Duitsche uitvoer wordt belemmerd
Binnenkort zal Engeland
alle varende Duitsche goederen
in beslag nemen
Woensdag 22 November 1939
EERSTE BLAD
Invoering
van het „navicert"=systeem
f iÏÏSS."00*4*
De aanslag op Hitier
Duitschland spreekt van „zeeschuimerij"
92ste Jaargang.
Luchtgevechten boven het front
Fransche legerberichten
Duitsche vliegtuigen boven Engeland
Het incident bij Venio
békend
No. 22333
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 HOEK KORTS HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
1 Ia een Verklaring over het Duit
sche mijnenveld, zeide Chamberlain
gistermiddag ia het Lagerhuis:
De Britsche regeering zal niet lij
delijk toezien, dat deze methoden van
oorlogvoering voortduren. De Duitsche
aanvallen op koopvaardijschepen recht
vaardigen represaillemaatregelen en
wel deze, dat exporten van Duitschen
oorsprong op zee in beslag worden ge
nomen. Vele schendingen van het inter
nationale recht, zoo voegde Chamber
lain hieraan toe, en de meedoogen-
looze grofheid van de Duitsche me
thoden hehben ons doen besluiten,
thans zulk een koers te volgen. Bin
nenkort zal een kaainkljjk besluit
verschijnen, waarbij uitvoering wordt
gegeven aan dit voornemen.
Attlee*« vraag, die Chamberlain" aanlei
ding gaf tot zijn verklaring in het Lager
huis, luidde:
„Stelt de regeering zich voor maatre
gelen te nemen met het oog op het feit,
dat het zonder waarschuwing leggen van
mijnen op de scheepvaartroutes in strijd
met het internationale recht is?" Attlee
herinnerde uaarbij aan den ondergang van
de „Simon Bolivar".
Chamberlain antwoordde o.a.: De Haag-
sche conventie, welke door Duitschland
is ouderleekend Duitschland heeft nog
op 17 September verklaard, deze overeen
komst te willen naleven bepaalt, dat bij
het gebruik van verankerde mijnen alie
mogelijke voorzorgsmaatregelen, voor de vei
ligheid der vreedzame scheepvaart moeten
worden genomen. Dit is juist het kardi
nale punt der conventie, daar de mijn geen
onderscheid maakt tusschen oorlogg- en
koopvaardijschepen, tussdhen oorlogvoeren
den en neutralen.
Bij net leggen van mijnen heeft de Duit
sche regeermg geen enkele der bepalin
gen van de Haagsche conventie in acht
genomen. Deze nieuwe gewelddaad is een
hoogtepunt in de reeks verdragssschea-
dingen, waaraan Duitschland zidh heeft
schuldig gemaakt.
De Britsche regeering is niet voorne
mens toe te laten, dat deze methodes
van. oorlogvoering voortduren zonder ver-
geldingsrraatrêgelen (bijval). Ik moge het
Huis er aan herinneren, dat gedu
rende den vorigen oorlog bij wijze van
gerechtvaardigde represaille voor de duik-
bootaanvallen op koopvaardijschepen expor
ten van Duitschen oorsprong of van Duit
sche eigenaars op zee in beslag zijn ge
nomen De vele schendingen van het inter-
nationals* recht en de meedoogealooze ruw-
'Xieid er Duitsche methoden hebben ons
3 oea hesluiten thans een derge-
lijxen koers te volgen (luide bijval). Bin-
k0»inklük besluit verscluj-
w aarbij aan deze beslissing uitvoe-
-ring zal worden gegeven.
Ook in den wereldoorlog is een
dergelijke maatregel getroffen.
srhw;ff"L?i?y""COITesp<Hldeilt van Heuter
dem^t,lateea koninklijk besluit voor
dar. ii u 6fe 'a beslagneming van
internationale recht een actie
S 1 ^delijken uitvoer slechts' moge
twee jachtvliegtuigen werden boven de
vijandelijke linies in brand g^choten.
Alle eigen vliegtuigen zijn naar hun ba
ses teruggekeerd.
Het Fransche legerbericht van heden
ochtend luidt: In den loop van den nacht
viel niets belangrijks te melden.
Havas meldt:
Een Duitsch vliegtuig is door een Brit-
schen piloot omlaag geschoten. Het toe
stel viel in zee. I
Gisterochtend is opt verscheidene plaat
sen achter het front luchtalari» gemaakt.
