I
mm&m
Indische begrooting afgehandeld
Warciëering voor defensie
TWEEDE BLAD
SCHIEOAMSCHE COURANT
Tiveede Kamer
De hoofdstukken economische zaken, oorlog
en marine gaven veel stof tot spreken.
Begonnen met de Surinaamsche begrooting
BINNENIAND
De ondergang van de 011
De toedracht van de ramp
wT
JI
Geen hoop meer
'EerxUtKa mer
Bezwaren tegen de politiek in de mobilisatie-clubs.
Défaitisme van vroeger doet zich nu voelen
De bokken aangekomen
Nacht in Nieuwediep
',J 'T e
De Tweede Kamer, heeft gisteren de be
handeling van de-Indische begrooting voor
1940 beëindigd!.
Bij het hoofdstuk economische zaken be-
pleitte de lieer Van Gie 1 dere n (s.d.),
een krachtige boschbescberming en liij wees
op liet te liooge vrachtenpeil van liet inter-
insulaire verkeer der K. P. M. De lieer
Van Kempen (lib.) uitte er'enals de
vorige spreker waardeering voor de leiding
van het departement van economische za
ken cn de heer E f f e n d i (comm.),, bepleit
te de belangen der prauw-vaart tegenover
die der K. P. M. in zijn antwoord zeide mi
nister Wol ter de boschbescberming in
de buitengewesten zeer belangrijk te ach
ten. Werd liet boschbestand vroeger zeer
verwaarloosd, de laatst© jaren is daarin
reeds verandering gekomen. Een commis
sie in Indië heeft tot opdracht om te onder
zoeken of het vrachtenpeil van de K.P.M.
Ie hoog is. Voorts ontkende spr. dat er
een tegenstelling bestaat, lusscheii K.P.M,
cn prauwvaart. Dit hoofdstuk werd zonder
hoofdelijke stemming aangenomen, even ais
het hoofdstuk verkeer en waterstaat, waar
bij de lieeren Van Poll (r.k.) en Van
G old o ren (s.d.) het woord voerden. In
zijn antwoord zeide de minister o.m., dat
de autoriteiten ten aanzien van de hoogte
der eJéciricifeitslarieveh voldoende dili
gent zijn'.
'De slagkruisers,
Dc laatste hoofdstukken, waarbij het
woord werd gevoerd, waren, oorlog en ma
rine. Alle sprekers behandelden het aange
kondigde voornemen der regeering om den
bouw van drie slagkruisers te bevorderen
en uitten verschillende wénschen te dien
aanzien, doch de minister kon niets nieuws
zeggen. De heer Bajetto (r.k.) bepleitte
aanschaffing van luchtkruisers en zeide
het met den minister eens te zijn, dat in-
heemsclie militie niet. gewenscht is. De
nationaal-socialistisclie spreker delieer De
Marchant et d'A nsemb oerg hield
een uitvoerig betoog, waarin de politieke
partijen en de heeren Weller en Colijn aan
sprakelijk werden gesteld voor de afbraak
van onze weermacht. Naar zijn oordeel is
het bestuit t®t-,d-en^Kmw*rvmt^iagkrnt«?er^
veel te laat genomen.
De heer S/t'b k wip (s.ij.) toonde 'zich
voorstander ,van inheemsche militie en
vroeg een - 'duidelijke toelichting,bijheb
ontwerp,: waarbij den bouw "der slagkrüp'
sers zal worden voorgesteld.: I &v. 1
De communistische afgevaardigde, de
heer De Visser verklaarde zich tegen
stander van de slagkruisers) daar de vlobt-
uitbreiding het oorlogsgevaar "voorons land
vergroot. De anti-revolutionaire spreker, de
heer Duymaer van Twist, stemde
wel met de plannen in en drong'op spoed
aan. Hij vroeg gelijktijdige indiening- van
het ontwerp) bij de Statea-Gen'eraal enden
Volksraad. De tweede r.-k. spreker, de heer
Van Po 11, drong aan op dè meest nauw
keurige on volledige toelichting bij het be
treffende ontwerp ie geven, terwij! de
laatste spreker," de; heer Van K e m p e u
(lib.), eveneens op spoed aandrong.
Minister We Iter zeide, dal aan de op
merkingen van de heeren Van Poll én Stok
vis bij de voorbereiding van liet wets
ontwerp de; noodige aandacht zal worden
geschonken. ;De regeeriug liéeft reedsver
klaard, dat zij erkent, dat deze- zaak spoed-
eischencl is. Het is niet mogelijk en ge
wenscht den Volksraad in deze zaak niet
te hooren. Ook is het 'niet mogelijk het
ontwerp gelijktijdig bij Volksraad en Sta-
ten-Gen oraal in te dienen, doch de mi
nister zegde toe, het ontwerp ter kennis
van de Staten-Generaal te brengen, als
bet bij den Volksraad is ingediend. Tot s'.ot
betoogde'dè minister, dat militie uit een
millioenenvok als Indië onmogelijk is.
