Luchtgevechten boven de Theems
Twee Duitsche duikbooten tol
zinken gebracht
EERSTE BLAD
De reacties op de Britsche
maritieme maatregelen
I
Donderdag 23 November 1939
De luchtoorlog neemt in omvang toe
JN;
I"
92ste jaargang.
69300 (3 lijnen)
HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVERO. TEL. 6930Q (3 HjnenJ.
BUREAU
Postrekening No. 5311.
Fransche tisehtreilcr door duik
boot tot zinken gebracht.
en Duitsche duikboot heeft Dinsdagmid-
BUITENLAMD m den Atkntischen Oceaan den Fran-
I f"'1"30 vjsclilreiler Balyes 2 tot zinken ge
bracht. Het schip werd door vijf scholen
De diplomatieke redacteur van Reu
ter schrijft, dat onder Duitsche con
trole staande firma's in neutrale lan
den van neutrale expediteurs gebruik
tiachten te maken om Amerikaan-
sche goederen in Duitsdhland te bren
gen.
Do Amerikaansche uitvoer naar
Duitschland b.v. bedroeg in Septem
ber ruim 12 miliioen dollar minder dan
in September 1938, terwijl de Ame
rikaansche uitvoer naar Zweden, Ne
derland en Noorwegen met bijna 11
milhoen steeg.
Binnen enkele dagen verwacht men
den „order in council", die de con
trole op contrabande zal verscherpen
en beoogt te verhinderen, dat Duitsch
land unitenlandsche valuta krijgt. Men
er .vacht, dat deze maatregel den ooi-
log zaï verkorten.
Op het Britsche ministerie^ gelooft
men, dal de controle op den Duit-
schen uitvoer minder vertraging dan
het toezicht op den invoer zal veroor
zaken, daar het gemakkelijker is de
herkomst van in Duitschland vcrvaair-
digde goederen aan te toonea.
In officieele Britsche kringen wordt na
de verklaring van minister-president Cham
berlain m het Lagerhuis ten aanzien van
het nemen van maatregelen tegen den
Duitschen uitvoer verklaard, dat het goed
is er nogmaals de aandacht op te vesti
gen, dat de Britsche regeering met sym
pathie de belangen van de neutrale han
delaars zal overwegen bij het toepassen
van deze maatregelen.
Men rnoet evenwel niet uit het oog ver
liezen, dat de maatregelen van de Brit
sche regeermg slechts een doel hebben:
het voor Duitschland moeilijker te ma
ken zich van buitenlandsdhe deviezen te
.voorzien.
België Is bezorgd.
De scheepvaartfederatie van Antwerpen
beeft de Bmgische regeering medegedeeld,
dat in scheepvaartkringen ernstige bezorgd
heid heerscht over de nieuwe economi
sche oorlogsmaatregelen, welke de Brit
sche ministerpresident gisteren heeft aan-
T regeering heeft verzocht de
aandacht van de Britsche autoriteiten te
vestigen op de buitengewoon ernstige ge
volgen voor den uitvoer van België var-
de moeilijkheden, welke de neutrale scheep
vaart in den weg worden gelegd. 1
Het Duitsche standpunt
Het Duitsche Nieuwsbureau heeft van
bevoegde zijde een uiteenzetting ontvangen
waarin betoogd wordt, dat deEngelschen,
behalve het instellen van convooien, ook
dte scheepvaartroutes onder militaire be
scherming hebben genomen.
Daaruit vioeit voort, dat thans bij de
scheepvaart'op Engeland» in het geheel
geen zuivere handelswegen meer be
staan. Zijn tegenstander moet derhal
ve zijn maatregelen natuurlijk nemen
Van het standPunt der onmiddellijke
bestrijding van oorlogsschepen.
