Ook Chamberlain richt
zich tot de neutralen
Japan
zoekt toenadering tot
de Vereenigde Slaten
Duitsche duikboot na aanva op convooi
tot zinken gebracht
EERSTE BLAD
Donderdag 1 Februari 1940
politiek van Japan
De strijd in Finland
Vereenigde Stat', n
Lichtseinen ten dienste
van vreemd vliegtuig?
jeugdige werkloozen
Tuinhouwteeitvergunningen
De werkloosheid
92ste Jaargang.
No. 22391
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 CHOEk KO&TE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 53IL
BUrrSMLAND
Arita over de buitenlandsche
HoeWpiln, KtassSlfi. SfhSg'
Van het Westfront
Duitsche duikboot tot zinken gebracht
-*""" -• België
ingeland
Italië
China
BINNENLAND
Kampwerk voor
De» couraal verschgnl dagelijks, met uit-
(ondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal f 2.—franco per post
I 2.50. Prgs per week: 15 ets. Afzon
derlijke nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomer
Advertentien voor het eerstvolgend nnm-
mer moeten vóór ill uur aan het Bureau
bezorgd zijn, 's Zaterdags vóór 1
Een bepaalde plaats van advertentien
wordt niet gewaarborgd.
Prijs der Adrerteiiuui. \an 15 regels M
Iedere regel meer föJO, in Let Zatei dagnummer
15 regels 11.60, iedere regel meer f 0.33
Reclames fU.75 per regel. Incassokosten5cts
§ostkwitantiesl5 ets. larieven van adverlentita
ij abonnement xijn aan bet Bureau verkrygbaai.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Ad\ertentibn opgenomen 10.50 tlm. 15 wooi-
dtu, 1 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord inter
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
s Woensdags. Kleine Advertentien tot 25 woor
den f 0.25, imts vóór mn^dapaxnnd ft uur aan het
Bureau bezorgd.
'b Zaterdags* Kleine Adverlentifcn 11.00,indien
niet \óór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
Do Britsche minister-president Chamber
lain heeft gisteren ©en toespraak gehou
den. waarin hij begon met te zeggen, er
gelukkig mee te zijn, dat men het niet
noodig had geacht voor het publiek tijd of
plaats voor dit noenmaal te verbergen. Hij
sprak over de onvermijdelijke grieven en
klachten, welke voortvloeiden uit beperkin
gen m oorlogstijd, bij afwezigheid van op
winding over oorlogsvoorbereidingen op
groote Vhaah Het zou ongelukkig zijn, in
dien hei publiek in een stemming van
somberheid of depressie zou verkeeren,
omdat de feiten niet alleen aantoonen, dat
wondere inspanningen worden gedaan, doch
dat wonderlijke resultaten zijn bereikt.
Thans bevinden zich in Frankrijk, in In-
die en in andere stations overzee aan
onze vitale verkeerswegen meer dan 114
imlliocn. man onder de wapenen. Deze
troepen m de garnizoenen overzee stellen
ons m het binnenland in staat zonder
vrees voor onderbreking voort te gaan
met de uitbreiding en de uitrusting van
onze strijdmacht.
Rede van Chamberlain.
Wij betwisten geen oogenblik het recht
der neutralen te beslissen, of zij den
strijd zullen ingaan, of niet, of hoo
zij van hun neutraliteit zullen gebruik
maken.
.Wij vragen de neutralen te overwe
gen, dat, hoewel zij moeten optreden
op een wijze, welke hun ongemakken
of verliezen berokkent, wij nimmer een
neutraal schip hebben tot zinken ge
bracht of bewust het leven van eenig
tot een neutrale mogendheid behoo-
reiid mensch hebben opgeofferd1.
Laat niemand veronderstellen, dat wij
onverschillig zouden zijn voor de ver
liezen, welke neutralen mochten lij
den.
Sprekende over de vredesdoeleinden zei-
de Chamberlain: „Wij moeten een einde
maken aan de vicieuze politiek van eco
nomische nationalisatie en autarchie, wel
ke zooveel heeft gedaan om de laatste
groote vredesregeling omver te werpen.
