Het tandbederf
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
De staking in de
De vijand „binnensmonds". Tandheelkundig
is deze generatie reeds verloren. Het genot
van het gebit tot in hoogen ouderdom.
Schooltandverzorging.
De Perscommissie van de Neèer-
landselie Maatschappij tot Bevorde
ring der Tandheelkunde wil" hel in
zicht van het publiek omtrent ver
schillende tandheelkundige onder
werpen verbeteren en zond' ons in
verhand daarmee onderstaande be
schouwing. i
Redactie Scliied. Ct.
6 000.000 pond sterling per dag!
Volgens accept eer bare berekening ïs dit
het bedrag, dat voor de moderne bewape
ning lederen dag wordt uitgegeven, over
de geheel© wereld, onder het piarool den
vrede te willen dienen.
Een publicist gaf dezer dagen een aar
dig beeld', hoe fabelachti g groot deze som
eigenlijk is. Uit dit bedrag zou aan alle
werldoozen van dte geheele wereld' iederen
dag 1 pond! sterling kunnen worden uitbe
taald', waardoor 6 millioen gezinnen uit
hun ellende 'verlost zouden zijn.
Het deel, dat Nederland van dit reuzen-
bedrag te zijnen laste heeft, is betrekkelijk!
klem, en toch drukt de f 1 000 000 pier dag
heel zwaar. Geen last is echter te zwaar,
indien we daarmee een buitenlandscbenf
vijand verre kunnen houden.
De wolf.
Vijanden, die binnenslands hun tenten
hebben opgeslagen, en wier bestrijding veel
minder kost, zijn er vele. Wanneer we
ons oor te luisteren hebben gelegd op het
Nederlandsche Congres voor Openbare Ge
zondheid te Amsterdam, onder voorzitter
schap van dr N. M. Josephus Jitta gehou
den, dan is een der meest verbreide volks
vijanden, dus vijand van den staat, het
tandbederf, in den volksmond „wolf" ge
naamd. Deze wolf, gelijk zijn naamgenoot
fn het bekende reisverhaal van Baron von
Munchhausen, vreet zoo onrustbarend door
het kauwapparaat van ons Nederlandsche
volk heen, dat het dringend nooJig is den
strijd daartegen op afdoende wijze aan te
binden, in het belang der algemeene volks
gezondheid. Inderdaad, wij hebben ons te
weer te stellen tegen dit immer voort;
schrijdend', in het geniep voortwoekerend
kwaad, zoöab dat in--..and©re4anden_ahkng-
-geschiedt.!
Het tandbederf'heeft in onze Nederland
sche volksgemeenschap reeds zulke afme
tingen aangenomen, dat men gerust zeg
gen kan, dat "de huidige generatie, tand
heelkundig gesproken, reeds als verloren
moet worden beschouwd'. .Dit klinkt niet,
erg prettig, maar het-is desniettemin vol
komen waar, d'at 'het thans een onmoge
lijkheid is om voor dte groote massa van
'ons volk het gebit zoo te saneeren, diat
men er tot in hoogen ouderdom gehot
van heeft. En dat is toch dte bedoeling!
ervan, hiervoor heeft die natuur het te
onzer beschikking gesteld.
Om dit doel te bereiken zal men andere,
minder kostbare wegen moeten bewande
len en het kwaad' daar stuiten, waar het
nog te stuiten is, n.l. wanneer dte jeugd' de
lagere school gaat 'bezoeken. Het is van
het grootste belang alle kinderen bij elkaar
te hebben om dit sociale werk met suc
ces te verrichten. Waar zou d'at beter to
bereiken zijn dan op school? Natuurlijk
gaan er dadelijk stemmen op, die roepen,
dat de staat zich dan met alles gaat be
moeien, en dat dit ouderzorg is. Maar
hebben we daarvan in andere opzichten
niet de groote voordeelcn gezien?
Anderen zeggen, het onderwijs zal er
Mevr. de Geer-Verhoeve, echtgenoot©
v'fn den minister-president, eerelid van
bet bestuur van het comité .Breit allen
men*, verkoopt in de Residentie aan
desbetreffend loket de wol voor
-vSlnraerdlgen van pofsmoffen voor
M militairen
door worden gestoord. Deze storing is ech
ter slechts zeer gering. Zeker, het zal een
weinig tijd' vragen, die aan het onderwijs
wordt onttrokken, maar die prijs is niet
te hoog, indien daarmede het groote be
lang eener betere volksgezondheid wordt
gediend. De mond toch is de ingangspoort
van alle voedingsmiddelen, over wier deug
delijkheid, reinheid, enz., de staat met pijn
lijke accuratesse en met opoffering - van
groote bedragen waakt.
Het Bonnsdie systeem.