Daaruit vloeien .voor de volkenrechtelijke
beoordeeling van den mijnenoorlog duide
lijke consequenties voort, te de mijnen-
oonventie van Den Haag van 1907 is over
eengekomen, dat bij het leggen van mija-
versperrmgen een bekendmaking wordt ge
geven, zoodra militaire overwegingen dat
mogelijk maken, fa dien,zin heeft Duitsch
land ook gewaarschuwd voor belegde miia-
v e deu; Of de militaire overwegingen dit
veroorloven hip uiteraard uitsluitend voor
behouden aan Duitsche beslissingen.
De Engelschen kunnen zich er ook niet
op beroepen, dat volgens de Haagsche over
eenkomst het leggen van mijnen voor de
«tsten en havens van den tegenstander
1S Dat is natuurlijk slechts dan
verboden, wanneer het alleen ten doel
heeft om de koopvaardij stop te zetten.
Het is de schuld van de Engelschen zelf,
dat op de handelswegen in het gebied
voor de kust rekening moet worden ge
houden met de voortdurende aanwezig
heid van Engelsehe oorlogsschepen, tegen
welke een gebruik van mijnen toegestaan
is, waarbij de bekendmaking van een mijn-
veld eveneens volgens de Haagsche over
eenkomst niet eerder kan worden overwo
gen dan wanneer het* militaire doe! is
bereikt. Natuurlijk hebben de Engelschen
het recht hun territoriale wateren te Jie-
schernien tegen het binnendringen van den
vijand. Wanneer hel Engelsehe publiek be
kommerd vraagt waarom de Britsche adL
miraliteit geen gebruik maakt van dit
recht, ligt het antwoord voor de hand.
De Britsche admiraliteit is nu eenmaal
niet in staat de Britsche wateren en toe
gangswegen te beveiligen. In plaats daar
van tracht zij nu evenwicht te scheppen
op het gebied van de propaganda.
Luchtgevechten boven de Theems
Boven de ïheems en het" Zuid-Oosten
van Engeland is gisteren een aantal op
windende gevechten gevoerd tusschen Duit
sche toesteilen en Britsche geveditsvlieg
tuigen.
Boven de Zuid-ostkust heeft men een
aantal vijandelijke machines gezien, boven
de Oostkust ïs er één waargenomen.'
Gisterochtend en Iaat in den middag
kwam het afweergeschut in Zuid Essex in
actie.
Het eerst werd een vijandelijk toestel
boven den Theems-mond gezien. Door het
luchtdoelgeschut werd het tot groote hoog
te gedreven. Het vloog landinwaarts, waar
na het door Britsche gevechtsvliegtuigen
werd aangevallen. Tengevolge daarvan
moest het zoo laag vliegen, dat het de
daken der huizen scheen te raken.
Boven de Theems is een ander Duitseh
toestel door gevechtsvliegtuigen aange
vallen.
Het Britsche ministerie van luchtvaart
deelt mede; „Gisteren heeft een niet-ge-
identifieeerd vliegtuig voor korten tijd
hoven de Oostkust en de monding van de
Theems gevlogen. In Kent en Essex heeft
het afweergeschut het vuur geopend. Ge
vechtsvliegtuigen stegen op om een onder
zoek in te stellen".
luchtaanval op de Shetland-
eilanden.
Officieel wordt gemeld, dat vijandelijke
vliegtuigen gisteren zonder succes een aan
val op de scheepvaart in het gebied der
fcheflantl-eilanden gedaan hebben
Een watervliegtuig js gebombardeerd
en m brand geraakt. Er waren geen doo-
den oi gewonden. De aanval werd door
liet alweervuur afgeslagen.
getroffen, nadat de kapitein en vijftien le
der bemanning in de booten waren
gegaan. De duikboot begeleidde de Fran
se ie zeelieden tot een Spaansclie ris-
schersboot die de schipbreukelingen op
nam en in San Sebastian aan land zette.
Britsche torpedobuotjager op
mijn geloopen.
