Donderdag 16 November 1939
EERSTE BLAD
Overleg tusschen Den Haag en
Brussel
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
92ste Jaargang.
No. 22328
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 f3 lijnen).
Postrekening No. 53II.
BUITENLAND
De regeeringspersdienst meldt i
Gisteravond omstreeks half zeven hebbende gezanten
van Nederland en België te Berlijn zich op uitnoodiging
van minister Von Ribbentrop naar de Wilhelmstrasse
begeven, waar de minister hun namens den rijkskanse
lier mededeelde, dat, na de bruuske weigering van het
aanbod van goede diensten van H.H.M.M. de Koningin
en den Koning der Beigen door de Britsche en Fransche
regeeringen ook de Duitsche regeering het aanbod daar
mede als afgedaan beschouwt.
Naar aanleiding van het antwoord van den Duitschen
rijkskanselier op de aanbieding van goede diensten door
onze Koningin en den Belgischen Koning vernemen wij,
dat onze regeering thans de situatie overweegt en zich
daarover met de Belgische regeering in verbinding zal
stellen.
Havas meldt:
Het antwoord van Duitschland op het
bemiddelingsvoorstel van Koning Leopold
en Koningin Wilhelmina is een nieuw voor
beeld van de gebruikelijke manier van
Duitschland om de verantwoordelijkheid
van den oorlog op Frankrijk en Engeland
af te schuiven. Men heeft niet vergeten,
dat de eerste ontvangst van het edelmoe
dige aanboa uit Den Haag te Berlijn on
gunstig was. Men verweet, dat dit aanbod
te laat kwam. Men beschuldigde Belgie en
Nederland in de kaart van de geallieerden
ie spelen, maar een officieel antwoord
bleef achterwege. Intussahen wachtte men
af. Vandaag zijn het Frankrijk en Enge
land, die beschuldigd worden het succes
tan het initiatiei' der heide neutrale staats
hoofden onmogelijk te hebben gemaakt.
Deze tactiek ontgaat niemand. Juist de
draling, welke Duitschland met het geven
van een antwoora heeft getoond, toont
dat het maar één zorg heeft, n.l. deze
vredelievende daad te eigen bate aan te
wenden. Men zal alleen ontbonden, dat
Duilcchland neen heeft geantwoord.
„Restauratiepolitiek tegen
Europa".
Onder het opschrift „Restauratiepolitiek
tegen Europa" schrijft de diplomatieke
medeweiker van de „Berliner BoersenZei-
tung", dat Engeland weliswaar nog dezer
dagen verklaard heeft in dezen oorlog
geen territoriale ambities te hebben, doch
dat deze bewering even onwaar is als
die dat Engeland in opdTacht van Europa
voor een hetere ordening vecht. De afschel'
ding van Oostenrijk, de restauratie ten
gunste van Tsjecho Slowakije" en Polen
dienen, zooals voor zich zélf spreekt, de
territoriale ambities van Engeland en
Frankrijk. Zij beteebenen slechts een an
dere vorm. van bevrediging dezer ambi
ties. Aangezien er geen Duitsche koloniën
zijn, waaraan men zich kan verrijken, be
vredigt ir.en zijn territoriale wenschen door
dat men uitgaat op de vernietiging der
Duitsche eenheia en de eigen vrienden als
vijanden van Duitschland met Duitsdhen
bodem begiftigt. Wanneer Duitschland nog
geen oorlogsdoel zou hebben gehad, waar
voor het zich met goed en bloed en
hel geheele fanatisme van het Duitsche
•wezen heeft ingezet, dan zou alleen reeds
het woord Oostenrijk voldoende zijd. ge
weest orn het te doen opschrikken op iedere
goedgeloovigheid en naar de wapenen te
doen ijlen. Wij zullen deze Mettemiehs
van de '20ste eenw, die in een 20-jarig
knoeiwerk den vrede van Europa hebben
gerumoerd en die nu gelooven zich met
geestloos gewela te kunnen verzetten u°gen
het vernieuwingsproces van Europa, niet
toeslaan zich voor den tweeden keer te
bezondigen aan het jonge leven van
Duitschland en Europa.
