Geen Russisch ultimatum?
Het oorlogsgevaar op
wordt grooter
zee
EERSTE BLAD
Woensdag 15 November 1939
Nog geen Duitsch antwoord
De oorlog in de lucht
92ste jaargang.
No. 22327
Tel. No. 69300 (3 fijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN).TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAHD
Patrouilles in actie
Verder heerseht er rust aan het front
Het Duitsehe legerbericht
De luchtaanval op de Shetlands
De strijd ter zee
Finsche delegatie uit Moskou
teruggekeerd
België
Engeland
De problemen der contrabande
Zwitserland
Spanje
D&tiiscKiarad
Sovjet Rustend
Dei» courant YerBchflnt dagalgka, met nit-
zondering Ten Zoel- en Feestdagen.
Brigs par kwartaal f 2.—; franco per post
f 2 50. Proa per week: 15 cts. AfsonS-
derlijke summers 4 cts. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentitn voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf nar aan het Bureau
bezorgd zijn, 's Zaterdags vóór 9 uur.
Een bepaalde plaats ran advertentian
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEOAMSCHE COURANT
Prys diyr Advcrteuitca van 16 regUs 11M?
iedere regel meer 10.30, in bet Zattrdagnummer
15 regels f 1 80, iedere regei meer 1 0J3
Reclames f 0.75 per regel. Incassokoster^ cts j
postkvritanties 15 cts. Tarieven van ad\ertentiu*
by abonnement rijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden legen vooruitbetaling Kb-mo
Advertentiéfl opgenomen t f0.50 t/m. 15 woor
den, f 0.73 bm 25 voorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 80 woorden.
s Woensdags. Klcme Advertentién tot 25 v>cx>r-
den f 02o, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet
Bureau bezorgd.
s Zaterdags Kleine Advertentiön 1100, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur berorgd.
ALMTEAAN HET FRO
Geruchten, als zou het antwoord van
den Duitcchen rijkskanselier op hef
aanbod van goede diensten, door
HHMM. de Koningin ©tt don Koning
der Belgen gedaan, gisteren zijn ont
vangen, kunnen op grond van informa
ties t© bevoogder plaatse worden tegen
gesproken
Het Fransche legerbenaht van gister
avond meldde groot© activiteit van de
patrouilles, vooral ten Oosten van de
Saar.
Het legerbericht van heden luidt:
In den loop van den nacht verminderde
activiteit.
Havas meldt
- Na de periode, die aan het einde van
de vorige week afgeloopen is, is het front
teruggevallen in een kalmte, die nauwe
lijks gestoord wordt door de gebruikelijke
patrouilles. In den loop van de vorige
rv eek had men duidelijk den indruk, ten
gevolge van de toegenomen bedrijvigheid
der Duitsch© troepen, de veelvuldiger en
krachtiger overvallen, de Duitsehe verken-
kenningon en het voortdurende geschut
vuur, dat waarschijnlijk gegeven -werd om
als misleiding te dienen, op de meest
verschillende deelen van het front, dat
een operatie van grooter omvang aan het
Westelijk front in voorbereiding was. Men
kon e<m massalen aanval vreezen op de
vooruitgeschoven Fransdh© posten der Ma-
gïnotlinie. Er kwamen slechts twee kleine
Duitsehe aanvallen op 10 November, die
gemakkelijk gestuit werden. Zij werden ge
volgd door een iets duidelijker bedrijvig
heid van patrouilles en verkenningen, die
echter afnam
Het front van Moezel tot Rijn heeft fians
•weer zijn gebruikelijk uiterlijk, natuurlijk
tot het volgende alarm.
Een DuitJche aanval kan steeds onver
wachts worden ontketend door de Duitsdhe
bevelvoering die alle voorwaarden voor
een onmiddellijke actie gereed heeft. Het is
zelfs zeer goed mogelijk, dat een eventueel
offensief ontketend wordt zonder te zijn
voorafgegaan door patrouilles of liever,
door een abnormale toeneming van de be
drijvigheid der vèricenningafdeelingjen.
