De Russische druk
op Finland
Niet aanvals-verdrag opgezegd
De verscherpte
Britsche blokkade
t. d. Vlerk
Woensdag 29 November 1939
EERSTE BLAD
HENRI REBERS
92ste Jaargang,
No. 22339
Britsche kruiser getorpedeerd
Nieuw wapenfeit van Von Prien
De Britsche maatregelen tegen
de Duitsche koopvaardij
'os! f 5.50
De moeilijkheden
van onze scheepvaart
IVIaar Nederland blijft varen
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Finland antwoordt heden
Het Finsche antwoord verzonden
Russisch ultimatum?
Britsche aanval op
Duitsche vliegtuigbasis
Fransche iegerberichten
ST. NICOLAASCADEAUX
VULPENHOUDERS
Zie de Etalages
Voor een UURWERK naar
Rotterdamschedijk 268 Tel. 67593
BINNENLAND
Het Duitsche Iegerbericht
flfoEvftlg pagiaa 2, le filad). J,t
Deze aourant verschijnt dieeljjka, mshiH.
loadering van Zon- en. Foestdagan
Prijs per kwartaal t 8.—s ftano» per pos*
f 8 BO. Frfla por week: 1# eis. Aisoiif
derlyko nnmmere 4 ots. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertenties voor bet eerstvolgend num
mer moeten vódr elf uur aaa bet BureA
besorgd sy'n, 'e Zaterdags vóór m
Een bepaalde plaats va* advortentiSA
wordt niet gewaarborgd.
SC HIEDAMSCHE COURANT
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Prijs der Adverientiui. van 1—5 regels f153;
ledore regel raoer 10.30, m bet Zaterdagnuramw
15 regels f 1.80, iedere regel meer f 0.35
Reclames f0.75 por regel Incaeaokosteii5 ets,;
nostkwltanties 15 ets. I arieven vaa advertontidn
oïj abonnement zijn aan het Bureau verkrygbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentiën opgenomen rü.50 t/ra. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Lik woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
's Woensdags: Klome Advertentidntot25 woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond Buu^aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags. Klein Advertentiën 11.00,indien
«net vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
De Russische volkscommissaris voor
fruitenlandsche zaken, Molotof, hoeft
gisteren aan. den gezant van Finland
te Moskou, Koskinnen, een antwoord
overhandigd, waarin het verdrag van
non-agressie, dat gesloten is tusschen
Finland en Sovjet Rusland, wordt op
gezegd, „wegens de anti-Sovjet Russi
sche politiek van Finland".
Bij het onderhoud, dat twintig minu
ten duurde, was Potemidn aanwezig.
Het antwoord van de Sovjet Unie aan
Finland omvat drie deelen. In het eerste
deel c asiateerf de regeering van de Sovjet
Unie, dat do Finsche regeering in haar
antn oord-nota heeft ontkend, dat op 28
November een aanvalsdaad is gepleegd,
hetgeen op niets anders wijst dan dat
de Finsche regeering de openbare meening
verkeerd wenscht voor te lichten.
fa iet Iwoede deel wordt geconstateerd,
dat de weigering de troepen terug te
trekken tot 25 Lm. van de grens en de
vraag om de Sovjet Russische troepen
van de grens terug te trekken, er op
wijst, da' de Finsche regeering Leningrad
onder bedreiging wil houden.
Verder wordt vastgesteld, dat de Frn-
sche troepen zioh grootend-eels bij dit deel
van de grens bevinden, terwijl de Sovjet
Russische troepen Finland niet kunnen,
bedreigen, aangezien zij op vele honder
den kilometers van de grens geconcen
treerd zijn. De aanwezigheid van de Fin
sche troepen beteekent een directe bedri-
ging van Leningrad. Hieraan wordt toe
gevoegd, dat het terugtrekken van de Sovjet
Russische troepen tot 25 k.m. van de
grens een dwaasheid is, aangezien de
troepen dan niet eens meer in de voor
steden van Leningrad zouden liggen, waar
door h" -> na- .voor deze stad nog groe
ier n De voorstellen van de
Sov me zijn minimale eïscben. Indien
de F.nschi' regeering deze verwerpt, dan
beteekent dit, dat zij leningdrad onder
bedreiging wil houden.