Geallieerde jachtvliegtuigen opgeste
gen en hebben een Bainfcel 3|en vermoe
delijk nog twee andere van dit
type aangevallen. De lud 1
heeft het vuur geopend. .f
De speciale correspondent jan Reuter
bij de Britsche strijdkrachten m Frankrijk
meldt, dat men gelooft, dat een Britsche
piloot een van twee Hemkeif bombarde
mentsvliegtuigen, die vanmqrgen boven de
Geallieerde linies vlogen, heeft neergescho
ten. Onmiddellijk toen de Duitsche vlieg
tuigen verschenen, stegen gevechtstoestel
len van de Royal Air Force op en gingen
over tot den aanval, terwijl luchtafweer
geschut het vuur opende.
treffende de maatregelen tegen den Duit
schen uitvoer, merkt men in Duitsche po
litieke kringen op, dat de geheele Engel-
sche oorlogsvoering ter zee opgebouwd1 is
op de beginselen van de zeeschuimerij.
Wanneer Engeland thans overgaat tot
openlijke berooving van neutrale schepen
in voile zee, is dat met het oog op de
meedogenloosheid waarmede Engeland zich
van oudsher niets heeft aangetrokken van
volkenrechtsbepalingen en gebruik heeft
gemaakt van geweld tegenover den zwak
kere, niet verrassend. Onder deze Engel-
sche methoden zullen natuurlijk in de
eerste plaats de neutralen te lijden hebben.
Engeland verwacht protesten der
neutralen.
De Britsche autoriteiten verwachten, vol
gens Reuter, dat door de neutralen pro- De rijksleïder der S.S. enjdtêf der Duit-
testen ^zuilen- worden --ingediend tegen - het ^chejpoltti© maakt* .bekend
aanhouden vaïi hiin schepen. Zij ^verklaren
al het mogelijke te zullen doen om ver
betering te brengen in den toestand, die
gelijk zij zeggen, uitsluitend veroorzaakt
is door het illegale optreden van Duitsch
land. De in beslag genomen goederen zul
len in beslag genomen of verbeurd' ver
klaard kunnen worden.
7 - b'J wtfze van represaille. In den
tongen oorlog is pas in 1915 tegen den
Duitschen export opgetreden: De actie was
ver£ebKngsmaatregel tégen de
duikbootcampagne. Duitsuhland kaj aldus
dé correspondent, niet gemakkelijk aan de
gevolgen der maatregelen ontkomm. Het
ï,!f LZekfe goudstoffen goud m
buitenlaadsche deviezen noodig. De maat-
Kgol» Bulta te
Hel DJO. meldt „it'
•Ten aanzi-m vm de door CJiambedaia
fci het Lagerhuis afgelegde verklaring be-
Invoering van het „navicerf'-systeem
Het Britsche ministerie voor de voor
lichting deelt mede, dat het ministe
rie voor den economisahen oorlog een
„navicert"-systeem in de nabije toe
komst zal instellen om den bonafide-
handel tusschen neutrale landen bij
te slaan Dit systeem zal in de eer
ste plaats beschikbaar gesteld worden
voor den handel tusschen de Ver-
eenigde Staten en zekere neutrale lan
den, die aan Duitschland grenzen. Men
hoopt, dat het systeem later uitge
breid zal worden en dan een groot
deel zal dekken van den handel tus
schen overzeesche neutralen en aan
Duitschland grenzende neutralen.
De „navicerts" kunnen omschreven wor
den als handelspaspoorten voor consigna
ties, die goedgekeurd zijn door vertegen
woordigers van de Britsche regeering, voor
dat zij verzonden werden uit het land
van oorsprong. Dit systeem werd gedu
rende den vorigen oorlog toegepast en
bleek succes te hebben. Vele neutrale ver
schepers maakten gebruik van de facili
teiten vat dit systeem. Goederen, die ge
dekt worden dooi navicerts, zullen een
begunstigde behandeling krijgen in de con-
trabandecontrolebases en de schepen wel
ker geheele lading door navicerts gedekt
wordt, zullen een minimum vertraging on
dervinden. Verschepers in de Vereen igde
Staten, die van navicerts gebruik willen
maken, wordt verzocht, den Britsdhen ver
tegenwoordigers bizonderheden te geven
over de goederen, die zij willen uitvoe
ren, aen aard, hun hoeveelheid, land jan
bestemming en naam en adres van "den
geconsigneerde, of, zoodra dat bekend zal
zijn, den naam van het schip waarmee
de goeoferen verscheept zullen worden, be
nevens den datum van verscheping.