De Britsche admiraliteit deelt mede, dat
de Britsche torpedobootjager Gipsy buiten
de Oostkust op een injjn is geloopen en
en later op het strand is gezet. Gemeld
is, dat 21 officieren en manschappen ge
wond zijn en dat omstreeks veertig opt-
varendeu vermist worden.
Even meer dan honderd overlevenden
van de Gipsy zijn in een stad' aan de
Oostkust aan land gezet.
te dc „Teruknni Marn"
niet op een drijvende mija
geloopen?
Be gezagvoerder van de „Terukuni Ma-
ru heeft verklaard, dat zijn schip zeker
nk door een drijvende mijn tot zinken is
gebracht.
De ontploffing deed zich niet aan den
zijkant, doch onder het schip voor.
Na. den aanslag te München
Otto Slrasser over die tegen
hem geuite beschuldiging.
De leider van het Zwarte Front, Otto
J Strasser, die door de Gestapo wordt be
schuldigd den aanslag te Munchen te heb-
j ben georganiseerd, heeft een medewerker
I van het Fransclie agentschap Havas ver
klaard, dat de aanslag te Munchen is geor-
Noordelijke zóne: Een Heinkel-verken- ganiseerd door Himmler zelf. Hij heeft dit
ningstoestel door een Britsch geveehtsvlieg- j gehoord van een lid der partij, dat hem zeet
tuig neergeschoten. Het toestel kwam op I genegen is. Himmler zou Hess hebben ge
Belgisch gebied terecht. Een ander vlieg- j zegd, dat hrj een aanslag noodig had om
tuig van nog niet geïdentificeerd type werd een „haat offensief" te ontketenen tegen
neergeschoten, vermoedelijk doo. Britsche i Engeland en om een voorwendsel te hebben
gevechtsmachines. j tot optreden tegen tegenstanders in het
Zuidelijke zoneDrie Messerschmidt-ge- binnenland. Hess zou hebben toegestemd,
vechtstoestellen door Fransche, vliegtuigen j op voorwaarde dat geen slachtoffers zouden
neergeschoten bij 'Straatsburg, Weftli en j vallen. Himmler hield evenwel aan en ten-
Remering. "In hetzelfde^gebi&F-een ander slotte kwam men overeen dat enkele onbe-
Duitsch toestel door een Fransche geveehts- j teekenende'personen als slachtoffer zouden
machine vernield, Ten, - Koordeiï - van-Se- vallen, omdat anders niemand zou gelooven
dan is een vierde Messersclimidt-toestel I aan'een werkeüjkea aanslag
door Fransch afweergeschut neergehaald. Op 8 November des middags te vijf
De Engelschen hebben, naar men verklaart, uur kregen de ziekenhuizen ie Mdncheu
geen verliezen geleden. bevel zich gereed te houden. De bom'
De Fransche gevechtstoestellen hebben. J werd vermoedelijk geplaatst na het vertrek
m twee dagen vijf Messerschmïdts ver-van Hitier uit de zaal van de Burgerhrau
nield, doch men meldt, dat gisteren boven J keiler.
Straatsburg twee Fransche vliegtuigen ver- Onmiddellijk na de ontploffing werd or-
teren zijn gegaan. De bestuurders van beide der gegeven te spreken over een aansla?,
toesteilen sprongen uit hup machines, doch georganiseerd door de Britsche intell gene»
de parachute van een hunner weigerde, I service.
zoodat de man om het leven kwam. Drie Reeds voor de naam van den zoogenaam-
Duitsclie piloten sprongen uit hun vlieg- den „dader" bekend was, heeft de Duitsche
tuigen, voor die neerstortten. Zij kwamen regeering aan de Zwitsersclie de uitlevering
op I' l anschen bodem neer en zijn gevangen van Strasser gevraagd, onder beschuldiging
genomen. jj van betrokken te zijn bij den aanslag.
