Helsinki bereid tot
medewerking
Mits ook Russische troepen
worden teruggetrokken
Snel Finsch antwoord
EERSTE BLAD
Dinsdag 28 November 1938
g2ste Jaargang.
No. 22338
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTg KAVSK). TEL. 693O0 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Russische militaire maatregelen
De blokkade
Met ingang van 4 December
Geschutsvuur ten Oosten
van de Moezel
Fransche berichten
De ondergang van de ^„Rawalpindi"
frankrijk
Ouïtschiand
int. Samenwerking
Vereemgde Staten
Het Duitsche legerbericht
Dit relaas werd weergegeven door de elf Vereen. Ned. Driehoek Padvindsters
Gemengd Nieuws
BINNENLAND
Over den kop geslagen
JDaze sourant «trodigat dsge!p,o, jnttoM*
zondering m Zon- ï#«»td«,gen.
Pry's par torulMl t a,—; franoo y«r .pa
12.50. Bitf» par «Nb
franoo par.pott
j is ota. AAoaf
Abonnementen
dorlbM nummers'4 eta.
warden dagajjjfcg aangenomen.
Advertentiesvoor het eerstvolgend .mm.
mar moeten 'riir «lf unr aan bat Bnraa|
bezorgd zón, 'a Zaterdags vóór 9 una
Eon liapaalde plaats van adyertentiSa
■wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHEI rill I IT
PrQs der Advertentiën van 15 regels 1 Hi
iedere regel meer f0.3ü, in bet Zaterdagnummer
1—5 regels f180, iedere regel meer f 0.35
Reclames f 0.75 per regel. incassokosten5 ets
poatkwltantieslö cta. Tanevcn ^an advcrtentitu
by abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Klem®
Advertentiën opgenomen i 1 0.50 t/m. 15 woor
den, i 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
's Woensdags: Kleine Advertentiën tot25 woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet
Bureau bezorgd.
'h Zaterdags- Kleine Advertentiën MBO, indient
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
Na een bespreking heeft de Finsehe
regeering gisteren reeds haar antwoord
Op de nota van de regeering der Sov
jet Unie gepubliceerd. In het antwoord!
wordt vastgesteld1, dat tijdens de on
derhandelingen, welke onlangs zijn
gevoerd, de Finsehe regeering haar
standpoint reeds uiteen heeft gezet.
Verder word* vastgesteld, dat van Fin
sehe zijde niet is geprovoceerd!; geen
enkel kanonschot werd gelost, terwijl
dit niet gezegd) kan worden van Sov
jet-Russische zijde.
Toch verklaart de regeering van Fin
land zich bereid haar troepen van de
grens op de door de Sovjet-Russische
regeering gewenschte afstand terug te
trekken, op voorwaarde, dat van Sov
jet-Russische zijde een soortgelijke
maatregel wordt genomen.
Uit het onderzoek, dat de Finsehe. re
geering heeft doen instellen naar~hèt "in
cident, dat door Moskou ten laste wordt
gelegd van de Finsehe troepen, blijkt, dat
op 26 November van 15.45 tot 16 05 uur
(Russischen tijd) gevuurd is in de om-
gering van het dorp Mamil, op Russisch
gebied. Van Finsehe zijde heeft men in
derdaad een ontploffing kunnen zien, die
zich voordeed! op het plein van Mainil,
op 800 meter van de grens. Het onder-
Zoek, dat door de Finsehe autoriteiten is
ingesteld heeft in staat gesteld te consta
teren, dat de wapens,v die geschoten had
den, zich ongeveer 1 tot I1/2 k.m, ten Zuidt-
oosten van de plaats der ontploffing be
vonden.
Waarnemingen betreffende dit vuren
werden trouwens opgenomen in het biad!
der Finsehe grenswachten op het oogen-
hlik, waarop het incident zich voordeed.
Do Finsehe regeering spreekt de veron
derstelling uit, dat zich een ongeluk heeft
voorgedaan en acht het bijgevolg haar
plicht hel Sovjet-Russische protest van de
hand te wijzen.
