eerste blad
Britsehe b c>Rkade
he e firesultaat
Duitschland hee t een groo er
tonnage=verlies dan nge and
s hier iets voor 11 bij
Vergane
Duitsche
gevonden
duikboot
Fa. A. J. v. d. VEN
Vrijdag 27 0ct<|er 1939
Gebouw „Musis Sacrum
,,'T VINKJE"
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
92ste Jaargang.
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN).
Postrekening No. 531/.
BUITENLAHl
Chamberlains wekelijksche verklaring
De oorlog ter zee
Koopvaardijschip vernielt duikboot
Van het Westfront
Fransche legerberichten
Het Duitsche legerberioht
Koning Leopold spreekt
tot de Vereenigde Staten
Ook president Roosevelt sprak voor
de radio
De „City of Flint" vrijgelaten
LANGE HAVEN 115 - TEL 68145
L. P. LAMEER Azn
HOOGSTRAAT 51 - TEL 68546
Slijterij en Wijnhandel
Singel 103 - Telefoon 67641
Mariastraat 54 - Beyeriandschestraat I
Finland en Rusland
Frankrijk
Turkije
Engeland
België
Hongarije
Egypte
Oei# courant rerech^nt dagelgki, metnlt-
londaring ten Zon- ®s Feestdagen.
jrjjs per wartaal f 8.—-, franoo per past
f 1,80. per weefc 15 ets. Afeau-
aerlflke nnnunere t ote. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentien roor het eerstvolgend nu-;,
njer moeten vóór elf uur het Bureau
bezorgd (jn 's Zaterdags uur.
Een bepaalde plaats ran advertentien
•wordt niet gewaarborgd.
SC rllEDAMSCHE JOURANT
00011 Prijs der Adrertentlfia: van 1—-5 regels
NO# £L&\ 1 Iedere regel meer f030, In betZaterda^nmmer
1—-5 regels f 1.30, iedere regel meer 1035
Reclames f075 per regel. Incassokosten5 cte.;
postkwitanties 15 cta. Tarieven van advertentien
bit abonnement iljn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentiën opgenomen k fO/A) t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/m- 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
*a Woensdags: Kieme Ad verten tiën tot 25 woor~
den f 035, nuts vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentiën 11.00, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
i
In zijn wekelijksche verklaring in het
Lagerhuis neeft minister-president Cham
berlain gezegd, dat in de afgeloopen week
geen operaties van beteekenis zijn ge
weest aan het Westelijk front.
De stroom van versterking en materieel-
reservc voor het Britsehe expeditie-leger
houdt aan
Geen van de schepen, die in convooi
voeren en werden aangevallen, door Duit
sche bommenwerpers, werd geraakt, even
min is een van de vliegtuigen van de
koninklijke luchtmacht, welke bij het con-
vooieeren betrokken waren, vergaan.
Bij den aanval van Duitsche bommen
werpers op Rosyth en Scapa Flow zijn
twee Duitsche bommenwerpers door de
luchtóoelartiUerie omlaag gehaald.
De minister-president zeide verder, dat
"de campagne Jjer Duitsche onderzeeërs is
versterkt,'" men heeft dit steeds verwacht
De minister-president kon het Huis met
vertrouwen verzekeren, dat de toestand
wel in de hanü wordt gehouden.
De vernieling van vijandelijke duikboo-
ten wordt op voldoende hoog peil gehou
den, om ons te doen geiooven, dat deze
bedreiging van onzen handel te niet zal
worden gedaan.
Vijf Britsehe schepen met een totaal
tonnage van 22.715 ton, zijn tot zinken
gebracht, doch het aantal vijandige sche
pen, dal is buit gemaakt, heeft een totaal
van 28.367 ton
Tenslotte bespiak Chamberlain nog het
Britsch-Fransdi-Turksche verdrag en de
rede van Van Ribbentrop.
Havas meld. ui' Londen.
