Toestand wel veranderd
rede van Molotof
door
Komt er verbetering in
contrabande-controle
de
Geen activiteit aan het front,
in de lucht of ter zee
noch
m
Donderdag 2 November 1939
EERSTE BLAD
22316
TeL No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTj
/Haven).
tel. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 53IL
BUITENLAND
Het Finsche standpunt
In een gisteravond uitgesproken rede
beeft de Finsche minister van buitenlaad-
schft zaken, Erkko, nog gezegd
Het is onmogelijk voor Finland om toe
te stemmer» m «enigerlei regeling, die zijn
onafhankelijkheid zou wegnemen evenals
zijn kansen op zelfverdediging. Finland
heeft net meest volledige recht om te
verwachten dat zijn recht op zelfverde
diging erkend zal worden, zoowel in theo
rie als n de praetijk. Finland kan niet
inzien, dal er eenig gevaar bestaat, dat de
Rustiscbe veiligheid zou worden bedreigd
uit den Fmschen staat of van Finsdh
gebied
Mocht een derde mogendheid trach
ten Finland te gebruiken, als basis
voor een aanval op Rusland, dan zou
den wij de meest volledige kracht
weerstand Lieden aan die pogmg. Fin
land heeft zich bereid verklaard om
Rusland bij te staan tot versterking
van Lemngdrad en ook van de Fin
sche deiensie Het verdrag van Dor-
pat en het Russisch-Finsehe non-
agressiepact leveren een grondslagvoor
alle monelijke onderhandelingen.
Sprekende over de onthullingen van
Molotof, zeide Erkko:
Ik beken, dat het besluit der andere
partij, om üe voorstellen te onthullen,
zonder raadpleging, een uitzonderlijke at-
mospheer schept en een bizonderen in
druk ir aakt. Maar alleen het standpunt
van den Sovjet is bekend gemaakt en
tot dusverre is geenerlei inlichting gepu
bliceerd omtrent ons standpunt.
De Finsche vertegenwoordigers en gevol-
machntïgden hebben nog geen gelegenheid
gejhad de Sovjet-regeering op de hoogt©
te brengen van de Finsche voorstellen. Ik
zal bekendmaking van onze houidmg uit
stellen, tot dat geschied is.
Voortgaande zeide Erkko: Finland heeft
zijn positie van onvoorwaardelijke neutra
liteit du delijk gemaakt. De Sovjets hebben
geen bezwaar gemaakt tegen dit standpunt,
maar integendeel hun instemming uitge
sproken.
Hij besloot met te zeggen: De kleine na.
- ties schijnen op het oogenblik pionnen te
zijn op' het internationale schaakbord. Zuj
moeten den hoogslen prijs betalen, of-
- schoon het ,de groot© mogendheden zijn,
die oorlog maken'en de krachten lo&latén,
die de fundamenten van de wereld
schokken.
De Finsche delegatie te Mos
kou aangekomen.
De Finsche delegatie is vanochtend om
tien voor acht te Moskou aangekomen.
Ook Hakbakainen, de Finsche chef van
ihet prolocoi is meegekomen.
„Meest beteekenisvolle uren"
Reuier meldt uit Stockholm: 'Men gelooft
drier, dat Finland thans staat tegenover
de meest beteekenisvolle uren sedert de
vestiging van de republiek. De kalme vast
beraden houding van het volk blijft onge
wijzigd, ondanks den schok van Molotofs
(rode. Men is hier van meening dat de Rus
sische eisch betreffende een vloolbasis 'op
ihet Finsche vasteland onaanvaardbaar zal
zijn, aangezien die, tezamen met de basis
van Baltischport, huitenlandsche controle
zou beteekenen op alle verkeer naar Ileh
sinki, Vlipuri en Ivotka, de belangrijkste
havens van Finland1.
Duitschland en de Russische eischen
De Berlijnsche correspondent van
..Aftenbladet" meldt, dat Duitschland,
ongerust over de Russische expansie
in de Oostzee, te Moskou! eenige voor
zichtige stappen - heeft gedaan om ver-
:;-7achling der Russische eischen aan
Sg Finland te verkrijgen, echter zonder
•"'W'*resultaat.
Kalmte aan het front
De Fransche legerberichten
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt als volgt:
Gedurende den dag de gebruikelijke acti
viteit van de lichte infantene-afdeelingen
aan beide zrjden op verschillende punten
van het front.
Vanochtend werd gemeld: „Een kalme
nacht aan het geheel© front".
De vreemdelingen in het
Fransche leger.
