eerste blad
DE „GRAF SPEE" MAG
TOT MAANDAG BINNEN
BLIJVEN
Zwaar
beschadigde „Exeter"
naar het Zuiden
SCHRALEIHUI0
KLQDSTERBALBEM
ZILVER
ST. ELOY
De beteekenis van het laatste
luchtgevecht
Zaterdag 16 Oébemirer 1939
Engelsche vlucht naar
de Noord-Duitschë bases
GRATIS
Tel No. 69300 (3 lijnen).
92ste Jaargang.
No. 22354
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
BUITENLAND
Postreken.ng No. 53IL
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt, dat
de schade, die aangericht is aan bo<-.d
van den BrHschen kruiser „Exeter" grooter
is, dan tot dusverre kon worden aangeno
men. De kruiser heeft zware treffers gekre
gen in het voorschip^ waardoor de beide
voorste geschuttorens tot zwijgen gebracht
zijn. Een verdere treffer, die brand veroor
zaakt heeft, sloeg in de brug in. Bovendien
hebben zware treffers klaarblijkelijk de ke
tels beschadigd, want na deze schoten ver
wijderde de „Exeter" zich uit het gevecht.
In Londen is gisteravond vernomen,
dat terwijl de „Exeter" zwaar bescha
digd is tgdens den zeeslag, er geen
roden ia om te gelooven, dat de Achil
les of do Ajax zware verliezen geleden
hebben.-
Do Exeter begeeft zich sair
het Zuiden.
Dc Britsche marine-attaché te 3uenos
Aires verklaart, dat de kruiser „Exeter"
van het gevechtstooneel in Zuidelijke rich
ting is vertrokken. Het schip heeft een ge
ringe snelheid. Verklaard wordt, dat ceni-
ge kanonnen buiten actie zijn en dat en
kele ruimen onder water staan. Men ge
looft, datde „Exeter" vérgunning heeft
gevraagd de zwaargewonden in een Argeu-
trjnsche haven aan land te zetten. Gemeld
•wordt, dat de „Ajax". lichtelijk beschadigd
is, doch de „Achilles" er zonder schade
afkwam.
.a Respijt van 72 uur voor de
„Grif vod Spee*.
1 Gisteravond werd bericht ontvangen
dat de regeering van Uruguay aan de
Graf von Spee. 72 uur tijd heeft ge-
geven de haven te verlaten of zich
te laten interneeren.
Reuter meldt uit Montevideo:.
Er bestaat ©enigen twijfel over de vraag,
■wanneer de door de regeering van Uruduay
aan de Graf von Spee toegestane tijdslimiet
van 72 uur teneinde loopt.
Evenmin wéét men, óf de Graf von Spee
als de herstelwerkzaamheden al dan niet
voltooid zijn aan het einde van dezen
termijn Montevidéo zal moeten verlaten
of er voor deii' duur van den .oorlog zal
worden geïnterneerd. Het besluit der regee-
xing wordt deffinit'ef genoemd.
Hel'D.N.B. meldt:
De regeering van Uruguay heeft be
kend gemaakt, dat het pantserschip
.'Admiral Graf Spee zoolang in de ha
ven kan blijven als noodig is" voor
de reparatie werkzaamheden aan boord.
Dezelfde concessie zou gedaan wor
den aan do Britsche schepen, wanneer
die het noodig mochten-achten. Die
Engeléclié gevangenen, diezich aan -
boord van; Admiral .GrafSpee be
vonden, waren afkomstig van negen
tot zinken gebrast© Britsche schepen.
n dooden van de Graf Spee.
