Russ sche militaire actie tegen Firn and
EERSTE BLAD
Troepen over de grens in
Karelie en vliegtuigen boven
Helsinki
Gisteravond werden
alle betrekkingen verbroken
Donderdag 30 November 1939
De Vereénigde Staten willen
bemiddelen
:-j °p .A'^NTiAirlSSSj
Russische militaire actie begonnen
Vliegtuigen boven Helsinki
Moskou weet van niets
Ontslag verleend
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
92ste Jaargang,
BUREAU LANGE HAVEN 141 fHOÊK KORTE HAVEN). TEL. 59300 jr
No. 22340 icdei i ■rb&xF'^frfoËm—
Postrekening No. 53IL
BUITENLAND
T Gisteravond om half elf hoeft de re
geering van de Sovjet-Unie door mid
del van den plaatsvervangende» volks
commissaris voor buitenlandsche zaken,
Potemkin, den FSnschen gezant te Mos
kou een nota doen overhandigen, waar
in de regeering van de Sovjet-Unie
mededeelt, dat zij de diplomatieke be
trekkingen met Finland afbreekt.
IGp dat oogenblik was het Fïnsche
antwoord op de laatste nota van Molo-
tof nog niet ontvangen.
Te middernacht heeft de voorzitter van
den raad van volkscommissarissen en volks
commissaris van buitenlandsche zaken, Mo-
lotof, voor radio Moskou een rede uitge
sproken, waarin hij het Russische stand
punt uiteenzette.
Russische diplomatieke vertegen
woordigers uit Helsinki terugge
trokken.
Molotof had tevoren reeds medegedeeld,
dat de regeering van de Sovjet-Unie be
sloten heeft haar politieke en economische
vertegenwoordkgrs uit Helsinki terug f
trekken. Ook heeft de regeering de troe
pen van het roode leger gelast zich gereed
te houden voor iedere eventualiteit.
Vernietigende aanval
op provocaties"
Gisteravond om negen uur heeft
Radio Moskou verklaard, dat de man
schappen van het roode leger, die aan
'de grens van Finland liggen, niets
liever willen dan met een vernietigen
den aanval te antwoorden op de pro
vocaties van de Fin sche bandieten.
Alle soldaten, arbeiders en iatellectuoe-
len in Russisch Karelie zijn overtuigd,
dat het roode leger zal overwinnen. Ra
dio Moskou voegde hieraan toe, er van
overtuigd te zijn, dat de Finsche arbei
ders zich bij bet roode leger zullen voe
gen. De wijze politiële van de Sovjet-
regeering heeft het roode leger onover
winnelijk gemaakt.
Een antwoord, dal niet over
handigd kon worden.
Reuter hieldt, dat de Finsche gezant
in Moskou, wien Potemkin een nota be
treffende het verbreken der diplomatieke
betrekkingen, heeft overhandigd, niet de
kans gehaa heeft om het antwoord der
Finsche regeering op de laatste Sovjetnota,
waarin het non agressie-pact werd opge
zegd, te overhandigen. Dit antwoord was
gisterochtend nog voor 12 uur uit Hel
sinki verzonden en het werd bij de Fm-
sclie legatie eerst na 10 uur des avonds
afgeleverd. De gezant Koskinen zat toen troffen,
op het volkscommissariaat voor buiten
landsche zaken te wachten op het onder
houd met Potemkin.
To Helsinki wordt verklaard, dat Po
temkin de nota, waarin mededeeling werd
gedaan van het verbreken der diplomatieke
jetrekkingen aan Koskinen overhandigde,
alvorens kennis te nemen van het Fin
sche antwoord op de Russische nota in
zake de opzegging van het non agressie
pact.
Reuter meldt uit Londen:
De bladen melden uit Helsinki,
dat Russische troepen vanochtend
•m Invaart over negen uur de Fin
sche grens zijn overgetrokken.
De inval geschiedde op verschil
lende punten van de landengte van
Karelie.
Het eerste luchtalarm werd tien
minuten later te Helsinki gege
ven. Kort daarop werden Russische
vliegtuigen boven Helsinki waar
genomen, doch bommen werden niet
uitgeworpen. Het Finsche afweer
geschut kwam geducht in actie.
De luchtaanval beeft eenige ver
warring teweeg gebracht, daar dui
zenden binnenshuis of iu parken
bescherming zochten.
Drie Russische vliegtuigen vlogen
op groote hoogte boven bet district
Paasila.
