Een „Unvollendete" Elfstedentocht
t,
mmm
BLAD
SCHHEDAMSCHE COURANT
De ellende begint bij HindeloopenDrie
vijanden: tegenwind, slecht ijs en sneeuw.
Via de Grauwe Kat en Arum naar Har-
lingen. De Friezen zijn rijdersHet laatste
eindper autobus
Gemengd Nieuws
Onder lading steenkool bedolven
Sport
Skisport
Wedstrijden op den Donderherg
Meisje vermist
en weer terecht!
Brand onder spoorwegviaduct
y
Brutale inbraak in juwelierszaak
Felle brand verwoest café
Weer een aardbeving in Turkije
Ameland in zijn isolement
ii*
(Slot).
Het begin «Ier ellende.
Hindeloopen kwam al gauw in het zicht,
maar daarmee was de voorspoed teneinde.
,,Van Alkmaar begint de victorie", is het
parool van den tachtig] arigen oorlog,
maar „van Hindeloopen de ellende" is
het wachtwoord van de Elfstedentocht 1940
Waars oor moesten de rijders hier tegen
den hoogen Zuiderzeedijk opklauteren om
zich door 'n nauwe toegang in *n eivol bad
paviljoen te dringen en daar de hegeerde
stempel te bemachtigen? Op scliaatsen een.
steile kïppenlooptrap op te klauteren valt
niet mee. De chocoladereep, uitgedeeld
door twee dames in Hindeloopercostuum,
was slechts een kleine figuurlijke pleister
op de wonde.
Een echte pleister had ik ock noodig,
om n.l. het glas in mijn stukgestootea
bril te repareeren. Dit alles ivas nog slechts
een voorproefje. Wel was de intocht in
het dorpje Hindeloopen zelfs machtig in
teressant, de Hindeloopers toonden be
langstelling genoeg en moedigden en juich
ten ons toe (de Franschman, die deze
stadjes aan de Zuiderzee „les villes m'or-
tes" genoemd heeft, heeft zeker nooit een
Elfstedentocht bijgewoond), maar daarna
kwam het! Decimeterbreede scheuren vorm
den wel fraaie figuren in het ijs, maar
bezorgden ons veel last, de felle wind
joeg ons of pal in het gezicht, of we had
den hem schuin tegen; het ijs keihard,
waarop onze schaatsen vaak „uitgleden".
Veerrijder Giesinfe.
Maar eendracht maakt macht; met zijn
zessen „opgelegd" worstelden we ons er
tegen in, meter na meter moest veroverd
worden, maar hier bleken de capaciteiten
van onzen voorrijder Giesink. Deze Fries
uit Menaldum, in ons militaire verband'
■ook al vóórrijder, maar dan op het voorste
paard van een vierspan, bleek ook op de
schaats een enorm vóórrijder.
Passeeren was vrijwel ondoenlijk, daar
voor was de baan te smal. Maar aan alles
bomt een eind en ook hieraan: om kwart
voor twaalf strompelden we alweer 'de
kippenloopbrug van Workum op.
Geen rust, eenige koppen -chocolade,
verder.
Drie vijanden.
Weer hetzelfde recept, maar nu kregen
onze vijanden: tegenwind' en slecht ijs
hun geweldigen bondgenoot: de sneeuw.
Hadden we op het Slotermeer de zijwind'
nog een betrekkelijke zegen gevonden, hier
bleek zijn verraderlijke kracht.
De betrekkelijk smalle baan was n.l
onder gestoven, zoodat we „klauwend" op
de schaats er doorheen moesten waden.
Aan vallen geen gebrek, om de beurt tui
melden we in de sneeuw; hier en daar
werkte een baanveger uit alle macht, maar
het mocht niet baten. Een stukje met
feUen tegenwind beschouwden we tenslotte
als een zegen: daar was de baan tenmin
ste schoongeveegd. In Parrega en Tjerk-
werd was tenminste een schoon baantje,
maar dn waren slechts korte verademin-
gen.
Bolsward.
