OMSINGELINGSPOGING
DER RUSSEN
Britsche destroyer
vernietigd
HERWAARDEERING GOUDVOORRAAD
NEDERLANDSCHE BANK
EERSTE BLAD
Volgens den huidigen marktprijs
van het goud
Woensdag 24. Januari 1940
Verlof aan Nederlandsche
vrijwilligers
V. d. AREND
92ste Jaargang.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
binnikiand
Engelsche destroyer verloren
Alle opvarenden omgekomen
Hertzog dringt aan op vrede
De positie van Belgie
Nederland verleent
steun aan Finland
Een bate van f 221 millioen voor het rijk
mr Brillen voor Ziekenfonds/eden
Maisky niet naar Moskou
Roemenie grenst nu aan Duitschland!
De situatie in China
Luxemburg
Gemengd Nieuws
De» courant verschijnt dagelijks, met uit
sondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal f 8.—; iratjeo per coat
f 2,80. - Prijs per week: 15 ets Afzon
derlijke nummers 4 ets. Abonnementen
worden dageiijka aangenomen.
Advertenties» voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf uur aan het Bureau
bezorgd zijn, 's Zaterdags vóór t> urn*.
Een bepaalde plaatr: van advertentiën
wordt niet gewaarborgd.
>1 HIED1MSCHE COURANT
m Prijs der Advertentiën: van 15 regels f153;
Mn OOQÏM Iedere regel raeor f030; ia het Zatejdagnummer
fcfcv#U"T regels f t.80, iedere regel meer 10.35
Reclames f0.75 per regel. Inutssokoateuöcls
postkv,itantiesl5cts. larievea \aa adverte tu*n
by abouiiement zijn aan hot Bureau verkryghaai
-Dagelijks worden tegen vooiuitbetaling Kleine
Advertentien opgenomen a 10.50 t/m 13 woor
den, f Q.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
6 cent tot een maximum van 30 w ooi den.
's Woensdags: Kleine Adveitentiéntol25woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond (5 uur aan het
Bureau bezorgd
Zaterdags* Kleine Advertentiéa M.0Q, müien
met vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
Reuter meldt uit Helsinki
De Russen zetten grooten druk ach
ter hun meuwen aanval op het 80
k.m. lange front ten Noordoosten van
het Ladogameer tot aan de grens.
Deze sector dreigt van vitaal belang
te worden. Wanneer het roode leger
er hier in zou slagen door te breken,
hetgeen zeer onwaarschijnlijk lijkt, op
dit oogerblik, zou het in staat zijn
om het Ladogameer te trekken en
de Mannerhcimlinie in den rug aan
te vallen. De laatste officieele be
richten ochier melden, dat de Finnen
alle aanvallen hebben gebroken enden
Russischen troepen zware verliezen
hebben toegebracht
De Russen vallen en-masse aan na
een zware artillerievoorbereiding en hun
troepen rukken op achter een gordijn van
granaalvuui. De Finnen wachten echter
een gunstig oogenblik af om een vernie
lend vuur te openen op de aaneenge
sloten roode gelederen, waarna eer krach
tige tegenaanval rle gedecimeerde Russen
terugdrijft naar hun oorspronkelijke stel
lingen, zoo mei verder terug.
In het Jegerbericht wordt medegedeeld,
dat bij KolJanjoki alleen de Russen dui
zend man verloren, hetgeen eenige aan
duiding geert van de kracht der inspan
ning, die de Russen zich thans getroosten.
Het Russische iegerbericht.
Het communiqué van het hoofdkwartier
van bot militaire district Leningrad luidt:
Op 23 Januari hadden er verkenningen
plaats in de richting van Ukhta en Re-
po-la. Ook Ln de richting Petrozavodsk was
er activiteit van eenige detachementen in
fanterie. In de landengte van Karelie trad
de artillerie op en hadden verkenningen
plaats. De Sovjet luchtmacht leverde ge
vechten en hield verkenningsvlufchten.
Prestatie van Finsehen vliegen
Havas meldt:
De FinscJie vlieger Jorma Sarvanto heeft
in vier minuten tijd zes Russische vlieg
tuigen vernietigd. Hij was op het vliegveld
toen een luchtaanval gemeld werd. Hij
stapte in zijn toestel en viel een formatie
van zeven vijandelijke vliegtuigen aan. Al
lereerst viel hij het op den linkervleugel
vliegende Russische toestel aan, dat hij
neerschoot, vervolgens haalde hij een toe
stel van den rechtervleugel neer zoo ver
volgens, tot zes van de zeven vliegtuigen
buiten gevecht waren gesteld. Sarvanto
bleef zeven minuten in de lucht. De eigen
lijke strijd duurde slechts 41/2 minuut.