Duitseh vliegtuig op Belgisch Tenslotte verklaarde Strasser, dat hij
gebied neergestort. jden naam Georg Eiser niet kent, de man
Een Duitseh vliegtuig, dat boven Fransch
gebied een gevecht had geleverd, is gisteren
in de omgeving van Thourout neergestort.
De vlieger wist zich met zijn parachute
te redden, de drie andere inzittenden zijn
omgekomen, zij waren tijdens het gevecht
door kogels getroffen.
Het toestel is geheel vernield.
Het D.N.B. meldt:
Gistermiddag hebben Duitsdie vliegtui
gen een aanval ondernomen op de 'En
gelsehe zeestrijdkrachten in de nabijheid
van de Shetland-eüanden, Daarbij werd
een in deze wateren liggende Engelsehe
vliegboot met machinegweervu'ur bij een
aanval m duikvlucht in brand geschoten
Op verscheidene plaatsen in Engeland
werd gisteren luchtalarm gegeven. Duitsche
vliegtuigen werden aan de Zuidoost-kust
beschoten met luchtafweergeschut.
Ook in Parijs werd alarm gemaakt. Het
Britsche vliegtuigen hebben gedurende
de afgeloopen dagen verkenningsvluchten
ondernomen boven Stuttgart, Frankfurt,
Hamburg en Bremen.
Twee Duitsche duikbooten vernield
Naar Havas meldt heeft een Fransche
torpedoboot twee Duitsche onder-
zeeers vernield. Ook in het Fransche tegen
bericht wordt melding gemaakt van deze
feiten Een van de ©nderzeeers werd ont
dekt door een Fransch marinevliegtuig. Het
tot zinken brengen van de beidie duikboo
ten geschiedde in den tijd van drie dagen.
Luchtgevechten aan het front
De speciale correspondent van Reuter
bij de Britsche luchtmacht- in Frankrijk
meldt, dat gisteren aan het Westelijk front
zeven Duitsche vliegtuigen zijn neergesclio-
ten, zes door geallieerde gevechtstoestel
len en één door het Fransche afweerge
schut. Het hoofdkwartier had gisteravond
de volgende rapporten ontvangen:
Het Fransclie legerbericht van heden
ochtend luidt: Aan het front een tamelijk
kalme "acht. Op verscheidene punten heeft
de artillerie geschoten. Op 22 November
hebben onze vliegtuigen vijf vijandelijke
"vliegtuigen omlaag geschoten, die op ons
grondgebied zijn neergekomen.
Verder werd een Duitseh vliegtuig, dat
door onze vliegtuigen werd aangevallen,
boven Grevelingen verjaagd. Het is op Bel
gisch grondgebied neergekomen. Wij heb
ben een jachtvliegtuig verloren.
Grieksch stoomschip aan de
Britsche kust gezonken.
Vier en twintig personen, o.w. een
vtouw, zijn van boord gehaald van een
Grieksch stoomschip, dat gisteravond aan
de Zuidoostkust is gezonken. Zij werden
door een reddingboot aan land gebracht.
De naam van het Grieksch© stoomschip,
dat gisteravond gezonken is, is de 4576
ton metende Elena. Men gelooft, dat de
ondergang van het schip dloor een mijn
is veroorzaakt. De bemanning, bestaande
nit 28 koppen (niet uit 24 zooals eerst
gemeld) begaf zich in de booten. Zij wer
den later in "een reddingboot opgenomen.
Het schip was van Rio de la Plata met
een lading graan op weg naar Antwerpen.
is nooit lid van het „Zwarte Front" ge-
wees^
Dc arrestatie van de geheime
Britsche agenten.
.Volgens den Berlijnschen correspondent
van „Aftonbladet" toonen te Berlijn gepu
bliceerde berichten duidelijk aan, dat er
geen verband bestaat tusschen de gemelde
gevangenneming van agenten van den Brit-
schen geheimen dienst en de arrestatie van
Eiser. Te Berlijn doet, aldus dé correspon
dent, het gerucht de ronde, dat Eiser reeds
terechtgesteld zou zijn.