En wat zou dit alles voor waarde heb
ben, als deze stoffen bij het binnenkomen
in ons lichaam aanstonds met allerlei in-
fectieldemen uit de slecht verzorgde kie
zen zouden worden besmet? Daarom is
het dringend noodzakelijk te komen tot
een controle van het gebit der kinderen
op de lagere school.
Maar dan moet het niet blijven bij een
contröle alleen, ook het verrichten van
noodzakelijke, dan nog kleine herstellin
gen, dient in klasseverband aangepakt te
worden.
Zelfs voor schooltandverzorging blijven
dezelfde bezwaren gelden, die voor het
geheele volk een succesvolle bestrijding
van het tandbederf onmogelijk maken. Dat
is ook hier weer de uitgebreidheid van de
ziekte. Het is daarom ook, dat prof. Kan-
torowïcz (Bonn) begonnen is, als systeem,
met eerst alleen de kinderen van de eer
ste klasse onder contröle te nemen. - Uit
den aard der zaak is hier het aantal de
fecten zeer gering, omdat van het blijvend
gebit nog maar enkele exemplaren aanwe
zig zijn. Het behandelen van deze defec
ten kan dus zoovel uiterst eenvoudig, als
mede afdoende zijn. Deze kinderen door-
loopen elk- volgend jaar een volgende klas
se, blijven steeds onder contröle en even
tueel© behandeling, zoodat zrj op twaalf
jarigen leeftijd met een gezond gebit, dat
ondertusschen en dat moeten we niet
vergeten gehsol is gewisseld en blij
vend is geworden, de school verlaten. Het
voordeel van dit Bonnsehe systeem is,
dat er elk jaar per school slechts één
klasse- bijkomt, dié--weinig meer werk
^eischHjenl.menozcw-geleïdelipc-' He -geheele
school onder -toezicht' krijgt.
Beginnen bij de lagere schoei.
Zooals hieruit blijkt, strekt de zong en
de behandeling zich uitsluitend uit over
het blijvend gebit. Het melkgebit kan met
in deze zorg betrokken worden. Immers
het verkeert op zes-jarigen leeftijd meestal
reeds in zulk een beklagenswaardiger! toe
stand, dat het behandelen ervan weer de
zelfde bezwaren zou ontmoeten als het
behandelen van den volkrmand van nu.
Voor de kleuters zou het begin der be
handeling - weer veel vroeger moeten lig
gen en dat zou op een onnoemelijk aantal
bezwaren stuiten. Hetgeen te bereiken is
zonder to groote kosten, dat is de school
tandverzorging. Daarop zullen wij ons moe
ten richten, daarop zullen vrij alle krach
ten moeten comcentreeran. Zij brengt ons
den zegen van kinderen, die geen tandt-
pijn kennen, van kinderen, die 's nachts
kunnen slapen en rusten d'oor geen kwel
lingen van het tandduiveltje bedreigd. Zij
brengt ons den tandvrede voor de jeugd'
en dez evrede kost slechts f 1.A f 2.
per jaar per kind'.
DER
WOENSDAG! 1 Nov. 1939. No. 22315.
BINNENLAND
Eerste Kamer
Dr. CoUjn doet zijn intrede.
De Forste Kamer kwam gisteravond
bijeen onder voorzitterschap van mr. W.
L. baron de Vos van Steenwrjk.
Bij den aanvang der vergadering werd
verslag uitgebracht door de commissie tot
onderzoek van de géloofsbrieven van dr.
H. CoLjn. Zij werden goedgekeurd. Tot
de toelating van dr. H. Colijn als lid
werd besloten.
In handen van den voorzitter legde de
heer Colijn de vereischte eeden af.
De voorzitter: „Ik wensch het vader
land geluk met uw toelating".
Aan ae orde was vervolgens:
Medoüeeling van het besluit dor cen
trale afdaling. Goedkeuring van het Ne-
derlandsch-Duitseh verdrag, houdende vast
stelling van een ontginningsgrens voor de
aan beide zijden van de grens langs de
Worm gelegen steenkolenmijnen, met brj-
behoorend slotprotocol, te 's-Gravenhage
17 Mei 1939 gesloten.
Het ontwerp werd zonder debat en z. h. s.
aangenomen. Om kwart voor negen ging
de Kamer in de afdeelingen voor het
onderzoek van een groot aantal wetsont
werpen, waaronder vele contingenteerings-
ontwexpen.
Nederland vertrekt van de wereldtentoon
stelling te Ncw-York.
Naar wij vernemen heeft de Nederland
sche regeering thans definitief hesloten
het volgend' jaar niet weder deel te nemen
aan de wereldtentoonstelling te New-York.
Overzicht Tweede Kamer
Bede van minister-president
De Geer.
