Kroniek van
tl
Een gevaarlijke man
op den achtergrond
NV. MEELFAIIIEK L TIEMAH
1
aschreparaties - Autogeen- en Efe&trisch
f-
Januari
Luit.-gen. E, F. Insïngcr, oud comm.
Veldleger, oud-comm. vesting Holland
en oud-gouv. der Residentie overleden
9 Koninklijke Landmacht viert 123-j,irig
bestaan.
11 De volks- en kinderdichter G. W.
Loven daal te Grave overleden.
2.1 Radiorede van HAL de Kóningin over
feestelijke en moreele herbewapening
29 Staatsraad mr. R. II A. M Romme
overleden.
Februari
Su Henry Deterding, oud-directeur ge
neraal van de Kon. Nod1. Petroleum
Mrj te St Moritz overleden.
16 Plans Pins XI gestorven.
32 het Gasinoschandaal in Namen,
S4 Er wordt besloten, dat twee kruisers
van 8300 ton bij Willon-Frjenoord al
hier zullen worden gebouwd.
15 De Belgische staatsman Jaspnr over
leden.
17 Er komt een aanslag op Mussolini
aan het licht.
23 Burgemeester van Ootmarsum jhr. E.
L. M. Th. J. von Bduninghausen bij
Kon. Besluit ontslagen.
28 Eeuwfeest van. het Leidsebe studen
tencorps.
Maart
1 Bet conclaaf voor de pauskeuze be
gint
8 Eugenio Pücelli wordt tot Paus ge
kozen en neemt de naam van Pius XII
aan.
Generale staf bestaat 125 jaar.
12 Pi us XII wordt gekroond.
13 De „Galeries Mode rues" te Utrecht
afgebrand.
16 De heeren P. Guilonard, onderdirec
teur van de KJL.M. en ir. A. G. v.
Baomhaner van Rijksluchtvaartd enst
hij een vliegtuigongeluk in Amerika
omgekomen.
19 De uitslag voetbalwedstrijd België
Nederland' is 54.
25 Prins Bern hard doopt te VUssingem
het m.s. Pnnses Beatrix der Mg- Ne
derland.
i De Kon. Marine bestelt 31 torpedo-
watervliegtuigen bij Fokker.
Jhr. dr. L. E. M. van Fisenne, lid
van de Gedep. Staten van Znid-Hol-
Jand, overleden.
16 Het Nederlandsch kampcoenschap drie
handen grootbiljart wordt behaald
door Ar ie Bos.
18 Mevr, Theo MannBouwmeester over
leden.
23 Voetbal: Nederland1België 32.
24 Generaal Snijders geopereerd.
2? De bemanning van de Zeena an shoop
ontvangt te Scheveningen uit handen
van HAL de Koningin onderscheidin
gen.
29 Vlootschouw op de Maas in Rotter
dam.
30 Roosevelt opent -wereldtentoonstelling
in New-York.
Mei
Voetbal ZwitserlandNederland 21.
li Internationaal Spoorwegcongres.
21 Op verscheidene plaatsen in ons land
wordt een meteoor -waargenomen.
22 Nederlandsch paviljoen op Waterten-
toonstelling te Luik geopend.
23-26 Het bezoek H.M. de Koningin aan
België.
29 Schaakwedstrijd NederlandEngeland
10—10.
Herinneringen aan een Duitschen ge
heimen agent in den Wereldoorlog
Kapjtein Von Rinteien heeft zelf verteld
en in groeten kring openbaar gemaakt
hoe qïj tó'ens den wereldkrijg zijn Jan!
b-eft gc-Jienci, in het verborgen voor dm
vijand, voor geen middel terugdeinzen
on den vijand afbreuk te doen en zich
d aai bij sledend op het standpunt, al'es
voor bel va Ierland: in zaken van liefde
en van oór.og is de gewone maa'.slal
van moraliteit niet meer geldig; het doel
heiligt daarbij de middelen. Dit huive
ringwekkend beginsel aanvaardt hij en
brengt hij in praktijk, met zonler zich ai
en toe bezwaard te gevoelen; hij spreekt
dat soms uit, erkent, dat hij nu en dan
zich eigenlijk voor zich zelf heeft te scha
«nen, maar steeds is de overweging, dat
het vaderland en alleen het vaderland,
de drijfveer is zijner daden, sterk ge
noeg om een verontschuldiging te vinden
en met den in zich zelf rninwaardigen
arbeid voort* te gaan. Hij acht ten 3lotte
zich, zelf zoo weinig te veroordeelen, dat
Juni
ft K-L.M.-vliegtuig botst bij Schiphol te
gen een militaire loods; 1 doodo en 3
zwaargewonden.
op de hertogin van Kent.