Duitschland en Roemenie
Roemeensche minister van
economische zaken afgetreden.
Reuter meldt uit Boekarest:
Dte minister van economische zaken,
Bujoiu, is gisteravond afgetreden, na het
voltooien van moeilijke onderhandelingen
met de Duitsche handelsdelegatie.
Verklaard wordt, dat Bujoiu het onmo
gelijk vond, sommige Duitsche handels
methoden en Duitsche eischen in overeen
stemming te brengen met hot huidige sy
steem van den buitenlandsclien handel in
Roemenië. Toen hij zag, dat de bespre
kingen in een impasse geraakten, in ver
band met een aantal kwesteis, zooals im
porten uit Duitschland, olieleveranties en
de verhouding tusschen rijksmark en lei
vroeg Bujoiu de regeering toestemming te
verteenen tot het instellen van een nieuw
systeem voor de Roemeensche importen
en exporten. Aangezien dit niet werd aan
vaard, trad hij af.
De Duitsche delegatie, met uitzondering
van dr. Qodius, is per vliegtuig uit Boe
karest naar Berlijn vertrokken. Voor hun
vertrek onder! eeketide zij een protocol be
treffende de toepassing van het recente
Roemeensch-Buitsche accoord, dat de prac-
tisclie werking bevestigt van de door Wohl-
tat in Maart j.l. gesloten overeenkomst.
De minister-president, Argetolanu, belast
zich tijdelijk met de portefeuille van eco
nomische zaken. t
Dnitschlaud tegen een neu
traal Balkanbloh.
Kringen, die in nauw contact staan met
de Duitsche legatie te Boekarest, verklaren^
dat het gezantschap instructies heeft ge
kregen om zich met alle mogelijke mid
delen te verzetten tegen de vorming van.
een neutraal Balkanblok.
België
Een geheimzinnig incident.
Gisternacht heeft zich een incident voor
gedaan bij de brug over de Maas bij Ougrée.
De brug wordt door drie schild wachten
bewaakt en vannacht te drie uur merkte
een der schildwachten, dat iemand zich
verborg. Hij loste een schot, waarop de
onbekende in de mist verdween. Bijna op
hetzelfde oogenblik schoot een der andere
sclrildwachten, die op den oever stond.
Tot nog toe heeft men niets verder kun
nen ontdekken.
Duitschland
Het agentschap Belga verneemt uit parti
culiere Duitsche bron hoe het „semiet sche
reservaat" in het district Lublin wordt
georganiseerd. Het aantal hierbij betrokken.
Joden bedraagt ongeveer 150.000 in Bohe-
men en Moraviê, G5 000 in Weenen, 30.000
in Posen en Oost-Pruisen en 240.000 in het
oude Duitschland.
De Joden mogen niet meer dan 300 mark
meenemen. Alle steden en dorpen in het
voor het reservaat bestemde gebied, dat
80 tot 10Q vierkante K.M. omvat, moeten
binnen een maand ontruimd zijn. Het ge
bied zou door prikkeldraad worden om
ringd. De leiding berust bij den gouverneur-
generaal van het bezette Poten, minister
Franck.
Alle Joden tot 70 jaar moeten werken,
voornamelijk aan het aanleggen van wegen!
en het droogleggen van moerassen. Do wou
wen moeten tot G5 jarigen leeftijd arbeiden,
voornamelijk in den landbouw.
Nauwkeurig is omschreven, wat degenen,
die naar het „reservaat" komen, me© moe
ten brengen en verder is bepaald, dat zij
thuis afscheid moeten nemen van hun.
familieleden. Zij mogen niet worden wegge
bracht - - -
Typhus en disentcrie «a Warschau?
