I
Het winter-
wandelpak
I
1
Wie gebruikte voor het eerst zeep?
Dameshoeden
W&ïd£
De slijtage is zóó minimaal
Voor Dames- en Kinderkleeding
Banketbakkerij i. Slieker
JSlatuurlijk met St. Nicolaas naar:
I
I
Hoe de oude volkeren zich reinigden. De
gouden lokken der Germanen
Voor DELANA-JURKEN
naar fa. KRUYER-RIS,
St. Liduïnastr 94. - Tel. 68335
bij 't Dameshoedenhuis LOEF, HOOGSTRAAT 94
„Hassaw
BOSMAN
De betere slager
ÏÖTLvan der VLERK
„natuurlijke geheel"
Vrijdag I December
komt in deze cou
rant een verrassing
MAM BV WONING Ï0T EEN PARADIJS!
tij
Het klinkt vreemd, schrijft dr. M. Wage
naar in „Het Kompas", uitgave van de
Nationale Levensverzekerings Bank, maar
/te beschaafde wereld heeft het langen tijd
zonder zeep moeten stellen, U zult terecht
vragen, hoe dit mogelijk geweest is, maar
inderdaad de geschiedenis leert, dat zeep
eerst in de 15e eeuw een bekend artikel
genoemd mag worden en dat deze thans
onmisbare stof vóór dien tijd slechts spora
disch bekend was. Egyptenaren, Grieken,
Israëlieten, Babyloniërs, Romeinen en an
dere volkeren uit de antieke wereld, ken
den de zeep met en hebben nimmer
profijt kunnen trekken van haar reinigende
kracht.
Hoe alles in de oude beschaving schoon
werd zonder zeep, zal wel altijd een raadsel
blijven. Het waarschijnlijkste is, dat de Ro
meinen met „candïdus" niet wit maar
„roomkleurig" bedoelden.
(Onjuiste vertaling van bewaard gebleven
literatuur is vaak oorzaak geweest van de
meening, dat de antieke volkeren wel met
zeep gewasschen zouden hebben; dit is
echter onjuist. In den Bijbel wordt Mjv
meermalen over zeep gesproken. Nieuwere
commentaren brachten evenwel aan het
licht, dat hier sprake is van soda of van
potas, twee minerale stoffffen, die, zooals
hekend zal zijn, ook groote reinigende
kracht bezitten.
De eenvoudige Egyptenaren waren vuil,
alleen de hoogere standen verzorgden hun
lichaam, vaak met een verfijning en zorg,
die ons begrip te boven gaat. De «enige al-
gemeene hygiënische maatregel bestond
hierin, dat ieder verplicht was zich van
tijd tot tijd in het heilige Nijlwater te
baden.
De Grieken waren niet veel beter, zij ge
bruikten bij hooge uitzondering houtas en
natuurlijke soda, waarbij dan de bekende
„looglucht" met allerlei aromatica verdre
ven werd.
De Romeinen reinigden hun gcz.cht en
handen met oud brood, terwijl zij hun
vuile kleeren door slaven en slavinnen
lieten vvasschen inrottende urine, een
walgelijk reinigingsmiddel, dat ©veneens een
sterke alkalische reactie bezat en dus
eenigszins als loog werkte.
De eerste zeepzieder.
Do bekende Romeinsche geschiedschrijver
Plinius deelt ons iets mede over een. buiten-
landsch product, dat eenigszins met zeep
te vergelijken is geweest. Hij vertelt n.1,
dat de Galliërs en Germanen een soort zalf
of pomade gebruikten om hun weerbarstige
haardos te beteugelen. Zij verkregen deze
door schapenvet met water en houtas te ko
ken. Het is duidelijk, dat hier de eerste
Zeepzieder aan het werk is geweest De Ro
meinen waren doodeiijk jaloersch op de
blonde rossige haren van deze volksstam
men, ze spraken van „goudlokkige Goden
kinderen" en trachtten intusschea deze we
lige haardossen te ïmiteeren door het be
strooien met stofgoud. De Germaansche
haarpomade vond intusschen grooteo aftrek
te Rome en werd peperduur verkocht, want
men verkeerde in die onjuiste meeming
"dat hiermede donkere haren tot blonde lok
ken gebleekt konden worden. De ijctele ma
trones hebben er haar haren grondig mede
bedorven en te laat moesten, ze ervaren,
dat rossig haar niet door uitbleken was te
verkrijgen, maar dat het „in de familie"
moest zitten om duurzaam te zijn.