Van het front
Fransche legerberichten
Het Franscih© legerbericht van gister
avond' duidt: Contact tussohen patrouilles,
plaatselijke actie van dé artillerie^
Het légerberidht van hedenochtend luidt:
In den loop van den nacht viel biets te
vermelden. j
Het Duitsche legerbericht
Het opperbevel der Duitsche weermacht
maakt bekend:
„Gisteren géén bizondere gebeurtenis
sen".
■Verplaatsing van den strijd?
De diplomatieke correspondent van dé
Times adhrijft: Sedért de hezorgjdheid over
ISe iEage landen is gaan fuwerr, zijn beridhtén
omloop gekomen over de hedjoéling
|ter Didtsdl» regeering den oorlog te ver-
Jjfaateea naar Zuidoost Europa' nodli het
doel, nodh het voorwendsel is duidelijk en
volgens dein correspondent bestaat er op
het ©ogenblik geen enkel bewijs in zake
een belangrijke militair© concentratie in
het Zuiden of Oosten van hot njk.
totussdhen zijn er aanwijzingen dat een
verhoogde actie tegen de Britsche en Fran
sche koopvaardijschepen door mijnlegging
verwacht kan worden. Don laatsten tijd
vooral is de Fransahe marine b.zonder suc
cesrijk geweest bij het opsporen van con
trabande, waarvan zij deze maand' 40,000
ton heeft in beslag genomen.
Duitsch vliegtuig op zee neer
gekomen.
Een Duitsch vliegtuig, dat op 11 No
vember boven Duinkerken heeft gevlogen,
heeft daarbij ernstige beschadigingen op-
geloopen als gevolg van de actie van de
luchldoelarüllene. Volgens de „Grand Echo
Du Nord" te Rijssel, is dit vliegtuig op
zee neergekomen. De eerste bestuurder
is verdronken, terwijl de drie andere in
zittenden van 'het toestel door een vracht
boot zouden zijn opgepikt.
Kleine Engelsche tankboot gezonken
Negen opvarenden verdronken.
Het 794 ton metende kustvaartuig „Wood-
town", is na een ontploffing gezonken. Van
dé uit dertien personen bestaande beman
ning zijn er negen verdronken. De „Wood-
town", een kléine tankboot, werd! opgebla
zen en zonk binnen een minuut, slechts
een rookwolk achterlatende.
De Engclschcn maken een Duitsch schip
buit. j f
Reuter meldt: I
Een Duitsch stoomschip van 909 ton,
dat naar men meent „Leander" heet, is
als prijs een haven van West Engeland
binnengebracht. Men denkt, dat het schip
de haven van Vigo binnengeloopen was,
toen de oorlog uitbrak, en dat de beman
ning besloten heeft te trachten Duitsch
land te bereiken, toen zij geen levensmidl-
delen meer kon krijgen.
Tusschen de 20 en 30 man van het
buitgemaakte schip zijn aan land gezet.
De Duitschers leden ondier groot© ontberin
gen, voor zij besloten te trachten hun land
te bereiken.
Blijkbaar was de Leander vermomd' als
een Russisch schip. De letters USSR waren
aan de zijkanten geschilderd', terwijl de
Russische vlag werd' gevoerd.
Litausch schip tot zinken ie.
1 bracht.
Het 1900 ton groote Litausohe s.s. „Ni-
da" is bij dte Estlandsche kunst tot zinken
gebracht
Twee Rnsche schepen in de
Oostzee aangehouden.
Twee Finsche schepen, t.w. d© Vernal,
van 1.450 ton en de Flora, van 2.025 ton,
zijn door dé Duitschers in. de Oostzee aan
gehouden en naar Swtoemündfe opge
bracht i
De /erna was met een lading cellulose
op weg naar Engeland.
De Flora had een lading hout aan boord,
bestemd vfoor Nedérland, 1
PwsMent Lebrun aan het front
De president der Fransche republiek, ver
gezeld' -van generaal Hertog, militairen gou
verneur van Parijs, heeft gisteren een com
mandopost der luchtdoelformaties aan het
front bezocht
Finland en Sovjet-Rusland
President Kaftte ontvangt Fin
sche delegatie.
