m
Vier ijsbrekers breken de Lek open
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
mmsk
Tusschen Rotterdam en Vreeswijk. Koninklijke
belangstelling. De laatste loodjes wegen het
zwaarst. Verbinding Rotterdam-Amsterdam hersteld
De vier ijsbrekers, die Woensdag van
Rotterdam waren vertrokken om te
traviiten de Lek tot Vreeswijk open
te breken, zijn m hun,poging geslaagd.
Den eersten dag waren de vier sche
pen tot Lexmond gevorderd, Raat m
den avond keerden zq terug naar
Schoonhoven, waar men heeft over
nacht. Gisterochtend omstreeks half
zes trok men er op uit om het ge
deelte van Lexmond tot Vreeswijk te
breken, legen half zeven gisteravond
beteikten de ijsbrekers na een zwaren
striid tegen het ijs Vreeswijk.
Een speciale A. N. P.-verslaggever
meldde uit Vreeswijk:
Vier ijsbrekers de „van Hogen-
dorp" en de „IJsbreker 1" van de
N.V. Sleepdienst „De Roode Ster en
d8 „Breezand" en de „Urk" van do
reeder ij gebr. J. "Jl Roelofs te Rot-
terdam hebben na een moeizamen
stnjci, het ijs in de Lek tusschen Rot
terdam en Vreeswijk gebroken, zoodat,
wanneer vandaag de „Wilïïelmina
Goedkoop" van de reoderij Goedkoop
te Amsterdam het ijs in het Mer-
wedekanaal overwonnen zal hebben,
de scheepvaartverbinding tusschen de
hoofdstad en Rotterdam weer hersteld
is.
Bijna»-22 uur hebben de vier ijsbrekers
moeten vechten tegen de harde massa,
voor zij hun doel hadden bereikt. Woens
dagochtend om acht uur vertrokken" zij uit
Rotterdam. Tot Lexmond, waar een ste
vige dam in de rivier zat, werd het ijs
gebroken en den nacht werd in Schoon
hoven doorgebracht. Gisterochtend om 9
negen uur werd de strijd voortgezet en
vooral het laatste deel van den weg
de afstand tusschen Rotterdam en Lex
mond bedraagt 41 kilometer, terwijl de
afstand tusschen Lexmond en Vreeswijk
sleehls negen kilometer is bleek zeer
moeilijk te zijn.
De oorzaak hiervan was ten deele, dat
veertien dagen geleden de rivier reeds
tot Lexmond opengebroken was, zoodat
het ijs hier grootendeels uit aaneen ge
vroren schotsen bestond. Na Lexmond
kwam het gedeelte, dat nog niet gebroken
•was en bovendien zaten in deze negen
kilometer enkele ijsdammen. Vooral de
dam bij Lexmond was een taaie tegen
stander Hij was zoo dik, dat het ijs-bij
ebtij tot den bodem van de rivier stond.
Slechts langs de oevers waren smalle stron
ken, waar het ijs de normale dikte van
30 tot 35 centimeter had en hier zocht
-de stroom van het-rivierwatèh-Sch'èeh
weg. Deze stroom was uiteraard zoo Sterk*,
dat de ijsbrekers gedwongen 'waren den
dam m het midden aan te pakken. Hoe
sterk de tegenstand van het ijs was, mag
blijken uit het feit, dat de vier ijsbrekers
twee <n een half uur noodig hadden om
een afstand van vier honderd meter open
te breken.
De 41 kilometer, welke Woensdag
afgelegd zijn, verliepen op een veel
vlottere wijze, dan de laatste negen
kilometer. De weersomstandigheden
hebben hier ook wel toe medegewerkt.
Vooral m den ochtend' hing gisteren
een diklce mist boven de rivier, welke
aanvankelijk zelts een gevaar voor
de ijsbrekers opleverde, omdat de ri
vier bel rekkelijk smal is en de vier
ijsbrekers dus op korten afstand van
elkaar voeren.
Bet uiteraard al moeilijke manoeu-
vreeren werd, door den mist nog ver
zwaard. Na Lexmond-schoten de sche
pen beter op.
