mm
Economische defensiemaatregelen
4
I
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
WM
ISM
Pogingen om uit den vicieuzen cirkel te
blijven. Het artikel naaigaren. Er is geen
tekort aan suiker. De erwtenposïtié goed
de boonenpositie minder. De samenstelling
van het oorlogsbrood. Wat noodig is aan vet,
koolhydraten en eiwitten.
Tijdens de persconferentie, die de mirris-
ter van economische zaken, minister M.
P. L, Steenberghe liad' belegd, kwam bij
de discussie ook do prijsvorming Ier
sprake, waarover we gisteren reeds enkele
opmerkingen maakten.
Do minister zeide maatregelen te liebben
genomen om een wilde prijsbeweging te
gen te gaan, wat ook weer een wilde loon-
beweging tot gevolg zon hebben. Daar-
door zouden we in den vicieuzen cirkel
zijn geraakt, die bekend is uit den tijd van
den vorigen oorlog.
Die minister verwees naar het de vorige
"week uitgegeven communiqué, waarin als
principe wordt aangegeven de controle bij
de bron, de controle van. de grondstoffen-
prijzen en van d'e fabrieksprijzen.
De vervangingswaarde is één van de ar
gumenten, die kunnen leiden, tot prijsver-
hooging. De rechter moet het l>egrip prijs
opdrijving naar zijn eigen inzicht inter-
preteëren.
Niet alleen de detailhandel, ook. de
groothandel en de producent is öp zijn
vingers gekeken, of hij zich niet schuldg
maakte aan prijsopdrijving. Door het de
partement van economische zaken zijn tot
nu toe meer dan 250 accoun
tantsonderzoeken ingesteld en in verband
daarmee zijn plm. 160 processen-verbaal
opgemaakt.
De preventieve werking van de genomen
maatregelen legen prijsopdrijving moet men.
niet ondersciaalten.
De voorraadpositie van grondstoffen
en levensmiddelen is over liet alge-
meen, zoo weru medegedeeld ,niet on-
i i bevredigend. Cijfers konden met het
oog op het buitenland, niet worden
medegedeeld. Sódhaarschte alleen kan
i dan ook niet als motief gebruikt wor-
den om de prijzen' op te drijven.
Zwaar geïnfecteerd met garen-
kooplust.
Maar de Shams terwoede van een deel der
bevolking werkt prijsopdrijving in de hand.
•Eèh'i rap pant voorbeeld daarvan levert
't artikel,,naaigaren op/Dé" huisvrouwen heb-*
•ben elkaar, aldus de minister, zwaar ge
ïnfecteerd met garen-koop]ust ,met liet ge
volg, dat er een groot gat is geslagen in den
normalen voorraad, dat thans door de
industrie veer moet worden opgevuld en
dat ook opgevu'd wordt, want er zijn vol
doende grondstoffen en productie moge
lijkheden aanwezig!
Do legeering is zeker niet voornemens
met 't invoeren van distributie te wachten,
tot er eenmaal schaarschte is, doch van den
anderen kant zal zij distributie toch ook
niet toepassen bij „kunstmatige" schaarsch
te, on!staan door hamsterwoede eanerzijds
en achterhouden van voorraden anderzijds.
Dat abnormale toestanden zich vel eens
zelf herstellen, blijkt Mj het artikel kaas,
dat in de eersllo dagen van den oorlog
te Alkmaar opliep van f17 tot f32, maar
nu weer tot een prijs van f24 is terugge
keerd 1
Suiker.
Van een suiker-tekort hier te lande kan
momenteel niet gesproken worden, daar de
'huidige bietsuikercampagne een aanmer
kelijke hoeveelheid levert. Het is in zijn
algemeenheid1 echter onjuist te veronder-
stollen, dat Nederland voldoende suiker
zou produceeren om in eigen behoefte
te voorzien.
Ons land produceert wel voldoende voor
eigen .tafelconsuinptie, dodh niet voldoen
de om naast dat verbruik ook de suikerver
werkende industrie ten volle van grond
stof te kunnen voorzien. Een gedeelte van
de behoefte moet door invoer vpnien
gedekt. Hierin wordt voorzien door den
invoer van Javasuiker. Maatregelen om
daartoe te geraken zijn reeds genomen.
Het aanleggen van groote voorraden is
een zeer kostbare maatregel, waartoe niet
bij ieder product kon worden overgegaan.