38 man, die aan boord
£Xhf "Adrm?! Graf von Spee" den dood
lfi^.teeVOn gisteren aan land
fSwr n? militaire ©er ter aarde
besteld. Drxe honderd Duitach© matrozen
namenrn .de pleehügfead deel,terwijl
WudOTten jvan de Uruguayache marine-
t"!.0?1 e08 emöwadht; vormden.-
Toae de Britscho werkeiuüngsvliegtu'g^a
Bondeidag Duitsche gevochtstoestelten ont-
bojw <fc baal v-n Hdgoiwuï, ge-
l*0® *eo« dat.deze a«a bet zoeken waren
naar den Duitschen kruiser, die getorpe
deerd is door den Britschen onderzeeër,
die de Bremen in zicht had gekregen. Nadat
de duikboot den kruiser had aangevallen
gaf zij draadloos de positie van den kruiser
op. Het Duitsche schip vroeg ook bijstand
eai toen het door onze vliegtuigen gezien
werd, aldus een Engelsche mededesling,
werd het geëscorteerd door torpedobootja-
gers en een duikboot met gevechtsvliogtui
gen als dekking.
Ofschoon de Britsche toestellen zware
bombardementsvliegtuigen waren, bonden
zij toch den strijd aan mei de lichtere
Duitsche gevechtsmachines. Na een onge
lijken strijd, waarbij de Duitsche oorlogs
schepen gebruik maakten van hun lucht
afweer geschut, kwamen zij zegevierend
uit den strijd tevoorseliijiv.na. ..-vier. vijande
lijke toestellen in zeo té liobbêh'<3te:i*
storten.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt, dat
de Duitsche Messerschmidt jaclitvlieglu gen
tien Vickers-Wollington bombardementstoe
stellen neergehaald hebben, ondanks de
ongunstige weersomstandigheden. De „vlie
gende forten" van de Britsche luchtvloot,
die zich in de wolken aan de Du tscbe aan
vallen konden onttrekken, aldus het D.N.B.
hebben niet eens hun bommen in het
water, laat staan op doelen kunnen neer
werpen, zoodat de Engelschen de rekening
voor hun aanzienlijk aantal ingezette vlieg
tuigen hebben moeten betalen met het
verlies van 50 procent.
Reuter meldt:
Vernomen wordt, dat bij den luchtaan
val op de Duitsche kust Donderdagmiddag
5 Messerschmidttoestellen zijn omlaagge-
sehoten. Bevestigd wordt, dat de Britsche
strijdkrachten slechts 3 toestellen hebben
verloren, ondanks de beweringen der Duit-
schers, dat dit aantal zes of meer zon
bedragen. Tot de Britsche bemanningen
behoorden ook personen die afkomstig zijn
uit de Dominions.
Naar thans uitlekt is dit luchtgevecht,
dat Donderdagmiddag laat dicht onder
de Duitsche kust is geleverd, een van
de hevigste ontmoetingen geweest van
dezen aard welke zich tot nu hebben
voorgedaan.
Vernomen „wordt, dat deze slag werd
voorafgegaan door een strijd "tegen de
elementen. Kortna" hun vertrek uit
Engeland zagen de piloten zich midden
in regenstormen. Langen tijd was het zicht
zoo slecht, dat de vliegers bijna blind'
vlogen. Ondanks deze omstandigheden was
het geheele eskader in staaf den ju is ten
koers te houden. Töen vijandelijke oor
logsschepen werden waargenomen moesten
zij de tegenstanders, bij verrassing nemen.
De leider, van.de Britsche formatie heeft
gedurende den geheelen strijd het - log
boek bijgehouden. Dit -is van niet te schat
ten waarde met: het oog óp" de door de
Duijschers genoemde verliezen. De com
mandant noemt den slag een gevecht bij
achtervolging langs de Duitsche eilanden.
Het was van" deze eilanden af, dat de vijand1
groep na groep Messerschmidtvliegtuigen
omhoog zond'. De commandant heeft vier
vijandelijke vliegtuigen1 brandend' in zee
zien storten.. Hij zegt: „Het werd juist
donker en deze vier hébben nog ©enigen
tijjdi gebraad nadat'ze "in:het water waren
terecht -gekomen. Zij zagen eruit als vier
_enome' bakens; -Zg hebben niet alleen hét
Avatér verhdit doch ook déa hemel in
gloed gezet".