In het derde deel wordt geconstateerd,
'dat de Finsche regeering door de concen
tratie van het grootste deel van het Fin
sche leger tegenover Leningdrad een vijan
dig» daad is jegens de Sovjet Unie, welke
niet vereenigbaar is met het niet-aanvals-
verdrag, dat tusschen beide landen be
staat Dit bewijst, dat de Finsche regee
ring zich niet langer wensdht te houden
aan de bepalingen van het verdrag. De
Sovjet regeering kan niet goedkeuren, dat
een der partijen van het verdrag dit niet
eerbiedigt, terwijl de ander het wel moet
nakomen en derhalve acht de Sovjet Unie
zich vaa heden af ontslagen van de ver
plichtingen van het FinschSovjet Russi
sche niet-aanvalsverdrag, dat systematisch
door de Finsche regeering is geschonden.
„Het geduld van het Sovjet-Runs*-
sehe volk uitgeput!"
Gisteravond! om negen uur heeft de om
roeper van radio Moskou in zijn overzicht
over de anti-Finsche betoogingen verklaard,
jiat het geduld' van het volk der Sovjet
Ukue iein einde is. Het volk wacht met
energieke kalmte den loop der gebeurte-
fiissen af. Het heeft alle vertrouwen in
set onoverwinlijke roode leger en keurt
Öe maatregelen van de regeering goed'. De
imperialistische gekken te Helsinki moeten
bedenken, dat het roode leger opdracht
zou kunnen krijgen te antwoorden op hun
provocaties".
Moskou ontdekte nieuwe Finsche
provocaties.
Radio Moskon heeft te middernacht
plaatselijke tijd' medegedeeld, dat de
Finnen aan de Finsch—Sovjet-Russi
sche grens zijn overgegaan tot nieu
we provocaties.
Op 28 November to 17 uur heeft een
groep van vijf Finsche soldaten tussdhen
de steden Ribatchi en Sredni het vuur
geopend op een detachement van het
roode leger. Drie Finnen werden gevan
gen genomen, zoo meldt radio Moskou,
en voegt hieraan toe, dat de Russen geen
verliezen hebben geleden. Te vijf minuten
over zes in den avond, werden op een
andere plaats aan de grens schoten gelost
van Finsch gebied in de richting van
de Sovjet ünie,
Ten slotte heeft de generale staf voor
het district Leningrad gemeld, dat op 28
November in het gebied van Vidliki van
Finsche zijde twee kanonschoten zijn ge
lost in de richting van de Sovjet Unie.
Verder hebben groepen Finsche infanterie
gepoogd de grens te overschrijden, zij
werden door mitrailleurvuur terug gesla
gen.
Het D.N.B. meldt uit Helsinki:
Naar verluidt, zal de Finsche regeo-
ring vandaag het antwoord' op de
nota van de regeering der Sovjet
Unie te Moskou overhandigen.
In een gisteravond laat te Helsinki uit
gegeven veiklaring wordt gezegd, dat het
door de Finsche autoriteiten ingestelde
onderzoek heeft uitgewezen, dat de grens-
wachl te Salmi, ten Noorden van het
Ladoga-meer, geen kennis droeg van de
beweerde grensschendingen.
Aan deze verklaring wordt nog toege
voegd, dat verscheidene jratrouilles, die,
andere patrouilles hadden afgelost, niets
hebben opgemerkt toen zij om zeven uur
's avonci; terugkeerden, boewei zij grens
post 3G7, welke in bet Sovjet-rapport
wordt genoemd, hadden gepasseerd.
Het 'msche kabinet is laat bijeen ge
komen om de laatste hand te leggen aan
het Finsche antwoord op de opzegging
door de Sovjets van het SovjetFinsch
niet-aanvalspact, dat vandaag zal worden
overhandigd.