Viji kwartier deden we over de 13 K.M.
tot Bolsward, waar we doodmoe op stoe
len neerzegen. Maar nu konden we ten
minste werkelijk rusten: hier was het niet
zoo vol. Een halt uur liggen met de boe
nen omhoog, veel warme ranja en sui
kerklontjes, en ruim half twee startten
we naar Harlingen. Tot achter Hiehtum
lag er weer sneeuw, zoodat moed en kracht
ons in de schoenen zonken. Maar toen
werd het beter. De wind was iets omge-
loopen naar het Z.O., zoodat we hem
vrijwel achter hadden en voort stoven we
weer. Slecht ijs was nu geen bezwaar,
evenmin de scheuren. Dorpen met begrijpe
lijke namen als Grauwe Kat en onbegrijpe
lijke, echt Friesche, als Arum en Kins-
werd, passeerden we op ons dooie gemak,
tenminste vergeleken met onze worstelin
gen van een paar uur geleden.
- „Nog 80 K.M."'!
Tien voor, drie waren we in Harlingen,
waar' banken klaar stonden om eens ge
makkelijk de schaatsen to kunnen afbin
den ennu moesten we een tien minuten
loopen naar het café der controle. Zoo'n
wandelingetje was heelemaai geen onaan
gename afwisseling. Met de aanmoediging
van den controleur: „Nog 80 K.M.", bon
den wc om ruim drie uur op en nu kwam
een zwaar stukje met feilen tegenwind en
srheurenijs met talrijke„kinderhoofdjes*"
(u, weet wel, die heerlijke bobbels bevroren
-n'eeüw), "die onze keis op een geduchte
p'roeistelden.
- Heefc Pieten, maar...
V. e i:remden de ruggen, pakten elkaar
stevig vast, zetten ons schrap, kris, kras,
kriskrasten dé schaatsen monotoon over
bet keiharde ijs, de wind striemde onze
gezichten en verkleumde de handen. De
haag van rijders was reeds lang opgelost
in heel kleine groepjes en eenlingen. Vele
wedstrijdrijders (deze mogen niet „opge
legd" rijden) die hier eenzaam tegen den
wind in worstelden, reden we voorbij en
langzamerhand vonden we onszelf lieele
Piefen. Maar dan: kris, kras, kris, kras
achter ons, we keken opzij en daar komt
een echte Fries, do broekspijpen in twee
paar sokken gestoken, daaronder direct
de klapperende schaatsen gebonden, een
ijsmuts op het hoofd en aldus uitgerust
rent hij in zijn eentje tegen den wind in
ons voorbij. Dat zijn nog eens rijders!
Friesland mag dan geen wereldrecord
houders op de schaats opleveren, per-
eentagegewijs woont daar verreweg het
grootste aantal goede rijders. Dat leert
zoo'n tocht door ,,'t Heitelöji" wel.
Franeker.
Om even over vieren bereikten we Fra-
nekcr, waar de halve bevolking op de ijs
baan verzameld was en ons een hartelijke
ontvangst ten deel liet vallen. Een half
uur rust maten we onszelf toe. We leg
den de beenen weer hoog, dit keer op
het biljart, in het niet zoo heel volle cafe,
dTonken weer onmetelijk veel en om half
vijl weer verder, door oen haag van hon
derden toeschouwers, die ons „het goeie"
tewven sekten.
Het langste traject Franeker-Dokkum (45
k.m.l begonnen we vol goeden moed en
het ging aanvankelijk ook heel goed, al
striemde de felle tegenwind ons in al zijn
kracht. Het werd weer donker, dat is nu
eenmaal het lot van den tocktrijder: hij
vertrekt in donker en arriveert (of niet) in
donker. Bij de* bruggen was het ijs vaak
bizonder slecht en pijnigde onze enkels
en voetzolen, maar eendrachtig bereikten
we Berlikum. Voort, het duister ia, de
zaklantaarns bewezen hun goede diensten
op de steeds smaller wordende haan; een
bang voorgevoelen bekruipt ons en dit
blijkt maar al te juist: de sneeuw heeft de
baan totaal bedolven.
Krijgsraad.
Bij Wier geeft een lieele groep wedstrijd
rijders op, maar wij zijn besloten door te
zetten. „Onberijdbaar" klinkt het ons daar
tegemoet. „Ophouden? Dat nooit"! is ons
antwoord, en half rijdende, half „klauwen
de" gaat het verder. Maar steeds hooger
wordt de sneeuw, steeds minder zichtbaar
de baan, steeds feller de wind. We halen
een aantal rijders in, en midden ergens
in de Siberische Friesche sneeuwveldei
houden we krijgsraad. We binden af en
waden en strompelen over het weiland.
