Wanneer vertrekt de „Graf Spee'
Versterkt Britsch eskader
houdt de wacht voor de Rio
de la Plata
!s hieristsvooT II bijl
1
EERSTE BLAD
Sovjet Rusland
uit den Volkenbond gestooten
De Finnen houden nog steeds
moedig stand
Fa. A. J. v. d. VEN
GKATIS
Vrijdag 15 öecfember 1939
Fa. RIJNBENDE v. HOEK
Gebouw „Musis Sacrum"
,,'T VINKJE"
92ste Jaargang/
No. 22353
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
BUITENLAND
Britsch eskader op wacht
De zeeslag bij Montevideo
Sovjet Rusland uit den-
Volkenbond gestooten
Belangrijk Volkenbondswerk
voor dr. H. Colijn
Luchtgevecht bij Helgoland
Slag bij Jutland?
Van net Westiront
De Finnen houden stand
op de Karehsche landengte
De strijd in het uiterste Noorden
Postrekening No. 5311.
SCHIEDAM SCHE
COURANT
STEEDS HET BESTE TE LEVEREN
TEGEN DEN LAAGST MOGELI|KEN
PRIIS IS HET DEVIES VAN DE
HOOGSTRAAT 32, TEL. 68011
LANGE HAVEN 115 TEL 68145
HOOGSTRAAT 51 - TEL 68546
Slijterij en Wijnhandel
Singel 103 Telefoon 67641
Mariastraat 54 - Beyeriandschestraat I
Balkan-conferentie bijeen?
jj K» V» l
ffl?
Os» courant verschijnt dago'SH met nit-
zondering ran Zon* en Feestdagen.
Prijs per kwartaal £8.-: franco per poet
8 50. Prya per week." 18 eta. -t.Bon-
ierlqM nnmmere 4 eta. Abonnementen
worden dagelnke aangenomen.
Advertentiën voor iet eerstvolgend ntun-
mer moeten réór alt nor aan het Bureau
beiórgd aan. Zaterdege vbör ft «u
Een bepaalde plaats ran advertentiën
■wordt met gewaarborgd»
131R T
A NU X
Prijs dtr Atitericutii n van I5 rr^t'ls I i 03;
leder© regel meer 10.30, in het Ziterdagnummer
15 regels f L80, tedere regel meer t O.35
Reclames f U 75 per regel Incassokosteró ets.;
postkwitanties 15 cta. laneven \an advertentiën
bij abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kif in©
Advertentiën opgenomen tU50 t/m. 45 woor
den, f 075 tJm 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden»
'8 WoenadagB Kleine Advertentiën tot 25 woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bexorgd.
's Zaterdags Kleine Advertentiën 14 uO, rndiea
niet vóór Vrpdagavond G uur bezorgd.
Het is mogelijk, dat de negeermg van
Uruguay den „Graf Spee" zal toestaan
zoolang in de haven te blijven als
noodzakelijk is voor het verrichten van
herstellingen. Men voegt hieraan toe,
dat Britsche oorlogsschepen, wanneer
zij er om vragen, dezelfde faciliteiten,
zullen genieten.
De vertegenwoordiger van Reuter heeft
den kapitein von het Britsche sch p „Africa
Shell", die zich als gevangene aan boord
van den Duitschen bodem bevond, nadat
zijn schip tot zinken was gebracht, geïnter
viewd. De kapateia deelde mede, dat men
„an boord van den „Graf Spee" meende hij
eenige koopvaardijschepen te zgn toen de
„Exeter" verscheen. Onmiddellijk werd het
bevelgegeven het schip strijdvaardig te
maken, de'gevangenen* werden ia de eetzaal
opgesloten. De „Graf Spee" opetïde het
vuur dat onmiddellijk door de „Exeter"
werd' beantwoord. Gedurende het gevecht
speelden de Britscbte gevangenen kaart,
een granaat is in de nabijheid van de eet
zaal intploft, en de gevangenon hebben
splinters hiervan als souvenir meegenomen.
Toen het Duitsche schip te Montevideo
aankwam, trad een Duitsch officier de eet
zaal binnen en zeide: „Heeren, voor u is
de oorlog uit".
De kapitein van de „Africa Shell" be
schreef den commandant van de „Graf
Spee", kapitein ter zee Landsdorf, die ook
in den slag bij Jutland heeft meegestreden,
als een „volmaakte heer". Sprekende over
het gevecht had Landsdorf tegen hem ge
zegd: „Jullie Engelschen bent hard".
Zal de Graf Spee geïnterneerd
werden?