Gisteravond was men te Helsinki van
meemng, dat de opzegging door de Sovjets
van het non-agressiepact voor binnen
land sch gebruik bestemd was en beoogde
de Finnen er toe te brengen de bespre
kingen met de Sovjets te hervatten.
fa. politieke kringen volgens het D.N.B,
wordt het opzeggen van het Finsch-Sovjet-
Russische niet-aanvalsverdrag als een ui ter-
ste verscherping van den toestand be
schouwd. Men is evenwel over het alge
meen niet van oordeel, dat het opzeggen
van het verdrag noodzakelijk moet uittoe
pen op een gewapend conflict.
Veeleer legt men die .stap van de Sovjet
regeering uit als een laatste waarschuwing
aan de Finsche regeering. De verdere ont
wikkeling hangt af van de reactie van de
regeering te Helsinki.
Reuter meldde vanmiddag:
De Finsche regeering heeft vandaag
haar antw-oo. i' gezonden op d'e nota
van Mcdotof, waarin het Russisch
Finsche niet-aanvalspact wordt opge
zegd'.
De inhoud van het antwoord zal niet
worden bekend gemaakt, aleer <fe nota
aan de Sovjetregeering zal zijn over
handigd.
De speciale verslaggevers te Hel
sinki van -Berlingske T iende en Po-
liliken melden, dat de Sovjets van
daag een. ultimatum aan Finland zou-
den overhandigen, waarin met het oog
op de jongste incidenten de terug-
üekfrrag der Finsche troepen binnen
achttien uur zou worden geëisdht tot
op 25 kilometer van Karelie.
Volgens den specialen verslaggever
te Helsinki van National Tidende zal
Finland den Sovjets morgen antwoor
den en een nieuw bewijs geven van
den goeden wil. Foigens den corres
pondent van Politikem zouden na het
incident van Zondag de Finsche voor
posten een kilometer zijn terug ge
trokken.
Deen Duitsche bemiddeling.
Naar aanleiding van de in 'de huiten
landsche pers1 verbreide bewering, dat
Duitscbland te Helsinki en Moskou een.
démarche in bemiddelenden zin zou he!b-
ben ondernomen, wordt in politieke kringen
te Berlijn vernomen, dat een dergelijke
Duitsche actie met is ondernomen, -j verkocht.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Een Britsche zware kruiser van de
Londenklasse is door kapitein ter zee
Prien, den overwinnaar van de Scapa
Flow, ten Oosten van de Shetland-
eilanden getorpedeerd en vernietigd.
Het D.N.B. teekent hierbij het volgende
aan:
De kruisers der Londenklasse hebben
een inhoud van ongeveer 9803 ton, een
snelheid van 32 zeemijlen ea werden in
1927 en 1928 gebouwd. Zij zijn bewapend
met acht stukken geschut ran 20 3 c.M.
en acht stukken van 10.2 c.M
Geen bevestiging ie Londen.,
Men heeft te Londen nog geen beves
tiging ontvangen van de door de Duit
sche radio verspreide berichten, dat ten
Oosten van de Shetland -eilanden oen Brit
sche kruiser van het Looden-typ© tot zin
ken is gebracht door Duitsche oorlogs
bodems.
Het Britsche ministerie voor de voor
lichting deelt mede:
„In verband met het Duitsche verhaal
over het z.g. tot zinken, brengen van den
Britschen kruiser, kan medegedeeld wor
den, dat in Londen in het geheel niets be
kend is omtrent deze bewering".
Officieel® tegenspraak.
De Britsche admiraliteit heeft gister
avond officieel de Duitsche bewering te
gengesproken, dat een kruiser van de Lon
denklasse door een duikboot is vernield.
De mededeeling der admiraliteit luidt: „De
admiraliteit verklaart, dat de bewermg van
den Duitschen omroep, dat een kruiser
van de Londenklasse tot zinken is ge
bracht, onwaar is".