Wat de toespelingen van Molotof be
treft, tegenover de Finsehe delegatie toen
die in Moskóu was, ten aanzien van de
troepenconcentraties in de nabijheid van
de grens, verklaart de Finsehe regeering,
dat de eenige elementen, die zich in dit
gebied berinden, grenswachten zijn en dat
er g°en artillerie is met een draagwijdte,
welke over de grens heen zou reiken.
Voorgesteld wordt, dat de grenscom-
mandanten van de beide landen op de Ka-
relische landengte gemeenschappelijk over
gaan tot een onderzoek naar de feiten, die
vermeld zijn door de Sovjetregeering, zulks
In toepassing van de conventie van 24
September 1928.
Geen g-roote verbazing.
De Finsehe pers heeft gistermiddag mel
ding gemaakt van anti-Finsche betoogin-
gen in Leningrad, doch men was er niet
over verhaasdi. Men is van meening, dat
alles te mooi in elkaar past, dan dat het
niet tevoren zou zijn georganiseerd.
Volgens telefonische berichten uit Le
ningrad' zouden reeds een uur voor het
zoogenaamde grensincident pamfletten in
de fabrieken uitgereikt zijn.
Het leven in de Finsehe hoofdstad! is
normaal.
Russische vliegtuigen boven
Finsch gebied.
„Extrabladet" te Kopenhagen bericht,
dat het waar is, dat de laatste dagen ver
scheidene malen Sovjet-Russische vlieg
tuigen boven Finsch gebied hebben ge
vlogen. Zonder twijfel wilden de toestel
len d!e opsteliingsplaatsen van do lucht
doelartillerie ontdekken, doch de batterijen
hebben niet op de vliegtuigen geschoten.
Reuter meldt uit Helsinki:
Generaal Meretschkoff, de commandant
van het district Leningrad, heeft allo
verloven Ingetrokken en aan allo of
ficieren en manschappen bevel ge
geven zich Linnen 24 uur in hun
depots te melden.
Een overeenkomstig bevél werd' on
langs uitgegeven voor de Russische
Oostzeevloot door haar bevelhebber,
admiraal Trubitsch. Ook wordt ge
meld1, dat in de buurt van Leningrad
manoeuvres van de luchtmacht op
groote schaal worden gehouden, waar
aan zware bommenwerpers en jacht
vliegtuigen deelnemen.
In bet vanochtend uitgegeven Fran-
sche staatsblad wordt de tekst gepu
bliceerd van een decreet, inzake een
embargo op den Dmtschen_julyper._
Er worden de motieven in uiteenge
zet, welke Frankrijk er toe hebben
gebracht de wapenen op te nemen.
„legpnover de gekarakteriseerde
schmiingen, aldus de tekst, van het
menschenrecht en de onmenschelijk-
heid der door Doitschland gebezig
de methoden met duikbooten en mij
nen m een zee-oorlog, waaronder de
neutralen evenzeer lijden, is de regee-
nng der republiek vast besloten, in
volledige overeenstemming met haar
bondgenooten, represailles toe te pas
sen.
Met ingang van vier December zul
len aüe mot Duitsche goederen gela
den schepen daarom door de geal
lieerde vloten kunnen worden aange
houden.