Men gelooft te New-York, dat de Graf
Spee in Uruguay geïnterneerd' zal worden
voor den duur van den oorlog. Berichten
uit Montevideo melden, dat de gezagvoer
der van het Duitsche schip den Duitschen
gezant in Uruguay verzocht heeft, met de
llruguaysche regeering onmiddellijk onder
handelingen te openen over de onmiddel
lijke interneer Lag van het slachtschip voor
den duur van den oorlog aangezien het
onmogelijk is, binnen 24 uur de noodige
reparaties te verrichten, terwijl zelfs wan
neer dit mogelijk zou zijn, het schip niet
meer zou kunnen uitvaren, zonder Brit
sche schepen te ontmoeten.
De Britsche admiraliteit deelt mede, dat
de' twee Britsche kruisers en versfcerkhx-
gen liggen te wachten bij de monding van
de rivier La Plata op het uitvaren, van
de „Graf Spee".
Radio National Broadcasting te New-York
leeft een bericht uit Uruguay uitgezon
den volgens hetwelk de Admiral Graf Spee
ach gereed zou maken onmiddellijk de
haven van Montevideo te verlaten. De
omroeper zeide, dat het Duitsche vastzak-
slagschip slag schijnt te willen leveren
met het
kruisers, dat voor de La Piata ligt.
leuter verneemt, dat het aantal schepen,
de wacht houd't aan de monding van
de Rio de la Plata niet is medegedeeld,
och dat in officieele Britsche kringen
rd' wordt, dat iedere poging van
zijde der fraf Spee om te ontsnappen,
„op zelfmoord zou neerkomen".
Brifsche gtvaagemea zullen
warden vrijgelaten.
De Uruguaysche autoriteiten hebben den
Bntschen gezant toegezegd, dat alle ge
vangenen, die zich aan boord van de
„Aumral t*raf von Spee" bevinden, vrij-
gelaten zullen worden. Deze gevangenen
zgn leden van de bemanningen van de
schepen, die door bet veetzakslagsdbip tot-
zingen zgn gebracht. Hoeveel gevangenen
zich aan boord "bevinden, is' onbel id'.
BOENO
AIRES
ARGENTINIË
OCEAAN
Gezagvoerders van acht Britsche schepen
zouden zich onder hen bevinden.
In een interview met den correspondent
van Reuter te Montevideo heeft een der
overlevenden van een door de „Graf ven
Spee" tot zinken gebracht Britsah schip
verklaard, dat de gevangenen aan boord
van de ;,Gfhf Speelgoed werden--gevoed,
doch. cd-iX'i don-,.slag ..niet v»eal te
hadden gekregen, aangezien. de kombuis
verwoest was. De Duitsche bemanning zou
volgens dezen zegsman gemiddeld onge
veer 23 jaar ouo zijn geweest. Tijdens
den slag zaten de gevangenen beneden-
deks. Volgens hun berekening was de „Gral
Spee* 16 maal getroffen.
Er zijn redenen om te gelooven, dat
de „Graf Spee" liever geïnterneerd zal wor
den dan nog eens een slag te wagen.
De beschadigingen van de Spee.
Reuter meldt uit New-York:
In een radaouitzending werd een be
schrijving gegeven van d'en toestand van
de Graf Spee. Het verslag werd uitgv on-
den uit een motorboot welke dicht bij het
Duitsche oorlogsschip in de haven van
Montevideo lag. De omroeper verklaarde,
dat de Graf Spee vol gaten zat aan bak
boordzijde ongeveer zes meter van den
boeg en anderhalve meter boven de water
ig n was een groot gat van meer dan ander
halve meter doorsnee. De hoeken van de
romp zijn buitenwaarts gebogen en dit
deed den omroeper gelooven, dat er in
het schip een ontploffing was voorgeko
men. Hij merkte ook op, dat de voorste
waamemingstoren door midden was ge
spleten en dat een der torens voor zes
duims kanonnen vrijwel van zijn basis
was losgescheurd. Overal lagen wrakstuk
ken.
D« „Ark Royal" en de „Renown"
in Kaapstad.
De Zuid Afnkaansche bladen melden, dat
het vliegkampscfup „Ark Royal" en de
slagkruiser „Renown" onlangs een bezoek
hebben gebracht aan de haven van Kaap
stad.