Pamfletten te Leningrad,
liet Finsche blad1 „Usie Suomi" verneemt
uit Tallin, dat in den nacht van 21 Januari,
do herdenking van den verjaardag van
Lenin, te Leningrad pamfletten zijn ver
spreid, waarin stond, dat een einde moest
komen aan den oorlog.
De pamfletten sioten met de woorden
„Leve het pacifisme van Lenin".
De Gepeoe heeft een onderzoek ingesteld'
en talrijke verdachten gearresteerd.
Verder wordt uit Tallin gemeld, dat
ieder on d'ag treinen met landbouwproduc
ten uit Estland, Letland en Litauen naar
Leningrad1 vertrekken, dit was reeds het
geval voor het uitbreken van de vijande
lijkheden in Finland', doch nadien is deze
uitvoer nog toegenomen.
Eerst waren deze landbouwproducten be
stemd' voor de bevolking van leningrad,
docli thans gaan zij naar het roode leger
in Finland.
Bom op schuilkelder neerge
komen.
Negentien personen werden, volgens Reu-
Ier, gedood, en velen gewond, toen gis
teren tijdens een Russischen luchtaanval
een bom neerkwam op een schuilkelder in
Nunnas in Midden-Finland.
Gift uit Britsch-Indië.
De bond van Britsch-Indische ju te weverij
en heeft besloten de Finsche regeering een
millioen zandzakken ten geschenke te geven
Bouwer van de Siegfriediinie
linie naar Moskou.
Ingenieur Todt, de bouwer van de Sieg-
friedlinie is volgens Havas, te Leinberg
aangekomen en gisteren vergezeld van een
-"aantal Duitsche deskundigen en ingenieurs
Tfftiar .Moskou vertrokken.
Reule.' meldt: De Britsche torpedo-
bootjager „Exmouth" is tot zinken
gebracht. Men vreest, dat alle opva
renden om het leven gekomen zijn.
De „Exmouth" meet 1475 ton. Er
waren 175 man aan boord.
De „Exmouth" is een flottieljeleider van
1475 ton, die in Portsmouth was ge
bouwd. Het schip' had 330.003 pond ster
ling gekost en was in 1935 in dienst ge
nomen. Het was bewapend met vijf 4,5
duitris kanonnen en zes kleinere stukken
geschut, benevens acht 21 duims torpeJo-
lanceerbuizen. De „Exmouth" is de vijf
de Britsche torpedoboot agcr, die. sedert
het begin van den oorlog verloren is ge
gaan. liet is echter de eerste, die met
man en muis is gezonken.
De hertog van Windsor bij
Ironside.
Generaal majoor, hertog van Windsor,
verbindingsofficier bij het Fransche leger
heeft gisteren te Londen een bezoek ge
bracht aan hel ministerie van oorlog. Ilij
heeft een onderhoud gehad met den clef
van den generalen staf van het Britsche
rijk, generaal Ironside.
DoJtsehe verloven stopgezet
Volgens de Easier Nachrichten zijn alle
verloven in het Duitsche leger stopgezet
Teneinde verlichting te bezorgen aan het
spoorwegverkeer en op steenkool te be
zuinigen.
Twee schepen op mijnen geloopen
en gezonken.
Het Noorsche stoomschip Pluto (1598
ton) uit Haugesund en het Britsche stoom
schip Balt Anglia (1523 ton) uit Landen
zijn aan de Noord-Westkust van Engeland
gezonken, nadat deze schepen op mijnen
waren geloopen.
Er zijn geen menschenJevens verloren
gegaan.
Noorsch schip gezonken.
Het Noorsche stoomschip „Sydfold"
(2433 ton) is aan de Schotsche kust gezon
ken, het schip is op een mijn geloopen of
door een torpedo getroffen. Negentien leden
der bemanning zijn door een ander Noorsch
schip gered. Vijf personen worden vermist.
In het Zuid-Afrikaansche parlement is
gisteren een motie van Hertzog, waarin
hij zeide, dat het tijd is, dat de oorlog
met Duitschland' wordt beëindigd en dat
vrede wordt gesloten, behandeld De pu
blieke tribune was dicht bezet. Hertzog
zeide, dat hij het als een groot plichtsver
zuim zou beschouwen, wanneer hij van
deze gelegenheid geen gebruik zou maken
om te waarschuwen en opnieuw erop aan.
te dringen, dat vrede wordt gesloten, dat
een einde moet komen aan dezen ant
eerenden slaat van internationale krank
zinnigheid'.