Hét Fransche ministerie voor landsver
dediging deelt mede, dat de gezinnen van
vreemdelingen, die in het Fransche leger
dienen, dezelfde ondersteuningen en pen
sioenen zullen ontvangen als die van
Franschen, wanneer zij in Frankrijk ver
blijf honden. Hetzelfde geldt voor de mili
tairen der Poolsche en Tsjeslowaaksche
legers, die in Frankrijk worden gevormd
evenals voor hun weduwen en weezen,
voor zoover deze militairen ten laste
komen van de Fransche schatkist.
Het Duitsche legerbericht
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend1:
„In het Westen slechts op enkele plaat
sen zwak artillerievuur".
De oorlog ter zee
Britsch schip iot zinken gebracht.
Het Britsche s.s. „Bronte". dat 4317 ton
meet en te Liverpool thuishoorde, is op
den Atlantischm Oceaan na een duikboot-
aanval gezonken. De uit veertig leden be
staande bemanning en een passagier zijn
door ©en ander schip gered en in een
Britsche haven aan wal gebracht. De aan
val moet reeds eenige dagen geleden ge
daan zijn: de „Bronte" bleef nog een aan
zienlijken tijd drijven en men heeft zelfs
nog getracht haar naar een haven te slee
pen.
Duitsch tankschip door eigen
bemanning tot zinken gebracht.
Volgens een bericht van den corres
pondent te Panama van de „New-York
Times", heeft eenDuitsch tankschip, de
„Frièdrich", dat getracht had door te gaan
voor een neutraal schip, zich zelf tot zin
ken gebracht, ten-einde te ontkomen aan
opbrenging door een Engelschen kruiser.
De Engelsche kruiser had op 24 Octo
ber de „Flriedrich" op de Garaibische Zee
ontmoet. Het tankschip voer met gedoof
de lichten. De commandant vroeg den ka
pitein van het tankschip, waarom hij zon
der licht voer,waarop: werd geantwoord,
dat d© verlichtmgsinstallatie defect was.
De kruiser gaf toen bevel te stoppen,
doch de Frièdrich gaf hieraan geen gehoor
en beweerde, dat de machines niet werk
ten. Toen de kruiser het bevel herhaalde,
stopte de„Frièdrich". Een detachement
gewapende manschappen begaf zich aan
hoard1.. De bemanning van het tankschip,
een veertigtal Duitsche zeelieden, bevond
zich bij de reddingbooten. De Engelschen
gelastten de Duitsehers zich van de booten
te verwijderen, doch deze weigerden.
Toen verscheen de kapitein van de
„Frièdrich"; die den Engelschen officier
mededeelde, dat de waterdichte schotten,
waren geopend en de kleppen kapot ge
maakt. „Wij zinken dus en doen het beste
de sloepen neer te laten". Het Engelsche
detachement verliet de „Frièdrich", welke
zonk met een lading van 40.000 barrels
Mexicaanschè petroleum, welke op 19 Oc
tober aan boord1 waren genomen. Het blad!
voegt hieraan toe te gelooiven, dat de
bemanning van het Duitsche schip aan
boord van den kruiser naar Jamaica werd
overgebracht en daar geïnterneerd;
Engeïseh stoomschip san Duit
sche duikboot ontkomen.
Een te Gilbraltar ontvangen radiotelefo-
nische mededeel ing vermeldde, dat het
Britsche stoomschip „EgU'Vdai zich op
240 zeemijlen ten Oosten .van Madeira be
vond, vanochtend aan hef" vuur van een
Duitsche duikboot is emfmapL
Later werd officie^,»' htedeged eelddat
de „Egba" er in was geslaagd aap de duik
boot te ontkomen, en die reis voort te zet
ten, naar het schijnt zondef /door de duik
boot te zijn getroffen. 4-/>
De economische oorlog
De Britsche minister voor den economi-
schen oorlog, Ooss, heeft .ia een radio
toespraak medegedeeld,' dat de hoeveelheid
voor Duitschland bestemde goederen, die
in beslag genomen zijn,"thans het half
millioen ton ruimschoots overtreft. Tot
deze goederen behoocen benzine, ijzer,
aluminium, koper en phosphaten.
Dit vertegenwoordigt, aldus de minister,
slechts een klein gedeelte van Duitsch-
lands wekelijk© verliezen door de Britsch©
liegorni© ter zee, daar vele verzenders over
zee zelfs niet probeenen goederen naar
Duitschland te zenden. Tpn aanzien van
de Duitsche klachten over het onmenseh©-
lijke karakter der contröle zeide Cross,
dat slechts 14 percent vaal de in beslag
genomen goederen als levensmiddelen ge
classificeerd zou kunnen worden. Daarbij
zon nog 9 procent oliën en vetten zijn,
die door de Duitsehers iri gelijke mate
voor munitie en voedsel gebruikt worden.