Ook deze hoofdstukkon werden zonder
hoofdelijke stemming aangenomen, met de
communisten'en christen-democraten tegen.
De overige' hoofdstukken der begroeting
werden zonder stemming en zonder debat
aanvaard,
De Surinaamsche begrooting.
De Kamer maakte vervolgens een aan
vang met de behandeling van de Suri
naamsche begrooting voor 1940. -
De "heer IJz erman (s.-d.): maakte en
kele bezwarentegen de regeling van de
immigratie 'êii laakte, dat met de amen-
dementen van de Staten geen rekening is
gehouden. Dé heer Mes (r.-k.) was van
oordeel, dat met voldoende gewaakt wordt
tegen ver-Indisching van, Suriname door
de immigratie en bepleitte sociale maat
regelen ten aanzien van de werkloosheid
onder de rijpere jeugd. De laatste spreker
van dezen middag was het liberate lid
de heer Van K e m p e n, die zich met
het regeeringsbeleid kon vereenigen. Deze
spreker wees o.m. op de slechte woning
toestanden in Paramaribo,
Hedenmiddag wordt de liehandeling
voortgezet.
Wij baddeii ïiog. een onderhoud met een
ooggetuige van de aanvaring van de 011
met de sleepboot „Amsterdam". Hij zag,
boe de 0 11 door de „Amsterdam" aan
bakboord w er cl aangevaren en direct be
gon te zinken.
Het eerste wat de bemanning aan dek
deed was het-sluiten van de toegangen
tot de boot.. Daarna bleven de mannen
aan boord staan, tot: hetwater lot hun
hoofd genaderd was. Toen moesten zrj
zich te .water, begeven en zwommen zij
naar sloepen ol walkant, in tijd van en
kele minuten was," de' onderzeeër, na eeni-
gen tijd naar rechts en links 'gewankeld
te hebben, gezonken. De- commandant, de
luitenant ter zee Goossens, die zich tij
dens de aanvaring op den commandotoren
bevond, was de laatste, die iu het water
terecht kwam.
Luchtbellen aan de oppervlakte duid
den de plaats aan, waar de O 11 moest
"•bnv
ïS.\-s#
V.A:iv ?- 'v?4*c8t
«Èfe-»r®"** fc:
Het ongeluk met de „O 11", ilie gisteren in dc haven van den Helder door de sleepboot „Amsterdam" werd aangevaren
en zonk. Het oogenbük n'aarop bet grootste deel der bemanning wordt gered door bulp, welke ijlings geboden werd, toen bet ach
terschip boven water Icwara.
liggen. Na een kwartier van angstige span
ning werd de periscoop aan de opper
vlakte zichtbaar. Ongeveer een meter van
dit instrument en het bovenste randje van
den toren kwam boven Water,, doch direcl
zonk de periscoop weer in de diepte.
Velen aan den kant gaven toe;- de hoop
op redding op. Tot aller vreugde echter
verbiet na circa vijf minuten de boot zich
tot over de helft hoven water cn iiu
schoten riiic.ct van alle'/kan ten motorsloe
pen te hulp, om de manschappen, die zich
nog in hel schip bevonden, le relden.
Heel den dag stonden honderden belang
stellenden aan de buitenhaven het red
dingswerk gade te slaan. Hel scheepvaart
verkeer lag slis. Op de roede lag een
twaalftal schepen te wachten, doch de
blauwe vlag, ten teeken, dat de haven
ingang versperd was, bleef waaien aan
het hoofd.
Slechts de Texelsche boot mocht om
balt 'éen vertrekken. Oqk -het Mokbootje
vertrok, met nog enkele later gekomen
passagiers voor Texel.
Voor de drie slachtoffers vreest men in
middels liet ergste. Toe-n de deuren sloten,
was liet compartiment nog kurkdroog, maar
de mannen, die met liet reddingswerk bezig
zijn,- meenden aanwijzingen te hebben, dat
door de ventilatiebuizen Water zou zijn
binnengedrongen. Zou - deze veronderstel
ling juist zijn, dan zou men de hoop op
redding moeten opgeven.
?r. F. H. Meihulzen, de leider van de
kderiandiche ambulance, welke naar
Finland zal worden uitgezonden
De Eerste Katner is gister begonnenniet
dé 'behandeling van de begrooting van het
dep. van defensie voor 1940. ■-
Alvorens de debatten aanvingen, ver
zocht de voorzitter, pp de kwestie, der
maritieme verdediging van Nod.-fnciiö niet
.diep in te gaan, daartoe zal gelegenheid
zijn, wauneer de ineen Wetsontwerp be
lichaamde plannen van de regèêring aan
liet oordeel der Kamer zullen warden: on
derworpen.
Politiek buiten bet leger.