Voorraadvorming van suiker van over-
ilK-i-'swego werd destijds achterwege ge-
Ca De situatie wijzigde zich in Juni
eii ju.i. Door een prijsstijging werden de
voorraden onvoldoende aangevuld', aange
zien de Octoberprijzen, in verband met
den nieuwen oogst, lager waren. Voorraad-
vormen op dat oogenblik beteekende een
groot financieel verlies. Toen echter in
Augustus de oorlog dreigde, is het veriies-
risieo door de regeering genomen en wer
den suikferaankoopen gedaan, teneinde ook
in de periode van 1 September tot het be
gin van den bietsuikeroogst over een rui
men voorraad te beschikken. De ontwrich
ting van het scheepvaartverkeer, welke bjj
het uitbreken van den oorlog intrad-, heeft
de uitvoering van dit plan belemmerd:.
De veronderstelling, dat de sirikerdistri-
hutie is ingevoerd wegens een (tijdelijk)
tekort is niet juist; er kan van een suiker-
.fekorf met worden gesproken. De angst
voor een tekort werkte echter het vor
men van kleinere en grootere voorraden
in de hand. Ieder kocht suiker, of hij deze
noodig liad of niet, waardoor een onge
lijkmatige verdeeling over dio consumen
ten ontstond. Ten einde een juiste verdee-
ling le waarborgen, werd tot distributie
overgegaan.
Meer dan 80.000 ton suiker moet Neder-
Jand niet uit Indië betrekken, want dan
zou om geen overvloed te veroorza
ken de verbouw van suikerbieten hier
te lande moeten worden ingekrompen.
Rubber.
De voorraad rubber is in Nederland
klein, maar de regeering is tot den aan
koop van extra rubber overgegaan.
Peulvruchten
Aangaande peulvruchten kan worden op
gemerkt, dat hier noch sprake is van ab
normale inkoopen door het publiek, noch
van vasthouden door den handel. Het ge-
lieele samenstel van maatregelen maakte
het noodig het peulvruclitenvervoer aan
banden te leggen. Intusschen worden aan
den handel groene erwten beschikbaar ge
steld' voor verdere aflevering aan de win
keiiers en consumenten. Wat de - bruine
boonen betreft, zij opgemerkt, dat de voxi
go oogst gering was en de nieuwe oogst
eerst den laatsten tijd wordt gedorscht.
Waar het bij de peulvruchten een hamster-
aJrtikèi hij uitstek betreft ligt het in de
bedoeling deze artikelen eerst tegelijker
tijd met een distributierégeling in den han
del te brengen. Dat daardoor het-publiek
deze artikelen later ontvangt is geen be
zwaar, aangezien nog voldoende vèrsche
groenten, waarvoor de afzet toch reeds
moeilijk is, beschikbaar is en de houdbare
peulvruchten beter in een later stadium
onder het publiek kunnen worden ge
bracht.
Het oorlogsbrood.
Gisteren hebben we reeds gemeld, dat
voorloopig nog geen brooddistributie is
te verwachten en dat liet verplichtend stel
len van het bakken van oorlogsbrood' ook
nog wel even op zich zal laten wachten.
In samenwerking met deskundigen uit
het bakkersbedrijf is oen aantal groote
en kleine bakproeven genomen met tarwe-
witbrood' enrtarwebrumbrood1,' zoomede met
roggebrood. De proeven voor tanvewit
brood zijn genomen met 60 pot. tarwe
bloem (of -meel), 25 pet. roggebloem fbf
■meel) on 15 pet. aardappelmeel, die voor
roggebrood met 85 pet. roggemeel en 15
pet. aardappelmeel. Deze percentages hou
den verband met de vermoedelijke brood-
graanpesitie op het moment, dat tot in
voer van het oorlogsbrood1 zal moeten
worden overgegaan.
In het algemeen kan'worden-gezegd, dat
de resultaten gunstig zijn, doch nog steeds
wordt met de proef ne mi hg n voor het
tanvewilbrood voortgegaan. De proe
ven met tarwebruinbrood zijn later aange
vangen; mede in verband hiermede staan
de resultaten eenigszins bij die van tarwe-
witbrood ten achter. De tot nu toe geno
men proeven met roggebrood' zijn gunstig
verloopen.
Met beirekking tot het percentage
aardappelmeel, dat zal worden bij
gemengd, moet er op worden gewezen, dat
dit niet in dé laatste plaats afhankelijk
is van de broodgraanposi tie, waar
in Nederland op het moment van invoering
van het oorlogsbrood' zal verkeeren. Overi
gens zal uiteraard' zooveel mogelk met
de belangen van consument en bedrijf wor
den rekening gehouden.
Het oorlogsbrood' zal niet de kwalitei
ten hebben van het normale brood'; maar
het streven der regeering zal er op gericht
zijn, dezen achteruitgang tot het noodza
kelijke te beperken. Verwacht mag worden,
dat men bij invoering van het brood1, zal
bedenken, dat het gaat om een maatregel,
welke niemand wenscht, doch welke nood
zakelijk is.