7 Duikboot 0 10 licht beschadigd bij aan
varing met fir. Ms. Sumatra.
5 Braad in de Langstraat. Zeven boerde
rijen verwoest.
10 Lcsvliegtuig «a strand te Vlissmgen
neergestort. Drie inzittenden gedood.
12 Legercorpsen in Nederland bij K. B.
gevormd.
13 Minister van juslitte geeft toestemming
tot ontscheping van 194 van de 900
vluchtelingen aan boord van de St.
Louis.
15 Dr. Colijn opent Willibrord tentoonstel
ling te Utrecht.
17 De „St. Louis" te Ylisstngon aangeko
men. IVeidmann terechtgesteld. Mil
lion wordt gratie verleend. Beiden wer
den verdacht van een serie sensatio-
neele moorden.
22 Dr. Colijn viert zijn 70sten verjaardag
26 Albertkanaal breekt door bij Hasselt.
30 Louis Davids overleden.
Juli
3 Hr. Ms. 0 19 in dienst gesteld.
6 Brand aan boord van de Tapanoelï te
Liverpool.
9 Sportpark do Goffert te Nijmegen ge
opend.
11 Bntsche oefen vlucht boven Frankrijk.
15.Prins Bernhnrd maakt officieelen proef
tocht met m s. Oranje mee.
16 Zweefvliegers Menhuys en Houwink,
brengen Norecord op 2600 31.
17 Strand bou! eva ril te Hoek van Holland
door den burgemeester van Rotterdam
mr. P. J. Oud geopend.
20 Motorschokker Goeroe 10 voor Scheve
ningen door Duitsche vrachtboot over
varen. Twee zoons van den schipper
verdronken.
21 Hoogterecord tweepcrsconsvlteg'uigen.
gebracht op 3100 31. door de heeren
Bruynzeel Sr. en Nienhuis.
24 Wereldcongres Gliristenjeugd. Prins
Bemhard brengt boodschap van H.3L
de Koningin over.
28 Prins Bernhaxd onthult 400sten ANWB-
12
13
w egw fp er.
30 Windhoos veroorzaakt aanzienlijke
schade in Eindhoven en omgevïn'g.
Koning Albert monument te Luik in
gewijd.
31 Start voor den zeezeilwedslrijü IJmuj-
den.Solent, die door de Zeearend
gewonnen wordt.
Augustus
3 Appèl van NCRV in Feijenoord-sta-
dion.
5 Prinses Irene Emma Elisabeth gebo
ren.
6 Jan P. Strijbos behouden uit Spits
bergen teruggekeerd.
7 Windhoos over Drente. Drieling te
Gorssel geboren.
10 Bij- Barneveld een verminkt vrouwen-
lijk in een kof'er gevonden. In ver
hand hiermede hofmeester K. te Se-
marang gearresteerd.
11 Surcéanoe van betaling aangevraagd
door de fa. Mendelssohn Co. Vo'gens
de crediteurenlijst een tekort van f 300
millïoen.
14 Vliegongeluk bij Manokvarï (Nieuw-
Guinea), waarbij 1 doode en vijf ge
wonden.
1 He' faillissement firma Mendelssohn
Co aangevraagd.
19 Vertrek van Hr Ms. flottieljegeleider
Tromp naar Indie.
24 Voormobilisatie.
28 Algemeene mobilisatie; Luit.-gen. J.
II. Reynders opperbevelhebber.
hij een boek schrijft, waarin zijn duistere
arbeid ip bi zonderheden wordt verteld.