Het DN.B. meldt:
Gistermiddag hebben Britsche gevechts
vliegtuigen een aanval gedaan op den
Duitsche vliegtuigbasis op Borkum, de
aanval werd afgeslagen.
De aanvallers schoten laagvliegend met
„...mitrailleurs, doch wierpen ageen bom
men.
Het Britsche ministerie van luchtvaart
deelt med'er Gistermiddag Jheaft een van
onze patrouilles lang-e-afstands gevechts
toestellen, die was uitgezonden om te
zoeken naar vijandelijke, mijnend© leggende
watervliegtuigen, de watervliegtuigbasis op
Borkum verkend en daar drie van deze
watervliegtuigen gevonden en met machine-
geweervuur aangevallen. Onze gevechts
toestellen werden onder zwaar luchtafweer-
vuur genomen, waarop zij antwoordden. Al
onze vliegtuigen zijn veilig teruggekeerd.
Van gezaghebbende Britsche zijde wordt
vernomen, dat er thans verdere bizonder-
heden bekend zijn over de vlucht van vlieg
tuigen der koninklijke luchtstrijdkrachten
naar Borkum.
De Britsche vliegtuigen hebben op de
heenreis geen vijandelijk vliegtuig ontmoet
en voor de volledig© duisternis mtrad, had
den zij hun doel bereikt
De verdediging werd bij verrassing geno
men en de hoofdgroep viel drie watervlieg
tuigen aan, die zij op de hellingen zagen.
Machinegeweren op de kappen van de
hangars en snelvuurkaaonnen openden het
vuur en ook de scheepsbatterijen kwamen
in actie.
De Britsche vliegtuigen richtten hierop
hun machinegeweren de watervliegtui
gen en de machinegeweerposten op de
kappen en de snelvuurkanoimen en verdwe
nen vervolgens. Er zijn geen vijandelijke
vliegtuigen opgestegen om den strijd aan
te binden en ook op den terugweg werden
geen vliegtuigen gezien.
Gisteren is de tekst gepubliceerd van
den „'Order in Council" betreffende de
Britsche economische repressailles tegen de
Duitsche mijnenaetie. Do „order" treedt
4 December in werking, en bepaalt het
volgende:
1. Elk koopvaardijschip, dat uit een vijan
delijke haren vertrekt, inclusief eenige ha
ven in het gebied, dat onder Vijandelijke
■bezetting of controle staat, kan, na 4 De
cember 1939 gelast werden ïa een Britsche
haven of een geallieerde haven, de goede
ren te ontladen, welke in zulk ©en vijande
lijk© haven aan boord zijn genomen.
2. Elk koopvaardijschip, dat vertrokken
is, na 4 December, uit een niet-vijandelijke
haven, en goederen aan boord heeft, welke
van den vijand afkomstig rijn of eigendom
van den vijand zijn, kaar gelast worden
zulke goederen te ontladen in een Britsche
of een geallieerde haven, 1
8. De in een Britsche haven krachtens
voornoemde voorschriften ontladen goede
ren, zullen gesteld worden onder de hoede
van het prijzenhof. Tenzij het hof gelast, dat
de goederen worden opgevorderd! voor
ZL M/s gebruik, zullen' zij worden vastge
houden of onder leiding van het hof worden
De opbrengst van d© goederen zal be
taald worden aan het hof.
Na het sluiten van den vrede zal het hof
beschikken over deze opbrengst en over
de vastgehouden, maar met verkochte goe
deren. Niets kan echter het hof verhinderen
om betalingen te verrichten uit de op
brengst of goederen vrij te geven, wanneer
het hof dit noodig acht, en wel in de vol
gende twee gei allen:
a. indien aan het hof op bevredigende
wijze wordt aangetoond, dat de goederen
neutraal bezit zijn geworden voor den da
tum van dezen „order".
b. met toestemming van den bevoegden
„officer of the crown".
4. In alle gevallen welke tot dezen „or
der" behooren zullen zooveel mogelijk de
wetten en gebruiken van het prijzenhof
worden toegepast.