Een vijfde' Messerschmidt dook verti
caal m het water'na door "hét gesohufder
Britsche vliegtuigen te zijn getroffen. -
AKKER'S/:
De strijd in Finland
Russische aanvallen afgeslagen.
Havas meldt uu Moncou:
Men merkt li er op, dal 'de Russea nog
slefds in het nadoel Schijnen te zijn
op de Karelische Landengte en een
oen weinig oprukken in dc richting
van Sorlavala, aan den anderen kant
van hel Ladogameer; Vrij bela;ig ijk
schijnen zij op te rukken naar de kast
van de Bolhnische Golf in liet cen
trale deel van het land. Wellicht heb
ben dc Russen er van Jaf geéea door
de Karelische Landengte heen te bre
ken en rekenen zij er;op oen beslis
send succes te verwerven .dioor bun
oieratio in de richting van de Bolli-
nische Golf
Amerika en Finland.
De Finsche gezam te Vv'ashing.on, lJro-
cope, heeft gisteren aan den Amerikaan
scnen minister van financiën, Monenthau,
en chèque ten bedrage van 234.B9.3 dol
lars overhandigd, zijnde de rege'.nialigelialf-
jautlijksche betaling van de Finsche oor-
iogsschuid.
Morgentliau stelde Procope er onmiddel
lijk van: in kennis, dat het geld op ecu
aparte rekening gestort zou worden, vol
gens ae instructies van Roosevelt, han
gende een aanbeveling, aan het Congres
om het te gebruiken ieni bate van het
Finsche volk
Engelsche stenn voer Finland.
In gezaghebbende kringen te Londen
verneemi Reuter dat Finland koopt wat
Engclano ook maar van zijn eigen oor-
loasvoorraden kan - missen. Behalve zestig
duizenu gasmaskers, en ongeveer twintig
vliegtuigen, waaromtrent reeds regelingen
gettoften zijn, koopt de Finsche regeeriag
een aanzienlijke hoeveelheid oorlogsmate
riaal van Engelsche firma's, ten einde
te voldoen aan. Fiiüands essentieel© be
hoeften. Sommige mililaire zendingen zijn
recus uit Engeland naar Finland verzonden
Via Noorwégen en Zweden, welke weg ge
kozen is om de transporten, zoo veilig
mogelijk op hun bestemming te doen aan
komen..
Van het Westfront
Het gisteravond- uitgegeven Fransche
legerbericht" luidt als volgt:
Eenïge ontmoetingen tusschen vooruit
geschoven elementen in d© streek onmid
dellijk ten Oosten van de Vogezen.
Chamberlain In Frankrijk.
Hot Britsche departement van oorlog
déelt mede, dat eerste minister Chamber
lain in Frankijk is aangekomen. en ©enige
dagen zal doorbrengen bjj het Britsche
expeditieteger,
De spéciale correspondent van Reuter
bij het Britsche expeditieteger meldt, dat
Chamberlain per vliegtuig is aangekomen
voor een kort bezoek aan de Britsche zóne
waar hij even over twaalf uur arriveerde.
Een escorte Britsche gevechtsvliegtuigen
heeft het toestel van Chamberlain van
Engeland af vergezeld. Het.weer was koud
en ér hing een lichte mist.
Chamberlain ia na zijnaankomst met
een gecamoufleerde auto naar het hoofd
kwartier gereden. Hij gebruikte de lunch
met den Britschen opperbevelhebber, Lord
Gort en diens staf, waarbjj zich den her
tog van. Gloucester bevond. Na het noen
maal bracht' de Iucbtmaarschalk eenbe
zoek aan het hoofdkwartier, 3ie met CSbam-
berlain- vervolgens -naar het hoofdkwpr-
tier der luchtmacht vertrok. Vervolgens
werd een korte inspectietoclit gehouden
en bij het vallen van den avond begaf
Lbamberiain zich weer naar het hoofd
kwartier, waar hij met Lord Gort en zijn
staf het diner gebruikte.