Hij draast dat boek op aan zijn dochter,
die een klein meiske was, toen hij zijn
groote laak b<>gon en hem niet herken Ie,
'oen hrj zes jaar later terugkeerde. We
verklappen dus geen geheimen, noch kwet
sen we gevoelige Duitsche harten, zoo we
over den „Gevaarlijken man op den achter
grond" en zbn dalen sprek-n Hrj smeekt
zelf over briden, daler en daden, in
een boek van ruim 250 bladzijden, dat in
ranuan 1933 te Londen uitkwam, sedert
dien zevpn nieuwe uitga-, en beleefde, waar
van de laatrte het bekende uiterlijk der
Penguin Books heeft, met a's titel:
THE DARK INVADER
Wartime Reminiscences of a German
Naval InteTgence Offirer
CAPTAIN VON RINTELEN.
Franz Rinteien von Kleist 1)
3rajOor A. E, W Ma-on schrijft een
waardeerende inleiding en daaraan vooraf
'aat Von Rmtelen eon brief afdrukken van
admiraal sir Reginald Hall, chef van de
geheime müehtingen-divMe der Engelsche
zonnacht tijden" den oorlog, waarin deze
zijn gioole sympa'hie en bewondering voor
Von Rmtelen uitdrukt.
Hij, de Engelsche officier, is tijdens den
oorlog verplicht geweest Von Rinteien in
groote moeilijkheden te brengen. Hrj be
treurt dit, doch bij zal zich gelukkig ach
ten, zoo hrj op eenige wijze iets kan bij
dragen tot de rust eu het geluk van den
Duitsaren officier. De Engelschman had
September
8 3Ii|n\-egcr Willem van Ewyck op eon
mijn gekropen; er waren 30 dooien
te betreuren.
De een eu veertigste Jaarbeurs in
Utrecht geopend.
Een Nedcrlandscho marinovliegtuig
door Duitsch toestel bij Ameland neer
geschoten.
15 Op initiat cf van Prins Bemhard wordt
een centrale raad van advies ingesteld,
die tot doel heeft de ontwikkeling en
behartiging van gemobil secrden te be
hartigen (0. en O.).
16 FïoUieljeletdcr Jacob van Heemskerk
te nater gelaten.
17 Het wereldrecord 100 yards rugslag
wordt door I, van Feggelei» gebracht op
1 min. 7 sec.
IS C. Dopper, dirigent en componist over
leden.
20 Eeuwfeest van de Nedcrlandsche Spoor
wegen.
22 Lodewijk van Deyssel viert zijn 75sten
verjaardag.
35 K. L. 3I.-toestci Mees, door oen Duitsch
vliegtuig beschoten, waarbij één passa
gier gedood.
30 H. 31. de Koningin bezoekt de luchtbe-
schermingswerken fe Amsterdam."
0 tober
1 Hr 3Is. Jan van Gelder door een
mijn getroffen.
2 Hr. 3Is. van Kinsbergen, O 20 en O 15
vertrekken uit Nieuwediep naax West-
Indie
3 Het laatste gat in den dijk tusschen
Lemmer en Uric gedicht.
4 Vijf Duitscbers uit het huis van be
waring te Haarlem ontsnapt,
6 Verbod van benzineverbruik op Zon
dag.
De „Binnendijk" op een mijn geloopen
en gezonken. Opvarenden gered1.
De Finsche houtboot „Indra" op een
mijn geloopen. Drie personen om het
leven gekomen.
Drie van de rijf ontsnapte Duitschera
aangehouden.
Zakenverlof voor gemobiliseerden in
gesteld.
Twee nieuwe torpebootjagers „Tjerk
Hiddes" en „Gerard Callenburgh", ge
bouwd bij Rotter,Lamsche Droogdok,
te water gelaten.
Suikerdistributie.
Felle brand in een gemeenteloods op
Gharlois in Rotterdam.
Dr. Euwe wint de schaakmatch van
Landau, 7%2%.
Sultan van DJoeja overleden.
Speenhoff zeventig jaar.
Staking in de Amsterdamsche havens.