Een aardig moment deed zich even bo
ven Lexmond voor.
Sinds 6 Januari j.l. was daar het hon
derd tons vrachtschip „De Kraanvogel" in-
gevroeren. Het scheepje was destijds door
de vorst overvallen en ongeveer dertig me
ter van den Zuidelijken oever in het ijs
vastgeraakt. Om twaalf uur gistermiddag
bereikte de „Van Hogendorp" als eerste
het schip en een kwartiertje later kon
het zijn zoo plotseling onderbroken reis van
Keulen naar Rotterdam voortzetten.
Het merkwaardige feit, dat dit jaar het ijs
op de rivieren met eerst in den boven
loop, maar eerst bij de monding zich zette,
heeft tengevolge gehad, dat de rivier vele
dammen vertoonde.
In andere jaren kon de stroom het ijs
van boven afvoeren. Nu werd het afgevoer
de ijs echter op de dichtgevroren plaatsen
opgevangen en vormde het daar dikke
lagen.
DER
VRIJDAG, 9 Februari 1949 No. 22398.
Het kaartje geeft een goed beeld van
de kritieke punten bij het kruien vanRrin
en raal, o.a. Lobith, Driepolder, Spijk,
'Milhvsgen, enz. -
De Spijksehe overlaat werkt op volle
kracht, het Rijnwater stroomt mei hevig
lawaai en in groote hoeveelheden de oude
Rijnbedding in. Er ligt een geweldige ijs-
dam, aan den" Landsdijk, „De Driepol
der", op de kaart aangegeven met de
plaatsen Aart, Pannerden en Henver. Dit
gedeelte is een eiland cgeworden.
Het plaatsje Spijk was al direct - ge
ïsoleerd toen de overlaat in werking
kwam5.
De Waal was gisteren in vollendrift;
hét'ijs had zich "vastgezet te Lent bij' Nrj-
mègen.
De Rijn zit weer" te Mi Hingen.
Hoe meer men Vreeswijk naderde, hoe
heviger de tegenstand van het ijs werd.
Het weer was troosteloos. Wel trok de
mist later op den dag een weinig op, maar
de lucht bleef somber en af en toe regen
de het.
Pas om kwart over vijf bereikte de „Van
Hogendorp" als eerste de verkeersbrug bij
Vreeswijk en voor de lichten van de
Beatrixsluis in zicht kwamen, wees de klok
half zeven.
Inmiddels was de belangstelling voor
het werk van de ijsbrekers op de oevers
zeer groot. Overal stonden menschen langs
den wal en zelfs auto's, die den weg ovei
den dijk volgden, onderbraken af en. toe
hun reis voor eenige oogenblikken om het
breken gade te slaan.
De Koningin arriveert.
- t" "Het hoogtejranf' vmt-dertgdochk was v -
wel het' moment, toen de booten het
zoogenaamde klein Schevemingen ten
Westen van Vreeswijk bereikten en het
bleek, dat E M de Koningin in gezel
schap van Haar hofdame, jonkvrouwe
'Van Tets en Haar adjudant, generaal-
majoor, jhr. De Jonge van Eliemeet,"
ook tot de toeschouwers behoorde. Aan
vankelijk werd deze hooge belang
stelling aan boord niet opgemerkt, doch
plotseling herkende een van de leden
van de technische leiding den Konink
lijken standaard. In weinige oogeinblik-
kein had het nieuws over de schepen
de ronde gedaan en de volledige be
manningen van de ijsbrekers, uitgezon
derd het machinekamerpersoneel, als
mede de gaston, verzamelden zich op
de dekken.
H. M. bleek reeds om half drie te
Vreeswijk gearriveerd te zijn en Zij
verliet Vreeswijk pas om ruim vijf uur,
toen de schepen de verkeersbrug ge
passeerd waren en de duisternis inviel.
ten gedaan 'om de hegemonie van het
ijs 1e breken. -
De organisatie van dezen tocht berustte
bij den rijkswaterstaat in samenwerking
met het Comité voor ijsbestrijling te Rot
terdam.