Na nog gewezen te hebben op de over
eenkomst met de Vereenigde Staten, wel
ke een jaar geleden is onderteekend, zeide
Chamberlain, dat deze gebasseerd was op
het beginsel van meest begunstigde natie
hetgeen naar onze opvatting in normale
tijden de beste manier was om den inter
nationalen handel te bevorderen en dat
wij, wanneer dezen oorlog met succes zal
zijn besloten, voornemens zijn tot die ge
dachte terug te koeren.
Wij erkennen dat de internationale
handel voor een volledige ontwikke
ling veelzijdige kanalen moet volgen
en dat wij een einde moeten maken
aan de vicieuze politiek van econo
misch nationalisme en autarchie, welke
zooveel heeft gedaan om de laatste
groote vredesregeling omver te wer
pen. Een van onze eerste bedoelingen
zal zijn een herstei van den interna
tionalen handel, welke ons voorkomt
de beste gelegenheid te zijn om op
zijn beurt voor een herstel van het
standaardleger en de consumptie kracht
der natie. Dit is de politiek welke wij
in gedachte hebben wanneer de tijd
zal komen, opnieuw van oorlog tot
vrede terug te keeren.
Tenslotte bracht Chamberlain het jongste
incident tusschen ons en de neutrale vriend
schappelijk gezinde regeering van Japan ter
sprake. Wij zijn genoopt alle maatregelen
te nemen, welke voor ons open staan om cle
machinaties van den machtigen en volko
men meedoogenloozen vijand tc fnuiken,
doch zeer zeker is hel laalsle, dat wij
zouden willen doen het zelfrespect van
een vriendschappelijke natie, waarmede wij
in vrede wenschen te leven, te trotsoeren.
Chamberlain voegde hieraan toe, er
van overtuigd te zijn, dat de gevoelens
der neutralen en ook hun uiteindelijke
belangen aan de zijde moeten zijn van
i. _ii, die trachten de rechten van nalie3
en alie individuen om hun levens te
leven, vrij van vrees voor agressie of
vervolging.
Chamheriain besloot met de verwijzing
naar een gelijlde positie van Groot-Brit
tannic, thans honderd jaar geleden.
Vandaag is die vijand van honderd jaar
geleden onze innigste en meest getrouwe
mend en bondgenoot. (Applaus).
De Japansclie minister van buitenlands
sche, zaken, Arita, heeft gistermiddag" fa
den landdag een rede gehouden, waarin
hij1 o.a. zeid'e, dat de buitenlandsche pols
tiek van Japan in de eerste plaats streeft
naar stabilisatie in Oost-Azië, waar alles
in het werk zal warden gesteld om den
vrede te herstellen volgens de interna
tionale gerechtigheid.
Onze politiek, aldus Arila, beoogt de
samenvoeging van onze krachten en dien
van het nieuwe China, dat bevrijd zal wor
den van allen anti-Japanschen en pro
Komintern invloed', met het gemeenschap
pelijk doel, een nieuwe orde in Oost-Azië
te scheppen.
Wat betreft de nieuwe orde in Oost-
Azië zou ik voorts willen zeggen, dat,
ofschoon sommigen Japan ervan ver
denken, de rechten en belangen van
derden in China te willen uitschakelen,
de Japansche regeering, zooals meer
malen is herhaald, geenszins zulk een
uitschakeling wenscht. Niets is ons na
melijk liever dan den handel van China
met andere landen zich te zien ont
wikkelen en buitenlandsche kapitalen
in China, voorzoover hun taak zuiver
economisch is, te verwelkomen, en ik
ben er zeker van, dat dit eveneens de
wenscli is van de centrale Chineesche
regeering, die binnenkort gevormd zal
worden.
In verband' met het voortduren van de
mill'ai re operaties, zullen er in het begin
noodgedwongen beperkingen van diversen
aard' zijn, die afgeschaft of gewijzigd zul
len worden, zoodra de plaatselijke toe
standen weder normaal worden.
Sovjet Rusland.