De ligging der voornaamste stellingen
der tegens'anders, vaak slechts op 1 of
2 kilometer van elkaar, eischt een voort
durende bewaking van het niemandsland.
Dag en nacht worden, van beide kanten
talrijke groepen uitgezonden, die voorzich
tig het terrein verkennen. Soms stuiten
twee groepen op elkaar. Meestal staan zij
zoo plotseling tegenover elkaar, dat geen
gebruik kan worden gemaakt van de auto
matische wapens, zoodat zij hun toevlucht
nioeten nemen tot handgranaten of pisto
len Deze incidenten komen dagelijks voor
aan het gentele front.
Het opperbevel van de Duitsehe weer
macht maakt bekend:
In het Westen, behalve geringe plaatse
lijke activiteit der artilleriej geen bizondere
gebeurtenissen.
De Engelsclie admiraliteit maakt het ver
lies bekend van een torpedojager, welke
op een Duitsehe mijn is geloopen. Het
Engelsclie vrachtschip Natra (8600 ton),
werd door een ontploffing vernietigd.
Een van onze duikbootea heeft in de
laatste dagen 26 000 ton scheepsruimte
tot zinken gebracht en een prijs binnen
gebracht.
Zware bommen werden neer-
1 geworpen.
Reuter meldt:
De vier Duitsehe vliegtuigen, welke gis
teren een aanval hebben ondernomen op
*te Shetland eilanden hebben minstens
twaalf zware bommen laten vallen, welke
elk naar schatting 250 kilogram wegen.
Een splinter met een gewicht van 3 K,G.
trof een klein huis. Vier* bommen vielen
ztonder schade aan te richten in zee, vier
anderen vielen dicht bij elkaar op het
land', nog vier anderen kwamen neer op
een heuveltop.
De bommen, welke op het land1 terecht
kwamen, ontploften op ongeveer 400 M.
van met kinderen bezette scholen. Groofe
hoeveelheden aarde en steenen werden
wel dertig meter omhogg geslingerd. De
brokstukken verspreidden zich over een
aanzienlijke oppervlakte.
Twee scholen zijn gesloten, ten einde
schuilplaatsen te bouwen.
De Duitsehe toestellen vlogen laag als
gevolg van den zwaren regen en het slech
te zicht. Zij .waren slechts korten tijd
zichtbaar, doch werden met hevig lucht
doelgeschut aangevallen.
Weer een Duitsch vliegtuig
gesignaleerd.
Naar gisteravond vernomen werd, is
gistermorgen een Duitsch verkennings
vliegtuig waargenomen hoven de Shetland-
eilanden
Leggen Duits chcrs meer mijnen?
Uit het ^verlies van een Engelse-hen
destroyer en het vergaan van het Deen-
scha schip-Canada en andere koopvaardij
schepen blijkt duidelijk, dat Duitschlaind
thans een actieve campagne van mijnen
leggen voert, aldus de marine correspon
dent van de Daily Telegraph, die hieraan
toevoegt: „Het is voor duikbooten niet
langer mogelijk, behalve in uitzonderlijke
omstandigheden met succes aanvallen te
ondernemen op Britsche schepen, met ge
schut of torpedo's. Een. zeker aantal Duit
sche duikbooten echter is, naar bekend is,
uitgerust voor mijnenleggen en klaarblijke
lijk zijn die kortelings bezig geweest. De
Duitsehe mijnen worden, in strijd met het
internationale recht, niet automatisch on
schadelijk wanneer zrj losslaan. Dit heeft
een aantal verliezen aan neutrale schepen
veroorzaakt.
Britsche trailer door duikboot
tot zinken gebracht.
Reuter meldt dat de Britsdhe treiter
Cresswell beschoten en zonder waarschu
wing tot zinken is gebradht door ©en Duit
sdhe duikboot Tien van de uit dertien kop
pen bestaande bemanning wisten op oen
vlot te komen, maar drie vielen er af door
uitputting en dr.e andere Men der be
manning verdronken eveneens. Twee uur
later werden de overlevenden opgepikt door
de duikboot. Zij Moven bier zeven uur aan
boord en werden toen overgegeven aan
den treiter Plhyllisia, welke hen gistermid
dag in Fleetwood (Laneasthire) aan land
(heeft gezet. Toen de schipper van den
treiter de duikboot verliet, zeide de duik-
bootkapitein: „Vertel aan mijniheer Chur-
cfftill, dat Duitsehe duikhootmannen geen
Ihartelooze moordenaars zijn, zooals men je
■wil doen gel ooven".