Yermeeris Emmaüsgangers voor ons
land behouden,
Wilde staking te Amsterdam geein-
Oranjeboek verschenen.
Dader van den moord in Leidschea-
MACHINEFABRIEK A. FGNTiJNE
n.v Technische Handelmaatschappij
10
11
12
13
16
*24
25
28
November
November.
2 Staat van beleg in verscheidene dee-
len van Nederland' afgekoeld gd.
Alfred J. Benweil de nieuwe comman
dant voor Nederland van het Leger
des Hei is, commandant Rouwe Vlas
neemt afscheid.
De vierde Duitscher te Uitgeest aan
gehouden,
4 Wildt staking van Amsterdam geëin
digd.
Uniformensmokkel naax Duitschland.
6 Oranjeboek verschenen.
Dader van den, moord in Leidschen-
dam gearresteerd',
7 Willibrordherdenking.
8 Tweede aanbod van goede diensten van
A. J. VAN "WASSENAAR
Corsetten Bustehouders Corseletten
Buikbanden en Elastieken Kousen
Koningin Wilhelmina en Koning Leo
pold.
9 incident aan de Duitsche grens bij
Blerick.
10 Eerste fundament van den Rotterdam
schen tunnel werd op den rivierbo
dem gelegd. Periodieke verloven in
getrokken.
11 Distributie van erwten.
12 Finsche houtboot „Elsie" op Terschel
ling gestrand. Treinramp in Du.tsch-
land, 43 doodeu.
14 Twee Nederlandsche mmtairen in
Duitschland geïnterneerd.
15 Brand ïn Venezolaansch petroleum ge
bied bij het meer van Maracaibo. Hon
derden slachtoffers.
16 3l.s. Sommeisdrjk van de H. A. L. voor
het eerst iii Rotterdam.
18 Al Capoiiu vrijgelaten.
20 Do Simon Bolivar" aan de Engelsche
kust op een mijn geloopen en gezon
ken. Drie en negentig slachtoffers en
vele gewonden.
21 Wederom periodieke verloven. Eerste
nummer van de soldatenkrant „De
Wacht". Duitsch vliegtuig bij Roermond
neergehaald. Bestuurder verongelukt.
22 Duüsche verklaring van het ine dont bij
Yenlo. Militair vl egtuig brandend neer
gestort. De piloot Clinge Doorenbos
verongelukt.
23 Ernstige aardbeving in Anatol
24 Tanschip Sliedrecht getorpedeerd.
Slechts vijf van de 34 opvarenden
gered.
24 Tankschip Sliedrecht getorpedeerd.
25 Zes en twintig leden der bemanning
vermist. Olympische winterspelen af
gelast
27 Duitsclh s.s. Gerrit Tritzen bij Sch'er-
monnikoog gestrand.
Spaarndam bij de mond van de Theems
op een mijn geloopen. Vier leden van
de bemanning en 1 passagier omgeko
men.
Brand aan boord van de Sloterdijk, die
te Odessa in aanbouw is.
28 Zeer hooge waterstanden in do rivieren.
30 Eerste deel van den Maastunnel in Rot
terdam op den bodem der rivier neer
gelaten.
December
2 Twee ambtenaren gearresteerd, verdacht
van spionnage.
4 Mijnen drijven naar de kust. Een enkele
komt tot ontploffing.
6 Fritz Kuhn, leider van den Duitsch-
Amerikaanschen Bund wegens verduis
tering van 2 k tot 5 jaar gevangenis
straf veroordeeld.
7 Vrachtschip Tajandoen getorepdeerd. Zes
slachtoffers Surséance aan Mendels
sohn verleend.
10 M.s. Immingham op een mijn geloopen.
den Duitscher gevangen moeten nemen en
uitleveren aan de Amerikanen. Op een
verjaarsdatum van die gevangenneming,
den 13en Augustus 1932 dus lang na
den oorlog schrijft hij hem dezen
briet.