Sedert de totstandkoming van het anti
Komint'.rnpact zijn de betrekkingen tus
schen Japan, Italië en Ouitschland steeds
hartelijker geworden. Ons land is ten diep
ste verknocht aan de regeeringen en vol
ken van deze beide landen vanwege de sym
pathie en den steun, die zij Japan se
dert het begin van de Chineesche kwes
tie hebben geschonken. Onze politiek van
afweer tegen de Komintern blijft ongewij
zigd..Bovendien zullen wij onze politiek
van nauwe uetrekkingen met alle mogend
heden, die het anti-Kominternpact ondertee
kend hebben, voortzetten.
De betrekkingen met Engeland.
Sedert het begin van de Chineesche
kwestie heeft de Japansehe regeermg alles
gedaan wat in haai- vermogen was om
de Britsche regeermg te brengen tot een
juiste waardeering vau den werkelijken
toestand. liet is te betreuren, dat op 21
Januari een Britsch oorlogsschip een Ja-
pansdi schip, de „Asama Maroe", door
zocht en 21 Duitsche passagiers van boord
gehaald heeft. Op het oogenblik zijn onder
handelingen gaande met do Britsche auto
riteiten en wij doen al het mogelijke ten
einde lot eon bevredigende regeiirig te
geraken.
Do verhouding tot de Ver
eenigde Slaton.
Verleden jaar heeft de Amerikaansche
regeering kennis gegeven van haar voor
nemen, liet handels- en scheepvaartver
drag, daL dertig jaar lang een vriendschaps-
verbintenis tusschen Japan en Amerika is
geweest, te beëindigen. Voor wat de rede
nen betreft, die de Amerikaansche regee
ring ertoe gebracht hebben, dit besluit
te nemen, kon men aannemen, dat door
zulks te doen, de opiossing van verschil
lende kwcsües tusschen Japan en de Ver
eenigde Staten in verband met de Chi
neesche kwestie, kon worden vergemakke
lijkt. Wij hebben daarom getracht, een
nieuw verdrag te -sluiten, of tenminste aan
den toestand tegemoet te komen en de
Amerikaansche regeëring tot in bizonder-
heden in kennis gesteld van het standpunt
en de bedoelingen van Japan. Ondanks het
ontbreken van een verdrag, zijn de han
delsbetrekkingen pradiscii ongewijzigd.
Ik gelooi vast en zeker, dat Amerika
zich door <!e totstandkoming en ontwikke
ling van de nieuwe orde tenslotte erdoor
zal laten overtuigen, dal wij geenszins het
plan hebben, op economisch en handels
gebied een monopolie te vormen.
De verdragslooze toestand, die den
handel en de stabiliteit belemmert,
leidt over het algemeen tot moeilijk
heden in de beirekkingen, hetgeen
noch voor Japan, noch voor Ame
rika geivenscht is. Wij zijn voor
nemens, nog meer pogingen in het
werk te stelien, in het vertrouwen,
dat de JapansehAmerikaansche be
trekkingen hersteld zullen worden op
de grondslagen van het normale sta
tuut, dat wil zeggen op de grondslag
van een verdrag.
Wat de Zuidzeegebieden belreft wensclit
de Japansdie regeering betrekkingen te
onderhouden van gemeenschappelijk be
staan en gemeensfhappeiijken voorspoed
door economische samenwerking en samen
werking voor de ontwikkeling van de na
tuurlijke hulpbronnen.
altijd een poetier of cachet vao Mijnhardt.
Mijnhardt's Poeders per stut 8 ct Doos 45 et.
Cachets.genaamd,.Mijnhardt|es"2st. iOct. Doos50ct
Het Fransche Icgerbedcht van gister
avond luidt:
Onze patrouilles zijn op verscheidene
punten de stellingen van den vijand bin
nengedrongen en hebben hun laak met
succes vervuld.
Het Fransche ochtendlegerbericht heeft:
„niets te mei den".
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht mankt bekend:
In het Westen zwak artillerievuur. Een
onzer vcrkanningsafdeelingen vernietigde op
den SOen Tanuari een vijandelijke verster
king in het grensgebied ten Westen van
Saarlautern en keerde zonder verlies terug.