President KaJlio h©eft gisteren de hee-
ren Paasikivi en Tanner, als leden der
Finsdh© delegatie te Moskou, alsmede den
minister-president Cajander en den minis
ter van buitenlandsdhe zaken Erkko ont
vangen. De bespreking duurde 2% uur.
De president ontving hierbij verslag van
het verloop der onderhandelingen te
Moskou.
Havas meldt, dat de giften voor de natio
nale ■verdediging van Finland niet sledhts
uit hét land zelf komen; doch ook uit de
Scandinavische landen. Uit Zweden werd
een bedrag ontvangen, van 1.5 milliocm
Finsche mark, uit Noorwegen van 1.6 mil-
lioen en uit Denemarken .van LI millioen
Finsdlie mark. De totale bijdragen zijn thans
gestegen tot boven honderd millioen Piu-
stibe mark.
Een .Russische stem.
Het Russische telegxaafagentsohap Tass
publiceert een lang.telegram uit Helsinki
waarin gezegd wordt, dat leidende krin
gen in Finland voortgaan met aanmoe
diging van de anti-Sovjetpropaganda en dat
de pers daarbij een bizoaderen ijver toont
„Het worlt als een reqhtstreeksche plicht
beschouwd om voortdurend en stelselma
tig allerlei leugens te schrijven over de
Sovjet l/nie en haar' staatsorganen te be-
lcedigcn. De meest rcactionnaire ©lemen
ten, die droomen van een uitbreiding der
grenzen van Finland tot aan den Oeral
zijn de eersten in deze leugenachtige anti
Sovjetcampagne..." Het telegram wijst dan
verder op buitenlandsclien, Engelscnen in
vloed, vaarna het als volgt eindigt:
De bladen trachten reëels- .van tevoren
de zaak zoo voor te stellen, alsof de
URSS de schuld draigt van de onderbre
king der besprekingen, aangezien zij „on
mogelijko cischen" stelde. Zij twijfelen er
reeds aan, of men de besprekingen kan
voortzetten. Weliswaar herhalen Fmsclie
officieel© kringen nu nog, dat zij stre
ven naar een accoord met de URSS en
dat de onderbreking van de besprekingen
in het Kremlin van tijdelijkcn aard zal
zijn, maar dat is niets anders dan een
truc, die ten doel heeft de openbare mee
ning in de wereld te misleiden. Het is
duidelijk, dat de leidende kringen van
Finlana geen accoorcl met Rusland wen
schen, dat zij zich houden aan hun anti
Sovjetpoliüek. De groote massa's der be
volking willen oprecht vric ndschappelijke
betrekkingen met de Sovjet Unie ro-stigen.
De vijandige anti-Sovjetpolitiek heeft zich
niet gerechtvaardigd. Die politiek is mis
lukt en het Finsche volk steunt haar niet.
Finlands financieele positie.
Minister Tanner heeft over de economi
sche positie van Finland het volgende
verklaard
De huidige gebeurtenissen zullen een
zekere «panning veroorzaken in de finan
cieele positie van het land, maar het is
buiten twijfel, dat de Finsche financiën
hieraan zullen weerstaan, zoolang de toe
stand bljjft op het oogenblik. Als bewijs
daarvoor haalde Tanner aan, dat de staats
schuld per inwoner duizend Finsche mark
bedraagt, oen getal, waarop geen ander
land kan hogen.
Meskousche radio tegen Finland.
Eenige uren na den terugkeer van de
Finsche delegatie te Helsinki, heeft de
Moskousche radio een feilen aanval op
de Finsche regeering geopend en o a ge
zegd, dal zj] door Engeland gesteund wordt,
Diplomatieke activiteit op de Balkan
Dc verhouding tuussdien
Roemenië en Rusland.
De diplomatieke activiteit in de Balkan-
landen schijnt even groot te zijn als in
West-Europa, en Sovjet-Rusland schuint zeer
krachtig zijn pogingen in dit gebied' voort
te zetten om zijn invloed in Zuidi-Oost-
Europa te verzekeren.