Een andere geschiedschrijver, Martialis,
vriend van keizer Domitianus, verhaalt ons
iets dergelijks. Te Mattiacum (het tegen
woordige Wiesbaden) zagen dje legioenen,
dat de hoogblonde en rossige Cimbren en
Teutonen hun vuile haardos met gei ten vet
en houtas insmeerden. Klevend van de
pomade sprongen zij te waterweldra
was er weinig meer van hun hoofd te zien
door een vreemdsoortige schuimvorming en
wanneer deze koene zwemmers of zwem
sters rustig de zo,n op hun haardos lieten
schijnen, was liet, of deze de glans vast
hield, tenminste het gebeele leger stond
versteld over deze prachtige goudgele lok
ken. Allerlei speculanten maakten deze
haarzeep na en verkochten weldra een der
gelijk smeerseltje als „Pilae Matiacae" of
„Spuma eaustica Batava". Een merkwaar
dige mededeeling is nog, dat de pomade uit
Gallic hard geweest zou zijn en uit Cim-
brenland zacht. Dit is volkomen in overeen
stemming met de werkelijkheid. Aan de
Middellandsche Zeekust gebruikt men asch
van zeeplanten, die zeer rijk is aan natron-
zouten en.in het houtrijke Dmlschlaud daar
entegen asch van beukeboomen, die juist
sterk kaliitmhoudend is. In het eerste ge
val zouden dus de harde natronzeepen ge-
vonnd zijn geweest en ia het tweede geval
de zachte kalizeepeo.
Zeepindustrie.
Een belangrijke zeepindustrie ontstond
mettertijd in Marsilia (het tegenwoordige
Marseille): Asch van zeeplanten leverde de
loogzouten en de olijvencultuur gaf over
vloedig de vette olie. Nog is de Afarsiliaan-
sclie zeep bekend, hier kunnen wij dus met
recht van een eeuwenoud product spreken.
In do 15e eeuw hooien wij veel van een
Italiaansche zeepindustrie. De Kruisvaar
ders maakten reclame voor dit product en
weldra werden groote hoeveelheden uil
Venetië, Genua er» Savona (zeepstad) naar
meer Noordelijke streken verzonden. De be
roemde zeep uit Marseille dreigde verdron
gen te worden. Deze belangrijke industrie
werd echter later door minister Colbert
voorgoed gegrondvest. Frankrijk leverde
dan ook de eerste toiletzeep. Een groote
verbetering van de zeepindustrie bracht de
vinding van Leblanc, waardoor men de be
schikking kreeg over groote hoeveelheden
soda. Mi
Groene zeep,
iOoze grootouders gaven de voorkeur
aan het gebruik van olie en loog, waardoor
de zeep uit deze twee grondbestanddeel®!
spontaan gevormd werd.
lOudtijds werden groote hoeveelheden
hennepolie tot weeke zeep verwerkt. Dit
product was groen, de bekende „groene
zeep", een onmisbaar hulpmiddel in keuken
en waschlokaal. Later werden ook allelrei
andere olieen tot zeep verwerkt, waardoor
de gele zachte zeep ter markt kwam. Het
publiek wilde aanvankelijk van deze nieuwe
kleur niets weten en eischte de van ouds
bekende „groene zeep". De zieder moest
zich aanvankelijk wel aan de klanten storen
en...... kleurde zijn gele zeep met indigo
groenToen was het vooroordeel ver-
dweifcn. 1
Uitglijdende vijanden.
Met een enkel woord willen wij ten
slotte nog de nadruk leggen op de hygiëni
sche beteekems van de zeep. De strijd te
gen vervuiling en besmetting boekte zijn
grootste successen, sinds de zeep algemeen
goed is geworden. Wat zou een ziekenhuis
of operatiekamer ziju zonder zeep? Zelfs
kan men zeggen, dat de zeep in den strijd
tegen bacteriën en ziektekiemen een veel
sterker wapen is gebleken dan tal van ont
smettingsmiddelen. Immers hierbij berust
de v erking op het doodea of bedwelmen
der kiemen, zeep is het middel om al deze
belagers van de gezondheid te doen uit
glijden. Ze kunnen zich niet langer op de
been houden en met het zeepwater, dat
al!e vuil en ve tres ten emulgeert, komen
ze na kortere of langere reis terecht in riool
of rivier, waar allerlei mi co organismen
als algen, diatomeen en andere bacterie-
verslinders korte metten met hen maken.
GORIS» WASCH
RADIOt GOED!