Leden der bemanning van het koopvaar
*"6Ijschip,dat erin geslaagd is een Duit
sche duikboot tot zinken te brengen, heli
ben bij hun a.inkomst in een Engelsche
haven verteld, hoe het gevecht verloopen
is. Het koopvaardijschip voer ongehinderd
in eon gevaarlijke zone. Plotseling ver
scheen de duikboot aan stuurboordzijde,
voor en bijna onder het voorschip. Onze
matrozen, cue de wacht hielden, zoo ver
telde een der officieren, konden duide
lijk zien, hoe manschappen uit de opening
van den toren naar de kanonnen renden.
Wij v.aien met gewaarschuwd voor de
aanwezigheid van de duikboot. Alles speel
de zich zoo vlug af, dat het verschijnen
van den onderzceer een zekere onbehaag
lijkheid veroorzaakte. De Duilschers vuur
den acht granaten af, die door het tuig
floten, zonaer ons te treffen. Wij richtten
liet kanon en begonnen bijna a bout por-
tant te schieten. De strijd was levendig
en snel. Onze kanonniers werkten als be
zetenen en de rest der bemanning stond
te li appelen, dat zij niet aan de kanon
nen kon raken. Elke door ons afgevuurde
granaat was raak.De projectielen ont
ploften zoo dicht bij de duikboot, dat
de waterzuilen die ontstonden, in een
waterval op tie brug neervielen. De ka
nonniers van de duikboot werden door
het water overstroomd en werden gewond.
Dat was te veel voor de aanvallers, die
zich nooit zoo dicht bij ons gewaagd zou
den hebben, als zij hadden vermoed, dat
wij gewapena waren. Plotseling renden de
mannen, die op de brug van den onder
zceer waren, aaar den toren. Het luik
•werd gesloten en de duikboot begaf zich
onder water. Wij hadden slechts enkele
granaten afgevuurd, nauwelijks een vijfde
deel van liet door de Duitschers ver
schoten aantal. Wij waren allemaal in
spanning, of de duikboot opnieuw zou
aanvallen. Inderdaad verscheen hij weer
op 2f/g a 3 mijl afstand. Wij voeren op
volle stoom, maar hij hervatte den strijd
en wij beantwoordden elk schot. De. Duit
ser-: granaten waren te ver weg of te
dicht bij gerïeot. Geen enkele trof doel.
De toestand van ae duikboot werd ern
stig. Vruchteloos was kostbaren tijd ver
loren. Voor zoover wij konden beoordee-
len waren sommigen zijner mannen bui
ten gevecht gesteld De onzen waren on
gedeerd. Onze granaten vielen rondom den
onderzeeer neer. Aa anderhalf uur ver
spreidde zich een groote plek wit schuim
rondom de duikboot, die in zee verdween.
De luchtaanval cjji het Brit
sehe convooi.
Het Britsehe ministerie van luchtvaart
maakt bekend1:
„Men weet dat minstens zeven van de
twaalf Duitsche vliegtugen, die Zaterdag
jj. zonder succes o*p de Noordzee een
Britsoh convooi hebben aangevallen, net
in hun hases zijn teruggekeerd. Dit kan wor
den vastgesteld wegens de redding van
Duitsche vliegers \v er toestellen tijdens
!het gevecht Werden omlaaggeschoten. Het
is mogelijk, dat de Duitsche verliezen
nog zwaarder zijn.
Na de actie verklaarde de R. A, F. sledhits
vier vrjande'ijke toes'e'Jen, welke* men had
zien vallen, te hebben neergehaald. Drie
waren op zee gevallen, het vierde dreef
op zee. De bemanning is met een rubber
bootje ontsnapt, en werd den vo'gend-en
dag opgepikt. De Briische vlegers die aan
'het gevecht hebben dee'genomen, hadden
den indiuk, dat mins'ens dre der andere
vijande'ijke vliegluigen n minor hun bases
zouden kunnen bereiken, doch er bestond
daarvoor geen enkel tas'baar bewijs. Tl lans
is dit heivijs ge'everd door de leien der
drie Duitsche bemann ngen, welke zeer
ver van de kust op de Noordzee door
een visschersboot en een torpedojager wer
den opgepikt. Ook een Deensoh stoomschip
heeft Duilschle vliegers gered. Aan Br.t-
scho zijde werden geen verliezen ge'e 'en.