In een red© van anderhalf uur heeft
de minister-piresidtent, jhr. mr. De Geer,
gistermiddag in de Tweede Kamer de
twaalf sprekers beantwoord, die in
eerste instantie het woord hebben ge
voerd' bij de algemeene beschouwin
gen over de rijksbegrooüng voor 1940.
Alvorens ovek te gaan tot beantwoor
ding van de beschouwingen naar aanlei
ding van dte kabinetsformatie, behandelde
de minister enkele andere ter sprake ge
brachte punten. Minister De Geer verklaar
de om., dat, hoewel met de contingen-
teeringspolitiek niet geheel en al gebroken
zal kunnen wonlen, toch overwogen wordt
enkele bestaandje con tingen teeringen, niet
te verlengen, t
Dte minister noemdte de benzinevoor
radten niet onbevredigend, doch de K
geering moet maatregelen nemen, daar zij
vooruit moet zien. -Spreker zegde toe, dat
ongeveer 1 December de nota betreffende
den economisch en toestand van ons land
zal verschijnen. Op een desbetreffende
vraag antwoordde de minister, dat de te
werkstelling van werkloozen, zooals' 'het
vierde kabinet-Colrjn voorstond zal wor
den voortgezet, evenals de bestrijding van
dte jeugdwerkloosheid. Het ligt niet in het
voornemen het opnemen van d'e bepalingen
uit dte collectieve ar beidso vereen konts t en
uit te breiden tot andere dan waterstaats
werken. Ten aanzien van de maritieme
dtefensie van Nederlandsch' Indiê, merkte
d'e minister op, dat iedereen het er over
eens is, dat deze moet worden versterkt,
doch dte vraag is 'alleen nog, hoe Op
spoed1 zal worden aangedrongen Naar aan
leiding van een vraag, verklaarde de mi
nister voorts,,dat de directie van de Ne
derlandsche Bank inzake de deconfiture
van Mendelssohn's Bank geen beleidsfout
had gemaakt. Ds beide door den heer De
Visser (comm.) ingediende moties zouden
door dte regeering tot haar spijt niet kun
nen worden uitgevoerd, indien zij werden
aangenomen j.
Ten aanzien van de financiën merkte
de minister-pres ident op, dat aan verbe
tering van den /leerlingenscliaal op dit
oogenblik niet gedacht kan worden. Dte
ministermteelde voOrts méde, dat liet wets
ontwerp betrelfende Ho gemeentefmanciën
waarschijnlijk in het vnorjaar-^sai worden
ingediend.
Wat de kabinetsformatie betreft, merkte
minister De Geer nogmaals op, dat er bij
de voorstemmers van de molie-Dsckers
slechts oen accidenteel samentreffen plaats
had De oorzaak van de crisis in het vier
de kabinet-Cohjn is spr nog steeds on
begrijpelijk. Voorts verdedigde de minister
president het opnemen van sociaal-demo
cratische ministers in het kabinet, dit mo-
tiveerende met hun gewijzigde houding Met
betrekking tot de vrije meeningsuiting zeide
minister De Geer, d'at door aanhangers
van de N.SB soms opmerkingen worden
gemaakt, waardoor dte oprechte neutra
liteitspolitiek van onze regeering in twij
fel kan worden getrokken. Slechts in het
uiterste geval zal van dte afkondiging van
den staat van beleg als middel om scha
delijke persuitingen te voorkomen, ge
bruik worden gemaakt. Wanneer binnen-,
kort in enkele gedeelten van ons land de
staat van beleg zal wordten afgekondigd,
dan houdt dit hiermede geen verband, al
dus verklaarde de minister.
^Minister Dte Geer eindigde met de over
tuiging uit te spreken, dat dte Christenen
dte* pioniers zullen zijn bij den opbouw van
een nieuwe internationale rechtsorde.
De heeren Schouten (ar.), De Mar-
chant et d'Ansembourgh (n.s.) en
Deckers (r.k.) voerden hierna nog in
tweede instantie het woord'. De heer Dec
kers wees er hierbij o.m. op, dat het
geenszins de bedoeling van dr. Colijn ge
weest moet zijn, dte sociaal-democraten van
de regeering uit te sluiten.
Het nationale inkomen
van Nederland
Van 1929 tot 1936 met een vierde
deel gedaald
Dezer dagen is verschenen het tweede
nummer uit de serie „speciale onderzoe
kingen" van de afdeeling van conjunctuur-
onderzoek van het centraal bureau voor
de statistiek. De nieuwe publicatie is ge
titeld': Enkele berekeningen over het na
tionale mkomen van Nederland.
Terwijl de schattingen, die tot nu toe
voor het nationale inkomen van Neder
land zijn gemaakt, tamelijk ruw waren, is
in deze studie getracht, dooir een aantal
onderzoekingen het inzicht in de struc
tuur van het nationale inkomen van Ne
derland te verdiepen.