Wilson, de gezant der Vereemgde Staten
in Uruguay, heeft medegedeeld, dat de
Achilles, de Ajax en de Exeter Woens
dagochtend om zes uur aan. de Noord
oostkust van Uruguay in contact zijn ge
komen met het Duitsche slagschip Graf
Spee. De Exeter werd beschadigd, het
versterkte -eskader ^Britsche j Dui(sche schip ontkwam. Het is nog twee
maal tot gevechten gekomen tussohen ze
ven en negen uur 's avonds ter hoogte
van Punta del Este, buiten de Uruguaysche
wateren. Dtaaxbij werden dip Graaf Spee en
de Ajax beschadigd. De Duitschers liepen
omstreeks middernacht de haven binnen
met 36 dooden aan boord en 49 gewonden.
Zij werd door de beide Britsche kruisers
opgejaagd tot de territoriale wateren. Het
eerste gevecht schijnt op zee te zijn ge
beurd, de beide andere niet zoo ver u,it
de kust. i
Het Duitsche Nieuwsbureau deelt medte,
dat het vestzakslagschip „Admiral Graf von
S-pee", welke in de haven, van Monte
video ligt, geeu sporen van dien strijd
toont. Op het dek ziet men de gebruikelijke
wacht. Oommando-brug, 'gevechlstoren en
romp zijn met beschadigd.
Het schip ligt enkele honderden meters
van de kade. Op de roede, ümnen de ter-
ritanak wateren ziet men de omtrekken
van twee Britsche kruisers, welke omringd
zgn door een aantal koopvaardijschepen.
Van Britsche zijde wordt het strengste
stilzwijgen in acht genomen, over het aan
tal gesneuvelden en gewonden aan boord
van de Britsche schepen,-
De zitting van dén Volkenbondsraad
van gistermiddag, waar de resolutie
werd behandeld, die vanmorgen, in
gesloten zitting voorbereid was, was
openbaar.
Deze resolutie concludeerde tot uit
stooting van Rusland uit den Volken
bond
De raad heeft deze resolutie aange
nomen, waarmede de Rus-en uit den
Volkenbond gestooten zgn. De reso
lutie is aangenomen met vier stem
men blanco, n.l. de stemmen van
Finland, China, Zuid'Sfavie en Grie
kenland.
De vergadering van den Volkenbond,
welke onder leiding stond van den Boli
viaan, Costa du Reis, werd' vervolgens
gesloten.
De Moskousche omroep heeft kort maar
op sarcastischen toom commentaar gele
verd op het besluit van den Volkenbond
tot uitstooting van de Rassen. Het resul
taat van deze stemming, alius het com
mentaar, is duidelijk. Het is de z.g „po
litieke", methode van de Fransch-Britsche
commanditaire vennoolen van den Vol
kenbond. Men heeft staten, die^geea per
manenten -zetel «opa 's de Unie.
van Zuid-Afin fca.,f Rolïvië an .Finland, een
stem hoorei! 'uitbrengen. Dat* drukte op het
resultaat der stemming.
Die Volkenbondsvergaderlng is om ha'f
vier gistermiddag bijeengekomen voor de
verkiezing van de twee laatste leden voor
den raad'.
Met 34 van de uitgebrachte 37 stemmen
werd Ohina gekozen en met 37 stemmen
Egypte.
In haar bijeenkomst van gisteren heeft
de Volkenbondsvergadenng nog een com
missie benoemd, welke bestemd is het
centrale comité te orgamseeren voor de
economische sociale, humanitaire e.d. kwes
ties.
Men verwacht, dat dr. Colijn tot voor-
zittei van. deze nieuwe „Volkenbondscom
missie za! werden benoemd. Hiermede zou
dr. Colijn een zeer belangrijke positie in
het technische apparaat van den Volken
bond gaan bekleeden.
Het Britsche ministerie van luchtvaart
deelt het volgende mede:
Sterke Britsche luchtstrijdkrachten heb
ben boven de Noordzee geopereerd. Tot
deze operaties behoorde het zoeken naar
vijandelijke vaartuigen en duikbooten en
verkenningen van zeebodems en versterkte
eilanden van Noord-VVestelgk Duitschland.
Een formatie kwam in contact met een
sterke vijandelgke formatie bij Helgoland.
Er ontstond een herig gevecht in den
loop waarvan vier Messcherschmidt toestel
len en drie Britsche vliegtuigen werden
neergeschoten. Al onze andere formaties
keerden zander verlies huiswaarts.
Het Duitsche Nieuwsbureau deelt mede:
Gistermiddag is het tusschen Wangerooge
en Spiekeroog tot een luchtgevecht geko
men tusschen Duitsche jachtvliegtuigen en
Engeische bomvliegtuïgem. De Engelschen,
die tijdig werden herkend, hadden twaalf
bomvliegtuigen voor langen afstand', hun
modernste gevechtsvliegtuig, ingezet. Het
Engeische escadrille werd door de beproef
de Messerschmidtvliegtuigen aangevallen
en in korten tijd uiteengedreven. Daarbij
werden zes Engelschen omlaag geschoten.