Het ijs in de Waal i)ij Nijmegen
Zat de rivier Innen of beneden
los komen?
Gisteravond om negen uur was de toe
stand' van de Waal te Nijmegen nog steeds
.onveranderd'., Het water steeg heel lang- j
zaain' en /heeft een hoogte .bereikt - van
■IÏA0 meter -j- N.A.P. Nu doet zich voor
Nijmegen de ongewone omstandigheid voor.
dat er ziclT sinds gisternacht tusschen de
Waalbrug en het fort Sprokkelen burg een
wak gevórmd heeft van ongeveer 1 K.M.
lengte.''Daar achter ligt de Waal muurvast
en bevindt'zich' zeer waarschijnlijk een
ernstige ijsverdikking, waarachter de ri
vier 150'. meter hooger staat, dan in Nij
megen.' Bovendien is ai hetjjs, dat gister
nacht Nijmegen is gepasseerd', vastgeloop-en
op de reeds bestaande ijsverdikking té" Beu-
ningen met- het gevolg, dat Nijmegen nu
eigenlijk tusschen twee ijsdammen in zit.
De verantwoordelijke autoriteiten hou
den zich thans bezig met de vraag: Of
de Waal,beneden of boven Nijmegen los
zal komen.
;Komt zij op drift in Beuningen, dan ont
staat er voor Nijmegen geen groot gevaar,
maar de kans op loskomen van de rivier
beneden is "niet groot, daar deze tot Zalt-
bómmel vast zit. Komt de rivier boven
los, dan krrjgt Nijmegen de yplle laag van
het ijs_en bovendien een bizonder groote
massa water, dat weer kan vastloopen op
de verdikking in Beuningen, Met dit voor
oogen gorden in Nijmegen zooveel moge
lijk voorzorgsmaatregelen "getroffen.
De positie van de vier nog niet ge
zonken schepen van de N.V.,Nijmeegsche
Stoomboot Maatschappijen is er daardoor
niet beter'op geworden en bovendien is
het gevaar niet denkbeeldig, dat zware
ijsschollen op de lage kade tusschen Lage-
markt en Grootestraat tegen de huizen
zullen opkruien.
;De politie -heeft dan ook maatregelen
genomen, dat niemand* dit gedeelte van de
kade, waar vroeger de pont aanlegde, pas
seert. «- -
Aankomst te Vreeswijk in
donker.
De dooi maakte het werk nog
zwaarder.
Ook het dooien vormde, hoe vreemd het
ook moge klinken, een hinderpaal bij het
breken. Het ijs was door den dooi namelijk
zacht geworden en scheurde niet meer. De
schotsen, welke werden afgebroken, waren
dus betrekkelijk klein en daardoor kwam
het, dat de ijsbrekers, die met een tusschen-
ruimte van ten hoogste twintig meter naast
elkaar werkten, slechts zeer weinig steun
van elkaar ondervonden
Het was daardoor vopr de schepen niet
mogelijk om lang achter elkaar door te
varen. Meestentijds liepen de brekers na
een goede scheepslengte u-eer vast en wa
ren zij gedwongen achteruit te varen om
een nieuwen aanloop te nemen. Niet al
leen eisclite dit een groote oplettendheid
van de kapiteins, doch tevens verzwaarde
dit het werk van het machinekamerperso-
Lo reis werd', toen het donker begon
te wonden, nog veel moeilijker. De rivier
is voor Vreeswijk smal en de schepen
hadden weinig ruimte om te manoeuvree-
ren. De dikte van het ijs had tengevolge,
dat de schepen talrijke malen volkomen
uit hun koers liepen en enkele malen na
derden de schepen elkaar op bijna be
angstigende wijze. De. kunde van de be
manningen voorkwam echter ieder inci
dent,
Om half zeven kwamen de lichten van
de Beatrixsluis, welker lichten speciaal
voor de ijsbrekers ontstaken waren, in
zicht. Tevens werd' hiermede het moeilijk
ste deel van den tocht bereikt, immers
nu kwam weldra het oogenblik, dat de
schepen de sluis'navem moesten indraaien
en zij van stroomendi water in stilstaand
water kwamen. Om niet door den stroom
met het ijs op de Westelijke oever van
de haven te worden gedrukt, wanen de
ijsbrekers genoodzaakt tot voorbij den in
gang van de haven te varen.