Twee tankschepen op
mijnen geloopen
Men vreest dat er veel
slachtoffers 'zijn.
Reuter meldi uit Londen:
Gmi.eld wordt, dat in de Noordzee
twee tankschepen op mijnen zijn ge
loopen. Men vreest, dat vete men-
schenlevens te betreuren zijn. In een
LtriLscbe haven aan de Noordoostkust
zijn overlevenden aan land gebracht.
Nader wordt gemeld:
De tankschepen welke in de Noordzee
op- mijnen zijn geloopen zijn de Athci-
temjlar (8939 ton) en de Inverlane (8903
toni.
38 leden der bemanning van de Athel-
tt-mplar zijn gered en 2 worden vermist.
Ho! schip heeft Later assistentie ontvangen
van sleepbooion. Het is op het strand ge
zet.
B© Inverlane is in brand geraakt en men
vreest, dat slechts 7 opvarenden zullen
kunnen worden tjered.
Engelsrhe treiter op een mijn
geloopen.
De Bijts. h" a i.iiiraliteit deelt mede:
De secieiaris der admiraliteit maakt be
kend, dat de treiter James Ludford op
een mijn geloopen en gezonken is.
Men geioeft, dat twee officieren en vijf
tien manschappen verloren zijn.
Duitsch koopvaardijschip opent
zijn luiken.
0-ficieel wordt te Kaapstad hekend ge
maakt, dat het Duitsche koopvaardijschip
Ad'>lt Leonhardt zelf zijn luiken geopend
heeft, toen het opgevangen werd door een
Engolsch oorlogsschip. De Adolf Leonhardt
verdween in de golven. Het schip was
groot 2989 ton en ingeschreven in Ham
burg,
Duitsch vrachtschip lot zinken
gebracht.
Het iJiiilschc vrachtschip „Düssel-
d-orf" groot 4930 ton, is door een Brit
sehen kruiser tot zinken gebracht. Dc Chi-
leensche regeering iieeft het oorlogsschip
;far«ucö" 'Updractii gegeven zich naar de
pfaats dor torpcdcering te begeven, om
de overlevenden op le pikken. De „D'üs
seldorf" was 13 December des avonds
.om half negen ui! Valparaiso vertrokken
Noorsch schip vergaan.
Naar verluid! is nét Nuorscb-e s.s. Foei-
na, groot L674 brulo registerton en thuis
I beboerende in Haugesund, aan de Oost
kust van Schotland, op een mijn geloo
pen en gpzonk' n. Het schip was met een
ben-aiming van achttien koppen onderweg
naar Grangemouth om steenkool te laden,
lot dusverre is slechts een reddingboot in
dc Moray Firth gevonden. In de boot moe
ten twee doodo zeelieden gelegen hebben.
Men neemt aan, dat zij door bevriezing om
hel leven zijn gekomen.
Dnitschland confiskcert twee
- Zweedscbe schépen.
Do 'Stockholnischc dagbladen melden,
dat het Prijshof in Hamburg een uitspraak
beeft gedaan, waarbij twee Zweedscbe
schepen, n.l. dé 1184 Ion metende Marcia
en de 1544 ton metende Britt geconfis
keerd verklaard worden. Do speciale cor
respondent van Dagbladct in Hamburg
meldt, dat deze uitspraak bctoekent, (lat
allo pulp, sulfiot en sulfaat contrabande
zijn en met het schip in beslag genomen
kunnen worden. De Marcia had 1320 ton
droog sulfict aan boord bestemd voor een
Britsche haven en do Britt 12600 ton
houfpulp voor Aberdeen. In beide gevallen
is schip en lading zonder schadevergoe
ding goconfiskeerd.