Een Duitsch jachtvliegtuig moest op zee
dalen.
Een nader D.N.B.-bericht meldt:
Bij het luchtgevecht tusschen Duitsche
jachtvliegtuigen en Engeische vliegtuigen,
tusschen Wangerooge en Spiekeroog zgn
op grond van verdere berichten over suc
cessen in het geheel acht Engeische vlieg
tuigen omlaag geschoten.
Britsche lezing.
Omtrent het gevecht tusschen Duitsche
en Britsche vliegtuigen boven de Noord
zee meldt Reuter nader, dat gisteren een
Brilsch verkennings-escadrille op zee een
Duitsch slagschip en een kruiser, met
eenige torpedojagers en duikbooten in Zui
delijke richting zag varen. Een onderzeeër
opende liet vuur op de vliegtuigen en
dook.
Binnen enkele oogenblikken worden de
Britsche vliegtuigen aangevallen door Duit
sche gevechtstoestellen eu er ontspon zich
een verbitterd gevecht. De strijd ging even
wel niet alleen tusschen de vliegtuigen,
zoodïa de Duitsche vliegtuigen even van
hun tegenstanders weken, opende de tuclit-
doelartilllerie van de Duitsche oorlogs
schepen het vuur en wanneer het kanon
vuur werd gestaakt vielen de vliegtuigen
weer aan. Dit ging zoo zes keer achter
elkaar.
Het gevecht duurde ongeveer oen half
uur, in het eerste kwartier scheen het,
dat de Duitschers geen verhezen zouden
lijden, doch toen stortte een Duitsch vlieg
tuig brandend ui zee, eenige minuten later
gevolgd door drie andere. Van de Brit
sche vliegtuigen werd een neergeschoten,
terwijl twee andere worden vermist
Cedurende een verkenningsvlucht boven
de versterkte eilanden aan de Noord-West-
kust van Duitschland hebben Bntsche vlieg
tuigen juist ander liet wolkendek op dertig
meter hoogte boven de eilanden gevlogen.
Het zicht wisselde van 300 meter tot 10
kilometer. Door het plotseling verschijnen
van de vliegtuigen werden de luchtdoel-
batterijen verrast. Zij opendon het vuur
zonder succes De Britsche vliegtuigen ver
vulden hun opdracht en keerden onge
deerd naar hun basis terug, na een ver
kenningsvlucht van ongeveer vgf uur.
Gisteren werden aan de Zuid westkust
van Noorwegen een vgftg tot zestig ant
plattingen gehoord, welke veel weg heb
ben van kanongebulder. Het geluid kwam
uit de richting van de plaats waar m den
wereldoorlog de stag van Jutland werd
geleverd. Het is het nieuwsblad Rogalaad
uit Stavanger, dat dut weet te melden.
Het Fransche legerbcncbt van gister
avond tandt: Vrij levendig contact tusschen
verken ni ngseie men ter. in de Vogezen e.i
aan de nrier de Blies.
"""SetT.legerberlcht "watrhedeuoaWend1. luidt-
Niets ijizonders te meiden.
Dc Ëngelsche verliezen.
In een schriftelijk antwoord op een go
stelde vraag, bee,» Chamberlain het Lagei
huis medegedeeld, dat het totaal aantal
officieren en mil ta.ren van anderen rang,
die in actieven d enst het leven verloren
hebben m de drie maanden van September
tot November ongeveer 2100 bedroeg. Het
overeenkomstige cg'fer voor de maanden
AugustusOctober 1914 was ongeveer
12500.
Het Fmsche ooriogsoonmiuiuqué ovei den
strgd \an gisteren luidt*ais volgt:
Aan het iront van de Karehsche laad
engte hoeft ©en compagnie, die een week
lang den vq'andohjkon opinarsdi tegenge
houden heeft, zich thans woor naar liaar
basic begeven, van nabij gevolgd door de
Sovjet Russische troepen. De ,'ijand had
een grooten aanval ondernamen, waaraan
zes tanks deelnamen, waarvan één byrta
terstond door een mijn vernield werd.
Verscheidene nieuwe vijandelijke infan'e
rie aanvallen, gesteund door artillerie, zijn
daarop gevolgd. De meeste werden af
ge«,agen en onder de roodea riolen talrijke
dooden.