De Duitsche lurhtmacht zette de ver
kenningsvluchten tegen Groot Brittannie
voort.
Prins Starhemberg neemt dienst
in liet Fransche leger.
Prins Slarbwberg, de gewezen vioe-
bondskanseher van Oos'enrijk, heeft dienst
genomen in het Fransche leger. Hij is be
noemd tot luitenant bij de infanterie.
Verkcer-'r mancenvre tengevol
ge van de kou.
Maandagmiddag heeft zich hij Freyen-
macher (Luxemburg) een grensincident af
gespeeld, een Duitsche mitrailleur op den
rechteroever van de Moezel, heeft op Lu-
xemburgsdi gebied geschoten. De burge
meester en twee Duitsche officieren heb
ben een onderzoek ingesteld en gebleken
is, dat de schutter tengevolge van de koude
een verkeerde manoeuvre had gemaakt.
Van Duitsche "Lie zijn verontschuldigin
gen aangeboden.
iitsl'-ravonu werd te Londen officieel
verklaard dat een Duitsche duikboot het
convooi vaVende Britsche s.s. Tactile (5 062
ton), in den grond had geboord. De be
manning van dc Vadite werd door een Ita-
liaanscli schip aan boord genomen.
De escortevaartuigen wierpen dieptebom
men uil, doch verloren tenslotte het con
tact met 1e duikboot. Later zag een Bntsch
watervliegtuig den onderzeeër, die blijk
baar niet meer in staat was te duiken.
Het vliegtuig liet hommen vallen, waarop
de duikboot het vuur opende, dat met
mitrailleurs werd beantwoord. Ook het
vliegtuig verloor daarop de duikboot ten
gevolge van de bewolking uit het oog,
doch het meldde de positie aan de sche
pen. loen deze ter plaatse aankwamen,
was cle duikboot gezonken. Eenige over
levenden der bemanning, die in een rub
berboot ronddreven, alsmede eenige ande
ren, die zich boven water hielden, wer
den opgepikt.
De overlevenden van de Duitsche duik
boot zijn gisteren in Engeland aan land
gebracht De meesten hunner leken nog
geen twintig jaar te zijn. Zij verlieten
de haven van ontscheping in twee bewaakte
auto's
Activiteit in het Noorden.
De correspondent van het Norsk Tele-
grambyraa meldt: De Russische troepen
zijn gisteren in het uiterste Noorden van
Hoyenjaervi opgerukt, geholpen door een
krachtig optreden der luchtvaart, fn Kir-
konses hoorde men het geluid van een
herig bombardement op de Finsche linies
en de ontploffing van bommen.
De Russen zijn echter in den namiddag
teruggeweken en de stellingen lijken on
gewijzigd.
De strijd in Karelie.
Le speciale correspondent van Tidnin-
gen, in Finland', meldt, dat in Karelie de
Finsche troepen vier stukken anti-Lankgo
schut op de Russen hebben buitgemaakt.
De Finsche batterijen hebben een Sovjet-
colonne, die op marsck was, gedecimeerd
en een batterij artillerie vernietigd. Aan
het Karelisclie front zijn gisteren geen be
langrijke gevechten voorgekomen, veeleer
een reeks kleine offensieven, vooral op
Kaitale, een plaatsje waaraan de Russen
een zeer grooi belang schijnen te hechten.
Hulp dringend nnodig.
Aan een noenmaal van de Britsch-Ame
rikaansche persvereeniging heeft de Fin
sche gezant ie Parijs, Harri Ho!ma ver
klaard, dat Finland dringend behoefte heeft
aan hulp, anders is het ter dood veroor
deeld. Er zijn wonderen gebeurd, doch men
mag geen onafgebroken reeks wonderen
verlangen.
Een Finsche geneesheer, Tage Eliinger,
heeft aan hetzelfde noenmaal medegedeeld,
dat hiiinenkorl dank zij de gelden in Frank
rijk hijeen gehiacht, een veldhospitaal van
100 bedden naar Finland zad vertrekken.