Een verdere uitspraak van het Prijs
hof in Mamburg bad betrekking op bet
EsÜandsciie schip Minna, dal 8250 balen
sulfiet voor de Verccnigdo Staten ver
voerde. Dit schip wordt vrijgegeven met
betaling van schadevergoeding.
Sovjet Rusland en den Volkenbond
Na de uitslooling van Rusland.
De secretaris generaal van don v'oücen
bond heeft gisteren de URSS telegrafisch
in kennis gesteld van de resolutie van
den vTolkenbondsrand, waardoor zij uildcn
Volkenbondgostooten wordt.
Naar verluidt, zulten de leden.van de
lina'icieelc, economische en hygiënische
Vollcenbondsafdeelingctt binnenkort naar
Parijs vertrekken, teneinde bjjstand te ver-
ieèrtcn bij de technisdie coördinatie van de
liulp voor Finland. Zwitserland heeft doen
weten, dat dit werk niet in Genöve ver
richt kan worden om redenen van neutra
liteit.
DIE ZICH THANS PER
1 JANUARI VOOR MIN
STENS 3 M A A N D E N
ABONNEEREN OP DE
SCH1EÜAMSCHE
COURANT
ONTVANGEN ALLE NOG
LN DEZE MAAND VER
SCHIJNENDE NUMMERS
Voor
N V. SCHIEDAMSCHE
STEENKOLENHANDEL
GESCHENKEN
IN
Het huis van
De Duitsche Westgrens s'nachts
gesloten
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
In tegenstelling met do oorlogvoeren
de Westelijke mogendheden hebben de
Duitsche grensbeveiiigingsauloritciton d©
bepalingen voor hot -«versclirijden van de
grens, tot dusverre uiterst tegemoetkomend
gehandhaafd. Met gebruikmaking van dezo
inschikkelijke Imudhaving trachten sysle-,
matisch in het Westen van liet rijk licht-,
schuwe elementen en buitonlandsche spion-
nage-ageiilen, de DuitscJie gi-ons illegaal t©
oversclirijden.
Om do hieruit voortvloeiende gevaren
te voorkomen, is bevel gegeven, dat het
overschrijden van de grens, aan de Deca-
sclie, Nederlandsche, Belgische, Luxemburg-,
sclie en Zwitscrscbo grens, mét ingang vam
18 December geregeld in don tijd van 20
uur des avondstot zcvon uur des'mor
gens, stop gozet wordt Dit geldt niet. vooc
het normale spoorwegverkeer. Vergrijpen:
tegen deze bepaling zulten' in' do toekomst
meedoogcnJoos gestraft worden.
Duitschland
Von Papen's positie.
Wolingclichte kringen le Ankara beves
tigen, dal dc Turkscho regeering niot ver
zocht heeft Von Papen terug lo roepen. De
openbare meening is echter van oordeel,
dat bet aanblijven van don arabassadeue
moeilijk is geworden na zijn reoente pro
pagandistische optreden en dal Berlijn der
halve zjjn vcrlegenwoord iger in Turkije zal
vervangen.
BINNENLAND
Havas meldt uit Moskou:
Het eenigc hier gegeven commentaar
op de besluiten van den Volkenbond wordt
gevormddoor een telegram uit Gcnèvé
aan het telegraaf agentschap Taas, waarin
scherpe critiek wordt uitgeoefend op de
rcdovoer'nqren van de Fransche en Engel-
scho vertegenwoordigers. De commentaar
•werpt vrijwel geen licht op de latere be
doelingen der U.R.S.S. Alles'wat gezegd
lean, worden is, dat zij haar militaire actie
in Tinlatwl zal voortzetten.
Permanent hóf van V
Internationale Justitie
Thans zittende' rechters zullen,
veer onbepaalde tijdaanblijven.