Later vloog een groote Russi
sche bommenwerper op tamelijk ge
ringe hoogte boven de stad. Dit
vliegtuig verdween boven do Fin
sche golf.
In een groot gedeelte der stad hielden,
de trams stil. Het publiek toonde geen
teekenen van een paniekstemming.
Het posi- en telegraafkantoor werd voor
langer aan een uur gesloten. Het ging
weer open toen het signaal was gegeven,
dat het gevaar was geweken.
Bommen en pamfletten uitgeworpen
Het Fmsche telegraafagentsdiap publi
ceert «en bericht, volgens hetwelk Sovjet
Russische vliegtuigen boven het vliegveld
Malm, bij Helsinki, vijf kleine bommen
zouden hebben uitgeworpen, die evenwel
geen groote schade zouden hebben aan
gericht
Men heeft geconslateerd, dat boven de
arbeiderswijk van Helsinki, Sournaes, pam
fletten werden uitgeworpen.
Naar het bureau verder mededeelt, zou
het dorp Vammelsuu, op de landengte
van Karelie, van zeezijde af door artil
lerie zijn beschoten.
In de plaats Kivinebb zou de artille
rie in actie zijn. In Suojaervi hebben
de Russen eer, gebied bezet, dat zich
itslrekt m de buurt van Hyrsylae tot de
Russische grens.
Vervolgens wordt in het bericht van
het Fmsche bureau nog verklaard, dat
hoven Witorg, en we! in het Oostelijk
gedeehe van de stad, de Russische vlieg
tuigen kor, na negen uur bommen heb-
geworpen die branden van geringen om
vang hebben doen ontstaan.
Tweede groep vliegtuigen
boven Helsinki
Om elf uur vanochtend hebben vier Rus
sische vliegtuigen hoven de haven gevlo
gen. Zij werden door batterijen van de
kustverdediging beschoten, doch niet ge-
Het Duitsche Nieuwsbureau heeft
vanochtend te omstreeks half twaalf
een uit Moskou ontvangen bericht ge
publiceerd volgens hetwelk over de
in het buitenland verspreide meldin
gen van Sovjet-troepen reeds de Fin-
scbio grens zouden heftben overschre
den en de Russische vliegtuigen het
vliegveld van Helsinki zouden hebben
gebombardeerd. Hiervan was te Mos
kou in officieel© kringen, nog niets be
kend. De officieele Russische kringen
weigerden hun standpunt tegenover
deze berichten uit te spreken.
Duitschland als toeschouwer
Het Duitsche Nieuwsbureau deelt mede,
dat in Duitsche polit'eke kringen van par
ticuliere zijde wordt gezegd, dat Duitsch-
land in dit conflict Stijn rol van toeschouwer
niet kan wijzigen. Ook wordt gezegd, dat
de mogendheden van Noord JOost Europa
steeds duidelijk hebben gemaakt, dat een
inmenging van Duitschland hamen hun be
langensfeer hen niet aangenaam ïs.
Verder toont men in Duitsche kringen
begrip voor de behoeften van de Sovjet
unie zich een open weg naar de Oostzee
te verzekeren, waarnaar de politiek van
Rusland sedert Peter de Groote streeft.
Britsche blijk van sympathie
Het Britsche departement van buiten
landsche zaken publiceerde gisteravond, een
communiqué, luidende: ,,Het bericht, dut
de Amerikaansche regefering bereid is haar
goede diensten "aam "W bieden in liet
Fin scliSovjet-Russische geschil, wordt
door de Britsche regeering toegejuicht, die
wat haar betreft altijd1 van gevoelen is
geweest, dat het geschil niet van zooda-
nigen aard is, dat een van beide partijen
gerechtvaardigd zou zijn tot oorlogsmaat-
Men acht het waarschijnlijk, dat een
diplomatieke démarche zou volgen op
een gunstig onthaal van beide regee-
ringen aan het aanbod! van Cordeli
Hull Men twijfelt er in Washington,
echter aan, dat de Amerikaansche
voorstellen terstond zullen kunnen
slagen, aangezien de URSS zich reeds
te ver begeven heeft op den weg der
agressie.
Het effect van het voorstel zal echter,
zoo hoopt men, in staat stellen eeaïg
respijt te verkrijgen, waardoor eventueel
een vreedzame oplossing van het geschil
zou kunnen worden vergemakeklijkt, wan
neer verder een negatief antwoord van
een der heide partijen werd ontvangen,
zou deze partij kunnen worden beschouwd
als de aanvaller.