Minister-president Smuts zeide, dat de
rede van Hertzog een van de meest ver
bazingwekkende was, welke hij ooit heeft
gehoord. Nu Zuid-Afrika in oorlog is, heeft
de leider van de oppositie eu vroegere
minister-president, geen woord tot steun
van het eigen land', doch steunt hij de
zaak van den vijand. Dit is iels, wat nog
nooit is gezien. Een afzonderlijke vrede
is uitgesloten.
In de „Indépêndance Beige" geeft kolo
nel Requette opnieuw uitdrukking aain de
overtuiging, dat België zeer wel buiten
liet Europeesche conflict kan blijven.
Hij schrijft: „Het geheim der overwinning
is gelegen in verbreeding van het oorlogs-
tooneel en de flank der Duitsche en Fran
sche stellingen ligt noch in België, noch
in Zwitserland, maar heel wat verder in
het Noorden en het Zuiden van Europa
en ook op zee". Kolonel Requette wijst
er nogmaals op, dat wanneer België zijn
neutraliteit liet varen, en zijn grenzen open
de voor de EngelschFransche legers, dit
voor Duitschland een directe slag van uit
zonderlijke hardheid zou zijn eu dat hij
Voorstel f 100.000 aan het
Finsche Roode Kruis te
scheuken ia i oorbereiding.
Op scliriftelijke vragen van het (v.d.)
lid der Eerste Kamer, de heer Van
Emlxk betreffende het verkenen van
steun aan Finland1, heeft de minister
van staat, minister van al ge mee ne
zaken a.i., voorzitter van den raad
van ministers, geantwoord', dat een
wetsontwerp, waarbij wordt voorge
steld een bedrag van f 103,003 uit
's land's kas door bemiddeling van
het Nederlandsche Roode Kruis tor
beschikking te stellen van het Fin
sche Roode Kruis, in voorbereiding
is.
Ia de bestaande tijdsomstan
digheden augewenscht.
Op een scliriftelijke vraag van het
(s.d.) lid der Tweede Kamer, de heer
Van der Goes van Naters, betreffende
hot verleenen van verlof aan Neder
landsche vrijwilligers, zich in Fin
sehen krijgsdienst te begeven, heeft de
minister van algemeene zaten a.i.,
voorzitter van den raad van minis
ters geantwoord, dat de regeer.ng het
in de bestaande tijdsoras'andighcden
ongcvenscht acht te bevorderen, dat
aan Nederlanders verlof wordt ver
leend in vreemden krijgsdienst te tre
den.
Een GOEDE BRIL ,"S.
bij een GOEDEN ÖPTSCIEN
dus
HOOGSTRAAT 91
(MIDZA-BONNEK)
niet begrijpt waarom een oorlogvoerende
zichzeli een dergelijke rampspoed op de
hals zou willen halen. „Laten zij, d'ie voor
deze constateeringen niet toegankelijk zijn,
de eenigszins brutale maar van huichel
achtigheid ontbloote redevoering lezen van
den grooten Britschen minister Winston
Churchill. Zonder moeite zullen zij begrij
pen, dat het schoonste Paaschgeschenk, dat
Duitschland den Franschen generaals en
den Engelsdien admiraals zou kunnen aan
bieden, zou zijn een aanval te richten op
België".
De ^diplomatieke redacteur van Reuter
verneemt in offideete Sovjet-Russische
kringen te Londen, dat het bericht, vol
gens hetwelk Maisky binnenkort naar Mos
kou zou vertrekken, niet juist is.
Havas meldt uit Sofia:
Sinds Maandag heeft Roemenië een ge
meenschappelijke grens met Duitschland,
aldus meldt het dagblad Outro, na mede
gedeeld te hebben, lat Duitsche troepen
et gebied van Leinberg hebben bezet.
Wal de grens tusschen Roemenië en
Sovjet. Rusland aangaat, zou een rivier-
grens zijn vastgesteld, welke bizonder moei
lijk over te trekken is.
Men doet te Boekarest opmerken, dat
Roemenië behalve politieke en economi
sche voordeelen, ook nationale voordeelen
krijgt. Het zal nu de Joodsche kwestie
kunnen oplossen, aldus Havas.