5. Niets in dezen „order" zal van invloed
zijn op de mogelijkheid, dat schepen of
goederen in beslag genomen of gebracht
worden onafhankelijk van dezen „order".
6. De woorden „goederen, welke van den
vijand afkomstig zijn", omvatten goederen,
welke hun oorsprong vinden in eenig ge
bied onder vijandelijke controle of bezet
ting, en de woorden „goederen, welke eigen- J
dom van den vijand zijn" slaan op die
goederen, welke aan eenig persoon in eenig
zoodanig gebied toebehooren.
7. Processen, voortvloeiende uit dezen
„order" kunnen gevoerd worden voor elk
prijzenhof met jurisdictie, waarop de re
gelen van het prijzenhof van 1939 van toe
passing zijn.
8. De woorden „Britsche havens" kunnen
slaan op elke haven binnea de jurisdictie
van eenig prijzenhof, waarop de regelen van
het prijzenhof van 1939 van toepassing
zijn.
Toelichting op den order in
eouncil".
Het Bntsche ministerie van economische
oorlogsvoering heeft een toelichting gepu
bliceerd op den „order in council", met
vermelding van de omstandigheden, waar
in goeaeren kunnen worden vrijgelaten of
de opbrengst van den verkoop uitbetaald.
Deze omstandigheden zijn-
1. Indien wordt aangetoond, dat de goe
deren neutraal bezit werden voor 27 No
vember.
2. Naar goeddunken van den „officer of
the crown", indien liet sohip dat de goe
deren vervoert, uit de laatste neutrale
haven vertrokken is voor 11 December.
3. Naar goeddunken van den „officer",
indien Pot contract, waarbij de goederen
werden besteld, was opgesteld voor 27
November en indien de kooper hierbij ver
plicht werd de goederen in ontvangst te
nemen op of voor de verscheping, en
mits hij zc voor de verscheping betaalde
en ae goederen zich aan boord bevonden
van een schip, dat uit zijn laatste neu
trale haven vertrok voor 1 Januari 1940.
De controlehavens rijn Kirkwall of Duins,
Dumkeiken of Le Havre, of komend van
de Zwarte zee ol Middellandsche zee:
Malta, Haifa, Port Said, Gibraltar, Mar
seille, Oran.
Den reeders wordt sterk aangeraden er
voor te zorgen, geen lading aaa te ne
men, welke niet vergezeld gaat van cer
tificaten van oorsprong. Het bezit van deze
certificaten zal het onderzoek in de con
trolehavens sterk vergemakkelijken.
Het Fransche Iegerbericht van
avondi luidt:
Een kalme dag aan het geheele front,
In buitengewone sorteermg, waarin
bijzonder uitblinken:
ALBUMS SPELEN LUXE POSTPAPIER
BUREAU- EN KANTOORARTIKELEN.
alle merken, waarbij de beroemde
OSMIA VULPENHOUDERS
vanaf 25 cent en vanaf 75 cent
tot f 20.met garantie, bij:
HOOGSTAAT 146 TELEF. 67820
Sterk Jongens Horloge, luxe
model, 10 steens, onbreekbaar "j g
Heercn Anker Armband-Hor
loge, sierlijk model, Radium, f E fjO
extra prijs I w.UU
Dames Armband Horloge
Luxe klein model
Pontiac Horloge, stoldicht
met polis tegen rerlies en f 11 CA
diefstal vanaf I II. «JU
U kiest gemakkelijk uit honderden modellen.
Officieus \erluidt:
De verscherping van den oorlog ter
zee als gevolg van nieuwe, door beide
partijen getroffen maatregelen, baart
ook hier te lande begrijpelijk nieuw©
zorg, in hef bizonder in die kringen
welke direct of indirect tot de scheep-
vaart in betrekking staan.