In diplomatieke kringen e Washington
verklaarde men hedenochtend, dat het ver
breken der diplomatieke betrekkingen met
Finland door Molotof het aanbod van goede
diensten door dé Vereenigde Staten in het
FinschDuitsch geschil oog meer opj>or-
tuirn maakt.
Door het afbreken der diplomatieke be
trekkingen zijn directe gedachten wisselin
gen tusschen Helsinki en Moskou onmo
gelijk geworden en, aldus zegt men, in
dien de Sovjet Unie de bedoeling heeft
den vrede te behouden, zouden de onder
handelingen kunnen worden voortgezet
dank zij de goede diensten der regeering
van de Vereenigde Staten of oen ander
land, dat te Moskou en te Helsinki aan
vaardbaar is.
Als inspecteur L» O.
In ons blad van 21 November j,I. kon
digden we recas aan, dat de heer A.
Smit, inspecteur van het lager onderwas
in de inspectie Rotterdam, wegens het
bereiken van den pensioengerechtigden,
leeftijd, ontslag uit zijn functie rou vra
gen.
Van het Westfront geen nieuws
Het Fransche legerher.cht van gister
avond luidt:
Geen geburtenissen aan het front, sto
rend vuur van onze artillerie, eenige
schermutselingen van patrouilles.
Het Fransche legerbericht van heden
ochtend luidt: Niets te melden.
Het Duitsche legerbericht
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt hekend -.
Aan het Westelijk front plaatselijk zwak
artillerievuur. De lucht verkenningen hoven
Engeland worden voortgezet.
Het luchtgevecht in Zuidoost
Schotland..
De gemelde activiteit ui de lucht boven
de Firlli of Forlli gisterochtend vroeg,
werd gevolgd door berichten oier een lucht
gevecht boven een stad ui Zuidoost Schot
land. Men hoorde machinegeweervuur, maar
zag geen vliegtuigen Ooggetuigen meenden
A. Smit
regelen over te gaan. Uiteraard wordt ge-1 later een Duitsch vliegtuig boven een an
hoopt, dat het aanbod zal worden aan- der© stad te zien. Ten slotte werd van
vaard". I gezaghebbende zijde gemeld, dat ean Hein-
kei bommenwerper aan de Noordoostkust
Amerikaansch aanbod |na opwindend gevecht met een Britsch
van nnprfp rlipncfnn tevechlstoestel, was neergehaald. In wol
vdti guene oiensren ken ran rook mdween jlet vliegtuig in
Artillerie in actie
Tien Russisch evliegtuigen zijn boven
Sveaborg, een versterking van Helsinki
verschenen.
Tegen 10 uur vlogen tientallen vliegtui
gen bij de Finsche kust hoven zee.
Deze vliegtuigen hebben eenigie bom-
men uitgeworpen boven Wiborg. waar op
drie plaatsen brand ontstond. De industrie
stad Vudski werd door eenige Russische
vliegtuigen gebomabrdeerd, met name in
de buurt van het ziekenhuis.
amelsuu, op de landengte van Karelie,
werd van d!ei zeezijde, waarschijnlijk uit
Kroonstad, gebombardeerd.
Gemeld wordt, dat artillerie aan beid©
zijdon in actie is hij Karelië.
Volgens een nog niet bevestigd bericht
dat in Stockholm is ontvangen, zouden de
Russen vanochtend de stad Terijoki, welke
dicht bij de grens is gelegen, hebben ge
bombardeerd.
De Amerikaansche minister van bui
tenlandsche zaken, Huil, heeft medege
deeld, dat de Amerikaansche regeering
bereid is baar goed© diensten aan te
bi-eden in het geschil tussdheri Rusland
en Finland.
De Amerikaansche regeering, aldus
Huil, volgt met groote bezorgdheid de
verscherping van het gescliil tusschen
Rusland en Finland. Hot zou eenige
uitbreiding van het oorlogsgebied en
dientengevolge een verdere verslechte,
ring van de internationale betrekkingen
ten zeerste betreuren. Indien beide par
tijen dit wenschen, zal de Amerikaan
sche regeering gaarne haar goede
diensten verleenen. Dit aanbod is
niet meegedeeld aan de regeeringen
van de Sovjet-Unie en Finland, maar
wordt bekend gemaakt als een kenmerk
van de politiek der Vereenigde Stalen.
vliegtuig in
zee. De rookformatie was zoo zwaar aan
i het zee-oppervlak, dat de bestuurder van
«het Britsche toestel sterk moest optrekken
i; om t© vermijden, dat zjj zelf in zee vloog,
Gevecht tusschen vliegtuigen
en eorlogssehejien.