De Duitsche schepen in Z.-W.
Afrika.
Reuter meldt uit Swakopmund (Z.-W.
Afrika)
De zeshonderd passagiers en leden der
bemanningen van de vijf Duitsche sche
pen, die sedert het uitbreken van den
oorlog in de Lobito-baai een toevlucht
hadden gezocht, moeten groote ontberingen
doorstaan. De Duitschers moeten het per
dag met twee maaltijden doen en naar
verluidt hebben de scheepsofficieren groote
moeite mei het handhaven van de orde
onder «e bemanningen. De mannen ver
klaren, dat zij gevangenneming en inter-
neenng iret behoorlijke voeding zouden
verkiezen boven het vooruitzicht van hon
ger om te komen.
Het vergaan van ecu Duitsck
marine vaart uig.
Over het Vergaan van een Duitsche voor
postenboot op 21 October 1939 maakt het
opperbevel van de Duitsche oorlogsmarine
bekend1:
Als gevolg van aanraking met een mijn
is op 21 October tegen den middag* in
de buurt van het Deensche eiland Moen
een Duitsdhe voorposlenboot gezonken. Van
de 55-koppige bemanning konden slechts
viji leden Worden gered.
Bij de reddingsactie door een Deensdh
vliegtuig verdient net optreden van den
Deensclhen luitenant-vlieger Helvard volle
dige erkenning. Helvard is er ondanks de
siecihte weersomstandigheden in geslaagd
vier leden van die bemanning van de ge
zonken voorpostenboat, die hij aantrof drij
vende op een vlot, na herhaalde pogingen
bij zirih aan boord' te nemen. Het vliegtuig
was daardoor zoo overbelast, dat het niet
meer kon opstijgen en zidlï op het water
moest laten drijven, totdat een ander vlieg
tuig te hulp kwam. t
Een vijfde lid der bemanning redde zich
door in tien uren naar de kust te zwemmen.
Twee en twintig Men der bemanning
worden nog Vermist. I
De vijf geredde leden der bemanning zui
len waarschijnlijk Zaterdag naar Duitsch
land! terugkeeren.
Wrak van een Duitsche duik
boot gevonden.
De Britsehe admiraliteit meldt, dat het
gehavende wrak van een Duitsche duik
boot Op de gronden bij 'Goodwin is ge
vonden.
VI e liermannen uit Deal verklaren, dat
zij het grootste deel van een duikboot
toren boven water hebben zien uitste
ken op het zuidwestelijk deel tan der
zandbank Hoe de duikboot aan den grond
is neraakt, is gisteravond niet verklaard.
Woensdan was geschutvuur buiten Deal
gehoord. 'Alen geloofde toen, dat een duik
boot wellicht was aangevallen, maar door
dat het mistte, kon niets gezien worden.
Een anir-rc voorstelling is, dat de duik
boot misschien een paai dagen geleden
buiten Folkestone tol zinken is gebracht
en over den zeebodem gedreven is.
Vijftig tot zestig lijken bevinden
zich, naar men gelooft, in een Duitsche
duikboot, welke op ae Goodwin Sands,
aan - de kust van Kent, is vergaan.
Gemeld wordt, dat een aantal lijken
naar Dover is overgebracht.
De actie der Duitsche slagschepen.
Reuter meldt uit Parijs:
Volgens welingelichte kringen schijnt het
thans vast te staan, dat twee Duitsche
slagschepen van het z.g. vzakmodeF', de
„Admiral Scheer" en de „Deutschland" in
den Atlantischen Oceaan operoeren.
Het Fransche legcrbericht van gister
avond luidt:
„Handgemeen tusschen verkenningsaf-
deelingen en wederzijds artillerievuur op
verschillende punten van het front".