Em nieuw bewijs van de woestheid der
Sovjet Russische bombardementen is be
kend geworden. De roods vliegtuigen, die
Dinsdag boven Hangoe en Ekaenis een
bombardement hebben ondernomen, heb
ben vooral hun bommen gericht op de
verschillende gebouwen van een hoeve,
waar zich talrijke geevacuurden, vrouwen
en kmoeren, bevonden Hun poging heeft
echter geen suooes gehad.
„De sneeuw is rood van Rus
sisch bloed".
Reuter meldt:
Duizenden manschappen van het roode
leger zijn gevaJen in den slag om Salla,
de sleutelpositie op het Noordelijke Fmsche
front, die, naar verklaard wordt, door de
Finnen is heroverd, aldus luidt een
bericht, dat ontvangen is uit Tomio aan
de Zweedsch-Finsabe grens.
Het bericht voegt hieraan toe, dat de
sneeuw roodgekleurd was van Russisch
bloed.
De Russen trachtten in dezen sector
naar de zee dooi te breken en men ge
looft, dat zij van Salla de basis van hun
hoofdkwartier hadden willen maken. Sterke
Finsche troepenaanvullingen, zijn uitgezon
den om de stad te heroveren. De slag
duurde twee dagen en wordt beschreven
als de grootste, die tot dusverre in dezen
oorlog is geleverd. s
Tolvajacrvï in vlammen.
Tolvajaervi is volgens een bericht van
het Noorsche telegraafagentschap uit Kirke-
naes geheel in vlammen. Alles wijst er
overigens op, aldus de correspondent, dat
de Sovjet-troepen tot den aanval zijn over-
ZIJ
DIE ZICH THANS PER
1 JANUARI VOOR MIN
STENS 3 M A A N D E N
AB0NNEEREN OP DE
ONTVANGEN ALLE NOG
IN DEZE MAAND VER-
SCHIJNENDENUMMERS
Aboiiementsprijs: 15 ct. per
weck ol 2.per 8 maanden
TAPIJTEN, LOOPERS, GORDIJNEN,
VAKKUNDIG STOFFEERWERK
ANNO 1889
Steeds cegen billijke voorwoorden disponi
bel vooi Vereemgings-vergaderlngen, Feesten,
Toneel-ultvoer-ngen Bals enz. Koude- en
warme buffetten Geheel gemoderniseerd.
Aanbevelend. De exploitant
L P LAMEER Azn
SUPRA JENEVER -2.90 p. Uter
BRANDEWIJN3,—
CITROEN lENEVER 2.90
COGNAC 3.10
ADVOCAATvanal Flesch
BORDEAUXvanal
RIJN en MOEZELWIJN vanal 1-25
VERMOUTHvanaf 1 Lit.fl.
OUDE lENJVER vanal 2.95 „L't kr
Tel. 67885
gegaan. Een Finsche soldaat, die de Noor
sche grens was overgekomen, heeft ver
teld, dat de Russische troepen worden,
voorafgegaan door tanks en dat zij hun ka
nonnen op 20 kilometer vafi de Noorsche
grens in stelling hebben gebracht.
Uit de verklaringen van Finsche m lifaire
deskundigen blijkt, dat de Finnen de ia
het uiterste Noorden gelegen stad Pe-sam»
nog steeds in handen hebben. De Russische
aanval welke men daar verwachtte, blijft
nog steeds uit.
De druk der Russische troepen richt zich
naar Salla, alwaar de Sovjets zich 50 K.M.
diep in Finland bev nden. De Finnen
hebben krachtige tegenaanvallen onderna
men, en den Russen zware verliezen toe
gebracht.
Vervolgens gaat de druk in de richting
van de Finsch-Zweedsche grens. De Finnen
hebben versterkingen gestuurd, welke den
Russischen opmarsch kunnen vertragen,
wellicht tegenhouden.
De situatie in Middcn-Rnsland,
Het meest delicate punt voor hel Finsche
leger is op het oogenblik stellig de Russi
sche aanval in de richting van de Botn sche
Golf. De ontwikkeling van den toestand
in dat gebied, hangt voornamelijk af van het
aantal mannen, dat de Sovjets daar kunnen,
handhaven en onderhouden en van de troe
penmacht, welke de Finnan zullen kunne®
gebruiken uit hinderlagen op de punten,
waar de Russen moeten passeeren. j
In politieke kringen in Belgrado doet het
gerucht de ronde, dat in, Februari a.s. een
conferentie in Belgrado hijeen zou komen,
waar de vertegenwoordigers van Roemenië,
Zuid-Slarië en Turkije en Griekenland aan
wezig zouden zijn. Het doel dezer confe
rentie zou zgn de betrekkingen der genoem
de staten met Bulgarije en Hongarije te be-
studeeren.
J f"* fi T-V"* M
1Sir