Een Noorsche marine-waarnemingspost
1 ten Zuiden van een stad in Westelijk
Noorwegen maakt melding van een gevecht
- tusschen vliegtuigen ©n oorlogsschepen bui-
i ten de territoriale wateren van Noorwegen.
Het mijnengevaar in de Zweed
sche wateren.
De vele drijvende mijnen hebben ertoe
S geleid, dat de scheepvaart in do wateren
van de Zweed sche Westkust des nachts
practisch stil ligt. Schepen van alle ton-
nages bevinden zich in de havens en dur
ven het risico om uit te varen met aan.
De Zweed sche marine doet wat mogelijk
Do Staatscourant van gisteren meldde t
Bij Kon. besluit van 28 November is
met ingang van 1 Maart 1940, op zijn
verzoek, eervol ontslag verleend aan A.
Smit Hzn., inspecteur van tiet lager onder
wijs m de inspectie Rotterdam, met dank
betuiging voor de vele en groot© diensten,
door hem in die betrekking bewezen, en.
is met ingang van dien datum benoemd
in vasten dienst als zoodanig J. J. C.
Starken brug, schoolopziener an liet lager
onderwijs in de Inspectie Rotterdam-
De heer Smit heeft het onderwijs op
verschillend© wijzen op voorbeeldige wjjzo
gediend. In ons bericht van 21 dezer noem
den we reeds een aantal functies, die do
scheidende inspecteur heeft \orvuld. Daar
aan kan nog worden toegevoegd, dat de
heer A. Smit talrijk© malen lid en voor
zitter is geweest van de commisse voor
het afnemen van het examen voor onder
wijzer en hoofdacle en gecommi! teerde hij
de eind-examens van de kweekschoolvan
19011924 was hij leeraar m wiskunde en
Ned. Taal aan de Burgeravondschool al
hier; van 19101915 leeraar in geschiede
nis aan de rijksnormaallessen le Rijsoord;
van 19151917 leeraar wiskunde aan de
Academie van B. K. en T. W. te Rotter
dam en van 1920—1921 leeraar aan de
rijksnormallessen 1e Cbarlois.
Voorts verschenen van den heer Smit,
die ook le acte Staatsinrichting M. O.
heeft „De inrichting van onzen staat",
een leerboekje dat een 8en druk beleef
de; Wat weet je van de inrichting van
onzen staat (5e druk); „De inrichting van
ons Rijk" (8e druk); „Het voornaamste
van de inrichting van ons Rijk" (3e druk;
or: „Grondwet voor het Koninkrijk der
Nederlanden'
De opvolger van oen heer Smit als in
specteur, de heer J. J. C. Starkenbrug, -
is roomsch-katholiek.
Minister Huil heeft in een persconferent e I 's om d© m'juen to vegen, doch door de»
onthuld, dat president Roosevelt jxersooi term worden steeds nieuwe drijvende mij-
lijk belang stelt in het verloop ran dej uen aangevoerd.
Russisch-Finsche verhouding en voortdu- Gisteren spoelde een mijn aan te Lysekil
rend met Let departement van buitenland -4-n Noorden van, Gothenburg, waardoor ge-
sch© zaken in contact is, In gezaghebbend-Taar ontstond voor de daar liggende sche-
kringen heerscht de indruk, dat indien de j P®1* Zweedsche marine heelt de mijn
toestand dreigender wordt, Roosevelt ©en j onschadelijk gemaakt.
f 1™"!' Tr Duitschland en de
De verklaring, welke Cornell Hull heeft] ,.s
voorgelezen is gezonden aan don Ameri-j BritSCi ifi 8pt8S3i 8S
kaansdien ambassadeur in Moskou e*n aan0fficÏ3@l6 Vfirklarino
den Amerikaanschen gezant in Helsinki Melbctre tot schevcror-
ter doorzending aan. de Russische en Fin-1 dening van 27 November 1939 betreffende
sehe regeeringen. i economische represaillemaatregelen tegen
Amerikaansche leidende kringen zijn vanDuitschland, welke op 28 November 1939
meening, dat het urgent was om tusschen f.' nhhoeerd werd, wordt van officieele
beide te komen. De gebruikelijke diploma ie. .21J<??. v«rklaard
teneinde de wereldopinie te alarmeer» pp neutrale schepen met neutrale bestem
en zoo mogelijk te voorkomen, dat een j rnirig beleekent een nieuwen breuk van.