Ik deelde den inhoud er van mede a's
kensche'smd, zoowel den arbeid van Von
Rinle'en als de meening van den o.ficier-
vijand over den man, die dez n ar
beid deea. En over het boek van Von
Riale'en schrijf ik hier, omdat het, zoo
a's gezegd, mij gevraagd werd en omdat
het hoek uitverkocht is en het dus moei
lijk 7a, zijn, het zich binnen korten tijd
aan te schafferj-
Het is een spannende namiddag, die van
4 Augustus 1914. De jonge officieren van
de almiraSileit te Rer.ïjn wachten op he
velen. De oor'og is verklaard, troepen trek
ken voorbij 'Ie ra nen van het groote ge
bouw. Muziek waait op. De jonge officieren
wachten, wachten op bevelen. De chels
der admiraliteit zijn overtuigd, dat Enge
land niet neutraa, zal blijven. Zij hebben
dit aan de Duitsche regeering doen weten.
De oorlog met Frankrijk en Rusland is een
oorlog voor het leger, maar zoo Engeland
zich bij ne vijanden voegt, dan Nu wach
ten de officieren van Duitschland's zee
macht; zij wachten met ongeduld...
Eén hunner wordt geroepen en ontvangt
bevel om onmiddellijk naar Buitenlandsche
Zaken te gaan en een belangrijk stuk in
ontvangst te nemen. Geen minuut mag
verloren worden. Ieder voelt wat het is.
Telfetomsct. krijgt de politie order den weg
vrij te houden en even daarna suist een
auto van de admiraliteit naar het ministe
rie. Von Rinteien hij is de geroepene
betreedt de treJen van het groote gebouw,
ziet mei één oogopslag in de bal de
ge/anten van Engelan 1 en Amerika in
ernstig gesprek. Het gezicht van den En-
gelschiran s'.aai somber; de Amerikaan
lijkt onverschillig; dal is duidelijk: Enge
land gaat ten oorlog; de Veraonigde Sta
ten blijven neutraal Von Rinteien heeft
niet noodig de verzegelde enveloppe te
lezen, die hein even later door den staats
secretaris von Jagow ter hand wordt ge
steld. 7eker val den inhoud keert hij
terug door de op póliliebsvel van auto'
htvnjne stralen. Inderdaad, geen minuu
is verloren. Kapitein Von Bulow, hcofu
van het Departement van Centrale Zak-cn.
opent ae enveloppe; dan beveelt hij den
commandant van het draadlooze station
Nauen. die achter hem staat:
„Commandant Laat Nauen beginnen".
Twee seconden later weet Duilschland's
vloot en weten a'ie torpedoboot-Iotliljes
„Oorlog met Engelan i\
Men had op de admiraliteit in de ma
rinekringen verwacht, dat Duitsohland's
viool onmiddellijk zou toes'aan. Maar de
Duitsche regeering, door haar diplomatie
te Londen anders ingelicht dan door den
n.anne-attaché, aarzelde.De jonge marine
wachtte, wachtte. Eerst langzaam kwam
de Duxtsclie vloot iri* actie. Maar een eer
ste cevole hiervan was de behoefte aan
De zeven opvarenden gered.
Voetbalwedstrijd Nederland-België 52
13 Treinongeluk in Westfaien, zeventien
dooden.
14 Russisch s.s. Indigirka vergaan 530 op
varenden vermist.
Ontploffing in Roemeensche celstoffa-
briek.
Chloorvergiftiging op groote schaal.
Een en zestig personen om het leven
leven gekomen.
19 IJsgang op het IJsselmeer. Scheepvaart
belemmerd.
20 Adventrede van H. M. de Koningin,
21 Concerthuis in Assen in. vlammen op
gegaan. Bejaarde vrouw om het leven
gekomen.
22 Treinramp in Duitschland. Zeventig
dooden.
Gemengd Nieuws
Een nieuwe ramp voor Turkije?
Schepen in den storm Op c'e
Zwarte Zee.
Op de Zwarte Zee woedt een Iic.*.ge
sneeuwstorm, waardoor bet scliecpv aart ver
keer practisch onmogelijk wordt gemaakt,
(n-verscheidene havens koestert men groo
te bezorgdheid over het lot van tal van
schepen, waarvan men niets meer verno
men heeft, en die, naar men vreest, in den
storm verloren zijn gegaan, hetgeen oen
nieuwe ramp voor Turkije zou beteokenen.
