Handel en industrie in oorlogstijd
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
Nieuwjaarerede van den Voorzitter van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken voor
de Beneden-Maas, den heer J. H. van Linden
van den Heuvell
De voor/Uier van de Kamer van Koop-
-handel en "-Fabrieken voor de Beneden-
Maas,' heeft in de gistermiddag gehouden
reigadering der Kamer in liet Handels
gebouw te Vlaardingen een Nieuwjaarsrede
gehouden, waaraan liet volgende is ont
leend
Gedurende de eerste acht maanden des
jaars ontwikkelde het bedrijfsleven zich
niet ongunstig, terwijl het ma 1 Septem
ber zeer scherpe tegenstellingen te zien
geeft. Die bedrijven, die regeeringsopdrach-
ten hadden uit te voeren of die te vol
doen hadden aan de groote vraag maar
goederen gedurende de eerste oorlogsmaan
den, boekten gunstige resultaten, maar zij,
die op export van productenof import
van grondstoffen zijn aangewezen, zagen
vaak vernietigd, wat met moeite en jaren-
langen arbeid was opgebouwd. Voor de
meeste zaken is het nog een zoeken en
tasten naar nieuwe wegen, waai bij de on
zekerheid over de houding der oorlog-
voeienden ten aanzien van het begrip
„contrabande" een overheerschende rol
speelt. - De gevaren der zee veroorzaken
hooge premies voor molest-risico, waar
door dus ook de goederen een prijsstijging
ondergaan. Zoowel door het optreden'' der
regeering, die zich hij de handhaving van
Nederlands onzijdigheid en onafhankelijk
heid en bij het nemen, van maatregelen op
economisch gebied, voor een zeer moei
lijke taak gesteld ziet, als door geconcen-
treerden inkoop van het, buitenland, komen
ernstige prijsstijgingen als in 1914 geluk
kig niet voor.
Industrie.
Bij den onzekeren economischen toe
stand heeft het weinig zin uitvoerige mede-
deelingen te doen over de verschillende
in ons district gevestigde bedrijven. In
het algemeen kan gezegd worden, dat de
metaalnijverheid wel van orders is voor
zien, maar dat het reparatiewede van don
scheepsbouw tot een minimum is terug-
geloopen. in de chemische nijverheid loe
pen de resultaten zeer uiteen; er zijn fa
brieken die opleving melden en ander©,
die tot stilstand gedoemd schijnen.
Brandersbedrijf.
Dé riiaatïeiefele d-eslaltaten van hef bram-
dersbeclrijf .'warén vrijwelgelijk aan die
van het jaar 1938. De afzet van moutwijn
ging vlot, ofschoon de omzet niet ver
meerderde. De prijs van den, moutwijn was
tot eind October f 16.en daarna f 17.
per H.L. De prijzen van granen gaven
slechts kleine schommelingen te zien.
Dc gistprijzen ondergingen geen veran
dering, terwijl de spoeiingprijzen ongeveer
gelijk waren aan 1938 d.w.z. een zomer-
prijs van fl.20 en een winterprijs van
f 1,40.
De productie van de branderi]on bedroeg
in 1939 23 273 H.L. tegen 23.602 H.L. in
1938
De uitvoer van gist bedroeg 5 675.000
KG. tegenover een import van 1.948.000
K G.
Distilleerderijen
In de bionenlandsche distilleerderijen
was de gang van zaken niet ongunstig te
noemen; het verbruik nam iets toe en
zij zagen hun omzetten dientengevolge iets
stijgen, hetgeen oök blijkt uit de vermeer
dering van de accijnsopbrengst met
f 2 581.358.of ongeveer 9' j pCt. Uiter
aard moet, naar sommigen meenen, de
grootere omzet -voor een deel toegeschre
ven worden aan de vrees voor prijsstij
gingen bij het intreden der bizondcre
omstandigheden, waardoor tal van belang
hebbenden zich voor eenigen tijd vooruit
hebben gedekt.
.Men blijft uitzien naar de aceijnsverla-
girrg maar de verwachtingen daaromtrent
kunnen in do huidige omstandigheden al
lerminst optimistisch zijn.