De „Basler Nachriohten" verneemt uit
Boedapest, dat de houding van Roemenië
aldaar met dé grootste aandacht wordt ge
volgd. Er schijnt een belangrijke wijziging
in den toestand! te zijn gekomen, in zoo
verre, dat dé spanning tusschen Roemenië
en Rusland is afgenomen, hetgeen daar
aan wordt toegeschreven, dat de voor
standers vain een toenadlering tot Rusland,
zélfs ten koste van eventueel© offers, in
Boekarest den boventoon zoudén hebben
herkregen. Een. verzoening tusschen Roe
menië en Rusland zou groote moeilijkhe
den to dén weg leggen aan de vorming van
een neutraal Balkanblok, waarnaar Ztrid-
Slafvië en Italië streven. Voorts meent men,
dat zulk een verzoening tot gevolg zou
hebben, dat dé betrekkingen van vriend
schap tusschen Ztrid-SJavië en Hongarije
worden Versterkt, en dat heide landen even
tueel een metaanvalspact zoudcn'aluiten.
Hervatting Turksch-Russische
onderhandelingen
De correspondent van de Daily Herald
ia Istanboul meldt aan zijn blad:
„Sovjet-Rusland stelt Turkije voor d©
onderhandelingen, die eenige weken ge
leden werden afgebroken, te hervatten. De
Sovjet-ambassadeur, Terentsjef, heeft d©
Turksclie regeering gevraagd, of zij er in
zou toestemmen weer bij het begin te be
ginnen. Hij gai te kennen, dat Rusland be
reid zou kunnen zijn een Russisch-Turksch
pact te onderteekenen to den eerst voor
gestelden vorm, wanneer Turkije nog be
reid was de „reserves" te maken betref
fende het Engelsch-Fransch-Turksche pact,
waarom Molotof gevraagd heeft. Indertijd
hebben Frankrijk en Engeland toegestemd
in deze reserves. D© onderhandelingen
werden slechts afgebroken, omdat Rusland
vasthield aan zekere ander© wijzigingen,
die Turkije niet kon aanvaarden. Ik! ver
neem, dat d© Turksche regeering geant
woord heeft, dat zij eerst Londen en Parijs
moe-t raadplegen".
Vredesfronl van den Balkan?
Dezelfde correspondent seint verder:
„Tegelijkertijd heeft Roemenië een nieu
wen, belangrijken slap gedaan, door Tur
kije voor te stellen een onmiddellijke bij
eenkomst van den Balkanbond) te houden
en Italië, Hongarije en Bulgarije uit te
noodigen zich bij de Balkan-Entente aan
te sluiten in een poging tot vorming van
een vredesfront van den Balkan. De Tur
ken overwegen het voorstel.
Op het oogenblik zijn zij reeds bezig met
het denkbeeld' om alle zeven mogendhe
den er toe te brengen hun troepensterkten
aan elkanders grenzen tot normale vrodes-
sterkte te verminderen. Dit is reeds ge
beurd aan de Turksch-RuJgaarsche gTens en
aan de Grieksch-Italiaamsclie (Alhaansche)
grens. Turkije zou zeer gaarne zien, dat
Italië zijn garnizoenen zou verminderen
op de Dodekanesos, terwijl dan Turkije
zijn garnizoenen aan de kust van Klein-
Azië, tegenover deze eilanden verminde
ren zou".
De Japansche landing te Pakhoi
Troepen ook geland op een niet
genoemd eiland.
De vlootafdeeling van liet Japansche
'hoofdkwartier heeft gisteren in verband
met do bij Paklhoi ingezette operaties mede
gedeeld, dat do Japanneezen een eiland
ihebben bezet, welks naam niet wordt be
kend! gemaakt.
Het Japansdlte communiqué vermeldt
eon Japansdh|o militaire afdeeling geëscor
teerd! door oorlogsschepen, heeft gister
middag liaar basis verlaten en denzelfden
avond een zeker eiland bezet.
De Japansdbe oorlogsschepen hebben de
landing van de militaire afdeeling gedekt
door bombardeering van dé Gbineesche
militaire stellingen op het eiland!.
De logerafdeeling van het hoofdkwartier
deelt mede, dat de Japansche logerafdeeling
tien uren noodig had om over de wioélig©
zee een zeker eiland' te bereiken, waar
do troepen aan land gingen, ruw!lat dé te
genstand der Cüiineezem. was gebroken.