Een lid der bemanning ze.de: "Wij wis
ten pas dat de duikboot bij ons was, toen de
kogels om ons heen vlogen. Wij hadden
geen tijd! een sloep uit t© zetten. De onder
zeeër vuurde minstens twintig selioten op
den treiter af.
Noorsche tankboot vergaan.
Gisteren heeft een Engelsclie treiter 23
man van een Noorseh schip m een haven
van Noord Engeland aan land gebracht.
De mannen waren in een open boot op
zee aangetröffen. Zij 'verklaarden meer dan
dertig uren te hebben rondgezwalkt.
De treiter heeft nog vijf uren naar een
tweede boot gezocht, waarin, naar ge
zegd werd, zeventien leden der beman
ning zouden zijn.
Het Noorscke schip was de tankboot
„Arne Kjode", metende 11.014 ton. De
overlevenden vertelden, dat het zonder
waarschuwing gisterochtend om tien uur
is getorpedeerd. De torpedo trof hot vaar
tuig midscheeps, waardoor het bijna in
twee deelen brak.
De radio werd beschadigd, en daardoor
was het niet mogelijk noodseinen uit te
zenden. De bemanning begaf zich terstond
in twee sloepen. In een" boot zaten 23,
in de andere 17 man. Zij waren onvol-
voedsel.
Volgens het relaas van een der inzitten
den "geraakten de beide reddingsbooten
doende gekleed en hadden niet genoeg
elkaar des nachts kwijt, Toen de treiter
in zicht kwam, waren de mannen volko
men uitgeput. Veertig nren hadden zij
rondgezwalkt De overlevenden uitten hun
bezorgdheid over het lot van de vermiste
boot, aan koora waarvan zich de kapi
tein bei ond, die reeds doodebjk vermoeid
was alvorens de tankboot getorpedeerd
werd, daar lig anderhalven dag op de brug
had gestaan.
Britsche vliegtuigen in- België ge
daald.
v
Gistermiddag hebben verscheidene En
gelsclie militaire vliegtuigen over de Bel
gische Westkust gevlogen. Een der toestel
len daalde op het strand van Le Panne,
een tweede te Coxyde. Een derde machine
zou, naar men gelooft, op Belgisch ge
bied bij de Fransche grens geland zijn.
De bestuurders der beide eerste toestel
len zijn zeer jonge menschea. Zij verklaar
den zich boven Fransch gebied gewaand
te hebben.
De vreemde vliegtuigen boven
België»
Belga meldt:
Een bericht van een buitenlandseh agent
schap zinspeelt op het vliegen van Duit
sehe toestellen boven Belgie en voegt
daaraan toe, dat Belgie op deze schendin
gen zijner neutraliteit niet gereageerd zou
hebben. Een rechtzetting is daarom noo
dig.
Het is juist, dat Duitsehe toestellen Ben
laatstea tijd vrij vaak over Belgie hebben
gevlogen, wanneer" zij wilden trachten
Frankrijk te "Bereiken of wanneer zij na
een vlucht naar Frankrijk uildon terug-
keeren naar Duitschland1 Telkens zijn de
Belgische luchtmacht en het afweergeschut
in actie gekomen. Herhaaldelijk werden
Duitsehe toestellen daardoor gedwongen
rechtsomkeert te maken. Voor het overige
zijn steeds, wanneer Fransche of Engel
sche toestellen boven Belgisch gebied1 vlo
gen, dezelfde maatregelen genomen.
Naar1 het Britsche ministerie van voor
lichting mededeelt, verneemt men in wel
ingelichte Belgische kringen, dat geen
Duitsehe vliegtuigen over Belgie hebben
gevlogen of de Belgische neutraliteit op
andere wijze hebben geschonden, sinds de
Belgische regeering op 8 November te
Berlijn geprotesteerd heeft.