Aanvraagformulieren zullen verkrijgbaar
zijn. bij <k Britsche ambassade of de con
sulaten en moeten ook aan deze instan
ties worden voorgelegd, wanneer zij in
gevuld zijn^
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt:
Die dag weidl heden gekenmerkt door
artillerievuur ten Dosten van de Saar, als
ook ten Oosten van de Vogezen. Aan
belde zijden was de luchtmacht actief.
Een vijandelijk verkenningsvliegtuig werdl
binnen de Fransche linies omlaag gehaald,
Het Duitsche legerbericht
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Op enkele plekken aan het Westelijke
front geringe activiteit van de artillerie.
Het luchtwapcn heeft op 21 November
weer verkenningsvluchten uitgevoerd boven
Engelsch gebied tpt aan Scapaflow. De
verkenningen boven Fransch gebied wer
den uitgevoerd tot Zuid Frankrijk.
Ter bescherming van de Westelijke Duit
sche grens werden op 21 November, even
als de voorafgaande dagen, talrijke jacht
vliegtuigen gebruikt.
Deze kwamen niet in contact met den
vijand. Ook de in het luchtverdédigings-
gebied West opgestelde luchtdoelartillerie
vond geen aanleiding in werking te tre
den.
Luchtalarm aan de Oostkust.
Sirenes begonnen te loeien in een stad
aan de Britsdie Oostkust nadat het geronk
van vliegtuigen gehoord was. Boksers, die
met wedstrijden bezig waren, in een zaal
in genoemde stad, zetten den strijd voort,
en de bezoekers bleven toekijken. Toen de
sirenes loeiden, was een wedstrijd aan den
gang.
Ook hebben gisteravond de sirenes weer
klonken in Oost-York en de manschappen
van de luchtbescherming begaven zich naar
hun posten.
De op straat zijnde bevolking begaf zich
snel naar de onderkomens. Trams en auto
bussen Keven rijden tot zij bij openbare
schuiigelegenheden waren aangekomen. De
meeste menschen. die m bioscopen en thea
ters waren, bleven daar tot het signaal „al
„Onmiddellijk da den snSocten aanslag
in den „Burgerbriukeller", op 8 No-
ber, zijn maatregelen getroffen, welk» voor
de opheldering van het misdrijf noodig le
ken en konden leiden tot arrestatie van
dader of daders. Bij deze opsporingsmaat-
regelen ging men onverwijld over tot slui
ting van de geheele Duitsche grens en een
verscherpte grenoontróle.
Onder de nog ia dienzelfdeu nacht ge
arresteerden bevond zich een man, die
trachtte langs illegalen weg naar Zwitser
land te vluchten. Het was de 36-jarige
Georg Eiser, laatstelijk woneode te Miin-
chen. De inmiddels bereikte resultaten van
de speciale commissie, die door de vei
ligheidspolitie naar München was gezon
den, verschaften talrijk© aanwijzingen be
treffende voorbereiding eu ton uitvoerleg
ging van de diaad
Als dader scheéü iemand in aanmerking
te komen, van wien reeds op 12 November
een nauwkeurig signalement gepubliceerd
kon worden.
Nieuwe ontdekkingen versterkten die
verdenking, dat Georg Eiser ten min
ste in eenig verband met dén aanslag
moest staan. Onder den last van het
bewijsmateriaal, dat de speciale com
missie op de plaats van de misdaad
11 ir. de intussehen bekendi geworden
schuilplaatsen van Eiser verzameld
had, alsmede na verscheidene confron
taties legde Eiser, die eerst hardnek
kig ontkende, op 14 November een vol
ledige bekentenis af.
Op een wijze, die in de geschiedenis der
drminologie eenig is, had hij in een arbeid',
die wekenlang duurde, in een der pilaren
van den B ürgerbraukell er een tijdbom aan
gebracht, waarvan het uurwerk op zes da
gen of 144 uur was gesteld. Het ontwerpen
van de misdaad gaat terug tot September
respi. October 1938in Augustus 1939 werd
de ruimte voor de helsche machine gereed
gemaakt, de lading bracht Eiser op den
zeven i3 diag voor de bijeenkomst in den
Burgerbraukeller aan. Zes dagen tevoren
beproefde hij voor het eerst, die op tijd
gestelde bom in de aangebrachte holte te
plaatsen, dit mislukte. Ook de vijfde nacht
voor den aanslag was hem ongunstig ge
zind. 1 1
In den daarop volgenden nacht echter
kreeg Eiser gelegenheid zijn helsche ma
chine t ejpüaatsen. Hij vertrok daarna on
middellijk om zich over Stuttgart naar
Zwitserland te begeven, waar zijn op
drachtgevers reeds op hem wachtten.