Om kwart voor acht lagen die vier sche
pen naast elkander gemeerd voor de sluis.
Het ligt in de bedoeling, dat de „Wil-
helmina Goedkoop", die gisteren uit Am
sterdam is vertrokken om het Merwedeka-
naal open te breken en tot Nigtevegt was
gekomen, in den loop van vandaag even
eens tot de Beatrixsluis komt, zoodat de
scheepvaartverbinding tusschen Amster
dam en Rotterdam hersteld zal zijn.
Inmiddels was de Wind gisteren van.
Zuid via het Westen tot Noordoost ge
ruimd en de temperatuur tot onder het
vriespiunt gedaald, Geen bemoedigend toes
need zeer, want ele telegraaf stond niet slil. ken voor hen, die hun uilersle best heb
De üssel bij Doesburg „zit"
..-Bi^wayóna-oiaeireeife^lailf telf~heefrJiefc
ijs in den IJssel 'voor Doesbdrg zich vast
gezet. Als gevolg- hiervan kan de veer-
pont over de rivier niet varen, waardoor
het verkeer groOte stagnatie en moeilijk
heden ondervindt. Immers bij het begin
van de vorstperiode, ongeveer zes weken
geleden, is de schipbrug over den IJssel
weggenomen. Aan de beide steigers, waar-
1 usschen de pont vaart, staan bussen van
de Gelnersche Tramweg Maatschappij om
de passagiers verder te vervoeren. Nu
het veer niet vaart, moeten de reizigers,
'die van Dieren naar Doesburg willen gaan,
de reis via Zulfen maken, hetgeen veel
meer tijd vergt dan in normale omstan-'
diglieUen. Ie Doesburg heeft het ijs zidh
tegen het bruggenhoofd gezet.
Gevaarlijke was van den Rijn.
Vanochtend werd uit Millingcn ge
meld.
De toestand van den Rijn wordt
j inet het uur gevaarlijker. Vanochtend
om halt elf bedroeg de was 15 e.M.
per uur, de rivier zit nog steeds vast.
Schardam uit zijn isolement verlost
Verbinding tot stand gebracht
doer meters hooge sneeuw
bergen.
fïet Noora-Hollandsche dorpje Schardam
is uit zijn isolement verlost. De bewo
ners hebben de laatste week geheel1 af
gezonderd van de rest van de wereld
geleefd.
Het dorp ligt langs den Usseimeerdijk,
maar was niet te bereiken. Voetgangers
moesten door de landerijen baggeren. Ver
keer was niet mogelijk, want aan beide
zijden van het dorp had de sneeuw zich
metershoog opgehoopt en er was geen
doorkomen aan. Gelukkig is deze toestand
thans geëindigd. Het hoogheemraadschap
Hollands Norderkwarher heeit 'n ploeg ar
beiders gerequireerd en deze hebben zich
door de sneeuwbergen, die enorme afme-
tingen hadden aangenomen, heengegraven.
Via lange gangen komt men thans in het
dorpje, waar de arbeiders nit den aard
der zaak met groote voldoening zijn be
groet. Ook de bewoners aan den IJssel-
meerdij»: naar de gemeente Warder zijn
thans te bereiken. Ook hier heeft men
zich een weg door de sneeuwbergen ge
graven. De menschen hebben daar een
benauwden tijd doorgemaakt. Met groote
moeilijkheden kon men de afgelegen boer
derijen bereiken. Meer dan een week kon
de melk niet aan de auto's van de zui
velfabrieken worden afgegeven en moest
deze, noodgedwongen, als voedsel' aan
koeien en varkens worden gegeven. Nu
de sneeuwmoeilijkheden vrijwel geëindigd
zjjn, komen er nieuwe moeilijkheden, nJ.
die van het water. Verscheidene landerijen
liggen reeds blank terwijl het aantal ge
vallen van lekkage zeer groot is. De grond
is nog te hard bevroren om het water
te laten afvloeien en het laat zich aan
zien, dat deze ongewensohte toestand nog
wel een poosje zat duren.