Een aantal ambulances zal volgen.
De Amerikaansche organisatie tot hulp
aan Finland heeft 60000 ampullen vao
cinc toor Finland besteld. Het instiluut
Pasteur te Palijs heeft hier zes weken
werk aan.
Het resultaat van liet op
treden der Russische lucht
macht.
De leider der passieve verdediging van
Finland hc-eft medegedeeld, dat bij de bom
bardementen van de Sovjet Russische
luchtmacht in December en Januari 35?
personen werden gedood.
Chel' van den generalen staf vraagt
ontslag.
Gisteravond hebben de leden van dc
Belgische rcgcering vergaderd ouder voor
zitterschap van minister-president Pierlot.
Na de vergadering werd het volgende com
muniqué gepubliceerd:
De minister van landsverdediging heeft
den ministerraad medegedeeld, dat luite
nant-generaal Van den Bergen, chef van den
generalen staf van het leger, den koning
heeft verzocht, hem van zijn functie te
willen ontheffen om hem een commando
te geven. De minister, generaal Denis, deel
de verder mede, dat hij voornemens is den
koning voor te stellen generaal-majoor Mi.
clnels te benoemen lot chef van deu gene
raien staf.
De ministerraad hechtte hieraan zijn
goedkeuring.
Het ontslag heeft algemeen levendige
veirassing gewekt.
In welingelichte kringen verklaart men,
dat generaal Van den Bergen zijn besluit
zonder eenigen druk van buitenaf heeft
genomen, en dat het geen verband houdt
met meenmgsverscbillen tusschen den ge
neraal en hoogere autoriteiten. Slechts per
soonlijke overwegingen hebben tot het be
sluit van generaal Van den Bergen geleid.
Spionnen veroordeeld.
De rechtbank van Brussel heeft gisteren
drie medeplichtigen van luitenant Dom-
brct, die eenige maanden geleden we
gens sp'iormage werd' veroordeeld, veroor
deeld tot straffen, welke varieeren tusschen
twee en vier jaar gevangenis.
Iisnlsocneoring van papier.
De Britsche minister voor de leveran
ties heeft heleend gemaakt, dat binnen
kort een decreet zal worden gepubli
ceerd, waarbij ranlsoeneering van papier
wordt ingevoerd.
Kraclitprestaüc van <lcn Araerikaaiischcii
scheepsbouw.
Leu's Luckenbach, president van het
Amerikaansche scheepvaartcomité, heeft
verklaard, dat de bouw van koopvaardij
schepen in de Vereenigde Staten, gedu
rende het jaar 1940 met ten minste 1Q0
procent zal toenemen. Er zullen min
stens 52 schepen met een tonnage van
450.000 voltooid worden. Op het oogen
blik slaan 222 schepen, tezamen meten
de 239.S.5S ton, op stapel.
Beperking van het treinverkeer.
Met ingang van 12 Februari a.s. z> "leri
ongeveer 130 treinen vervallen ter bet pa
ring van steenkolen.
Eenige tremen zullen door extrasnel a
inotortrcinen worden vervangen. O.m. ver
vallen eenige doorgaande sneltreinen Mi
laanRome: en Turijn—Rome, die slechts
met eerste klasse wagons reden.
De toestand in Tientsin.
Uit Tientsin wordt aan Reuter c-meld:
De Britsche consul-gm,*ra Oswald
White, heeft met Japanseh? autoriteiten
onderhandelingen geopend ter verkrijging
van een verzachting der beperkingen, die
opgc-tegu zijn aan de grenzen der Brit
sche concessie en waardoor de prijzen der
levensmiddek-n aanzienlijk zijn gestegen.
De besprekingen zouden een bevredigend
verloop hebben.
Opsporing van bestuurder van
een auto verzoekt.