Om zekere redenen keerde hij in den
middag van den zevenden nog eens naar
München,terug. Hij slaagde er in, fa eten
nacht raya 7 op 8 November opnieuw in
den BtirgerbraukeUer binnen te dringen
om zidh ïwgÈBiafaf van het tikken van het
uurwerk te overtuigen. Be misdadiger had
niet verzuimd er voor te zorgen, dat het
Een officieel® Duitsche mede» J
deeling.
Het D.N.B. meldt uit Berlijn:
Officieel wordt bekend gemaaid: De in
Den Haag aanwezige centrale van de Brit
sche Intelligence Service voor West-Euro
pa heeft sinds geruimen tijd getracht ia
Duitschland complotten te doen smeden
en aanslagen te organiseeren, resp. con
tact tot stand te brengen met door hen*
vermoede revolutionaire organisaties. Op
grond van een even misdadige ais oonoo-
zele inlichting door Duitsche emigrante»
leefde men bij de Bntsehe regeermg ea
de onder haar staande Intelligence Ser
vice in de meening, dat zich in den staat*
in de partjj en bij de weermacht een op
positie bevond, die het doel had in het
rijk een revolutie te doen ontstaan, on
der deze omstandigheden werden ambte
naren van den veiligheidsdienst der S.S.
er mede heiast contact te zoeken met deze
Britsche terreur- en revolutieoeotrale in
Den Haag. In de meening werkelijk te on
derhandelen met revolutionaiere Duitsche
officieren onthulden de vertegenwoordigers
van de Britsche Intelligence Service den
Duitschen ambtenaren hun voornemens en
plannen, ja, om een duurzaam contact met
deze vermeende Duitsche officieren te kun
nen. onderhouden leverden zij hun boven
dien een bepaald draadloos zend- en ont
vangtoestel, waarmede de Duitsche ge-
De ontploffing in den Münehener Bürger- fceime staatspolitie tot op den dag vaa
braukeller opgehelderd. De dadei heeft reeds
Op 9 November nu trachtten de lei
ders van dezen Britschèn Intelligence
Service voor Europa, de heeren Best
en kapt. Stevens, de Nederlaadsche
"gfêfts"bij"Venlo naar Duitschland te
overschrijden. Zij werden daarbij door
de hen bewakende Duitsche organen
overweldigd en ais gevangenen dec
staatspolitie afgeleverd.
De met elkander in strijd zijnde mede-
r deelingen betreffende hun gevangen
neming, of deze nog op Nederlandscb
gebied, dan wel op Duitsch gebied is,
worden op het oogenblik onderzocht.
De ramp van de „Simon Bolivar"
Nadere gegevens omtrent liet
aantal slachtoffers.
In aanvulling pp de gegevens welke I
de directie van de K.N.S.M. giste- j
ren heeft verstrekt, geeft zij thans het I
I
Een GOEDE BRIL
bij een GOEDEN OPTICIEN
v.d. AREND
(NIDZA-BONNEN)
BINNENLAND
passagiers
volgende overzicht:
Eerste klasse: aantal
gered
nog vermist
Tweede klasse: aantal passagiers
gered
nog vermist
Derde klasse: aantal passagiers
gered
nog vermist
Van de bemanning zouden,'volgens I
de laatst ingekomen berichten in to
taal, met inbegrip van den gezagvoer
der, negentien man worden vermist
en wel van den dekdienst 3, machine-
dienst 4, civielen dienst 11.
Op het oogenblik worden dus thans
nog 86 personen vermist.
93
65
28
100
78
24.
72
57,
15
geluid van het uurwerk gedempt werd. Hij
herhaalde zijn contrdl9_jeenig»_ malen in"
dienzelfden nacht. Bes morgéns ontbeet hij
in een koffiehuis te München, om ver
volgens per spoor over UIm naar de grens
te reizen. In den nacht van 8 op 9 No
vember trachtte hij in de aabhjheidi van
Gonstanz over de Zwitsersche grens te
komen Het algemeen alarm, dat intussehen
gemaakt was, verijdelde deze poging ech
ter en leidde tot de arrestatie van Eiser.
Opdrachtgever, respectievelijk financier
voor de daad, was de Bntsehe In
telligence Service, organisator van het
misdnjf Otto Strassor; het onderzoek
naar opdrachtgevers en medeplichtigen
heeff mededeelingen daarover nog niet
gewenscht doen voorkomen.
Een deel van de individuen, die met de
misdaad in verband staan, is echter reeds
gearresteerd".
De chef der Duitsche politic roept de
bewolking daarna op, alles mede te dee-
len, wat men van Eiser weet.
Waarom keerde Eiser terug?
