Msjnhardtjes
I
lil
Een „Unvollendete" Elfstedentocht
NI MEELFABRIEK I. IIEM1I
Zoetwatervischstand ernstig
bedreigd.
Duizenden ponden visch zijn reeds gestorven.
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
Maar toch het Elfstedenkruis verdiendDoor
gierende wind, over slecht ijs en sneeuw-
hoopen zoekt de Elfstedenrijder zijn weg
n.v Technische Handelmaatschappij
Hsojstf.85/81 t.v.lz.v.dEFa.SMilaan Selmdsra
MACHINEFABRIEK A. FONTIJNE
Laschreparaties - Autogeen- en Eiectrisch
1
KORTE PREDIKATIE
i.
Di. J. A G. van der eei, leeiaar
aan liet gymnasium, thans als reseivc-
le luitenant getnobiiseeid, heelt
mot vijf man van zijn afdeeiing deel
genomen aan den Elfstedentocht. Het
doet ons genoegen al is het dan
■nat laat een verslag ran dien
tocht, geschreven door dr. Van der
Veer, te kunnen plaatsen.
De Elfsteden-koorts, in latenten vorm
steeds aanwezig, had me de laatste weken
weer stevig te pakken en steeg hij de
daling der ternpeiatuur (vergeve deze con
tradictio in terinins). Maar lot eind Ja-
nuau hact deze meikwaardigc koorts mets
anders opgeleverd dan ©en veigecfsehe reis
naar Leeuwarden en teleurste ling vanwege
dooi of overvloedige sneeuw. Op du Ja
nuari echter zou de tocht dan toch wer
kelijk plaats vinden! Dus togen we met
zijn ze\ enen, 1 wedstrijdrijder en 6 locht-
rijders, Maandagmiddag in een overvollen
trein, naar echter alleen maar over schaat
senrijden gesproken werd, naar de Fne
sche hoofdstad, waar eveneens het schaat
senrijden het onderwerp van de gesprek
ken vormde. We voorzagen ons van kaar
ten in de „Beius" en gingen vroeg naar
bed. Van slapen kwam niet zoo heel veel:
de heele nacht arriveerden nog late rijders,
die ons uit de toch al mei vasten riaap
wokten.
Het vertrek.
Om half vier reveille; hel aankleed en
orderde bijna een uur om me in een
gewatteerd dubbel stel ondergoed en kran
ten te huhen. Zoo s.ouden wek dan 0111
half vijl met de reserve-schaatsen op don
rug, het gezicht vol vaseline en een pond
suikerklontjes in den zak, op straat in
den snijdenden wind.
Leeuwarden is reeds ontwaakt, oieial
reppen zich schaduwen naar de „Beius",
waar wij, zes tochlnjdere, ons moeien mei
der,. Op de meest fantastische wijze blijken
de lijders uitgcdoscliS. „Hollanders" in Zwil-
seische skicostuums met „Adieunaast
stoere Fuczcn, met de Inoek in de sokken
gedopt, op gymnastiekschoenen, veel mi
litairen, vaak alleen maar 1c herkennen
aan hun puflees of veldmuts. Na een koit
aanmoed.g ngsspeechje van den lr er King
ma worden wc „losgelat n'Naar deSclien
keschans. de schaatsen onder en 0111 5.43
-starten we, tezamen met een 1300 andeie
tociilrijdrrs, voor den groolen io.Jit. Door
een dubbele haag toeschouwers, spjokarh
tig verlicht door Jantaarns, glijden, we_
voort; aatimoc'digirigslcreren' wèeridiffken,
we voelen ons al lield zonder iels ge
presteerd te hebben. En een nog Uot-
scher gevoel krijgen we bij de ontdek
king, dat de anders zoo ongenaakbare
spoorbrug voor do njlers is opengediaaid1
Een donkere slaag.
Als een lange, donkcie slang leekent de
baan. zich af in de witte sneeuw, en daar
op beweegt zich een lange, donkere slang
van rijders. Schimmen flitsen ons voorbij
en wij snellen anderen voorbij. Het ijs is
keihard en glad, met scheuren; nu en
dan weerklinkt een doffe smak van een
rijder (ook ondergeteekende), die in een
niet geziene spleet valt.
Met den wnnd sclium achter, gaat het
snel op Sneek aan; bij de bruggen staan
de omwonenden ons toe te roepen: „Op
passen, bobbe's!" of: „Hier links houden!"