gister
zij ia de buurt vau IJsland den Britschen
hulpkruiser Rawalpindi geraaid!. Dit schip
werd na een kort gevecht vernietigd. Het
is ondanks de direct begonnen reddings
maatregelen gelukt ëlcchts[ 26 man der be
manning te bergen, :_i
De Britsche admiraliteit heeft de volgen
de verklaring doen publiceerea:
De hulpkruiser Rawalpindi maakte deel
uit van een Noordelijke patrouille, welke de
contrabande controle doorvoert op den Duit-
schen handel. Deze taak is bizonder zwaar
wegens de lange donkere nachten en de
hevige koude en daartoe had men noodig
groote goede zeewaardige; schepen, welke
veelvuldige stormen konden doorstaan. Op
23 November des middags?.half vier, varen
de Zuidoostelijk van IJsland, zag de Rawal
pindi een vijandelijk schip;
Toetn kapitein Kennedy dit vaartuig met
zijn kijker bad waargenomen, zeide hij „het
is dé Deutcehland". Aaa* de bemanning
werd tersto.'d gelast zich "op haar post te
begeven en de richting van. het schip werd
gewijzigd, ten einde den1'vijand aan stuur
boord te krijgen. Er werd'jxook ontwikkeld,
om de Rawalpindi in te stellen te
ontkomen. Echter versc&een weldra een
tweede vijandelijk schip- aam stuurboord
zijde. De „Deutschland"naderde en gaf
de Rawalipndi een teeken te "stoppen. Toen
deze doorvoer, kreeg zij een schot over den
boeg. Toen deze waarschuwing in den wind
werd geslagen, werd een eerste salvo ge
lost door de 11 inch kanonnen van de
Deutschland. De Rawalpindi beantwoordde
het vuur met al haar vier 6 inch kanonnen
aan stuurboord.
Het derde salvo van de Deutschland
maakte alle lichten uit en verbrak de elec-
trische krukken van de munitie voorraads
kamer. Het vierde salvo schoot de geboete
brug en de radiokamer weg-
Beide Duitsche schepen naderden nu snel
en inmiddels was het tweede vaartuig rond
de achtersteven van de Rawalpindi gevaren
en schoot thans van bakboordzijde. De Ra
walpindi hield het gevecht vol tot het laat
ste kanon buiten werking was gesteld en
het geheele schip, behalve "het voor en
achterdek in brand stond. Na ongeveer
dertig tct veertig jninut^n yan dezen'onge
lijker^ strijd, hield ,de yjjjrd met^ schieter»
op e» werdeji drie sloepen, welke - rifet
de Zweedscbe tcrrilonale wateren zich
uitstrekken tot vier zeemijlen uit de kust.
De nota behelst een scherp protest tegen
de ernstige schending van het Zweod
scbe gebied door bet leggen van Duitsche
mijnen en de Zweedscne regeering ver
klaart, dat zij zich hst recht voorbehoudt
schadeloosstelling t< eischen voor de
schade, welke aan Zweden of Zweedsohe
onderdanen wordt berokkend, door dezen
maatregel.
Kamer en Senaat bijeengeroepen.
De Fransche Kamer en de Senaat zullen
bijeenkom en op 30 November as., des
morgens om half tien
Terechtstellingen in Polen.
Het Poolsche telegraaf-agentsehap thans
te Parijs gevestigd, bericht, dat de Duit-
scbers in Posen talrijke personen hebben
gefusilleerd', waaronder de meest vooraan
staande vertegenwoordigers van de Pool
sche Society. Verscheidene namen worden
door het agentschap genoemd.
Ook worden een aantal namen van
vooraanstaande Polen genoemd, die ge
arresteerd1 zijn, waaronder Prinses Adam
Czartoryska van Goluchow, wier zoon,
Prins August Czartoryska, gehuwd' is met
Prinses Maria Dolores de Bourbon. De
meeste gevangenen zijn opgesloten in het
concentratiekamp te Dobryzycz.
FranschZuid-Slavischc besprekingen.
Gistermiddag zijn te Belgrado de eerste
besprekingen gevoerd tusschen de Fran
sche en Zuid-Slavische economische dele
gaties onder leiding van Jean Louriac
en Obranowitsj.
De commissies zijn gesplitst in suboom-
missies voor den handel in hout, landL
bouwproducten en voortbrengselen van
den mijnbouw.
Deze subcommissies zullen tot Dinsdag
beraadslagen, daarna zal een voltallige zit
ting worden gehouden.
Amerika en de Britsehe represailles.