Een groot deel van de overblijvende 5 pro
cent bestaat uit graan, dat ais voedsel
gebruikt, doch ook tot motorbrandstof ver
werkt kan worden. j
De Britsche contrabande controle
intusscLcn overweegt men een regeling
voor de invoering van het „navicert"-
systeem te zijner tijd. In dit systeem,
waarvan in den wereldoorlog veel gebruik
is .gemaakt, geven de Britsche vertegen
woordigers in het buitenland certificaten
af voor zekere verschepingen, waarvan
tot bevrediging bewezen is, dat zij niet
I Iedere SCHIEDAMMER gaat natuurlijk naar de gxoote FEESTREVUE
DINSDAG 7 - WOENSDAG 8 en DONDERDAG 9 NOVEMBER,
herleeft in het PASSAGE-THEATER, „OUD SCHIEDAM" in volle'glorie
VOORZIET U TIJDIG VAN KAARTEN
Prijzen der plaatsen: f 1.65, fl.2S, f I.—f O.8O, f O.SO.
voor Duitschland bestemd zijn. Het is dui
delijk, dal daarbij samenwerking tusscben
handelaren en reeders noodig is, doch
men verwacht, dat door invoering van dit
stelsel veel ontstemming zat worden weg
genomen.
Tot zoover Reuter. Dat de Nederland-
sche regeering er niet aan denkt, de toe
passing van het bovengeschetste systeem
te bevorderen, is genoegzaam bekend.
De positie van Turkije
Een rede van lamel Inentte.
Bij de opening van de zitting van de
groote Turksche nationale vergadering,
heeft d© president van de republiek, Is-
met Inonoe, een red© gehouden, waarin
hij on, heeft gezegd1 over het Britsch-
Fransch-Turksche verdrag: „Door dit ver
drag streven wij ons doel na om ons te
verzetten tegen de uitbreiding van het
treurspel van den oorlog door ©en gebied
van veiligheid te scheppen in Europa,
dat worstelt in de verschrikkingen van
den oorlog. Het verdrag zal alleen in.
werking treden, wanneer een staat poogt
onze wettige verlangens te beknotten.
Gunstige indruk in Rome.
Met de levendigste belangstelling heeft
men in Rome kennis genomen van de rede
voering van Ismet Inonoe. De verduide
lijkingen die door den Turkschen president
gegeven zijn en vooral de verzekering, dat
het driezijdig verdrag tegen geen enkel©
lei'dé mogendheid is gericht en naar de
opvatting der regeering in Ankara zoowel
als der kabinetten in Parijs en Londen uit
sluitend de handhaving van den vrede in
het Oosten van de Middeïlandsch© Zee
ten doel heeft, hebben een uitstekenden in
druk gemaakt. Italië wenscht dat de ge-
heele Middellandsche Zee buiten, hot Euro-
peesclie conflict wordt gehouden.
Duitschland
Nog steeds berichten over onrust in
Tsjccho Slowakije.
Volgens inlichtingen uit efficieele Tsje
chische hrnn zijn minstens zestig personen
gedood of verdwenen na de betoogingjca
in Praag van de vorige week. Ook wordt
verklaard, dat politie en S.A. in Pilsen
en Tabor zouden hebben gescholen op
betoogers. Het aantal slachtoffers zou on
bekend zijn. Tenslotte wordt beweerd, dat
Duitsche troepen, die uit Polen in Pil
sen aangekomen zijn, zouden hebben ge-
rnuït. Vactaw Klofaq, leider der vroegere
nationale en socialistische Tsjechische par
tij en nftmster van oorlog in de eerste
Tsjecho SJowaaksche regeering, van 1918,
zou zijn overleden in het concentratie
kamp van Milovitsj.
Boodschap van dr. Kurt Schoschnigg.
Het Fransche persbureau Havas bericht,
diat d© voormalige kanselier van Oosten
rijk, dr. Kurt Schuschnigg, die thans de
gevangene is van d© Gestapo, zjjn eerste
boodschap heeft gericht tot de wereld.
Deze luidt: „Toen Dolfuss werd vermoord,
heb ik in naam van Oostenrijk mijn piicht -
gedaan. Zij zullen mij niet veranderen".
Deze boodschap is gisteravond door dr.
Vernon, oud-professor in de geschiedenis
aan de universiteit van Weenen overgo-*,
bracht aan de „Daily. Express". Dr. Ver-
ncnn is acht dagen na het uitbreken vaal
den oorlog uit Weenen vertrokken én
heeft via Boedapest en Rome Londen be
reikt
Engeland
Rantsoeneering van boter en bacon.
De Britsche minister van voedseüvoorae.
ning, Morrison, heeft in het Lagerhuis
medegedeeld, dat d© regeering beslolen
heeft omstreeks het midden van Decem
ber over te gaan tot rantsoeneering van
boter en bacon. De nauwkeurige datum ral
later worden hekend gemaakt
De „Lobby"-eorrespondent van Reuter
schrijft, dat het baconrantsoen van vier ons
per week een derde van liet gemiddeld©
gebruik vertegenwoordigt. Het boterraut-
soen vormt de helft van het normale ge
bruik, doch er zijn ruime voorraden mar-
garine en spijsvetlcn.