Een lange donkere streep teekent zich
plotseling voor ons af, „de baan" juicht
onze voorman en meteen stond hij er
op. Maar klots, klots, hij waadt door het
water, dat hier blijkbaar op het ijs is ge
komen, aan de kanten brokkelt het af. We
trekken onzen tochtgenoot eraf en gaan
verder, op een rood licht aan, dat heel wat
verder ligt dan we oorspronkelijk dachten.
Het lichtje van 'Vrouw-
buurstermokn.
Het blijkt het lichtje van een kroegje in
Vrouwbuurstermolen te zijn. Het is propvol
schaatsenrijders. Ruim zes uur is het. Wat
nu? Opgeven? Na 160 K.M. rijden? Daar
komt een telefonisch bericht van Leeuwar
den: Omdat de baan verder totaal dient
ligt, worden zij, die Vrouwbuurstermolen
gehaald hebben, beschouwt! als de tocht
volbracht te hebben. Een luid gejuich stijgt
op. Het kruis van de Elfstedentocht is ver
diend 1 Wat beteekent nu nog ll/z_
wachten op een bus, die ons om ruim 8
uur in Leeuwarden afzette, zoodat we onze
startkaarten in de „Beurs" konden afle
veren?
Zoo eindigde deze „unvollendete" Elf
stedentocht, met als tastbaar resultaat: een
Elfstedenkxuis, «en bepleisterde bril, een
dorst, die me 2 dagen lang heeft gekweld
en die ik tevergeefs met thee en Schie-
damsche dranken trachtte te lesschen, maar
met als voornaamste resultaat, het tevre
den gevoel, dat ik met 5 strijdmakkers, met
wie ik sinds eind Augustus dag in, dag'
uit voor de volvoering van eenzelfde taak
gesteld ben, dezen tocht gemaakt heb.
Hilversum, 2 Februari 1940.
Dr. J. A. G. VAN DER VEER.
DER
MAANDAG 5 Febr. 1940. No. 22394.
Noodlottig belrijfsongcluk tr
Nijmegen.
Zaterdagmiddag is de 40 jarige Ariaans,
employé aan de gemeentelijke cler.lrieiteits-
werkon te Nijmegen op noodlottige wijze
om het leven gekomen.
De man assisteerde bij hel bunkeren
van steenkool. De inlaat van den sloit-
koker bleek verstopt te zijn door een laag
sneeuwijs. A. trachtte deze laag door to
steken en slaagde hierin ook indeidaad,
doch verloor daarbij het evenwicht en viel
in den veertien meter diepen koker.
Niemand had het ongeval opgemeikt en
zoo kon het gebeuren, dat de kraandrijver
zijn grijper boven den koker ledigde en
bleef ledigen. Ariaans werd op deze wijze
onder veertig ton steenkolen bedolven.
Toen men hem miste ging men op on
derzoek uit. Ten slotte vond men het lijk
van het slachtoffer in den koker.
Hij laat een vrouw met twee kinderen
achter.
Kuwe tiuici [Pp; D i"r| I
Ruwe Handen URvL
tèuwe Lippen
Doos 30 cent
Dij Apotheek en Drown
I in ons blad van Zaterdag j.l.
Jan Boen wint de 5 K.M.
De Nederlandsche skivereeniging organi
seerde gistermiddag op het landgoed „Dart-
heicie" van den heer J. Smit, op den Don
derherg bij Leersum, wedstrijden, waaraan
meer dan tachtig loopers deelnamen. Voor
de slalom was een baan van 200 meter
uitgezet, met een hoogteverschil van 40
meter. Bij den.afstandswedstrijd over 5000
meter waren de tijden minder goed dan
de vorige week, omdat de sneeuw zeer
glad was geworden door den dooi, waar
door hel stijgen zeer langzaam kon ge
schieden.
Jan Boon werd ditmaal bij de heeren win-,
naar in 25 min. 15 sea met meer dan 1
mjnuut voorsprong op den Hilversummer
Deyters.
Bij de dames won Reina Pais uit Hil
versum in een tijd, welke, de omstandig
heden in aanmerking genomen, »eker niet
slecht mag worden genoemd.
Zij was meteen in haar nieuwe
betrekking gebleven.