Het Transche legerberioht van heden
ochtend luidt: Gedurende den nacfatplaat-
selijk activiteit van verkenners.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maant bekend:
Tusschen Aioezel en Wardt valt op som
mige plekken een oplevende bedrijvigheid
van. de artillerie waar te nomen. Overi
gens aan liet front slechts plaatselijke ac
tie van verkenningsafaeelingen en hier en
daar v er on tr us t i ngs v uur.
Grensbewaking -met shHnmlampen.
De Luxemburgsche grens langs de oor
logvoerende landen zai zeer binnenkort
met sodiumiarnpen bebafcend worden.
Snecaw aan het front.
In het Saargebied was het gisteren slecht
weer. Het heeft gesneeuwd. Niettemin duur
de de activiteit der Fransche patrouille
voort. Over de verliezen der Duitsche troe
pen op 16 en 17 October varieeren de
schattingen tusschen de 2003 en 3000 man.
Volgens den commandant van een Fransch
bataljon in de streek ten Oosten van Saar-
brucken hebben de Duitschers daar over
een frontbreedte van enkele honderden
meters 150 tot 200 man verloren. Volgens
inlichtingen, welke den Franschen staf heb
ben bereikt, zijn verscheidene treinen met
gewonden over Trier geleid.
Koning Leopold van België heeft in den
afgeloopen nachl een via Londen naar de
Vereenigde Staten uitgezonden boodschap
tot het Amerikaansche volk gericht. De
koning sprak zijn rede in do Engelsche
taal uit en zeide o.a.
In 1037 heeft Belgie zijn onafhaakelijk-
heidspositie afgekondigd en zijn drie mach
tige buren hebben er acte van genomen
Zij zijn zelfs verder gegaan toen zij ons
spontaan de uitdrukkelijke verzekering ga
ven, dat zij ons grondgebied zouden eer
biedigen en de onafhankelijkheid van Bel
gië zouden waarborgen.
De neutraliteitsverklaring van de Bel
gische regoering, bij den aanvang van den
oorlog afgelegd, was de logische uitkomst
van deze politiek.
De onzijdigheid is bovendien een levens
element voor de belangen,,.van zijn land.
De vrede is voor het Belgische volk een
voorwaarde van leven of dood.
Wij doen geen de minste territoriale
aanspraken gelden.
Wij zijn noch van verre noch van bij
betrokken geweest bij de oorzaken van het
conflict dat Europa verdeelt. Moest Bel-
_gië er in meo gesleurd' zijn, zijn grondge
bied zou in een slagveld herschapen wor
den, met het oog op zijn geringe uitge-
strektheid, een dergelijk lot zou gelijk staan
met een algeheele verwoesting, welke ook
de uitslag van den oorlog moge zijn.
MetNederland vormt het een vredos-
eiland in het belang van alle volkeren.
Wij kunnen niet geloven, dat onze neu
traliteit door de oorlogvoerende mogend<-
heden niet zal geëerbiedigd worden.
Wij hebben vertrouwen in het woord',
dat zij ons gegeven hebben, zooals zijzelf
mogen vertrouwen in onze loyauteit,
die ik, naar het voorbeeld van mijn
geliefden vader cn als vorst van een vrij
en trotsch volk, besloten ben steeds na
te leven.
President Roosevelt beeft een radiorede-
voering uitgesproken waarin hij de neutra-
teitswet besprak.
Roosevelt zeide: Zooals ik reeds te
voren heb gezegd, zijn de Vereenigde Sta
len neutraal en hebben zij niet het voor
nemen in den oorlog verwikkeld te ra
ken. Dat wij neutraal kunnen zijn in denken
zoowel als in daden is gelijk ik reeds eer
der zeide, onmogelijk uit te voeren om
dat wederom het volk van dit land', de
dingen rustig, zonder vooroordeel door
denkende zich een opinie heeft gevormd
en vormt omtrent de betrekkelijke merites
van de huidige gebeurtenissen op andere
continenten".
De president - sprak zijn redevoering uit
voor een forum, dat door de New-York
Herald Tribune georganiseerd was over
de „oorlogsuitdaging jegens de Vereenigde
Staten". De president legde er den na
druk op, dat niemand, die een verant
woordelijke regeert ngspositie bekleedde in
Washington ooit op eenigerlei wijze het
denkbeeld had geopperd, dat Amerikanen
uitgezonden moesten worden om in Euro
pa te strijden.