Een paar „keien" op Noorache schaatsen
vliegen ons oorbij, maar even flater, op
I l t__ rth 4 .1 ,1 .vr, t,n ia rl Ivllllri*
een klein stukje lechl 111 den wind, blijkt
het, dat wij op onze Fnesche „doorloopers"
steviger staan en helei vooiuit komen.
Sneek.
Bij zevenen: Sneek1 „Afbinden?" „Neen
is het antwooid. Wat bhjkt? Langs de
straat is een kunstijsbaan gespoten
En daar ongewoon schouwspel en al
leen mogelijk m Friesland, ghjden de ruim
duizend rijders door de Snaeker straten
m het halfduister. Bij een loopplankje,
dat ons weer op het „echte" ijs brengt,
staan dames, die den rijders Fnesche bal
letjes m den mond steken. Precies zeven
uur passeeren we de controle 111 een
gaiage staan lange tafels, waai ach ter de
notabele dames en lieeren van Sneek (zoo
de menschen, die lid zijn van mobilisalie-
connté's en Roode Knus-commissies), met
grooten ijver kaaiden afstempelen en aan
komst iijcien notoeren.
i'
SCHIEDAM
VEG1SOL" GE.ASZIJDE
isoiatieachtrten
VEREEN GLASFABRIEKEN
SCHIEDAM
Fabriek van KURKEN - KURKENBONDELS
V1SSCHER IJ KURKEN
Fa. WED. A. VOGELEZANG
Korte Achterweg 13-15
Tel. 68872
Het er bod om te zwemmen, dat de foto
graaf in de nabijheid van Huizen aan
trof, w as rijkelijk overbodig in deze dagen
Mies gaat snel in zijn werk; de „Water- van onvervalschte winlerschc temperatuur.
poort" onderdoor en dan doemt in de
schemering DU al op. Sneek-IJlst: scbaataetl begimie!l stomp
rir i l'"1 a C',1Ul1 ^'lS 1'00r n te worden, maar vóór den wind is dat niet
Llfsteaeimjc er. j Vlak voor mij ploft een 111a roos
Na de controle komt eerst een stukje ri
neei, mjJig slingert hij den stok, waaraan
mot den scherpen wind sohuiti tegen, we -
iti de marinemannen rijden, rn de sneeuw,
„leggen op", d.w.z. we gaan achter el-
Vanaf heden uit voorraad leverbaar:
LASCH-TRANSFORMATOREN
Modern ingericht reparatiebedrijf
Boterstraat 28-32. Schiedam. Tel. 69400 (2 lijnen)
KIPS Co.
TELEFOON 68190 - SCHIEDAM
HOOFDSTRAAT 39 - Tel. 68484-68251
TARWEBLOEM
TARWEMEEL
TARWEAFVALLEN
Het landschap wordt vlakker, zelf- zien
we geen ho.oin of slruik meer, alleen maar
kaar rijden en gezessenlijk gaat het tegen
den wind in. Dat saai goed, we passeeren
sneeuw; vermoedelijk rijden wo op een
al een paar wedstrijdn ders, die toch een 1 1 ui 1
1 j j meer, in dit geval de Fluiesea, en even la-
half nul eeider vertrokken znn ,r n 1 1
J j ter de Morr.i Op het eind daan an komt
Het Sloleruicer. cen s^1.0,0tn welstrij Jr.,ders oxs leje.noet,
Het is inmiddels licht geworden, de zou (j]0 g ivoren al gehad hebber. Een brug:
doet pogingen door de dikke lucht heen yrQ worden op een slee geduwd en
te hoi en, de wind neemt toe, maar geluk- pjaj j,ggelld worden we onder gejuich door
k'Si_ °P ',e' Sloiermeer hebben we hem de ggpoiojjeugd er ender doorgetrokken,
°1)/IJ Voor den wind gaat het op Stavoren aan,
Dat vonden we toen nog gelukkig. Ver- uaar ue om j!a|f tien arriveeien. (Iet
dei op zou de ervaring ons we, anders i n,j!dre]lJsLe stukj dc 63 kjn van Leeuwar-
'eeren 1 'den tol Stavoren hebben wo m 3 3'4 uur
Dal het ovengens het Slolermeer is, nf„Pie„fj
kunnen we niet zien, alles is sneeuw en jn sta-voren.