MWÊMM.
2LK.H. Prins Bcrnhard bracht gisteren een bezoek aan generaal H. G. Winkelman»
den nieuwen opperbevelhebber van Land- en Zeemacht, in het gebouw van den Gte-
neralen Staf te VGravenhage. Bjj het vertrek deed de generaal den hoegen be
zoeker uitgeleide.
limkS;
De Waal bij Nijmegen is gaan kruien en de meeste aanlegsteigers hebben het niet
overleefd en zijn door de ontzaglijke kracht van hei zich voortbewegende ijs in elkaar
gedrukt.
Ameland in den greep van den
winter.
Gebrek aan brandstof en en
kele levensmiddelen.
Sedert Zaterdag j.l. is Ameland volkomen
geïsoleerd. Men heeft sindsdien geen post
ontvangen, terwijl ook de mogelijkheid ont
breekt om van of naar het eiland te komen.
Zoo bevinden zich thans in verscheidene
deelen van het land zeelieden, die van
Zaterdag toen het K. L. M.-vliegtuig
voor Ameland hen niet kon medenemen
reeds op een gelegenheid wachten om
naar huis te kunnen gaan. Een bewoner
van Ameland is overleden. Zijn kinderen
kunnen de begrafenis niet hijwonen.
De afgeloopen dagen was de mogelijkheid
uitgesloten, dat een K. L. M.-vliegtuig het
eiland uit zijn isolement zolu verlossen,
aangezien de bodemgesteldheid van het
strand op.Ameland zich hiertoe thans niet
leent.
In 1929 was men er op Ameland minder
ernstig aan toe, dan dezen winter. Toen
immers kon men een tocht over het ijs
naar den vasten wal maken om de benoo-
digde levensmiddelen te lialen, doch dit
is na niet mogelijk.
Eenige malen heeft men een poging on
dernomen om de Wadden over te steken
doch het ijs Week te onbetrouwbaar voor
een. dergelijk experiment.
Dat een en ander zijn invloed op het
eiland doet gelden, spreekt van zelf. Zoo
konden verscheidene bakkers vandaag geen
brood bakken, omdat zij gebrek aan gist
hebben. Groenten zijn reeds niet meer te
verkrijgen, evenmin als fruit. Bovendien,
beschikken enkele handelaren zelfs niet
meer over veevoeder.
Het ergste van alles is evenwel, dat er
groot gebrek aan brandstoffen bestaat, dit
heeft ïpenigen bewoner van het eiland dom
besluiten zijn eigen huis te sluiten en bij1
anderen in te gaan wonen.
De hoop, dat de dooi zou doorzetten, is
inmiddels weer vervlogen. De Noordooste
lijke wmd doet de eilandbewoners het hart
vasthouden. Geweldige ijsmassa's aan de
Zuidkust van Ameland leveren een groot
gevaar op voor de schepen, die hier ge
meerd liggen.
Gemengd Nieuws
De mijnbrand 'in België
Groep arbeiders liep in mijngas.
De brand in de mijn te Marchieanes
(België;, is uitgebroken in een van de
diepste mijnen van België, op cm diepte
van 1220 meter. Een dertigtal werklieden
was aan het werk op deze diepte, toen
zij van kameraden hoorden, dat rook uit
een der gangen kwam. Zij begaven zich
naar de liftkooi, om naar boven te gaan,
doch hierbij phsseerden zij zonder het te
weten, de plaats, waar zich het mijngas,
dat door den brand was ontstaan, had
geeconoentreerd. Slechts vier van hen ont
kwamen den dood.
Het bergingswerk was gistermiddag nog
niet geëindigd'.
Men poogt voor alles uitbreiding van
den brand te voorkomen.
HET KRUIEN VAN DE
RIVIEREN RUN EN WAAL
0 Spijk sche - overlaat4
Spijksch t -Landsdijk
Dijken
Ang«r«n
F*nn«rd
Doornen
NIJMEGEN
y- L'v
l-VW
.v