Maakt Duitschland Sovjet-pro-
paganda?
Havas meldt: 1
Het onderzoek heelt aangetoond, dat het
een Duitsdh vliegtuig was, dat op 7 No
vember jj. boven de buurt van Parijs bil
jetten heeft uitgeworpen, bevattende den
tekst van dte rode van Molotof. Wegens
de ongunstige weersomstandigheden had
men het toestel, dat zeer hoog vloog, niet
kunnen ideniificeerem. Do wijze, waarop
Duilsdhje vliegtuigen zich tot dragers ma
ken van de sovjet propaganda, is (hier
mede duidelijk aangetoond.
De biljetten werden uit (het vliegtuig
uitgelaten door middel van een ontploffing
welk© de stalen banden, waarmede zij
verbonden waren, verbrak, dit verklaart,
dat de bewoners kort voordat de pamfletten
neervielen, de tonaties hebben gehoord.
Geen bedreigingen en geen
ultimata.
De Finscihe delegatie is hedenochtend
uit Moskou te Helsinki aangekomen.
Tanner heeft in een interview, dat
(hij aan de grens heeft toegestaan, ge
zegd, dat de onderhandtelingen op
vriendschappelijke wijze zijn gevoerd.
Hij voegde hieraan toe, dat er geen
bedreigingen en geen ultimata waren
en dat de besprekingen niet waren af
gebroken. 1 i
meeningen van bedde delegaties zijn
onder oogen gezien en Wet was volgens
Tanner thans noodig een aanvaardbare ba
sis te vinden voor dte voortzetting der ori-
deriliandelingon. 1 j
De delegatie werd' gedurende jbet gehsate
bezoek met toffdijfcheld! behandeld) en
Stalin tod1 op het Kremlin Finland „geluk"
tówtensüht. 1 11
Tanner zenle, dat de gele «geerden voor
hun vertrek uit Moskou Molo'of er van m
kennis hebben gesteld, dat zij gingen er-
trekken. Zij ontvingen van Mo'.otof een
antwoord, waarin deze uitdrukk ng gaf xan
zijn oprechte hoop, dat spoedig een er-
eenkomst zal worden bereikt.
Worden de Russische eischcn
steeds zwaarder?
De Zwoedsche pers constateert, dat de
eischen van de Sovjets aan Finland steeds
zwaarder worden. De Russen ctscben met
alleen die marinebasis Hangoe, maar ook
de nieuwe punten op de landengte, alsmede
Wet eiland Bijderkoe, zonder nog te spre
ken van het schiereiland m het Noorden
„Demokralen", liet orgaan der regeermgs-
partij, zegt, dat de Russische pers in baar
anti-Finsche artikelen geirouw de uitdruk
kingen overneemt van d|o Dudsabe pers
tegen Benesj en Sdhuscbntgg De Moskau-
sdhe radio laat op dreigenden toon haar
grieien tegen He'smki liooren
Zen uw en oorlog.
Renter meldt uit Helsinki:
Finland is ttons voorbereid op een lang-
dungen „zenuwoorlog". Een vjjfdto deel
van de Fmsche bevolking, die drie millioen
zielen lelt, is onder de wapenen.
Naar men hier gelooft, hoopt Stalin,
dat de druk op (de financiën liet economi
sche leven van Finland, dat reeds te lijden
ilieeft tengevolge van die inkrimping van
den buitenlandscihen handel, zal ontwrich
ten. Finland laat ziclh lierdoor overigens
niet afsqhrikkeri. De Fmsche bladen be
reiden tot volk er op voor, dat het zich
beperkingen en offers zal moeten opleggen,
die, te oordee'en naar de gebeurtenissen,
van de vorige week, met opgewekt'toid ge
dragen zullen worden
Men verklaart, dat Finscjh gebied nooit
onder contro'e van een vreemden staat ge
plaatst zal worden. De pers verwacht lang
durige besprekingen met Moskou, totzij
door gelelegeerden, tolzij langs den gewo
nen diplomatieker! weg, en verklaart, dat
Veneer an drie Parijsthe bladen
gew eïgerd.