De Haarlemsche pclitie is Zaterdag in
actie geweest om ©en meisje op te sporen,
dat, naar men vreesde, op soortgelijke wijze
als lohafma de Xigtere te Amsterdam zou
zijn ontvoerd.
tiet meisje, de 18-jarig© Maria H. had
geschreven op een advertentie in een der
plaatselijke bladen, waarin een typiste
werd gevraagd. Zaterdagochtend vervoegde
zich bij de de ouderlijke woning een lieer,
dio met een taxi was gekomen en ver
klaarde de steller van de advertentie te
zijn. Hij verzocht het meisje met hem
mee te gaan om proefwerk te maken.
Daar den heer een gunstigen indruk
maakte, gaf Maria terstond gevolg aan
dit verzoek en reed met hem in de taxi
weg.
De ouders waren aanvankelijk verheugd,
dat hun dochter waarschijnlijk een goede
betrekking zou krijgen, maar toen het
meisje tegen etenstijd nog niet terug was,
werden zij ongerust en waarschuwden zij
de pc-litie. Deze stelde onmiddellijk een
uitgebreid onderzoek in. Per politie om
roep werd een extra bericht inzake de
verdwijning, met het sgnalemont van het
meisje verspreid. De omliggende gemeen
ten werden van het gebeurde in kennis
gesteld. Eenige rechercheurs gingen per
auto naar Amsterdam, omdat de ouders
.meenden gezien te hebben, dat de taxi
uit de hoofdstad afkomstig was.
en andere rechercheur begaf zich naai
de woning van de ouders om nog, enkele
bizon Vrheden over het meisje te 'vragen.
En terwijl hij nog met de moeder, die
uiteraard totaal overstuur was, stond te
praten, ging de deur open en kwam Ma-
rietje gezond en wel de kamer binnen!
He* bleek, dat de heer, die haar had
gehaald, een letterkundige uit Heemstede
is, d:e haar na eenig proefwerk maar me
teen aan den arbeid had gezet om het
manuscript van zijn nieuwe werk over te
tikken. Er was blijkbaar veel haast bij
en Marie -was bij den schrijver en diens
vrouw blijven eten en had daarna haar
werk nog ©enigen tijd voortgezet, met het
gevolg dat zij pas om acht uur thuis
kwam.
Zij toonde zich zeer verbaasd, dat haar
uitblijven zooveel consternatie had' teweeg
gebracht.
Het duurde nog eenigen tijd voor men
zich van de emotie luid hersteld en men
de vreugde van de nieuwe betrekking ten
volte smaakte.
In de asfalteerinrichting van
de Haagsche gasfabriek.
In de asfalteerinrichting van de_ Haag-
sche gasfabriek aan den Trekweg is van
nacht omstreeks kwart over twee een
brand uitgebroken, die zich aanvankelijk
ernstig het aanzien. Deze asfalteerinrich
ting bevindt zich in een der gewelven
onder het spoorweg viaduct. Hier worden
tal van voorwerpen en constructies van
de gasfabriek met asfalt bespoten en om
des ochtends dadelijk met dit werk te kun
nen. beginnen, wordt het asfalt des nachts
reeds warm gemaakt. Vermoedelijk is daar
bij vannacht het asfalt overgekookt, of wel
licht bevond zich ergens een lekje, in
ieder geval is vloeibaar asfalt in brand
geraakt en in weinig tijd stond de heele
inrichting in lichterlaaie. Men waarschuwde
de brandweer en deze kon het vuur met
twee schuimstralen en een waterstraal in
ruim een kwartier bedwingen.
De materieel© schade is niet onaanzien
lijk. Ta. van te asfalteeren. voorwerpen
zrfn door het vuur vernield, en de inrich
ting is eveneens vrijwel geheel verwoest.
Met de nablussching bleef men nog ge
nomen tp bezig.
Onder grootc belangstelling is Zaterdag op de begraafplaats Westervehl de asch
van wijlen Anthony Fokker bijgezet. De urn wordt op het graf geplaatst.
Met veel moeilijkheden bad de N.Z.H.T.M, te kampen, daar het verkeer op vele
plaatsen door de sneeuwmassa's volkomen gestremd was. Sneeuwruimers maken de
baan vrij nabij Zunderdorp.
f
sT ri'
Voor een waarde van meer
dan een halve ton gestolen.
In den nacht van Zaterdag op Zon
dag is een brutale inbraak gepleegd
in de juwelierszaak van de firma A.