Met voldoening kan daartc„ .er
worden vastgesteldNederland blijft va
ren. Na de ramp met de „Simon Boli
var" is er in onze scheepvaartkrin
gen ernstig beraad gehouden, waaraan
ook de marine-autoriteiten met hun
technische adviezen hebben deelgeno
men, en men ziet onze schepen onder
het nemen van nieuw© veiligheidsmaat
regelen tegen mijngevaar zee kiezen
met aanvaarding van onvermijdelijke
risico's.
Protest te Londen.
Inmiddels zijn de diplomatieke organen
in actie om onze rechten als neutrale staat
naar beide zijden te verdedigen. Tegen bet
Maandag te Londen afgekondigde koninklijk
besluit om de blokkade maatregelen ook
over den Duitschen uitvoer uit te breiden,
is terstond na aankondiging in het Lager
huis door Hr. Ms. gezant te Londen in
opdracht onzer regeering krachtig gepro
testeerd. Tegen andere vormen van eblem-
eenige plaatselijke actie van de artillerie, t mering of in gevaar brenging van onze
Onze oorlogsbodems hebben de Duitsche scheepvaart in strijd met het volkenrecht
schepen „Trifels metende j ton en blijven even krachtige vertogen zeker niet
„Santa f metend1© 4600 ton, op volle j uit, zoodra deze kunnen berusten op even.
zee aangehouden en naar Fransche har5 stellige gegevens,
vens gebracht.
gister-
l-.l J-
L
Het Iegerbericht van hedenochtend luidt:
Niets belangrijks te melden.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
In het Westen geen bizondere gebeurte
nissen.
Ehgelsche vliegtuigen hebben wederom
geprobeerd over de Oost-FFriesch© eilan
den Noordwest Duitschland in te vliegen,
zonder dat zij evenwel de Duitsche kust
hebben bereikt.
Daarbij werd de basis Borkum aangeval
len. Schade werd niet aangericht.
Vliegtuigen bij èe Theems.
Vanochtend kon in Londen het schieten
met luchtdoelgeschut en machinegeweren
door de batterijen langs de monding van
de Theems worden gehoord'. Er werd geen
alarm gemaakt en ook werd' het geronk
van vliegtuigmotoren niet gehoord'. Later
stegen verscheidene Britsche vliegtuigen
op.
Buitenlandsche vliegtuigen ba.
ven België.
Boven Luik zijn gisteren huitenlandsche
vliegtuigen waargenomen. De Tuchtdoel-ar-
tilleri© heeft het vuur geopend.
Gisterochtend is boven Herenthals een
losgeslagen kabelballon gezien, welke zich
voortbewoog in -de richting van Neder-
landsch Limburg. I 1
Zoo zal ten aanzien van de vernieti
ging van de „Slïedrecht" in volle zee.
in den Atlantischen Oceaan ten Wes
ten van Ierland, een beslissing worden,
genomen zoodra de rapporten ontvan
gen zijn, na het verhoor, dat een onzer
te Londen geplaatst© consulaire ambte
naren thans te Glasgow aan de door
ontberingen verzwakte overlevenden
heeft kunnen afnemen, dan zal blijken
of en bij wie er een stap zal moeten
worden gedaan.
Overbodig is het, in dergelijke gevallen
de vraag op te werpen of de regeering
daaraan volle aandacht zal wijden, zij is er
zich te allen tijde van bewust, dat dit tot
haar onmiddellijk© taak behoort en handelt
met den in elk bizonder geval mogelij
ken spoed.
Voor de veiligheid van de vaart wordt
nog op andere wijze gewaakt. De zich
steeds scherper ontwikkelende mijnoorlog is
voor Nederlandsche deskundigen aanleiding
tot het doen van onderzoekingen, waarvan
de opzet is aan onze scheepvaart een groo-
tere mate van vettigheid te verzekeren.
In het gezicht van de toenemende rampen,
ter zee moge het althans ©enige geruststel
ling baren, dat waar men dit verwachten,
moet, bij de regeering zoowel als in de
leidende kringen der naastbetroldon parti
culieren, bewust gehandeld wordt om onze
welbegrepen actief te ea.