Vertegenwoordigers van een Duitsch-
Amerikaansche handelsorganisatie, waarin
de meeste Amerikaansche importeurs van
Duitsche goederen zijn opgenomen, drin-
-gen-er brj het Axnerikaaasche departement
door de granaten getroffen waren,.-noeige- ~iaj} buiten!andsche zaken op aante pro-
laten .Twee van deze sloepen, -bevallendetesieeren tegen het besluit der Britsche
ruim dertig man, werden, naar men gelooft,regeering de Duitsche exporten in open
door een der Duitsche schepen aan boordz®° m beslag te nemen. Hun meeningen
genomen. De derde sloep liep vol water en hierover hebben zij weergegeven aan Green
de elf inzittenden zouden waarschijnlijk zijn Hack worth, den rechtskundigen adviseur
Het Fransche legerbericht van
avond' luidt:
Plaatselijke actie van de infanterie en
artillerie gisterochtend in het gebied tea
Oosten van de Moezel. Van de rest van
het front valt niets bizonders te melden.
Het legerbericht van hedenochtend luidt
„In den loop van den nacht viel niets
belangrijks te meiden."
Havas verklaart
De rust, die aan het front blijft heer-
schen, is toch verstoord- ten Oosten van
de Moezel.
Sinds eenigen tijd ondernemen de Duit-
sckers hier steeds weer aanvalspogingen,
overvallen, verkenningen en patrouilles het
geen met artilllerievuur gepaard' gaat. Het
hetreft hier echter een volstrekt plaat
selijke toestand' en de levendigheid van
dezen sector.
Sedert het begin van de vorige week
slaat niet over op de naburige sectoren.
Het lijkt wel, dat na de tegenslagen der
afgeloopen dagen op dit punt het Duit
sche hevel zijn poging voortzet, doch de
doelstellingen, zelfs de plaatselijke, lijken
vrij duister.
Hot opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
lr het Westen op verschillende punten
van het front geringe activiteit van de
verkenners en de artillerie.
Het lucbtwapen heeft zich, wegens de
weersomstandigheden, bepierkt tot Verken
ningen in de buurt van de grens.
De Duitsche zeestrijdkrachten onder lei
ding van vice-ad'miraal Marschall hebben
bij het passeeren van de Noord'-Atlanti-
sche wateren het gebied tusschen dé Fa-
roer en Groenland verkend. Daarbij hebben
van het departement van buitenlandsche
zaken en daarbij betoogd, dat de inbeslag
neming van deze exporten een schending
is van het internationale recht De Ver-
eenigde Staten, zoo zeiden zij, hebben be
paalde Duitsche producten noodig, als verf
stoffen, speelgoederen, oplische instrumen
ten, enz.
opgepikt, ware het niet dat ongeveer kwart
over zes een Britsche kruiser verscheen,
waaroip de vijand zich terstond terugtrok.
De Rawalpindi bleef midscheeps branden
tot 8 uur, waarop zij naar stuurboordzijde
overhelde en met alle aan boord achter
gebleven mannen in dé diepte ging. in
middels trachtte de Britsche kruiser de
Duitsche schepen te schaduwen, maar in de
plotseling opstekende zware regenbuien,
storm en duisternis, wisten zij te ontkomen,
geredden, die aan boord genomen en aan
land gebracht zijn door de „Chitral". De
nasporingen naar de beide Vijandelijke oor
logsschepen, zoo besluit de Britsche admi
raliteit, worden inmiddels voortgezet.
Schuil loopgraven van rieipakfacn.
Eenige dagen geleden heeft de algemeen*
vereenïging voor de rietcultuur m iNeder-
land te 's-Gravenhage, in samenwerking
met de Nederlandsche Heidemaatschappij te
Arnhem, onder Wilnis, proeven genomen,
om, ter vervanging van stroopakken, riet ui
pakken te persen voor het maken van.
schuilloopgraven. Dit proefpersen is goed
geslaagd.
Rietpakken hebben o.a. het voordeel bo
ven stroopakken, dat zij een 'angeren le
vensduur hebben.
Verder van belang is het, dat het net,
noodig voor het vervaardigen van pakken,
in hoofdzaak voorkomt in het Westelijk
gedeelte van ons land, waar in de omge\ mg
groote steden liggen.
Inlichtingen worden gaarne vei strekt
door' de Nederlandsche Heidemaatschappij
te Arnhem.
.De scnielparlij aan de grens bij Vcnlo.