RADIO-CENTRALE
Fa. L. KAMP, Hoogstr. 128, Tel. 68304
Martin SOETERS
PRACTISCH en VOORDEELIG naar
A.SLA's Kieedêngmagazï Jnf T uinlasin SO
Voor eiken leeftijd
Modern en voordeellg
HOOGSTRAAT 20 TELEF. 6356S
ZOEK HET BIJ
Manufacturen, Tricotages, Kousen, etc
HOOGSTRAAT 28 Tel. 67501
DE RIDDER a VAN HOEW1JK
Fa. Wed. C. VAN DER MOST
NAAR DE UN/Ei
KOFFIE, THEE
KRUIDENIERS
WAREN, enz.
Voor
„FRIGIDAiRE" HUISHODDIOEU»
N.V. PIETERSEN Co's (auto-bedr.)
E. STEUNEN, v/hC. SCHADE,Sedipl Coupeuse
Wanneer zien wij UW Firma naam hlerl
êsmmmm
ICROÜMENHOEK UW BROOD bezorgen.
KROMMEN! PEK voor BROOD, door heel Schiedam
1 Een prartischc wegwijzer op
den weg naar betere voeding.
Met steeds meer klem wordt er in <i©
laatste jaren op gewezen, dal onze voeding
niet ideaal is. Tekorten van, de vitaminen
A, B1 en C en van de mineralen kalk,
ijzer, enz., bSjken verre van zeldzaam te
zijn, en vele kwalen ontstaan onder mede
werking van het door icndoeïmatige vee-
ding ondermijnde weerstandsvermogen.
Met dat al is de wetenschap van de
voeding zoo ingewikkeld geworden, |dat de
leek er geen weg meer mee west, en
vrijwel altes Iaat zoo als het was. Dit is
echter niet noodig, daar men ook zonder
specialist te zijn op voedingsgebied, den
weg kan vinden naar verbetering; namelijk,
indien men. er aan denkt, dat voedingsmid
delen, welke aan „natuurlijk geheel" vor
men (zooals melk, eieren, groente, fruit,
aardappels) uitnemende voedingsmiddelen
zijn, en dat de kwaliteit van de voedings
middelen, die een zoogenaamde „verede
ling" hebben ondergaan (b.v. suiker en
water-witbrood') ondanks alle deugden
en smaak daarbij veelal ten achter
staan. i
Wie hier van uit gaat is vrijwel steeds op
denzelfden weg dien d|e deskundigen als
den gcwenschten aangeven. Naar dezen
maatstaf gemeten zal bruinbrood (uit tarwe
meel van den gelieelen tarwekorrel) beter
zijn dan wittebrood (uit bloem: het b' nnen-
ste van den korrel), en hoe juist deze con
clusie is, kan die voedingsdeskundige ver
tellen: tarwemeel bevat tweemaal zooveel
kalk en vijfmaal zooveel vitamine B1 als
tarwebloem; om van db andere waarden
maar niet te spreken.
Een interessant voorbeeld', dat de ondcr-
deelen van een natuurlijk voedingsmiddel
bijeen bebooren, heeft E. J. Sdiantz en zijn
medewerkers geleverd. Het bleek hun n.l.
dat de melksuiker in afgeroomde melk dui
delijk minder goed' benut werd dan die in
volte melk. Om de melksuiker goed te
benutten Keek het vet onmisbaar te zijn.
Zoo blijkt telkens weer, nu bj dit, dan bij
dat voedingsmiddel, dat het natuurlijk ge
heel het wint, waarmede het tevens voor
VROÖM DREESMAMN ROTTERDAM
U ZULT HET TOCH
NIET VERGETEN...??
Fa. RIJNBENDE v. HOEK, HOOGSTRAAT 32, TEL. 68011
LOOPERS - TAPIJTEN GORDIJNEN - STOFFEERWERK
Uit het voorjaars-
pah gemaakt
j<*en. mantelpak in den winter?
Veel te koud, is 't oordeel van som
mige viouwen,
Juist prettig voor wandelingen en
boodschappen doen, want de dikke win
termantel is dan veel te zwaar, zullen
weer andere vrouwen zeggen.