Er is daarmee ongetwijfeld voorzien in
een achterstand, welke hier te land© ten
aanzien van de studie van het nationale
inkomen bestond'.
De berekeningen strekken zich uit over
de jaren van 1921 af. Een der belangrijke
resultaten van het onderzoek is, dat thans
veel nauwkeuriger ramingen van het Jaar
tionale inkomen zijn verkregen dan waar
over men tot nu toe de beschikking had
M
Dr. H, Colijn is in de gisteravond gehouden vergadering van de Eerste
Kamer als lid beëedigd. De oud-minlster-president legt den eed af in banden
van den voorzitter der Kamer mr. W. L. baron de Yos van Stcenvïjk.
Vier en dertig personen werden gedood bij de mijn-explosie in de nabijheid
van DunfermeLinc (Schotland). Familieleden van de slachtoffers wachten voor
de mijngebouwen op de resultaten van het reddingswerk.
Voorts heeft men thans voor de eerste
maal ook berekeningen gemaakt over dte
bijdrage van de verschillende bedrijfstak
ken tot het nationale inkomen. Uit de hier
onder vermelde cijfers blijkt, dat de sterke
vermindering van het nationale inkomen
sedert 1929 vooral wordt verklaard uit
het terugloopen van de cijfers voor de in
dustrie en den landbouw. Het aandeel van
allo overig© bedrijfstakken in den achter-
uilgang is veel geringer geweest.
Van dte vel© resultaten, die in deze pu
blicatie zijn vermeld, noemen we hier nog
de berekeningen betreffende het aandeed
van de gezamenlijke loon en en salarissen
in het totale nationale inkomen (in mil-
lioenen guldens).
1929
J930
1931
1932
1933
1934
1935
1936
f6.279
-5.937
-5.350
-4.815
-4.732
-4.693
-4.617
-4.722
De daling in zeven jaar bedraagt dus
voor de eerste kolom bijna een kwart, voor
de tweede kolom ongeveer ©en procent
minder.
Bijdrage van de voornaamste bedrijfs-
f 2.585
-2 656
-2.532
-2.229
- 2.145
-2 085
-1996
-1.963
takken tol
het
nationale inkomen.
(In
millioen gulden).
S1
g
Af
gs
ft
'29 668
2.089
348
194
534
373
'30 561
1.918
356
186
546
307
'31 441
1.666
343
167
561
202
'32 367
1.311
316
161
558
152
'33 404
1.283
302
157
554
144
*34 428
1.259
295
154
543
115
'35 400
1.231
279
162
533
154
'36 422
1.316
261
168
519
197
Amsterdamsche haven
Vergadering kon geen beslis
sing nemen.
Het comité dat de leiding heeft van
de wilde staking in de Amsterdamsche
haven, bad gisteravond een vergadering
belegd in „Handwerkers Vriendenkring'*
te Amskrdam. Men wilde hier eenige be
slissingen, waarschijnlijk over de al of
niet vooitzettmg der staking, hespreken,
maar ten deel der aanwezigen verzette
zich hiertegen, omdat men beweerde, dat
de vcpadering niet zoodanig geconvoceerd'
was, dat allen, die het recht hebben mede
te l>esli«scn, hier aanwezig konden zijn.
Na ern korte uiteenzetting van de zijd©
van het comité werd derhalve besloten
hedenavond wederom een vergadering te
beleggen, die zoodanig zal worden aan*
gekoni'gd, dat allen, die bij het conflict
betrokken zijn, er aanwezig zullen kunnen
zijn.
Kerk en School
In afwachting van de Zendingsweek
De inkomsten gedaald.
Het Zendingsbureau te Oegstgeest (post
rekening No. 6074) vraagt ons plaats voor
het volgcnue:
Wanneer een groote inzameling aan
staande is, blijkt deze tevoren reeds een
ietwat drukkenden invloea op de inkom
sten te oefenen. Zoo is het .in deze maand
ook geweest mei' de naderende Zendings
werk. De inkomsten van October bedragen
ongeveer £30.000 tegenover verleden jaar
f 39.000. Daar er ook over October f G6.666
noodig was, is do achterstand, die op
1 October twee ton bedroeg, nog weer
toegenomen. Daaruit blijkt wel van hoe
doorslaande beteekenis het is^ dat ieder
zich kn uiterste inspant om mee te hel
pen, dat er in de zoo besnoeide behoeften
van het zendingswerk wordt voorzien.
'dl**— fl J*"
j
t Sancering van het gebit.
Nationaal
inkomen
Loonen cn
salarissen
g:
i. a
3
"3
O
*5*0
ca
a> o>
O
A
O
T Ui
2»)
Land
en tuin
Ui
53
"O
G
Q3
M
BS
S 45
O o
Inkoms
bet buil
(saldo)