nog eens sneeuw, de baan wordt door den'. Oorspronkelijk waren we van plan té
dwarsslaanden wind oudeigesloven, maar Stavorcn eea half uur te rusten We zijn
we kunnen er nog goed doorkomen. Al- teu glotte een half uur in St;uoleu
leen passeeren is onmogelijk, zoodat we geueesj) maar van rusten is niets gekomen,
ons tempo moeten ei minderen. Op hel jje|. ca^ j(UperuSj vvaar ('e controle plaats
taaiste stukje krijgen we Ivveenchtmgs- vond> „as nl slarapAol) draig en
volkeer' de rijders d.e Sloten a ge- geschreeuw waren de voornaamsle impres
had hebben, moeten het/elfde stukje terug, s-es
en dit geeft nogal moeilijkheden Maar het Hangende tussehea eeu paar andere rij-
Af .om ai^passaMenivre.een.^ dronken we bekers choco-
Jwarsgespannen dundoek met „Hulde aan la(lcmelk) {ens!otte kwJ; ;k m d& woorl.
1z!«-» /TAflonL-nAr«f 1 n.Cir rin -.
F. Wïnckcl is gi,teren in verband met de uitzending van ean Ne-
(ttordt vcrvt/Cfd).
trokken, om v andaar naar Finland te gaan. Even voor het vertrek van Schiphol.
de EJfstedenrijders gellatikeerd door de ^an (]en herberg er terecht, -uaar derlaudschc Itowïc Kruis-amhulance naar Finland, per K.L.M. naar Siockho-Im ver-
Fnesche vlag. We zijn 111 Sloten, lm 2\2 yk tenminste op de tafel even kon zit en.
uur hebben we 42 K.M. afgelegd en dat gjecj,ks weinig verkwikt bonden we weer
stemt ons voor het oogenbhk tevreden. op> en im ging het achter elkaar weer
t asterlaml in. te^en den wind in naar de Morra terug.
De conti oio is minder gunstig langs De ,óór dea vvind koraeide rijders be-
een kippenloopplankje hijschen we ons het zorgden ons veel last, 11a ©enige kilometers
propvolle café in tien minuten kost ons g!ng het ünks ar> |laar het Noordeu toe
deze vertoonmg. Maar dan gaat het vóór Z0(xlat „e tegelljkerüfd van Legmwiad eri
deu wind het Gaasterland in. De omgeving );tegenrijderS" verlost' waren,
verandert: we rijden nu door IxRsclien,
waar de wind doorheen giert.
ze heeten:
de ideale pijn-, kou- en griep-verdrijvers.
Twaalf stuks 50 cent. Twee stuks 10 cent.
Zijn met rond, maar hartvormig van model.
We stuiven Balk binnen, vvaar „de jeugd
van acht tot tachtig jaar" staat opgestelcll
en de landsverdedigers toejuicht. Even
stop: een wak, gevormd' door het warme
water van een zuivelfabriek, moet omzeild!
Mei m»n ca macht werkten hulpploegen, om den ingesneeuwden (rein bij Oesihuizen
nit zijr he 11 arde pnsitie le bevrijden.
In kringen van de zoetwatervisscherij
heerschen op dit oogenblik zeer som
bere vooruitzichten ten aanzien van
den visdistand. Duizenden en nog
eens duizenden ponden viscli zijn in
de reeds wekenlang toegevroren ka
nalen en slooten verloren gegaan en
hoe langer de vorst nog zal aanhou
den, hoe grooter dit verlies zal vvoi-
den. De enorme sneeuwval 111 einde
December en in Januari heeft de
grootste sterfte veroorzaakt.
Alleen een ijskorst op het water is zoo
erg nog niet. Altijd zijn er dan nog wel
scheuren en barsten, vooral aan de kan
ten, wnaidoor toevoer van versche lucht
mogelijk blijft Bovendien blijft het water
iu beweging en is er dus zuurstofontvvik-
keling Maai zooiha het ijs op zijn beuil
wordt bedekt met een dikke sneeuw laag,
worden de sclieuien en barsten verstopt,
terwijl ook het water niet meer m hew©
ging komt. Dan is elke toevoer van ver
sche lucht onmogelijk geworden en wan
neer deze toestand lang aanhoudt, staat
do zich onder hel ijs bevindende visch een
verstikkingsdood te wachten..Een dergelijke
toestand zoo weid' ons van deskundige
zijde medegedeeld is er op dit oogen
blik.
Hoe groot dc v isclisterfle is, valt bij be
nadering niet te zeggen. Dat kan eerst wor
den vastgesteld', wanneer hot weer zal
gaan dooien, liet ijs uit de kanalen en
slooten zal zijn verdwenen en de boezem
gemalen weer zullen werken, waardoor de
gestorven visdi, die op den bodom ligt,
door de beweging van het water naar
boven zal komen.
met alleen door gebrek aan zuurstof,
maar ook door gebrek aan water zijn
honderdduizend visschen verloren gegaan.