Ja, een mantelpak kan in den win
ter heel koud zijn, en meestal schaffen
we ons dan ook in 't voorjaar een pakje
aan. Maar is 't niet jammer om zoo'n
mantelpak alleen maar in 't voorjaar en
op koude zomerdagen te gebruiken en
dan weer een heel jaar te laten hangen,
totdat we hot tenslotte niet meer dragen
kunnen, alleen omdat het geheel uit de
mode is, want versleten, is het dan nog
niet, i
Met wat handigheid kunnen we van
een voorjaarspakje, mits het niet te licht
van Meur is, een winterpak maken, waar
we plezier van zullen hebben. Als we
kouwelijk aangelegd zijn, naaien we tus-
schen voering en stof van het jasje, een
dun laagje wattine. Een truitje, dat liet
luchtige voorjaarsblousjo vervangt, helpt
ook meo voor de warmte. Onder den
rok dragen we een Mokkend flanellen
onderrokje, dat in de taille begint. Wan
neer man het goed knipt, zal 't heele-
maal niet dik maken, ook kunnen de
wollen directoirs en die wollen ondom
kousen in den winter goedet diensten be
wijzen. 'i Ij®
Wellicht hebben we van oen «rade win
den leek gemakkelijker wordt, den weg naar erjas nog eens stukje bont bewaard, waax-
hetere voeding te vinden. mee we aan het pak züjct wintersch c&-
cchet kunnen geven. Heeft men kortharig
bont, dan naait men het in smalle stre
pen langs de randen van het jasje en
op de zakken en maakt er een opstaand
kraagje van. Heeft men langharig bont,
dan kunnen kraag, manchetten en ook
knoopen een booten omhulsel krijgen.
Op een zacbton herfstdag of een zon-
nigen winterdag kannen we nu die zware
wintermantels thuis laten en ia ons man
telpak er op uit trekken, zonder angst voor
kou-lijden.
Op onze afbeelding zien we verschillen
de win ter-maii telpakken.
Geheel links een pok met smalle rand
jes soepel bont voor een slank, jong meis
je, Men kan de randjes bont ook alleen
om hals en taille nemen.
Figuur 2 is een gezellig sportief tweed-
pak, dat door het bont aan hals en mou
wen geschikt is geworden om ook mid1-
den in den winter te dragen.
Fig. 3 heeft een heel kort jasje. Hier is
een combinatie gemaakt van bruine wol
len stof en bruin leer of peau do pêche
voor mouwen, kraag en zakken. Wil men
't pak wat gekleeder maken, dan kiest
men zwart laken en zwart bont. Het
spreekt van zelf, dat men voor dit pakje
slank moet zrjn met een heote dunne taille.
Tenslotte nog een wijd jasje en oen
nauw rokje, zooals men ze nog bij hooge
uitzondering ziet; dit is als troost voor
hen, die absoluut geen getailleerde jasje
of klok- en plooirokken kunnen dragen.
MADELEINE).
U. tl
dat oude stukken, die ik al had afge
schreven. nog maanden meegaan Dat
is de ervaring van Mevr. v. d. V.-T. met
Telefoon 6-8-6-7-5
SOKDE
MAAR DAN STORINGVRiJ VAN DE
LANGË HAVEN 107 TELEFOON 67770
KAMP !s voor HAARDEN en KACHELS
naar wijd en zijd
Bekend door KWALITEIT.
ALGEHEELE KEUKENINRICHTING
en Rotterdam, Vlerambachtsstr. 131, Tel. 34410
Boferstr.78,Tel. 88664
Bnefadr. Siadhouderite, 87
Erkend Gas-, Water-
fitter en -Eleariden
Sanitaire Artikelen
Lood- en - inkwerker
(Voor verkoopuren zie rubriek „KLEINTJES" In dit blad.)
HET BETERE ADRES VOOR UW
MARSEPAIN
Alles eigen fabrikaat.
Vraagt Uw leverancier PRODUCTEN van
ZUIVELFABRIEK EN MELKINRICHTING
WE STER KA DE 18 TELEFOON 68434
BEKEND DOOR HOOGSTE KWALITEITEN
STOOMEN - VERVEN
DAMES! Kleeding zal duur worden. Laat ons
uwe goederen verven en ze worden ab nieuw
OOIEVAARSTEEG No. 4—8, TELEF 68947
REM8RAMDTLAAN No 54, TELEF 68283
VOO UW GEZIN
BROERSVELD (hoek Heerenpad) Tel. 68342
—Dit merk waarborgt
kwaliteit
IS '/„KORTING
TELEFOON 69404 SCHIEDAM
TELEFOON 35290 ROTTERDAM
Er gaat nog steeds mets boven
KLEEDING NAAR HAAT.
garandeert U goed passende maatkleeding
tot billijken prijs
HOOGSTRAAT 91
UURWERKMAKER
Rotterdamschedljk 208
Telefoon 67593
LAAT VANAF MORGEN
SINGEL 101 TELEF. 69551 HOOGSTRAAT 72 - TELEF. 67545
van WIJNHANDEL en SLIJTERIJ
„OUD MATHENESSE"
ROTTERD
Depót A.
DIJK 242 TEL 68938
van Heck en Co
- - -- - - I
Vacant
ANNO 1889
-LuU
4
*4 «©,91 v -