Overeenkomst tusschen Mon
golië en ie nieuwe centrale
regeering.
Het Japansche bureau Domei meldt: Het
verluidt, dat in beginsel een overeenkomst
is tot stand gekomen tusschen de federale
atuonome regeering van Mongolië en de
nieuwe centrale regeering van China.
Het verluidt, dat deze overeenkomst voor
ziet in autonomie voor Bïunen-Mongolië.
De verjaardag van de groot hertogin.
Gisteren is, in verband! met de omstan
digheden in alle eenvoud, de 45ste ver
jaardag van groot hertogin Gharlotte van
Luxemburg gevierd'. In de kathedraal werd
een Te Deurn gezongen, de dienst werd
bijgewoond door het geheele diplomatieke
corps.
Na de plechtigheid betoogde de bevol
king voor het paleis.
De regeering heeft bij de Tweede
een voc-rloopige herwaardeering van
Deze herwaardeering geschiedt op
gulden van 18 pet., hetgeen een bate
In 19°-6 is de gulden losgemaakt
melingen te voorkomen, werd het
kocht of verkocht als het noodig was,
flG47.50 per k.g. De marktprijs van
thaus ongeveer f2050 per k.g. Het
dus thans eigenlijk veel meer waard
derhavige wetsontwerp heeft nu de
waarde practisch te benutten. De
niet: het verschil van 18 pet. zit
werkelijken toestand, waarin het goud
andert er dus niets.
Kamer een wetsontwerp ingediend tot
het goud van de Nederlandsche Bank.
grondslag van een depreciatie van den
van f221 millioen oplevert,
van het goud. Om te groote schom-
z.g. egalisatiefonds ingesteld, dat goud
doch tegen den ouden goudprijs van
bet goud was echter veel hooger,
goud van de Nederlandsche Bank is
dan fictief aangenomen werd. Het on-
bedoeling het voordeel van deze meer-
gulden deprecieert dus in werkelijkheid
slechts in de aanpassing aan den
zooveel meer waard is. Practisch ver-
In cle memorie van toelichting zegt de
minister, dat, sedert Nederland in Sep
tember 193ü den gouden standaard heeft
verlaten, in de boeken der Nederlandsche
Bank de waardeering van den aan haar
toebehoorenden goudvoorraa 1 gehandhaafd
is op den grondslag van den ouden aan
koopprijs van goud, welke prijs laatstelijk
f 1617.50 pei k.g fijn bedroeg. De depre
ciatie van den gulden is derhalve hij die
waardeenng buiten aanmerking gebleven.
De regeering was van oordeel, dat uit
hoofde van een en ander de nadeelen,
welke uit de handhaving van den ouden
goudprijs voortvloeien, aanvaard moesten
worden.
Deze nadeelen betreffen ia de eerste
plaats dc financiering van het egalisatie
fonds en voorts de voortzetting van de
afschrijving op het, door de Nederlanlsche
Bank geleden ponden verlies, overeenkom
stig de Lij de wet van 27 Mei 1932 ge
troffen regeling. In beide opzichten is in
de eerste plaats het financieel belang van
den staa' in het geding.
Wat de financiering van het egalisatie
fonds betreft, zij er op gewezen, dat dit
fonds rentedragende schulden heeft moeten
aangaan tot een bedrag, dat belangrijk
te boven gaat, hetgeen noodig zou geweest
zijn indien voor het goud dat aan de
Nederlandsche Bank werd verkocht, de
feitelijke prjs had bedongen kunnen wor
den instede van den ouden, sedert de.
depreciatie fictief geworden aankoopprijs
van de Nederlandsche Bank ad f 1647.50
per k.g. fijn. Dit laatste heeft geleid tot
fictieve verhezen van het fonds, die ge
financierd worden met rentedragend sohat-
kislpapier. Had het goud aan de Bank
tegen een reëel en. instede van den fic
tieven, prijs verkocht kunnen worden, dan
zou het hiercoven omschreven renteverlies
kunnen vermeden zijn.
Geen instandhouding van een
fictie.
De minister is tot de slotsom gekomen,
dat het niet redelijk zou zijn, het brengen
van niet onbelangrijke offers voor het in
standhouden van een fictie voort te zet
ten. Alle groote landen en de overgroote
meerderheid der overige landen hebben
thans de depreciatie van hun munteen
heid in de boekhouding der circulatie
banken tot uitdrukking gebracht.