Het (n.s.) Tweede Kamerlid!, de heer Be
Merchant et d'Ansembourg, heeft aan de
ministers van algemeene zaken en buiten
landsche zaken de volgende vragen gesteld
1. Is het waar, dat op 9 Nov. 1.1. eenige
leden van de Duitsche geheime polite ge
wapend de Nederlandsche grens bij Veulo
hebben overschreden en op Neder!audsch
territorium onder bedreiging met wapen
geweld de inzittenden van een auto, waar
onder een Nederlandsch officier, overmees
terd hebben?
2. Is het waar, dat de genoemde Duit»
schers een aantal der inzittende personen
evenals de auto met geweld over de grens
naar Duitschland hebben gebracht?
3. Indien de beide voorgaande vragen in
bevestigenden zin worden beantwoord,
heeft de regeering dan van de Duitsche
regeering volledige genoegdoening voor
dezio schending van onze souvereimte t
verlangd en daarbij de onmiddellijke invrij
heidstelling van de ontvoerden, van welke
nationaliteit ook, geë scht?
Van den kant der admiraliteit wordt ver
nomen, dat de Chitral, die de overlevenden
van de Rawalpindi gered heeft, zelf een
gewapende koopvaardijkruiser was.
Samenwerking tusschen
N.P.G. en N.M.C.
In ons blad van Donderdag j.l. meldden
we reeds, dat er overeenstemming was
bereikt tusschen het Ned. Padvindsters
Gilde (N.P.G) en de Nederlandsche Meis
jes Clubs (N.MC).
Naar aanleiding daarvan meldt het be
stuur van de N.M.C. ons:
Op 4 en 5 November kwam de Land-
Dmtsehe soldaten bij Magmot linie? |raacj <jer N.M.C. (meer bekend onder den
■*-» /MTAnu/inr rvtraH Co tviiliTHi>n rfA
In. een overzicht over de militaire ge
beurtenissen van Zondag vermeldt het
Duitsche Nieuwsbureau, dat het aan een
afdeeling Duitsche verkenners gelukt is
tot aan de Maginot linie door te dringen.
Als Indianen hebben de Duitsche ver
kenners over het vijandelijke terrein moe
ten voortsluipen. Zij hebben hun doel
weten te bereiken en belangrijke schetsen
kunnen maken van de Fransche vesting
linie.
In het overzicht over dén oorlog ter
zee zegt het D.N.B., dat de opgave van
buitenlandsche berichtgevers uit Londen,
volgens welke de Britsche marine sinds
het begin van den oorlog 1526 dooden
telt, thans weer ver overtroffen is.
Twee vermiste opvarenden van
de „Quenasl" gered.
Twee opvarenden van het Belgische
schip „Quenast", dat vier mijl ten Zui
den van het lichtschip Noordhinder is ver
gaan, en die vermist werden, zijn door een
Zweedsch schip, dat van Antwerpen naar
Oslo voer, opgepikt en naar Oslo mee
genomen.
Zweedsch protest te Berlijn in
verband met het mijngevaar.
In de protestnota tegen het leggen van
een nieuwe miinversperring, welke giste
ren door den Zweedschen minister van
buitenlandsche zaken is overhandigd aan
den Duitsche zaakgelastigde, wordt op de
eerste plaats herinnerd aan de briefwis-
-selmg van eenigen tijd geleden betref
fende ne uitgestrektheid van het Zweed
sohe gebied ter zee. De Zwcedsnhe regcc-
naam „Briehoekwerk") bijeen. Een van de
belangrijkste punten van bet agenda was
het voorstel tot samenwerking met het
N.P.G.