Hongarije
Daranyi overleden. -
Koloman Daranyi is gistermiddag, ten
gevolge van een trombose overleden.
Ihj was voorzitter van de Kamer en!
oud-minister president van Hongarije.
Toen Goemboes in 1936 overleed volgdö
Daranyi hem op als minister-president, het
geen hij bleef tot 1938 Hij liet het vijfjaren
plan aannemen tot herbewapening van het
land en bereidde de eerste Jodenwet voor.
In de huitenlandsche politiek was Da
ranyi oen voorstander van een nauwe sa
menwerking met de „as mogendheden"
Daranyi was een d'er moest opmerke
lijke personen van d'e Hervormd© Kerk.
Roemenië
Smokkelarij ten behoeve van Duitsche
propaganda.
Het parket van Boekarest is opgetreden
tegen de maatschappij Romanil, een der
filialen in Roemenie van de I. G. Fan-
ben Industrie, Het betreft een smokkel-
aangelegenlieid. De winsten, die door het
frauduleus invoeren van goederen zouden
zijn gemaakt, zouden gebruiktzijn voor
Duitsche propaganda. Een jaar geleden had
Calmesco bevel gegeven/ot instellen van
een streng onderzoek naar de Romanil.
Er - werden toen huiszoekingen gedaan,
maar tot een verder optreden was. het
niet gekomen.
üfir
Z.K.H. Prins Bernhard bracht gisteren eem bezoek aan de foto-tentoonstelling „Klein (beeld 1939" in Arü et Amlcitia© te &H\-
sterdam. De Prins bezichtigt de door Hem op de expositie ingezonden foto's van H.KH. Prinses Beatrix.
D«« cour«t T,r.c^t d»g.]5k«, wetuR- g2sfe ImT&BM.
Bonflertoe ran 2<m- W Jwotdagon. - g XÏL.
Erai por IcWwrt»»! %-t t*» por poit
f 1,50. - Prjjt per weeic 15 eta. Afipn-
d i nummer» 4 eta. Abonnementen
worden dagelqks aangenomen.
AiirertenüSn voor het eeratrolgend mm-
mor moeten róór elf unr een het Bnrean
beaorgd sija, 'e Zaterdag! vóór 9 uur.
Een bepaalde plaats Tan adrertentiën
wordt niet gewaarborgd.
PrQs der Adrartantiës: Tan 4—5 regels f159;
(edqraregel meer f030; in het Zaterdagnummer
I-76 regels f180^ iedere rud meer f 0i35
fieclames f0.75 per regel. ïncassokoeteoS etC£
poetkwitanties 15 ets. Tartaren van advertentlën
bjj abonnement rijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentlën opgenomen f 050 t/m. 15 woor
den, f 0.75 tfnu 25 woorden. Elt woord meer
6 cent tot een maximum van 30 woorden.
C 'sJVVoenvdagsKleine Advertentlën tot 25 woor
den (0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
'a Zaterdags* Kleine Advertentlën 1100, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
Finland hoopt nog op vréde
A
«s* ,1 -»
Het „navicert"-systeem.
Reuter meldt
Volgens een mededeeimg int welinge
lichte kringen heeft het Britsche ministerie
voor den -economischen oorlog m de af-
gelóopen «eek verdere slappen gedaan ter
bespoediging van de controle op de neu
trale sclue/vaarl. Gedurende de week, ein
digende op 28 October, heeft de contra-
bandecommtssie de lading van 133 sche
pen geconlioleerd. De lading van dne
schepen werd geheel in beslag genomen,
die van 81 schepen geheel vrijgelaten,
in 29 gevallen werd een deel der la
ding in beslag genomen en de rest vrij
gelaten, opdat zooveel mogelijk schepen
hun weg zonden kunnen vervolgen. Men
heeft ook toestemming verleend voor het
lossen van kleine gedeelten der lading tij
dens het onderzoek, om mogelijk te ma
ken, dat het schip in kwestie zijn reis
zonder verdere vertraging kon voortzet
ten. Deze gedeelten worden later met een
ander schip vervoerd, indien de commis
sie tevreden gesteld is.
„DAT IS SCHIEDAM"
In- 20 tafereelen. Schitterende monteering.
Kaarten verkrijgbaar: P. HANOÜ, HOOGSTRAAT S0, Telefoon 69663, alsmede
op de avonden der uitvoeringen aan het theater
Voor DINSDAG en WOENSDAG zijn de rangen van 1,25 en 1.reeds uitverkocht).