De „Deutscher Dienst" geeft nog enkele
bizonderheden omtrent de opsporing:
Het was de politie in den loop van de
opsporing een raadsel gebleven, waarom
de dader met het oog op den langen loop
tijd van het uurwerk in zijn helsche ma
chine onderweg naar het buitenland nog
eens terugkeerde. De dader heeft dit punt
opgehelderd.
De eerste openbare bekendmaking van
het afzeggen van de plechtigheid in de
Biirgerbrankeller en de latere verandering
van den termijn voor de redevoering van
Hitier op den avond van 8 November, 1
had' hem ertoe gebracht zich nogmaals; I l»s veilig' gegeven werd. Er werd niets
naar de plaats van de misdaad te be-1; gezien van oen vijandelijk vliegürg en ge
geven. „De gelukkige omstandigheid, zoc schutvuur is niet gehoord. Hel signaal „al-
zegi „Deutscher Dienst'die den Führer I les veilig" werd een uur na het begin vans
en daarmede ons allen behoed heeft voor j het luchtalarm gegeven,
een ontzettendea rampspoed, werd' den I In nog een andere stad in Yorkshire heb-
misdadiger noodlottig. Hij kon gegrepen ben gisteravond: zoeklichten gewerkt Het
worden voor hij zich in het buitenland I ronken van ©en vliegtuigmotor en het ra-
aan een arrestatie kon onttrekken. Wij-I telen van maëiiinegeweervuur werd' in het
allen moeten deze omstandigheid dubbel j! Zuidwesten van de stad gehoord,
dankbaar zijn want de arrestatie van dezen Gisteren is overdag nog oen Duitsche
man heeft in sl zijn consequenties een j bommenwerper waargenomen boven Suther-
beteekenis welker strekking in het geheel land. Het toestel verdween in Noordelijke
niet te schatten is' richting. De Duitsdhle kenteekenen op de
Britseh démenti, {machine waren duidelijk zichtbaar.
I Het Britsche ministerie van oorlog en
Het Britsche departement van buitenland» I het ministerie voor de binnen]andsclhe vei-
sche zaken publiceert een mededeeling be ljgbejd doelen mede:
treffende het bericht ©ver do arrestatie !j Vijandelijke vliegtuigen zijn aan de Oost
van een Dfmtscher, in verband met de bom- ij kust waargenomen, even over zeven uur
ontploffing in München. Gezegd wordt: gisteravond. Gemeld werd', dat dé ioestel-
„Officieele kringen beschouwen de verkla-1 ten, op verschilltende hoogten vlogen. Ge
ring va» de Duitsche regeermg als volko- f vecfatstoestóEten werden de lUcht in gezonw
men onbegrijpelijk. den om hen op te vangen en ïuchtafweer-
Noch de Britsche regeering noch eenig I batterijen openden het vuur. Het signaal
agent vm de Britsohe regeermg wist iets „ales veilig" werd even voor half negen
van den gearresteerden Dioatschlen onder-1 gegeven. Er werden geen Èommeh g#.
daan. Het piuMiek zal "In staat zijn z(jn I worpen, t 1 i i "1
eigen conclusies te trekken uit zya lang-l
durig verhoor door de Duitsdie politie".* (Vervolg pagina '4, le blad).
Pests «onrmt wsehgnt dtgelijkg, met uit
sondering 7ftn Zon- on Feestdagen.
£>rjji per kwartaal f 2.franco pek- post
f 8.50, Prgn per weak: 15 eta. Afion-
derigke nnmmere 4 ets. Abonnementen
worden dagelpka aangenomen.
Advertentiën roor het eerstvolgend nom-
mer moeten vóór elf nor aan het Bureau
bezorgd ago, 'e Zaterdags vóór aas.
Ben bepaalde plaats ran advertentiën
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURAM
Prijs der Advertentiën- van 15 regels f135?
iedere regel «neer f050, In het Zaterdagnummer
1—6 regels f L80, iedere regel meer f 055
Reclames f 0.75 per regel. Incassokostextó cta.f
postkwltantieslö cte. Taneven van advertentiéa
by abonnement ryn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelgks worden tegen vooruitbetaling Kiem»
Advertentiën opgenomen 1050 t/m. 15 woor
den, f CLTö t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
's Woensdags. Kleine Advertentiën tot 25 woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 our aan bet
Bureau bezorgd.
's Zaterdags Kleine Advertentiën f 100,indien
niet vóór Vrydagavond 6 uur bezorgd.
l;;i_ öieou
dus
HOOGSTRAAT 91
Brillen voor Ziekenfondsleden