De grondslag van samenwerking, die
reeds eenige jaren was voorbereid en door
het N.P.G. op zijn ledenvergadering van
29 April j.l. was aangenomen, werd nu
ook door de ledenvergadering der N.M.C.
aangenomen. Krachtens deze overeenkomst
zijn de leden der N.M.C, door het N.P.G
leden van den Wereldbond van Padvind
sters (World Association of Girl Guides
and Girl Scouts). Een commissie uit beide
vereenigingen zal zorgen voor het lan
delijk en internationaal contact. De orga
nisatie der N.M.C behoudt volkomen vrij
heid en zelfstandigheid onder eigen lei
ding en bestuur. De N.MC, blijft deel uit
maken van den Wereldbond van Christen
Jonge Vrouwen (World's Young Women
Christian Association) waarvan de Fede
ratie van Christelijke Vereenigingen van
en voor Vrouwen en Meisjes de Neder
landsche talc is. Zij heeft met deze ge
meen haar doel: Meisjes in aanraking te
brengen met het Evangelie, opdat zij Jezus
Christus leeren kennen als Verlosser en
Heer op ieder gebied' van haar leven.
De N.JI.C. zal voortaan heeten: Ver-
eeniglng „Nederlandsche Driehoek Pad
vindsters". In het insigne: een blauwe
driehoek in een gouden cirkel (het insigne
van de Wereldbond van Christen Jonge
Vrouwen) zal het klaverblad (het teeken
van de Wereldbond van Padvindsters) in
ring handhaafde hierm het standpunt, dat <h»i driehoek worden ingevoerd.
Bestuurder aan zijn verwon
dingen overleden.
-Gistermiddag om. kwart over- vier op
den Zij'ak te Nieuw-Amsterdam de 28-jarige
automobilist R. Lamberts uit N euvv-Am-
sterdam geslipt De auto sloeg over den
kop en kwam vervolgens tegen een boom
terecht. L. hep ernstige verwor dingen op
en moest naar het ziekenhuis e Emmen
worden overgebracht. Bij aankomst aldaar
bleek hij reeds te zijn overleden.
Molen ernstig beschadigd door den storm.
Gistermiddag is de steenen watermolen
in den Bosch- en Gasthuispolder, gelegen
tusschen Voorschoten en Leiden, tijdens
een stormvlaag zeer ernstig beschadigd en
daarvoor voor geruimen tijd onbruikbaar
geworden.
Daar het loon van den molenaar zeer
laag is, was de man door Maatschappelijk
Hulpbetoon in de werkverschaffing te Val
kenburg geplaatst, en werd' de molen be
diend door zijn vrouw, moeder van zeven
kinderen.
Blijkbaar beeft zij de molen, die met
vier volle zeilen draaide niet meer op tijd!
kunnen vangen, waardoor hij ronddraai
de, zooals ooggetuigen vertelden als de
propeller van een vliegtuig.
Toen de wieken tot stilstaan waren ge
bracht, was een der hekken met het zeil
enkele honderden meters het weiland in
geslagen en de kap met ijzeren spil en
wieken nagenoeg een meter achteruit ge
zet, waardoor ook het metselwerk werd
ontzet. De vrouw was zoo geschrokken,
dat zij met haar kinderen in allerijl het
terrein beeft verlaten en verder op het
land een onderdak heeft gezocht.
Inval in speelhol.
De politie van het bureau Marnixstraat
te Amsterdam, heeft Zaterdagavond een
inval gedaan in een woning in de Derde
Reguliersdwarsstraat, waarvan bekend was
dat men er een hazardspel beoefende.
De politie trof hier negen mannen aan,
die allen naar het bureau werdén over
gebracht. De eigenaar van de woning werd
wegens overtreding van de wot op het
hazardspel in het bureau opgesloten. Da
anderen konden na te zijn gehoord, heen
gaan. f
Hevige koude ïn. Japan en China,
Sinds Zondag woedt een hevige
koudegolf boven Japan en China. In ge
heel Japan is de temperatuur aanzienlek
gedaald. Uit de provincie Echigo zijn be
richten ontvangen over een sneeuwstorm,
welke een stagnatie in den treinenloop
heeft teweeggebracht.
Uit Sjanghai wordt groote koude ge
meld. In de internationale nederzetting oa
in de Fransche kolonie zijn in het geheel
meer dan 30 personen doodgevroren. Uit
Haikau wordt bericht, dat zelfs het sub
tropische eiland Hainan binnen het go-
bied van de koudegolf ligt. -