Wat de buitenlandsohe distilleerderijen
betreftvolgens dc uitvoerstatistiek ver
beterde de export iets en liep van 24.390
HL op,tot. 27 090 HL. in 1939, wat
een vermeerdering beteekent van 2700
H L. Ilct eigenaardige echter is, dat Schie
dam in deze verbetering niet gedeeld heeft,
want volgens ontvangen berichten werd
uit Schiedam minder geëxporteerd dan
het jaar tevoren. De distillateurs, die op
de Westkust van Afrika werken, zagen
liun afzet nog weer terugloopen, deze
bedroeg in:
1939 2610 IIL. ter waarde van f 170.000.
1938 3150 H.L. ter waarde van f 206.000.
1937 9360 H.L. ter w,-narde van f632.000.
De oorzaken die aan deze vermindering
ten grondslag liggen zijn wel allereerst
op handelspoli tiekterrein te zoeken. De
prijzen waartegen naar de Westkust werd1
geleverd lieten nog weinig winst toe. De
export naar Nederlandsch-Indie en de an
dere Nederlandsclie koloniën liep iets op;
ook Zuid-Amerikn, hoofdzakelijk Argenti
nië, nam wat meer af.
Na het intreden van den oorlogstoestand
in begin September was de uitvoer van
gedistilleerd slechts mogelijk indien dis
pensatie werd verleend van het afgekcra-
DER
DONDERDAG, 1 Febr. 1940, no. 22391.
J. H. van Linden van den IIcuvcll.
digde uitvoerverbod. Deze dispensatie werd
echter in den regel steeds en vrij vlot
verleend.
Hariugvisscherlj.'
Voor de haringvisscherij vva$-1939 aan
vankelijk alles behalve gunstig: de vangsten
waren tot September zeer schraal cn al
liepen de h aringprijzen daardoor op, de
vangsten waren te gering om van deze
betere prijzen te kunnen profited© i. Op
3 September keerde de gel eele vloot huis
waarts.
Na eenige weken gingen ér' stemmen
op om de visscherij te hervatten.
Eindelijk, op 14 October voeren twee
Vlaardingsche stoomloggers uit, spoedig
door meer schepen gevolgd. Men trof het
slecht met het weer; de voortdurende stor
men" vergrootten - niet wéinig het mijnen
gevaar. Gelukkig bleef de vloot echter voor
oorlogsrampen gespaard, terwijl overvloe
dige vangsten en bevredigende haringprij
zen het loon waren voor de, betoonde moed
en inspanning. Daar in October en Novem
ber slechts een deel der vloot in zee was,
mag niet verwacht worden, dat in dit korte
tijdsbestek het verlies van de opgelegde
schepen is goedgemaakt.
Aangevoerd werden door 235 onder Nc-
derlandsehe vlag varende schepen 296 623
kantjes tegen 727.748 kantjes in 1938. Bij
een" gemiddelden prijs over de ge lies le
teelt van f 16.64 maakt dit een brufo be
somming van f4.935.80O.
Haringhantkl.
De haringhandel begon het jaar met een
moeilijk te plaatsen voorraad van 1938 De
schrale vangsten en de belemmering van
den export, maakten 1939 voor den haring-
handel weinig loonend.
Scheepvaart.
Omtrent het scheepvaartverkeer in den
Nieuwen Waterweg kunnen de volgende
cijfers gegeven worden:
In percentages uitgedrukt deelde ons dis
trict in het verkeer van den Nieuwen
Waterweg voor:
1939- 6,19 pCt. van het aantal schepen
en 8.6 pCt der tonnage.
1938: 6.9 pCt. van het aantal schepen en
9.31 pCt. der tonnage.
Schiedam, Vlaardingen en Maassluis af
zonderlijk geven het volgende beeld:
Hel havenverkecr, uitgedrukt in tonnen
van 1000 K.G., bedroeg over de eerste 8
maanden van
19391938
Rot'erdam 48.722 379 48,604 524
Amsterdam 5.5 3 251 3073.517
Vlaardingen 4.120 360 4 386,668
Umuiden 1.014.872 - 964 273
Dordrecht 900.431 468.885
Vlissmgea 792.879 756142
Terneuzea 747.281 720080
Schiedam 299 391 341.101
Maassluis 27.855 93 301
Overige havens 9.183.539 8 926.600
lotaal
71.352.233 70 335.191
Door de belemmering van de scheepvaart
na 3 September is do toeneming in de
laatste 4 maanden slechts gering en zien
wij, dat het totale havenverkecr over het
geheele jaar bedraagt:
tons. tons.