Want in vele ondiepe slooten ligt liet ijs
reeds dagenlang op den bodem. Er is al
thans voor de bewegingsvrijheid' van de
viscli een te kleine waterkolom, overgeble
ven.
De toestand van de zoetwatervisscherij
die de laatste jaren toch al reeds verre
van rooskleurig was, ziet er voor de toe
komst dus nog somberder uit. De afzet
111 hel binnenland is altijd slecht geweest
en ook de afzet in het buitenland gaat
den laatsten lijd met seeds grooter wor
dende moeilijkheden gepaard, in het bizon-
dpr na het uitbreken van den oorlog Nog
sombeider woidf straks de toestand, wan-
peer ook de issehenj zelve moeiiijkhei en
zal verooizakea, doordat er geen visch
is en een situate ontstaat, waatbij de
maag het aanbod overtreft. Dal een situ-
xtie ontstaat, waaibij de vraag het aanbod
overtreft Dat cen degelijke toes and zich haar zoon weer te vinden, dien zij dan,
Vrouwenkerk.
Men ziet in ons land, dat in de ker
ken thans vrij algemeen vrouwen de meer
derheid vormen. Men kan trachten dit psy
chologisch te verklaren, dan weet men hoe
het komt. Het is altijd aangenaam ie weten
hoe iets komt. Men kan het echter ook
zoo zeggen.: Wanneer het geloof uit een
volk weg-ebt, dan zijn het de vrouwe»
die het tijdens de ebbe vasthouden. Eu
wee een volk, waarin zelfs de vrouwen
het laten glippen.
Er is in den Bijbel 'n roerend- beeld
van de vrouw die het bewaarde. Men lez-g
het aangrijpende hoofdstuk 5 nit Daniël.
Een orgie aan het' hof te BabeL Da
elite der natie, alle rijksgrooten, samen met
het uitgelezen vrouwelijk schoon, zich be
drinkend uit heil ge bokalen. Plotse'ing
het vreemde schrift aan den wand: Meuê,
Tekêl. Perês. De koning slaart van schrik
bijna ontnuchterd, met roode oogeii naar
dit geheimzinnige Geen wijsheid die liet
uitleggen kan. lief feest is stuk Daa
treedt de stille, grijze koningin-mo der d ze
onheddermg binnen. Door het vuil waadt
zij naar liaar zoon. Hoeveie moeders
waadden door bot vuil om haar verdwaal
den zoon te vinden. Zij ziet langs de
dronken benden heen en tracht in dit wrak
dezen zomer zat oordoen, ook al in ver
band mol de yoedselvooi/iening, moet niet
onmogelijk worden geacht
Hot besfaan van de cnca 3000 zelfstan
dige zoetwaleivisschers, do wij in ons
land teilen, wordt dan ook nog ernstiger
geval is.
Ten aanzien van den tijd, dat de visch-
slatul zich zal herstellen, zijn geen voor
spellingen mogelijk In ieder geval duurt
het wol eenigo jaren. Komen er achier
elkaar enkele zachte winters dan zal die
tijd uiteiaard koitcr zijn.
Hot leger van de honderd duizenden
sportvisschers zal dezen zomer do gevol
gen van den strengen vorst eveneens on
dervinden. Ook hun vangsten zullen slecht
zijn. Voorts zullen de eigenaren van visch-
waters de eerstvolgende jaren liun visch-
pachtbesoramingen aanmerkelijk zien dalen,
terwijl ook de aanverwante bedrijven, visch-
tuig- en vischhandél, den weerslag zullen
ondervinden
op do tecdcre manier van wijze vrouwen,
herinnert aan zijn vader, die iaat in rijn
hoogmoedige leven door God gegyejven weid
je weet tcrii wol, jongen, hoe hel mei 0
vader is gegaan, die de Kerk (Daniel)
rond en lief kreeg loei hij de zinneloosheid
van het zelfzuchtige leven had geproefd?
Laat de Kerk hef ook jou zeggen. Hoe-
vele. moedors hebben haar zoon in denl
poel herinnerd aan de Kerk van hun va
der. Het heeft niet altijd gehaa'. Het sch ex
althans niet altijd te ba'en. Maar wat we
ten wij van de kracht van liet gebod. IIoil
een volk, waarin moeders zijn 0111 ie bidden'
voor haar kinderen. F.
DER
ZATERDAG 3 Februari 1910. No. 22393.