Het is duidelijk tot uiting gekomen, dat
op een herstel van den gouden standaard
en een definitieve stabilisatie van de na
tionale geld-eenlieden binnen betrekkelijk
korten termijn niet valt te rekenen. Men
moge zulks betreuren, het feit valt niet te
ontkennen en de regeering acht zich ver
plicht uit dit feit de consequenties te trek
ken.
Geen stabilisatie tan den gulden.
De minister is niet van oordeel, dat
thans tot de wettelijke stabilisatie van
den gulden zou zijn over te gaan. Zoolang
belangrijke andere landen niet tot het her
stel van den internationalen goude stan
daard bereid zijn, dient, naar zijn mee
ning, ook Nederland zijn vrijheid te be
houden. Het karakter van een zwevende
valuta wordt derhalve door de voorgestel
de regeling niet aan den gulden ontnomen.
Deze regeling beoogt, bij wijze van.
voorloopige voorziening, te geraken
tot een herwaardeering van den goud
voorraad van de Nederlandsche Bank
op den grondslag van een depreciatie
van den gulden met 18 ten honderd'.
Dit percentage stemt ongeveer over
een met de geringste depreciatie, wel
ke de gulden sedert het verlaten door
Nederland van den gouden standaard!,
heeft vertoond. De tegenwoordige de
preciatie bedraagt ten naastenbij 22
ten honderd.
Het resultaat van de voor
gestelde maatregelen.
De thans voorgestelde herwaardeering'
zal, zooals vanzelf spreekt, een belang
rijk verschil opleveren met het bedrag vaa
ruim 1013 millioen, waarop de goud
voorraad op 2 Januari 1940 te bOek stond.
Op den grondslag van de hiervoren ba-
divide depreciatie van 18 pet. zal de goud
voorraad van de Nederlandsche bank te
waardeeren zijn tegen een prijs vaa f2009
per kilogram fijn.
Deze prijs beteekent een waardeering
van den totalen voorraad op een be
drag, dat ruim f221 millioen hooger
gelegen is dan het thans opgevoerde
bedrag.
Afgescheiden van het fictieve verlies,
dal uit den verkoop tegen f 1647.50 voor
het Egalisatiefonds is voortgevloeid, wijst
de rekening van dit fonds een batig saldo
aan.
Van het hiervoren bed'oeld voordeelig
verschil behoort een bedrag van
f 2t.889.408.15 te worden bestemd tot ver
effening van bet destijds door de Neder
landsche bauk geleden ptondenverlies.
bö rest van het voordeel ig verschil ba-
hoort, naar het inzien van den minister,
aan den staat ten goede te komen.
Het geval van gasbedwelming te
Weesp.
Het echtpaar De VriesGijzen, dat in
de Middenstraat te Weesp woont en gis
teren in bowustetoozen toestand in de
woning werd aangetroffen, is in het Bin
nengasthuis te Amsterdam, waarheen zoo
wel de man als de vrouw vervoerd moesten
worden, bij kennis gekomen. Hun toestand'
is zoodanig, dat zij gehoord konden wor
den.
Zooals wij reeds meldden, heeft het par
ket uit Amsterdam gisteren een onderzoek
ingesteld* waarbij ook burgemeester Don-
tinga van Weesp en de heer Van Ledden
Hulsebosch, de politie-deskundige, tegen
woordig waren.
Het rook in de woning naar gas, dat
hoogstwaarschijnlijk uit een riool is ont
snapt Dit riool, waarin onder gewone
omstandigheden voldoende buitenlucht kan
doordringen, was in deze dagen van vorst
en^sneeuw volkomen afgesloten, zoodat d«
ontwikkelde gassen een uitweg zochten
door een opening in een oud gedeelte valt
het riool.
Deze gassen zijn toen in de woning
terecht gekomen. Reeds eenige dagen had
den de bewoners een zonderlinge lucht
in hun huis opgemerkt. Zij waren echter
niet naar bouw- en woningtoezicht gegaan.
In het riool bevonden zich waarschijnlijk
ook resten van waschbenzine, afkomstig
van een naburige garage.
Stortvloed te Venetië.
In Venetië en Istrie heeft het weer he
vig gesneeuwd, tengevolge waarvan in de
steden Triest, Undine, Pola en Fiume liet
straatverkeer werd' stilgelegd.
Te Venetië is het San Marco Plein vol
ledig onder water gezet door een in dezen
tijd van het jaar zelden voorkomenden
stormvloed. Het scheepvaartverkeer over
het Ganale Grande moest wegens hel hooge
watei slopgezet worden.