conflict werd ontketend. Het ©ngebruike het volkenrecht door Engeland. Zij staat
lijke procédé, dat Cordell Huil heeft to© in duidelijke tegenstelling tot de erkende
gepast, d.w.z. publicatie zonder dat men J beginselen vai het volkenrecht, in het
zich rechtstreeks richtte tot de betrokken I bjzonder van de Parrjsche zeeredhtverkla-
regeeringen, heeft volgens diplomatieke van
kringen ten doel te vermijden, dat de I Deze nieuwe schending van het voi
«olatioaisten eritiek uitoefenen, en om
het gevoel van verontwaardiging te be
vredigen, dat bij dé Amerikaansche mee-
ming is gewekt door de agressieve hou
ding der Sovjets.
keniecht treft de neutralen evenzeer
als Duitschland. De Duitsche regeering
neemt van de door Engeland gescha
pen nieuwe situatie nota en behoudt
zich alle maatregelen voor.
Verzachting in neutraliteitswet
Ambtenaren van het Amerikaansche de
partement van buitenlandsche zaken over
wegen de mogelijkheid een verzachting
te brengen in de neutraliteitswet, teneinde
liet moeelijk te maken, dat Amerikaansche
goederen «scheept worden naar een neu
traal land, via een haven van een oorlog
voerend land, zonder erop aan te drin
gen, dat voorat de eigendomsrechten wor
den overgedragen. De^ kwestie is te berde
gebracht, zegt Dow-Jones, op verzoek van
Zwitseiland
Denemarken
Vissclicrij wegens mijnengevaar verbaden.
/oor bepaalde doelen van de Deensclie
territoriale wateren in de groote en de
kleine Belt, is met het oog op de pas>
uijgelega© Deensclie mijn velden, kiaabtens
een verordening van den minister van
handel, de visscherij streng verboden.
Scbeidcmaun overleden.
Philipp Scheidemann, de vroegere Duit
sche rijkskanselier, is te Kopenhagen over-
Jeden, aar hij sinds 1934 woonde.
jchcidemann is 74 jaar oud' geworden,
tij was de eerste rijkskanselier in
Duitschland na den wereldoorlog en trad
liever als zoodanig af, dan dat hij het
verdrag van Versailles teekend©. Van 1903
tot 1918, en van 1920—1933 was hij lid
van den Rijksdag. Bovendien was hij van
19201825 burgemeester van Kassei.
Vereenigde Staten
Twee nknwe kruisers.
In een persconferentie heeft de Ame-
rikaansche minister van marine, Edison,
gezegd, dat d© plannen voor de beid©
nieuwe kruisers voor de Amerikaansch©
vloot, welke zijn herzien, teneinde reke
ning te houden met de nieuwste ervarin
gen, in den loop van December gereed'
zullen zijn. De minister voegde hieraan,
toe, dal de medewerking van de groot©
universiteiten is gezocht voor de opleiding'
van officieren voor de marine-reserve.
f I
Db*® aoanuxx rersclunt digeigiu, met nit*
*o& ring «a Zon- tn Feoetdsgeix. -
pro's per kwartaal f 8.—; frano# per port
f 2.50. Erjjs per week* IB ota.
derlyfc® nun 4 eta. Abojmemenlea
wordea dagelijks aangeaomea.
Adrertentiên voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór if aar aas het Burew
fieiorgd rijn, 5 Zaterdags vóór U
Een aaide plaats ran adrertenHffi
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
aaa ja Priis der Ad verten tiëu- van 1regels f i 33;
15 regels f130, iedere regel meer 103*
Kedamea fal5 per regel IncaesokoateiM rts
Doathwitantiea 15 sta. raneven van adverteiitw-n
bj abonnement »jd aan bet Bureau ver b .^gbaar.
ka werden tegen vooruitbetaling K I«no
Advertentiën opgenomen 1(Utó t/m.15 «or
den f 0.75 t/m. 25 toordea Ut
6 ceas tot «en naric: ai ras - woorden.
Woensdag»:Kleine Advertentientot Zwoor
den t X25, miti vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet
Serdags: Kleine Advertentiën 11M, Indien
niet vóór Vrijdagavond 6 our bexorgd-
i
10AlntiAn%M4i«iM -i- T.