De Belgische regeermg heelt basloioa
geen i ergunning te verleenen oor het er-
\oer per post of per spoor van de Pa-
rrjsche Kaden „Intransigeant", „1' Epoque'*
en „Paris Soir" .volgens de inlichtingen van
Belga, zouden deze bladen artikelen be\at
liebben, die beleedigend voor don koning
w aren.
In officieuze kr ngen merkt men op,
dat liet vervoer van builenlan Isthe kranten
in Be'gio oen gunst is, waarvan de regee-
ringen mot de pers ganen vd ooen pro-
fiteeren, die net een minimum van <te
correctheid, welke in <!e internationale be
trekkingen gebruikelijk is, m acht nemen.
Verhoogde uitkeeringen aan gezinnen van
militairen.
In het Lagerhuis lieefl de staatssecreta
ris voor oorlog, Hore Belislia, i erlioo-
gingen aangekondigd van de uitkeeringen
voor de gezinnen van personen, die on
der de wapenen zijn. Voortaan zullen de
uitkeeringen voor kinderen van een sol
daat in de laagste soldijklasse als volgt
per week zijn: voor het eerste kind 5,
voor bet tweede 4 en voor alle anderen
3 shillings elk. De uitkeering voor de
voruw van een soldaat in de laagste
soldijklasse blijft onveranderd op 24 shil
lings. De nieuwe schaal van uitkeering is
speciaal in het belang van de groote ge
zinnen. 1
Minister Reynaud in Londen.
Paul Reynaud, de Fransche minister van
financiën, is in Londen aangekomen om
met de Britsche ministers verschillende
financieele en economische kwesties, welke
uit den oorlog voortvloeien, te bespreken.
Reynaud heeft geconfereerd met Simon,
Cihurchill en andere loden van het kabinet.
Gisteravond sprak hij in het Etigclsch
voor de radio
De sluiting en opening van het parlement.
De huidige zitting van het parlement
god uren le die onderhandelingen de moreel© j eimllgt op 23 November; de nieuwe zitting
steun der were! 1 van onschatbare be'eeke- J)egint 2g NoVembcr Do koning zal
nis zal zijn.
Sedert liet begin van de cris's is aan
vrijwillige bijdragen voor de defens e en de
steunorganisaties een bedrag van 73 *mii-
lioen mark ontvangen. De giften zijn ge
stort door alle lagen der bevolking.
De Duitsehe cvjiorten op neu
trale schepen.
„Deutsclier Dienst" hield zich gisteren
bezig met den meermalen gestoldten eisch
van liet Engelsclie financieele blad „Fi
nancial News", de Engelsclie blokkade ook
uit te breiden tot de Duitsehe exporten op
neutrale schepen. Het Engelsohe blad
schrijft zelf, dat zulk een uitbreiding der
blokkade moeilijk uitvoerbaar is, wanneer
zij als legaal gerechtvaardigd zou worden.
De „Deutscher Dienst" schrijft thans hier
over oa het volgende: De goederen welke
uit Duitschland naar neutral elanden ge
ëxporteerd worden, zijn met hot verlaten
van het Duitsehe rijksgebied reeds in liet
bezit van den neutralen kooper overgegaan
en worden door dezen uit neutrale lan
den op neutrale schepen naar dte neutrale
plaats van bestemming verzonden. Een ver
wezenlijking van den in de „Financial
News" gestelden eisch betreft dus uitslui
tend en in de eerste plaats de neutrale
landen.
Men zal dus te Londen, aldus vervolgt
de „Deutscher Dienst", rekening moeten
houden met de vraag, of de neutrale lan
den, die Duitsehe goederen noodig heb
ben voor hun economische bestaan, er
zich bij zullen neerleggen, dat wettig
eigendom van hun burgers wordt blootge
legd aan Engclsche daden van willekeur.
Engeland moet er zich verder van bewust
zijn, dat bij dezen uitvoer uit Duitschland
geenszins sprake is van contrabande, daar
de in neutralen eigendom gekomen goe
deren middellijk noch onmiddellijk kunnen
bijdragen tot versterking van dte Duitsehe
militaire kracht.