Sport
Boksen
Leen SandersHens Dekkers.
Op het programma van de bokswed
strijden op 8 Jan. a,s. te Rotterdam s'aat
als hoofdnummer vermeld' een vuistge
vecht tusschen den Ned'. middengewicht-
kampioen Leen Sanders en den uitdager
Hens Dekker, over 15 ronden van 3 mi
nuten.
Als bijnummer wordt de strijd om het
ban tamgewicht kampioenschap van Neder
land tusschen B. Eversteyn, titelhouder
en M. de Vries, uitdager, over 12 ronden
van 3 minuten gehouden.
De amaleu rspartijèn zijta als onder
staand vastgesteld1:
Van Zinderen tegen Van Leeuwen, 5 ron
den van 2 minuten; R, Krijger tegan N.
Klein, 5 ronden van 2 minuten; J. Zand
vliet, tegen P. Vink, 4 ronden van 2 mi
nuten; T. Vïguurs tegen M. Leijte, 4 ron
den van 2 minuten; Van Breemen tegen
Ph. Sluisma, 4 ronden van 2 minuten.
grocte sommen gelds, die n verschillen
de wereldstreken ter beschikking moeslen
zijn van ae vlaotbevelliebbers. De onzeker
heid omtrent Engeland's houJ ng hal d«
i oorbercidende finaicieelc maatregelen ver-
Lraaga Nu moet alles geregeld worden,
en onmiddellijk geregeld. Von Etin'e. n,
bekend als een energiek man, krijgt op
dracht er voor te zorgen. Hij spoedt ziau
naar de Rijksbank, selt zich in verbin
ding met groote binmn en bnltea'a ïdscbe
1 nnkinstelluuren. Hij hangt aan de telefoon,
mort met zijn wagen door Berlijn, haa.t
rle mensclien, die hrj noodig heeft, uit hun
bed, zoo zij al s.apen; laat hen dowr
le politie in de koffiehuizen opspor.a en
naar zich toe brengen, zet hen aan dea
ai beid. -raadt, beveelt, verkrijgt, wat hj
wenscht, en ïn d n korist mogelij'.en lijd
verlaten treinen met goudvoor aden de
Duitsche hoofds a.I; de Bwlijniche straten
zijn schoongeve gd, v an neer de govt.i-a ute
ri aar de stations rijden „we lijken net
een begrafemss ooi", zegt Helfferich —4
bevriende regeeringen worden verzocht de
goudtransporten in haar landen te bevor
deren en vlug en gerege.d komen uit
verschillende havens, waar Duitsche oor
logsschepen liggen, de berichten binnen;
,De goud-zendingen zoo juist behoudt»
aangekomen'
i) De' Duistere Belager, herinneringen
uit don oorlogstijd van een Duitsche Zee
officier, behoorende tot den geheimen Ia*
lichlinaon umnsL kanileu von Rinteen.
f
a
w
4t
4
t
ft
„VEGISOL" GLASZIJDE
&,v VEREEN GLASFABRIEKEN
SCHIEDAM
Modern ingericht reparatiebedrijf
Boterstraat 28-32. Schiedam. Tel. 69400 (2 lijnen)
Fabriek van KURKEN - KURKENBONDELS
VISSCHERIjKURKEN
Fa. WED. A. VOGELEZANG
Korte Achterweg 13-15 - Tel. 68871
Ki PS Co.
TELEFOON 68190 - SCHIEDAM
HOOFDSTRAAT 39 Tel. 68484-63251
TARWEBLOEM
TARWEMEEL
TARWEAFVALLEN
1. »e,«t D.DEVOS
BMüstr.85/97 t.v.d.z. v.d Fa. Milaan Schr8t!,n
Vanaf heden uit voorraad leverbaar:
LASCH-TRANSFORMATOREN
23
4
6
CORSE7TIÈRE LANGE HAVEN 125
UITSLUITEND MAATWERK EIGEN ATELIERS
És»* i '4WC. t f -x.
S-T4 i