De Volkenbondsvcrgadering heeft be
sloten, dat zg geen verkiezingen zal hou
den voor 31 December a.s. vervallende 15
zetels in hot Permanente Hof van inter
nationale justilie. In verband hiermede
zuilen thans zittende rechters voor onbe
paalde tijd aanblijven. Het Hof heeft be
sloten, dat de tegenwoordige president
en vice-president, M. J. G. Goerreró eiï
Sir Gecil J. B. Hurst, hun functieszuilena
behouden tot zjj zulien'wtadca vervangénv.
Hetzelfde. Is besloten ten opzichte Van d»
leden en1 plaatsvervangende leden "van de*
Kamers van het Hof.
rw» „wMt wrwhSnt dagers, meldt-
jy" «a-Zon- en Kwetdagen.
kwvUal C «.-j t ram» por Co.t
Prijs per weefc IS cts- Anion-
dJrUI" ntuüme» cis .- Abonnement^
aorden dagelijks aangenomen.
Adrerteutiën roor hei eeretrolgrnd nnm-
mer moeten riir elf nur een het Bnrwn
bezorgd lijn. Zaterdag»
Een bepaalde .pla&U ran adrertentiëa
wordt niet gewaarborgd.
Prys der Adverteijtica: van 1—6 regel» 11 KJ;
Iedere regel meer f (130; is het Zaterdagsurauwer
15 regëla 11.60, iedere regel meer f 035
Reclames fU.75 per regel. Incassokosten^ cis.;
postkwiteDtie» 15 ets. Taneven van ad verten tiGn
by abonnement rijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Klein»
Advertenli&n opgenomen a i UüO tjm. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
*s Woensdags: Kleine Ad verten tién tot 25 woor
den f CL25, mits vóór Dinsdagavond O nuraan het
Bureau bezorgd.
Zaterdags: Kleine Adverteutièn l.UO, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
Als Ge geplaagd wordt door schrale huid,
kloven, gesprongen handen, dan komt dat
doordien Uw hu i door de schrale wind te
veel is uitgedroogd, te weinig vet bevat
en niet voldoende functlonneert, Verzorg
Uw huid dan dadelfjk niet ïUoosterbalsem.
Wriit 's avonds wat Kloosterbalsem op Uw
huid, wrijf goed In. Na èèn kwartier is de
Kloosterbalsem do0r:üw hiiid opgezogen.
Gedurende de nacht doet de Kloos erbaisem
zijn huldsenezendë 'en huidverster. ende
werking, Kloofterhalsém dringt diep In de
weeisels en maakt 0®. huid gezoi. J. glad
en gaaf, bestand tegen T ruwe klimaat
Akkert» Klooserbainem büt niet, zooals
andere middelet en Ja ook niet te verge
lijken met geparfumeerde crêroee, die -wel
aangenaam ruiken, maar niet genezen:
'rr-ni f 1.01
Dc krijgsverrichtingen in Etn-
land.
"- S(pfnr!i Tiiëfrf.-..:uft"*~f7oRimkit"<iat ~"(Jo Sov-
jel-finssische aanvallen zijn afgeslagen in
alle sectoren, behalve in liet uiterste Noor-
Ion. Twee Russ sclie regime ifce.n, in to aal
vijfduizend man schapeten, zijn ven 'e.igd
in den sector van het Laïogameor. Bij
Suomussalnii zijn de Finsche troepen er
in geslaagd twee Russische iófanterieregi-
monlen te isoleoren ei te ons ingoten.
ZIJ
AboueeiiWiisi>rijs: IA ct. per
treek of f 2.per 3 maanden
N OO RD V EST 11 TELEF. 68208—68831
Onze collectie groot zil
verwerk la zeei interes
sant en mum uit door
baar veelzijdigheid en
baar fraaie modellen
Ook in kleine geschen
ken hebben wij een uit
gebreide sorteering in
velerlei, prtyzen
A. van der Loo - Juwelier
Noordblaak 63 - Rotterdam