Indien voor een geheel jaar oorlogs
brood zou moeten worden verstrekt van
de samenstelling 60 pet. tarwe, 25 pet,
rogge, 15 pet. aardappelmeel, dan zal onge
veer 500.000 ton larwe, 225.000 ton rogge
en 90.00 ton aardappelmeel noodig zijn.
Onze aardappelen-positie in verband met
dé volksvoeding is gunstig; de totale aard
appel enprod'u ctie is ongeveer driemaal zoo
groot als dé menschelijke consumptie.
De rotpositie.
Omtrent den voorraad vetten in ons land-
aanwezig, kondten geen inlichtingen gege
ven worden, in verband met onze econo
mische politiek ten opzichte van het bui
tenland'.
Wel zeidte de minister, dat In. de koel
huizen, een flinke hoeveelheid vette var
kens zijn opgeslagen.
Een minimum aan vet, waarmede het
lichaam kan volstaan, zondter meter, is teil
eeneamale onmogelijk op te geven, aange
zien dit afhankelijk is van meerdtefte fac
toren.
Vet dient, evenals dte koolhydraten, als
energiebron voor htet lichaam', waarbij zij
elkander voor een goed! dteel kunnen ver
vangen.
WOENSDAG, 8 November 1939. No. 22321
Zijn koolhydraten (brood', meelproducten,
aardappelen, peulvruchten en suiker) ruim
schoots voorhanden, dan zou het vet tot
een minimum kunnen worden beperkt. Dit
minimum moet op zoo o:n en nabij de 70
gram per volwassen man per dag worden
gesteld.
Wanneer evenwel de koolhydraten-voor
ziening beperkt zal zijn, dan zal de hoe
veelheid vet grooter dan het hiervoren
gestelde minimum moeten zijn, en wel in
de verhouding van ongeveer 1 gram vet:
2 gram koolhydraten. Deze compensatie
kan .tot op zekere hoogte zonder nadeelige
gevolgen worden doorgevoerd.
Een andere kwestie is echter de opname
van d'e in vet oplosbare vitaminen, welke
een voldoende hoeveelheid vet vragen om
door het lichaam te kunnen worden opge
nomen. Voor zoover de kennis op dit ge
bied op het oogenblik reikt kan gezegd
worden, dat een hoeveelheid vet van 70
gram per dag voldoende is om de in de
voeding aanwezige, in vet oplosbare, vita
minen in het lichaam op te nemen.
Eiwitten.
Hoe groot het eiwit-rantsoen in de naaste
toekomst zal zijn, kan op dit oogenblik niet
met eenige zekerheid gezegd worden, daar
dit van vele omstandigheden afhangt.
Voorloopig.echten behoeft, zoolang melk,
melkproducten; vleesch, brood, peulvruch
ten en aardappelen nog in voldoende mate
beschikbaar zijn, voor een tekort aan eiwit
niet gevreesd té worden.
Verscheidene onderzoekingen omtrent de
voeding wezen 'uit, dat het gemiddelde ge
bruik aan eiwitten bij vrijwillige voedsel-
keuze ongeveer 100 gram par man en per
dag bedraagt, terwijl een minimum-
van 70 gram per dag verantwoord en een
opname ran 90 gram gewenscht is.
Wanneer zich derhalve de noodzakelijk
heid van eenige beperking voor zou doen,
dan zou zonder bezwaar voor de volksge
zondheid het gdmiddelcte verbruik van 100
gram eiwit per dag eenigszins lager gesteld
kunnen worden. I t I
wm
l i-t
Z. K. H. Prins Bcrnhard bij aankomst aan het paleis Noordeinde in Den Haag,
waar Hij gisteren met zijn secretaris jhr. mte. O. Dedel arriveerde, in verband met
het bezoek van Z. M. Koning Leopold van België. j
BiNHEKlAND
Prins Bcrnhard in Den Helder en Alkmaar.
Z. K. H. ï'rins Bemhard heeft heden,
vergezeld door r.zijn waarnemenden adju
dant luitenant-kolonel II. J. Phaff, namens
H. M. de Koningin schietoefeningen van
de luchldoelarLsllerie in Den'. Selder hij
gewoond.
Overzicht Tweede Kamer
De Tweede Kamer heeft gistermiddag
twee belangrijke wetsontwerpen na stem
ming aanvaard.
Bij den aanvang der vergadering weid
het wetsontwerp tot verhooging van het
crediet voor werkverruiming, waarvoor de
heer Rost van Ton'ningen (n.s.b.)
Vrijdag stemming bad aangevraagd, met
algemeene stemmen aangenomen.