Reuter meldt: f
Dat in Warschau een epidemie is uitge
broken van typhus, dïsenterie en andere
ziekten is gisteravond toegegeven door
een Duitschen officier van gezondheid, die
door den Duitschen omroep geïnterviewd
werd. De officier, waarvan gezegd werd1,
dat hij de leiding had over het militaire
hospitaal in Warschau, zeide, dat een groot
aantal van zijn patiënten niet lijdenaar*
verwondingen maar aan epidemische ziek
ten. Hij wierp de schuld daarvoor op de
Joden, en de „buitengewoon smerige toe>-
standen in het Ghetto".
Engeland
Ontsnapte Duitsche krijgsgevangenen
aangehouden.
De Duitsche krijgsgevangenen, die Dins
dag uit ©en interneermgskamp in Schotland
ontsnapt waren, zijn gisteren gevat.
Bommenwerpers aan Roemenië afgeleverd.
Het Britsche ministerie van luchtvaart
deelt mede, dat het thans mogelijk is to
onthullen, dat in den loop van de laatste
weken 36 Blenlieim-bommenwerpers door
Grooi-Britlannië aan Roemenie werden af
geleverd. Ongeveer een maand geleden heb
ben een Roemeensch hoofdofficier en 12
vliegtuigbestuurders de eerste zending in
ontvangst genomen. Einde October heeft
een tweede groep vliegers veertien vlieg
tuigen overgebracht.
Tien dagen later werd de laatste zen
ding overgebracht. Uit deze Blenheims zal
de Roemeensche luchtmacht drie escadril
les vormen.
Vereenigde Staten
Overleg van president Roosevelt met
ambassadeurs?
On afhankelijk van Davios, den ambas
sadeur der Vereenigde Staten te Brussel,
wiens aankomst in de Vereenigde Staten
door Sumner Welles werd hekend gemaakt
zouden volgens den correspondent van do
New Vork Times te Washington, Kennedy,
dte ambassadeur te Londen, Biddle, de
ambassadeur bij de Poolsche regeering en
wellicht ook Bullitt, de ambassadeur in
Frankrijk, legen begin December naar
Washington zijn ontboden om er met
Roosevelt te confereerem. Het blad» wijst
op de bizondere beteekemis der besprekin
gen van de Europeescbe ambassadeurs met
den president.
Zwitserland
Zwitserland schaft zich een
vloot aan
De federale raad heeft in ©en rapport
aan de Kamer betreffend© het probleem
der voor de ravitailleering van Zwitserland -
noodzakelijke transporten doen weten, dat
Zwitserland vijftien schepen met een toiale
tonnage van 15.000 ton gecharterd heeft.
j"rvwwts»'
ÏP
ft:
1
ST
r
l>exo courant veracbQut dagolgks, mot uit
sondering ran Zon- en Feestdagen,
Priie per kwartaal f 2,—; franco per post
f 3,60. Prijs per week: 15 ets. Afzon
derlijke nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen,
Advertentiën voor bet eerstvolgend num
mer moeten vóór elf uur aan het Bureau
bezorgd zpn, *s Zaterdags vóór uur.
,Een bepaalde plaats van advertentiën
wordt met gewaarborgd.
Nf| fr^9 der Adveneutiën: vaal—5 regels ft S3:
iiU. fcAvvT Iedere regel meer f030, Ia het Zaterdagnummer
1-—5 regels 1^0, iedere regel meer f (L35
Reclames f0.75 per regel. Incassokoslen5 ets.;
postkwitanties 15 ets. f «moven van advertentiën
by abonnement rijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentiën opgenomen 10.50 t/m- 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tol een maximum van 30 woorden,
s Woensdags. Kloine Advertentiën tot 25 woor
den f 02j, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd
'a Zaterdags* Kleine Advertentiën 1.00, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
Georg Eiser, die, near rnedégeaeeid
wordt, bekend heeft, den- bomaanslag
in den Bürgerbraukelfer te Munchen
te hebben gedeead
Het arbeidsreservaat voor Joden
in Poten.
v ff,