1939 1938
Rotterdam 57.091.160 75033.370
Amsterdam 7.292.275 7 874.189
Vlaardingen 4.609.826 6 628.464
I.Tmiiiden 1.419.654 1537.050
Dordrecht 1.105.701 824.971
VTissingen 873.008 1.117.503
Terneuzen 1.058.52S 10S5.550
Schiedam 376.014 475.520
Maassluis 36.370 128.114
Overige havens 12.812.060 13 329,644
Totaal 86.674.596 108.034 375
Verkeer.
Hoe belangrijk verkeersvraagstukken in
den iegenwoordigea tijd zijn, bleek wel
uit ae vergaderingen van de Kamer, waar
de noodzakelijke verbreeding van den
Schiedamschedijk van Vlaardmgen Oost tot
Vijfsluizen een vast punt op de agenda
vórmen. Helaas Ondervindt het \erheer nog
altijd den last van dit smalle en gevaat
lijke weggedeelte; gelukkig is thans door
de goede z.orgen der gemeente Vlaardin
gen een verlichting, aangebracht, die door
alle weggebruikers wordt geroemd.
Ook de slagnatie veroorzaakt door den
spoorwegovergang nabij Vlaardingen Oost
hield de Kamer meermalen bezig.
Het werk van het bureau.
In 193'j had een verkiezing plaats voor
de Kamer waarbij alle aftredenden bij en
kele caiu'iaaatstelling werden herkozen.
De oorlog stempelt het secretariaat der
Kamer tot vraagbaak voor het bedrijfs
leven.
In ongeveer 1600 gei allen diende het
van i oorhehting.
Een belangrijke uitbreiding ondeigiiig het
gebied van de voorlicht.ng bij liet Uitbre
ken van den oorlog, toen allerlei crisis
maatregelen hoe \beilrijfslei en vaak voor
even zoovele puzzles zetten en de Kamer
bestormd werd mei verzoeken om inluidin-
-gen.
Handelsregister.
In het Handelsregister werden inge
schreven in
1939: 128 nieuwe zak'en, 1273 wijzigin
gen en 111 opheffingen.
1938: 175 nieuwe zaken, 1087 wijzi
gingen en 119 opheffingen.
Hel aantal verstrekte inlichtingen
uit liet Handelsregister bedroeg
in:
1939: 577 schriftelijke en 1731 monde
lmge.
1938 406 schriftelijke en 1721 monde
linge.
Hierbij zijn niet in aanmerking geno
men de schriftelijke informatie*, verstrekt
aan de Keuringsdiensten van Waren enz.,
wier aantal rond 2030 bedraagt.
het aantal faillissementen liep te
rug. hetgeen blijke inoge uit de volgende
ciders
1939 1938
Schiedam 11 19
Vlaardingen en Vl.-'Ambacht 2 6
Maassluis en Maasland „4 1
De Elanden 4 5- 7
22 33
Afgegeven werden 802 invoerver
gunningen, waarvoor aan consent-
geld een bedrag van f 1384,21 werd gc-
ineasseerd, tegen in 1938 920 met oen be
drag -f 1547,26.
Borgstellingsfonds.
in 1939 werden door het Borgstellings-
fonds afgehandeld 71 aanvragen, terwijl
in 22 gevallen onder borgstelling van het
fonds credielen werden verstrekt tot een
totaal bedrag van f 6 225, hetgeen het be
drag wajrvoor het fonds zich sedert zijn
oprichting garant heeft gesteld, deed stij
gen tot f 19 030.
Inzake do wet op het uitverkoopen en
opruimen werden 8 aanvragen behandeld.
3 betroffen een opruiming, 4 een uitver
koop, 1 een verlenging-uitverkoop.
