, met ingang
van morgen gekoppeld' zal zijn aan den
Amerikaanstóhên dollar.
een sloot terecht kwam. De drie militai
ren ,dio in aeze auto gezeten waren, kon
den door hel dak de auto verlaten en
kwamen met den schrik vrij.
De chauffeur van de derde militaire
auto, de slippartij van zijn voorligger zien-
do, begon eveneens to remmen. Ook zijn
wagen slingerde en kwam met een smals
tegen de vrachtauto van de firma Van
Ttuel terecht.
De twee inzittende militairen bleken in
wendige kneuzingen te hebben opgeloo»
pen. De heer De Wilde heeft ze in zijn
auto naar Den Bosch vervoerd', waar zij
ter observatie m het Groot Ziekengasthuïs
zijn opgenomen. Hun toestand is niet
ernstig.
De militaire auto is aan de linkerzijde
totaal vernield, terwijl de vrachtwagen aan
radiateur, spatborden en koplampen schade
opliep.
De chauffeur van de vrachtwagen kwam
met den schrik vrij.
Brandje h(ij Stork te Hengelo.
Vanochtend elf unr is brand ontstaan in
de hardlngskamor van de machinefabriek
van Gebrs. Stork en C0.N.VI, te Hengelo
(O.), vermoedelijk doordat een steekvlam -
uit de zoogenaamde zoutoven oversloeg
naar een hoogergelegen olie-reservoir.
Hoewel de ibrand zich ernstig liet aanzien;
kon de fabrieksbrandWeer htet vuur bit®,
sdhen. Het dak is gedeeltelijk vernield.
Bovendien zijn zeer veel ruiten gesprongen.
A
L fit
'S*
i r*
teè
Ts
v M
til
r
-f
É?'l
Y
4 'l|
J 1|
I
m itx
vd»?
-V -f aSÉ.7.-*. V*