Duitsche prijsbemanning aan
boord.
Het D.N.B. meldt uit Moskou:
Officieel wordt medegedeeld, dat het
Amerikaansche s.s. „City of Flint", dat
Dinsdag met een Duitsche prijscommando
aan boord', wegens machinedefect, de ha
ven van Moermansk was hinnengeloopen
en daar vastgehouden werd, nadat de ha
venautoriteiten de lading onderzocht had
den, instructie heeft gekregen de Russi
sche wateren weder te verlaten.
De vrijlating van het stoomschip en de
reeds Woensdag bevolen opheffing van
de intemeering van het Duitsche prijscom
mando geschiedde in overeenstemming met
de Haagscke zeerechtsoouventie van 1909.
Naar men verneemt, bevindt de Duitsche
prijsbemaiming zich weer aan boord'.
Steeds tegen billijke voorwaarden disponi
bel voor VereenigIngs-vergaderingen. Feesten,
Toneel-uitvoeringen, Bals enz. Koude* en
warme buffetten. Geheel gemoderniseerd.
Aanbevelend, De exploitant
SUPRA JENEVER- 2.90 p üte»
.BRANDEWIJN3.—
CITROEN JENEVER 2.90
COGNAC 3.10
ADVOCAATvonal 1.10 Flesch
BORDEAUXvana' 0.90
RIJN en MOEZELWIJN vanal 1.25
VERMOUTH-Mvanaf 1.— Lit.fi
OUDE tENEVER vana' 2.95 ..Lit.kr
Tel «7885
Het communiqué, waarin wordt mede
gedeeld, "a> de autoriteiten te Moermansk
3e ladmg hebben geïnspecteerd van de
„City ot Fbiü" en besloten hebben het
schip vrij te geven, mits het direct de
haven verlaat, beteekent, naar het schijnt,
da' het door de Duitsche pnjsbemannmg
opgebrachte schip op gront von het zee
recht aan Duitschland toebehoort en dat
het sciiip onder Duitsche vlag moet ver
trekken
Zooals men weet, werd de Duitsche
bemanning reeds losgelaten. Men veronder
stelt, nat ce Amerikaansche bemanning zien
vrij te Moermansk beweegt en later naar
huis za' kunnen gaan.
Litausche troepen trekken ge
bied van Wilna binnen.
Litausche troepen onder 'eid ng van op-
perbeveübeb'ber generaal Rastilds, zijn van
ochtend over de grens getrokken en het
gebied van Viln us (Wilna) binnengerukt.
De Sovjet-Russisd'ie troepen hadden zich
reeds in de vroege ochtend oren teruggetrok
ken en bevonden zidh op ongeveer 10 K.M.
afstand der binnenrukkende troepen.
Vilnius zal Zaterdag worden bere kt
De Litausche Sejm zal vanmiddag bijeen
komen om wetgevende bes'uilen te nemen
over de inlijving van bet gebed van Vd-
nius en "net voorioopige bestuur.
Nieuwe voorstellen worden te
Helsinki bestudeerd.
Een officieel Finsch communiqué ver
meldt, dat de regeering thans de herziene
Russische voorstellen in overweging neemt.
De gedelegeerden zullen alleen naar Mos
kou terugkeeren nadat de voorstellen vol
ledig zullen zijn bestudeerd en de noo-
dige beslissing zal zijn genomen.
Elzasscr aulononiistenleiiler ter dood
veroordeeld.
Karei Roos, een der voornaamste leiders
der Elzasser autonomisten, is wegens het
uitleveren van belangrijke militaire gehei
men aan agenten van den Duitschen spicm-
nagodïenst, ter dood veroordeeld'. Drie
zijner medeplichtigen werden tot vijf jaar
dwangarbeid veroordeeld en een tot de
doodstraf en mifótaire degradatie.
Oudste lichting met groot verlof.