Acht sprekers voerden voorts het woord
over het wetsontwerp houdende vaststelling
van nieuwe, bepalingen betreffende de in
enting tegen pokken. Sinds 1928 zijn de
geldende bepalingen buiten werking gesteld
in verband met de destijds optredende en-
cephalilis-gevallen na de vaccinatie. De op-
schortingswet loopt 1 Januari 1940 af. De
nu voorgestelde regeling kent niet den
vroegeren indircclen dwang, doch een
wettelijk gercgelden individueelon dwang.
De ouders hebben slechts verschijnings
plicht, hun vrijheid blijft volkomen onaan
getast. Algemeenkonden de sprekers zich
met het ontwerp vereenigen. Was de voor
gestelde regeling voor den heer Terp
stra (a.r.) hel uiterste maximum, voor
mevrouw BakkerNort (v.d.) was zij
slechts een minimum. De hoeren Krijger
(c.h.) en Zandt (staatkundig geref.) kon-
mêimm
Om kwart over twee vertrok Z. M. Ko
ning Leopold van België gistermiddag weer
van let palcis Noordeinde in Den Haag,
na zijn onderhond met H. M. de Koningin.
den zich met het ontwerp niet vereonigen.
Naar dc meening van den. eerste gaat
do hierbedoelde drang nog te ver, boven
dien betwijfelde de heer Krijger, of bij
kinderen beneden twee jaar geen enocpha-
litisgevaar aanwezig is. Verscheidene spre
kers brachten hulde aan do staatscommis
sie-Rome, aan welke commissie dit ont-
v crp te danken is.
De minister van sociale zaken, dr. Van
den Tempo I, verklaarde o.m., dat in
genoemde staatscommissie medici van ver
schillende richting vertegenwoordigd wa
ren, zoowel voor- als tegenstanders van
vaccinatie, en dat deze commissie eenstem
mig tot dit ontwerp liad geadviseerd'. De
tegenstanders der vaccinatie maken zich
schuldig aan groote overdrijving, men moet
denken aan het belang van de gemeen
schap en niet alleen aan dat van het in
dividu. Bovendien blijft de vrijheid der
ouders onaangetast.
Het wetsontwerp werd aangenomen met
62 tegen 18 stemmen. Tegen slemden oen
aantal ax, de ah., de c.d.u., de n.s.b.
en d'e heer Zandt (st. geref.)
Vervolgens heeft do Kamer een aanvang
gemaakt met de begrooting van de poste
rijen, telegrafie en telefonie voor 1940.
Zes sprekers voerden het woord. Alge
meen drong men aan op een betere rege
ling van dte positie der arbeidscootractan-
tem. Een gedeelte van de winst zou ten
bate van het personeel kunnen wordten
aangewend', aldus verschillende sprekers.
Algemeen bracht men hulde aan het be
leid' van de bedrijfsleiding.
Vanmiddag wöidt de behandeling van
dit ontwerp voortgezet
Rechtszaken
Ouden man van honderd gulden beroofd.
De 27-jarige Ilaagsche dienstbode, G. A.
Z. en de 24-jarige los-werkman L. J. D.,
hebben, wegens berooving van een oudeni
man van flCO.voor de strafkamer van
d'e Ilaagsche rechtbank terechtgestaan.
De eisch tegen ieder van hen luidde vier
inaand'en gevangenisstraf.
Dte rechtbank heeft conform deze eischen
vonnis gewezen.
Vrijwillig in de gevangenis.
Bij verstek werd tegen zekeren L. K.,
die voor f150.een maand' gevangenis
straf voor een ander had opgeknapt, we
gens oplichting, door den officier van
justitie bij de ilaagsche rechtbank een ge
vangenisstraf van zes maanden geëischt
Immers hij heeft voedingsmiddelen en ar
beidsloon ontvangen, waarop hij geen
recht liad. I
De rechtbank veroordeelde hem conform
dezen eisch.
Moordaanslag te DrieL
Voor de rechtbank te Arnhem stond gis
teren terecht J. A'. van VV. 41 jaar, arbei
der te Rotterdam^ wien ten laste was ge
legd', dat hij op 7 Augustus Geertruida V.,
vrouw van een orgeldraaier te Dxiel, door
een revolverschot opzettelijk van het leven
heeft beroofd.
Vend, had aan de politie bekendi, doch
verklaarde voor de rechtbank zich niets
meer te herinneren. Het O.M. éischte vier
jaren gevangenisstraf.
V
w
-v-ï
T
DER
Wé?'\
Wii-*
i/v re»
'jw4*y-4
Inenting tegen pokken. Begrooting
van l'.T.T.
jWT qjr
I-W
KSS?
-.gr w asraggBgra
V
'V
ki
Moge het geen toekomstbeeld zijn. Het personeel van de Amsterdamsche
gemeentetram ontvangt onderricht in het gebruik van gasmaskers. Op den wagen
met het in tijden van luchtaanvallen onmisbaar apparaat
V
P
I
y
t
k
t-
>5f t,