Olto Strasser naar Engeland?
Otto Strasser, die sinds eemgen tijd in
Zurich woont, is plotseling nit Zwitserland
vertrokken. Hij zou naar Engeland ver
trokken zijn
Een tienjarenplan opgesteld.
De Spaansche minister van landbouw,
Benjumea, heeft gisteren d© opstelling van
een. tienjarenplan bekend! gemaakt voor
tot herstel van Spanje. Hierdoor zal het ge-
jheele economische stelsel des lands nieuw
geordend worden. Spanje zal in die tien
jaren alle oorlogsschhdden hebben terug
betaald. Het doel Is dte economische on
afhankelijkheid van Spanje. De levensstan
daard van den minderen man zal omhoog
worden gebracht en htet woningvraagstuk
zal worden opgelost Voorts wordt beoogd
do uitbreiding van de koopvaardijvloot en
de versterking van dte oorlogsmarin«.
de opening niet persoonlijk bijwonen
Herleving van nu anarchisme in Beieren?
Het Stockhoümsche blad, Sociaal Demo-
kraten" schrijft, dat in Beieren en Wur-
temberg een opleving valt v. aar te ne
men van de monarchistische beweging.
Honderden personen zouden gearresteerd
zijn. De Gestapo zou het gerucht verspreid
hebben, dat prins Ruppreclil van Beieren
is gestorven, teneinde te trachten aan do
beweging een eind te maken.
Hel achtste slachtoffer van den hom-
aanslag.
De bij den bomaanslag in den Burger-
braukeller, Munchen, zwaax verwonde
Oberamtsmann", Scbmeidl, is aan zijn
verwondingen bezweken, waarmede liet
aantal dooden tot acht is gestegen.
Rantsoeneering van kleeding.
Do correspondenten der Zwitsersehc bla
den te Berlijn verschaffen bizonderheden
over de rantsoeneering van Weeding, in j
Duitschland, waartoe met ingang van he
den „Reicliskliederkarten" zullen worden
ngevoierd. Bevoegde Duitsehe kringen ho
pen, aldus de correspondent van de „Bas-
Ier Nachriöhten" het volgend jaar eenige
verlichting in de beperkende maatregelen
inzake do aanscliaffmg van kleedercn te
kunnen brengen. Zij gronden hun optimis
me op het feit, dat de verovering van Po
len en van de uitgestrekte wouden aldaar
hef de Duitsehe kunstwolindustrie moge
lijk zal maken haar productie te verhoo-
gen Volgens de „Noue Zuricher Zeitung"
zijn de Idcedirigkaarton persoonlijk, het
geen rail of verkoop uitsluit, ten eindo
te vermijden, dat personen, die het beier
kunnen betalen, zich meer Ideeren aan
schaffen dan anderen. De aankoop van
luxe klcedmg, als rok en smoking, is
vooilaan niet meer mogelijk. Op de kaar
ten staat de opmerking „koop alleen, wat
ge noodig hebt. Met deze kaart moet go
toe tot 31 December 1940".
De correspondent voegt hieraan toe, dat
deze strenge rantsoeneering tot den onder
gang moet leiden van talrijke textiei-onder-
nemingen en een groot nadeel is in het
bziondet voor de modezaken.
Molotof volgend jaar naar Tokio?
De Italiaansche bladen melden uit Ber-
lijn, dt men te Moskou een verbetering
voorziet in de betrekkingen tusschen dte
Sovjet Unie en Japan. Zelfs zou men do
mogelijkheid overwegen cener snelle toe
nadering tussclien beide landen, en zon het
in de bedoeling liggen, dat Molotof, do
Russische volkscommissaris van buiten-
landsclie zaken, in het voorjaar van 1940
een bezoek brengt aan Tokio.
De Russische vloot ia Kroonstadt
Volgens den correspondent van do
Stampa, zou de concentratie van Russische
vlootstrijdknacliten in de haven van 'Kroon-
stadt, kruisers, pantsersctopen, torpedo-^ r
bootjagers en duikbooten omvatten, tot "een
totale tonnage van 132.000 km,
(Vervolg pagina 2, le Blad). 1