Vestigingsw cf.
hn' aanzien van de uitvoering van de
Vestigingswet K1 e i li b e d r ij f
welke vee! werk medebrengt kunnen
nog de volgende cijfers worden genoemd:
De commissie uil de Kamer behandelde
in een 8-tal vergaderingen totaal 28 ver-
zeeken om vergunning tot vestiging van
een bedrijf. In 2 gevallen een slager en
een bakker werd do vergunning ge
weigerd In de overhlijVende 26 gevallen
weid de vergunning verleend; deze be
troffen: slagersbednjf 4 gevallen, brood
bakkers 7, broodverkoopers 6, schoenver-
koopers 1, schoenherstellers 1, kantoor
boekhandel 1, kruideniers 4, pochers 1
en bloemenverkoopors 1.
BINNEN!. AND
Spionnage aan den Moerdijk?
Militaire goederen gestolen. Ge
vecht om een karabijn.
In een buitengewoon politieblad is het
volgende bericht verschenen:
Do brigade-commandant der Koninklijke
Marechaussee te Moerdijk maakt bekend,
dat in den avond van 27 Januari te Moer
dijk, gemeente Klundert, eenige militaire
uitrustingsstukken werden ontvreemd uit
een schoolgebouw, waarin militairen gele
gerd zgn.
De diefstal werd ontdekt, doordal een
militair-chauffeur dienzelfden avond om.
streeks kwart over elf op den ïijksweg
van Breda naar Moerdijk een burger, in
het bezit van een karabijn, in een perso
nen auto zag stappen.
De soldaat vertrouwde dit niet en toen hij
den burger naar de herkomst van de kara
bijn vroeg en daarbij die karabijn aan den
burger wilde ontnemen, ontstond tusschen
beide personair een gevecht.
Tijdens dit gevecht werd de kleeding
«fee -
Jong-Nederland liet zich niet onbetuigd oj> den tweeden verjaardag va*
Prinses Beatrix en kwam bij een politieagent voor het paleis Noordeinde
in Der. Haag inTormeeren, ol het geoorloofd was de felicitatie-registers te
leek enen.
De directie der Nederlandsche Spoor wegen heeft aan Prinses Beatrix ter
gelegenheid van haar tweeden verjaardag een reproductie op 1/20 van de
ware grootte, aangeboden van den eersten trein, die honderd jaar geleden
in Nederland liep. met bijbeiiooreude spoerbaan, stations en beveiligingen.
Het geheel werd gemaakt door het personeel in de werkplaatsen Tilburg
Utrecht der Ned. Spoorwegen.
Een verlfahriek te. Huizen is gisteren door een Tellen brand geheel ver-
i woest- Tijdens het blussehingswerk.
van den soldaat tweemaal met een mes
doorstoken. De soldaat wist aan den burger
de karabijn te ontrukken.
In den auto was nog een tweede (burger)
persoon gezeten, die tijdens het gevecht
zou hebben gercepen: „Kom Dirk, liet is
mis aan de Moerdijk".
Deze persoon (van wien nader signale
ment ontbreekt) sprak het Limburgsch dia
lect, evenals zijn metgezel.
Na deze geweldpleging wisten de bur
gers in hun auto te ontkomen en reden
zij weg in de richting Breda.
Na het gebeurde werd door politieperso
neel op gemeld weggedeelte nog gevonden-
een militair gasmasker, een militaire over
jas en een paar rubberlaarzen.
Blij onderzoek bleken deze goederen tc
zijn ontvreemd uit voormeld schoolgebouw.
Het signalement van den burger,
waarmede de soldaat hangemeen werd,
is als volgt: lang 1.80 a 1.85 M„ mager
uiterlijk, leeftijd ongeveer 33 jaar, ge
kleed met lederen jekker en een pet
scheef op het hoofd.
Het signalement van den auto luidt
als volgt: donkerkleurige Chevrolet,
vermoedelijk van het jaar 1933'34,
vier-persoons, vier.deurs, stuur links,
voorzien van het kenteeken P 4408.
Intussclien is komen vast te staan, dat
van dit nummer valschelijk nerd gebruik
gemaakt.
De brigade-commandant voornoemd, ver,
zoekt opsporing, aanhouding en voorge
leiding ran dc onbekende dadeis.
v 4- -t
a n J
i -v VJ#'
♦a1**
- W-«*v,.4s;
'f'
.5.1
v xV *.«- v i w