Het communiqué verklaart, dat do lan
dingsoperaties hij PaWlioi gisteren omstreeks
(het middaguur vrijwel voltooid waren en
dat dé hoofdmacht der Japansclio troepen
binnen sdhotsafstand' van zekere plaals was
genaderd. Volgens ©en telegram van het
leger te velde heeft een Japansche mili
taire afdeeling g'steravond om acM uur
een strategisch belangrijke stad in het zui
delijk deel der provincie Kwantoeng bezet.
De naam van de stad wordt niet onthuld.
Duitschland
Opnieuw incidenten in Praag.
Gisteren zjjn, volgens Havas, to Praag
opnieuw incidenten voorgevallen bij de
begiafcnis van een student, die gestor
ven i« aan de verwondingen, welke bij
bij de incidenten van 28 October j.l. had
opgeloopen Voor het graf van don Tsje
cho Slowaaksdicn onbekenden soldaat ver
zamelden zich ca. 200 studenten, die een
betooging hielden en „vrijheid, vrijheid"
riepen. Door de Tsjechische politie in do
zijstraten gedreven, groepten zij iets ver
der voor het parlementsgebouw opnieuw
samen, waar zij door afdeelingen der S. S.,
die ijlings per auto waren opgeroepen,
werden uiteen gejaagd. Eenigé studenten
werden gewond, en eenige anderen in
hechtenis genomen. D© studentenwijk wordt
thans door gewapende S. S.-mannen be
waakt.
Mexico
De onteigening der olievelden.
Het is thans practisch zeker, diat het
hooggerechtshof als zijn oordeel zal uit
spreken, dat de onteigening dér buitóa-
landsche oliebelangen, welke van Maart
1938 dateert, grondwettig ïs.
Men. verwacht, dat de uitspraak van
daag komt en bepalen zal, dat schade
loosstelling moet worden betaald voor
alles, wat geïnstalleerd is voor de ont
wikkeling der industrie, maar hit geen
schadeloosstelling wordt gegeven voor het
verlies der concessie*?. -
Italië
„Het geweer naast de boeken"
Mussolini spreekt studenten toe.
Nadat gistermiddag te Rome de plech
tige opening had plaats gehad van het
nieuwe studiejaar, begaven de studenten
zich onder het zingen van fascistische
liederen naar het Venetiaansche plein, waar
weldra een groote oploop van mensehen
ontstond.
De menigte improviseerde een vurige
belooging tot Mussolini. Toen de Duce ten
slotte op het balcon verscheen werd' hij
ruim tien minuten lang toegejuicht. Daar
na richtte Mussolini het woord tot de stu
denten en zeide hij:
Vrienden en studenten wan Rome, Ik
dank u voor uw geesldriftigen groet. Thans,
nu de universiteit haar zalen weer heeft
opengesteld, moet gij u in alle rust en
orde aan de studie zetten. Doch zooals
altijd, volgens de fascistische gewoonte en
bij wijze van voorzorg, moet gij uw go-
weer goed' zichtbaar vlak bij uw boekeu
plaatsen. Do vrede van het fascistisch©
Italië is geen lafhartige vrede: het is eeni
gewapende vrede.
Op deze woorden volgde een nieuwe uit
barsting van geestdrift.
Engeland
Eden in Engeland terug.
De dominions secretary Eden en de mi
nisters der dominions zijn gistere®, van.
him bezoek aan het Britsche expeditie-
leger in Frankrijk in Londen teruggekeerd.
Kun bezoek heeft bijna een week ge
duurd.
„How Hitler made the war". 1
Een uittreksel uit de Brilsche stukkon!
over de gebeurtenissen welke geleid heb
ben tot den Duitschen inval in Polen is
gisteren door de Engelsche regeering uit
gegeven en tegen den prijs van drie pen
nies m den verkoop gebracht. Het boek
je beslaat 42 bladzijden en draagt tot titel:
„How Hitler made the war".
Vereenigde Staten
Wat houdt „cash and carry" in?
- - —De Brilsch» en Fransehe orders
worden opgehouden.