Het bureau van den minister-president
deelt mede:
„Minister-president Daladier heeft beslo
ten, dat op 29 October de lichting 1910,
d'.w.z. de lichting van 49-jarigen, uit dein
dienst ontslagen worden. Soldaten, die we
gens gezinsredenem bij de laatste lichting
van de tweede reserve zyn ingedeeld', zul
len naar huis warden gezonden.
Geen troepenconcentratie.
Het in het buitenland gepubliceerde bei-
richt, volgens hetwelk aan de Turksche
Oostgrens 30.000 Turksche soldaten ge
concentreerd' zouden zyn, wordt door bet
Turksche telegraafagentschap tegengespro
ken.
De koning bezoekt munitiefabriek.
De koning heeft gisteren ergens in En
geland een munitiefabriek bezocht De
koning werd vergezeld door den directeur-
generaal voor de munitieproductie. Naar
werd medegedeeld is de productie sindis
1937 met 500 procent toegenomen.
Hoewel het bezoek van den koning go
heim was gehouden, werd hij bij het ver
laten der fabriek toch luide toegejuicht
door een groote menigte.
Vrijwillige dienstneming voor het leger
opengesteld.
Het Britsehe departement van oorlog
deelt mede, dat liet leger thans openstaat
voor vrijwillige dienstneming. Mannen tus
schen 22 en 35 jaar kunnen d'ienstnomen
bij de cavallerie, d'e artillerie, de pioniers,
d'e pantsertroepen en de infanterie. De
leeftijdsgrenzen in Noord-Ier land zijn 20
en 35 jaar.
Koningin Elisabeth verleent eerste hulp.
Koningin Elisabeth heeft Woensdag een
inspectietocht gemaakt in de provincie
Luxemburg. Tijdens dozen rondtocht is een.
auto, wel van tegenovergestelde rich
ting kwam, in aanrijding gekomen met de
auto, welke van tegenovergestelde richting
kwam, in aanrijding gekomen met de auto,
welke voorafging aan die van de koningin
en waarin gezeten waren de Belgische
minister De Man en generaal Maton. De
auto werd beschadigd. Generaal Maton werd
licht aan het voorhoofd gewond en ter
stond door de koningin verzorgd. Minister
De Man kreeg slechts onbeteekenende ont
vellingen. Op den terugtocht van dezen
rondrit, tusschen Namen en Brussel, zag
de koningin aan oen kant van den weg
een verongelukte auto. Met eigen har
heeft zij dén onaoffeur, die zwaar ge
wond was, hulp verleend en zorg gedra
gen voor zijn vervoer.
Do Duitsche minderheid gaat naar
Duitschland terug.
De actie inzake d'e irepatrieering van
Duitschers is vo'gens het off cicete orgaan
dei Iiongaarsohe nationaal-socialislen Pesti
Ujsag ook van toepassing op de Duitsche
mindeilheid in Hongarije. Het blad voegt
hier aan toe, dat ongeveer 500.000 Duit-
sdhers in Hongarije door de door rijks
kanselier Hitler in zijn redevoering van
6 0c tol>er aangekondigde repatrioer'ngs-
maatregelen zullen worden ge'Toffen. Het
rijk zou voornemens rijn te werk le gaan
gaan volgens het reeds in de Oostzeelan
den toegepaste stelsel, hetgeen beteekent,
dat alle Duitsclhers uit Hongarije -naar
Duitschland otE door Hitler aangewezen
door Duitschers bezet gebied zullen moe-
ton vertrekken voor koloniseering.
*?Britsche regeering koopt groote partij
katoen.
Naai vernomen wordt heeft de Britschei
regeering met de Egyptische regeering een
overeenkomst gesloten, op grond' waarvan
Engeland' 1.750.000 cantar katoen koopt
tegen een nader overeten te komen prijs.
Egypte hag zich voor de moeilijkheid!
geplaatst, een afzetgebied' te vinden voor
anderhalf rnillioen cantar katoen, die vroe
ger naar Duitschland', Polen, Tsjecho-Slo-
•wakije en Oostenrijk werden uitgevoerd.