Aan het gisteren verschenen buitenge
woon politieblad onlleenen wij:
De commissaris van politie te Zeist
verzoekt te worden bekend gemaakt
met den bestuurder van den auto, ge
kenmerkt H 13138, die verdacht wordt
op 27 Januari 1940 omstreeks 6.30
uur 's namiddags in Woudenberg, in
de omgering van het kruispunt bij
Qualre-Bras, lichtseinen vermoede
lijk ten dienste van de orienteering
van vreemde vliegtuigbestuurders
tc hebben gegeven. Bij het aantreffen
wordt verzocht den betreffenden auto
te onderzoeken of daarin materiaal
aanwezig is om lichtseinen te kun
nen geven.
Uit een ingesteld onderzoek is geble
ken, dat nummer met letter H 13138 is
opgegeven aan Ferdinandus Orelianus Mar-
tinus Fontenai, geb. 23 December 1878 te
Antwerpen, destijds wonende Aleidisstraat
81b te Rotterdam. Deze persoon, die van
Belgische nationaliteit is, is echter niet
meer woonachtig te Rotterdam, doch blijkt
op 29 Juni 1921 aldaar te zijn afgeschre
ven voor vertrek naar Esschen (B.)
Tevens wordt verzocht te worden be
kend gemaakt met de tegenwoordige woon-
of verblijfplaats van dien vreemdeling, die
mogelijk in een der vreetndelingenadmi-
nistratïes zou kunnen voorkomen. Het
moet niet onmogelijk worden geacht, dat
do betreffende auto, waarvan het signale
ment niet kan worden opgegeven, van
een valsch nummer is voorzien.
Commissie ingesteld.
Dow den minister van sociale zaken is
een commissie in het loven geroepen ter
bespreking van de voorzieningen, alsmede
voor hel houden vau geregeld contact op
het gebied van het kampwerk voor jeug
dige werkloozen. t
Ais voorzitter dezer commissie zal opt-
treden de heer Meyer de Vries, voor
noemd chef van de afdeeling cultureels
zorg en sociale jeugdzorg van het de
partement van sociale zaken.
Aan de bloembolienkw ewkers.
De minister van economische zaken
deelt ten vervolge op de beantwoording
van vragen van het (comm.) Tweede Ka
merlid', den heer Wijnkoop betreffende Irrt
verleenen van tuinbouw'teeltvergunniugcln.
en vergunningen voor het telen van zaai
zaad aan telers van bloembollen, die op
liun bloemhollenvergunning moeten bekrim
pen, thans mede, dat een regeling wordt
voorbereid, waarbij aan telers van bloem
bollen, die liun met dit product te betelen
oppervlakte met 50 pCt. hebben moeten,
verminderen, teeitvergimning voor bepaal
de tuinbouw- of landbouwgewassen zal
worden verleend. Bij de toewijzing der
vergunning zal rekening worden gehouden
met den aard van het bedrijf en de met
het oog op de voedselvoorziening meest
gewensclile teelten.
In de w eek van 8 lot en
met 13 Januari 1S40.
Op 13 Januari 1940 waren bij de orga
nen der openbare arbeidsbemiddeling inge
schreven 362.985 werkzoekenden (347.433
mannen en 15.547 vrouwen). Hiervan wa
ren 287.861 (277.128 mannen en 10.733
vrouwen) werkloos en waren 53.971 per
sonen door overheidshulp tewerkgesteld bij
cultuurtechnische en administratief daar
mede gelijkgestelde werken. Blijkbaar wa
ren er dus 16.153 personen al3 w<*-.zoe
kende ingeschreven, die in het vrije be
drijf werkten, doch ander werk zochten.
"Werkloosheidsverzekering,
In de week van 8 tol en met 13 Januari
1940 waren bij gesubsideerde vereenigingen
met wcrkloozenkas aangesloten, 593.303 per
sonen, waaronder 75.304 landarbeiders.
Van de 517.999 verzekerden buiten dc
landarbeiders was het werkloosheidspercen
tage 27.5 (in dc vorige verslagweek van 27
tot en met 30 December 1939 was dit per
centage 24.1).
Voor de 693.303 verzekerden, met inbe
grip van de landarbeiders, was het werk
loosheidspercentage 30.0 (vorige verslag
week 2G.5).