De woordvoerder van de"Zuid Californi-
sche vliegtuigfabrieken heeft onthuld, dat
de Britsche en Fransche oorlogsbestelhn-
gen opgehouden worden, hangende het op
stellen vau richtsnoeren ten aanzien van
de vraag, wat verstaan moet worden on
der de „betaal en haaT'-clausule van da
nieuwe neutraliteilswct.
De onderhandelingen over een Engel
schcn opaiaaht tot een bedrag van 24
millioen dollar, betreffende den bouw vaa
800 gevechtstoestelien, bij de Noord-Ameri-
kaansclie vliegluigenmaatsdhappij, zijn, naar
gemeld wordt, ook hangende m New-York,
eveneens in afwachting van de richtsnoe
ren.
Vertegenwoordigers van vijf groote vlieg
tuigfabrieken zijn op het oogenblik in
Washington in conferentie met ambtena
ren van het staatsdepartement
Dc bouw van twee nieuwe kruisers.
De secretaris ad interim van het Amo-
rikaanscho departement van marine, Edi
son, heeft verklaard, dat de Amerikaansche
marine een ojien oog heeft voor de les
sen, die geüokken kranen worden uit den
Europeeschen oorlog. Men is voornemens
die lessen toe te passen bjj den bouw
van twee nieuwe kruisers, de Columbia
en de Cleveland. Zij zouden een water-
verpiaalsing van slechts 8000 ton heb
ben, maar het is zeer wel mogelijk, dat
hun tonnage wordt verhoogd. Volgens be
voegde kringen zouden deze eenheden een
duidclijken vooruitgang beteekenen op do
vestzakslagschepcn Deutschland en Admi
raal Scheer.
Burgemeester van Long Beach vermoord.
De burgemeester van Long Beach, Ed-
wards, en zijn officieele lijfwacht, zjjn gis
teren in zijn particuliere woning door een
politieagent in den rug doodgeschoten. Het
zou een daad van wraak betreffen.
Een duizendkoppige menigte trachtte
dén moordenaar, die zich vrijwillig bjj de
politie aanmeldde, te lynchen.
Roemenië
Britsche handelsmissie in Boekarest
verwacht 1 1
Verwacht wordt, dat binnenkort een En
gelsche handelsmissie to Boekarest zal
aankomen,.
Naar verluidt zou Bulgarije bereid zijn
boter, bacon, ooft en pulp aan Engeland!
te verkoopen to rail voor rubber en an
dere koloniale producten en industrieel©
goederen.
Sabotage van de leveranties aan
Duitschland? I I
De Duitsche gezant, dr. Fabricius, heeft
bij bevoegde Roemeenseh© kringen' ge
protesteerd' tegen beweerde sabotage ten
opzichte van kwaliteit en snelheid! van
levering van goederen 'aan Duitschland.
to. het bizondér uitte hjj klachten, over de
traagheid to de aflevering van benzine,
en oïia ett elschte hjj, d'at de quota ver
hoogd! zou worden. L -- -
Deie oonrant f®rsch§nt dagelijks, met uit-
aondaruiZ tra Zou- eu Feestd&geu.
prgs per kwartaal f 2.—; franco per poat
f 2.50. Prg8 per week: 15 ets. Afion-
"derlfike nammers i ets. Abounementeit
worden dagelijks aangenomen.
Advertentien voor het eerstvolgend num
mer moeten viér elf uur aan net Bureau,
bezorgd zjjn, 's Zaterdags vóór 9 «ar.
Een bepaalde plaats van advertentl&t
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Prijs der Advertentiën: van 15 regels f 1.53;
Iedere regel meer f 0.30; in het Zaterdagnommer
15 regels f 1.80, iedere regel meer f 055
Reclames T0.75 per regel. Incassokostenö ets.;
postkw itantles 15 ets. Tarieven van advertentie»
bij abonnement rijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelyks worden tegen vooruitbetaling Klein®
Advertentiën opgenomen h l050 t/m. 15 woor
den, f 0.75 Vm. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
's Woensdags: Kleine Advertentiën tot w oor
den f &25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
'a Zaterdags* Kleine Advertentiën 1150, Indien
niet vóór Vrydagavond 8 uur bezorgd.
Het Duitsche antwoord