Siebel Jr., gevestigd aan den Binnen
weg 6 te Rotterdam.
Toen in den vroegen ochtend de chef
der firma naar de centrale verwar
ming m het pand zou gaan kijken, ont
waarde luj tot zijn verbazing, dat het slot
van het rolluik geforceerd was en dat
inbrekers zich op deze wijze toegang tot
den winkel hadden weten te verschaffen.
Reeds bij den eersten aanblik ontwaardde
hij, dat vrijwel alles wat zich in den
winkel aan waarden bevond, tot goeden
prijs was verklaard.
Bij onderzoek bleken te zijn vermist 675
gouden verlovingsringen, 150 gouden hor
loges, 250 ringen met brilianton, 250 gou
den polshorloges, 1200 gouden zegelrin
gen, 100 gouden horlogekettingen, 150
200 gouden armbanden en 100 gouden
colliers.
Naar ruwe schatting bedraagt de waarde
van het gestolene tusschen de vijftig en
zestigduizend gulden.
Een twaalftal jaren geleden is bij de
zelfde firma eveneens inbraak gepleegd
De firma Siebel is tegen inbraak verze
kerd.
Toestand van de wegen be
lette de brandweer hulp Ie
bieden.
Gisteravond omstreeks vijf uur heeft een
felle brand het café van den heer YV.
Dam te Lukswolde, gemeente Opsterland
(It.), geheel verwoest. De brand was ont
slaan door een defect in den schoor
steen. Binnen half uur was het gebouw
totaal afgebrand, niets kon worden gered.
De schade wordt door de verzekering ge
dekt.
De brandweer van Gorrcdijk, die trachtte
hulp te bieden, kon, doordat de weg ge
heel niet een dikken laag opgestoven
sneeuw was bedekt, Lukswolde niet be
reiken
Twee dorpen verwoest.
Reuter meldt uit Ankara:
Een lievige aardbeving heeft gisteravond
twee dorpen in het gebied van Erzindjan
in Anatohe, volledig verwoest.
Als gevolg hiervan zijn 45 personen om
het leven gekomen en tientallen ernstig ge
wond.
Het veevoer raakt op.
Een- ILL.M.-vliegtu'g bestuurd' d'oor den
vlieger Parmentier bracht Zaterdagmiddag
300 K.G. post en acht passagiers uit
Eeide aan. De groote hoeveelheid1 post was
oorzaak, dat eenige personen de vlucht
niet konden meemaken.
Zij moesten de volgende gelegenheid af
wachten.
Om dezelfde reden kon de verbinding
met Ameland' en Schiermonnikoog niet
met een vlucht worden afgedaan. Voor elk
der eilanden werd een afzonderlijke vlucht
van Eelde uit gemaakt.
Behalve de brandstoffenschaarschte dreig
de ook een tekort aan veevoer op Ame
land. Het was bij iederen handelaar uit
verkocht.
Gezien den kleinen voorraad hooi en
de onmogelijkheid om voorshands d!e
scheepvaart te hervatten, zag de toestand
er ten deze verre van rooskleurig uit.
O vers tr <M>min ge n in Spanje.
Tengevolge van wolkbreukaditige regens
zijn. in Spanje wederom uitgestrekte ge
bieden overstroomd', o.m. het laag gelegen,
deel der stad Sevilla. Het water van dl©
Guadalquivir staat vier meter boven het
normale peil. De haven valn Sevilla is
daarom voor de scheepvaart gesloten.
Spaansche vrouw van 112 jaar gestorven.
In het Andalusiselie graafschap Roda
is een der oudste vrouwen van Spanje
gestorven. Zij bereikte een leeftijd van 112
jaar. Tot aan haar dood' toe is zij in het
volle bezit van haar geestelijke vermogens
gebleven.
Lichte aard-sebokken in Noord-Zweden.
In Noord-Zweden zijn gisteren drie lichte
aardschokken gevoeld'. Op vele plaatsen
werden de ruilen vernield.
-M. Rif/ >d§8U
Een kampioenspa ar. Bij de te Groningen
gehouden kampioenschappen van Nederland
in bel schoontijden, legden de winnares,
mevr. E. SchoorlKcetnian uit Bcrsinger-
horn en de winnaar, de heer O. P. Tim
merman, uit Schagen, beslag op het kam
pioenschap voor paren.