Nagenoeg alle sprekers hebben liun rede
aangevangen met hulde, te brengen aan
den minister, zijn. ambtsvoorganger, de
legerleiding en vooraf ook,- aan de gemobi
liseerden van leger, vloot en' luchtmacht.
Daarmede begon de heer De Savorn-in
L o h m a n (e.h.), die voorts de legerlei
ding prees wegens het organiseereu van
een driedaagsehe excursie voor binnen- en
buïlenlaudsche journalisten om aan' to
toonen, wat er op versterkingsgebied is
tot stand gebracht. Veel tof is daarop in
de buitenlandsclie pers gevolgd. Het ge
volg van veel defaitisme in het verleden
doet zich nu voelen ten aanzien van de
oudere lichtingen die moesten worden op
geroepen, wijl de lichtingen vroeger zoo
zwak zijn geweest. Thans zijn die veel
sterker. Ook is er daardoor achterstand
aan materieel. Spr. brengt hulde voor wat
gedaan is en wordt, om don achterstand!
in le lialeu. Voorts wees hij op het belang
van handhaving der tucht en drong hij
aan op zoo goed mogelijke geestelijke ver
zorging der gemobiliseerden. Spr. betuig
de instemming met liet instellen van een
interdepartementale commissie in zake
herplaatsing van gemobiliseerden in de
burgermaatschappij. Spr. betoogde dat de
politiek buiten liet leger moet blijven, ook
ten aanzien van de mobilisatieclubs.
Spr. was er zeker van uat als zich hier
een geval als van dp „Altmark" had1 voor
gedaan, de Nederlandsche marine gescho
ten zou hebben, ongeacht de krachtsver
houding. Spr. drong aan op spoed met de
versterking der Indische marine. Neder
land besloot spr. staal met het ge
weer .in den aanslag en zal zoo noodig
zijn zelfstandigheid' hardnekkig verdédigen.
Bezwaren tegen mobilisatieclubs.
De heer Van ftapp ard (lib.) verklaar
de, vrijwel hetzelfde te hebben willen zeg
gen. Spr. juichte toe dat de verder© mo-
torisatie der lichte brigade voortoopi-u niet
doorgaat. Ook spr. bad bezwaren tegen de
mobilisatieclubs. Spr. wilde streng zien
opgetreden tegen spionnage en verraad.
Ook spr. vroeg spoed in zake de slag
kruisers voor Indië.
De heer B 1 o m j o u s (r.k.) sloot zich
hierbij aan en sprak in gelijken geest als
de heer De Savornin Lobman over de
versterking der weermacht. Ook spr. had
bezwaren tegen de mobilisatieclubs en lie
tuigde met de excursie der journalisten
door bet versterkte gebied zijn instem
ming. De sterkere, jongere lichtingen be
lmoren zoo spoedig mogelijk de oudere le
'vervangen.
Do heer W i a rd i Beekman (soc.
dein.) bracht eveneens hulde aan den mi
nister, aan de gemobiliseerden, aan lien
die do mobilisatie deden slagen. Verschil
lende maatregelen van de legerleiding, b.v
ten aanzien van de kostwinnersvergoedin
gen" hadden spr.'s instemming. Spr. ver
dedigde de vorming van mobilisatieclubs
Et kan eenheid zijn in de verscheidenheid!
Spr. respecteert het standpunt: geen poli
tiek in het leger. Spr. waardeerde liet werk
van ontwikkeling en ontspanning. Streng
optreden tegen knoeiers bij de levering van
materialen voor uitvoering van werken.
Tegen extremistische stro-oming'en blijve
de minister krachtig optreden.
Spr. verklaarde dat zijn partijgenooten
achter de regeering en den minister staan.
- De heer Bruine man (r.k.) had be
zwaar dat de luchtbescherming loopt over
twee departementen, binnenlandsche zaken
en defensie, en dat agrarische- en inunda
tie-aangelegenheden de departementen van
economische zaken en defensie zaken. Dit
veroorzaakt vertraging. De gemobiliseerde
vaders van groot© gezinnen moeten vol
gens spr. zooveel mogelijk naar huis wor
den gezonden. Ook spr. behandelde ver
der enkele detailpunten.
Dc lieer "Van Vesseiu als historicus.
De heer Van Vessem (n.s.b.) herin
nerde er aan dat de nat. socialisten steeds
tegen het lidmaatschap vain den Volken
bond hebben, gewaarschuwd'. Spr. drong
aan op opheffing der uitzonderingsmaat
regelen tegen de n.s.b. toen spreker ver
schillende historische beschouwingen ging
houden, waarschuwde de voorzitter liem
bjj; herhaling dat deze niet bij de begroo-,
ting thuis behoorenj. tenslotte ontnam de
voorzitter hem het woord/, waarna de ver
gadering werd verdaagd.
Dc schcpcu, die te Weert door het ijs op den wal waren geworpen, komen thans
door den val van het water geheel droog te liggen. In onderling overleg is
beslaten, een vaargeul naar de schepen te graven, om ze zoodoende nit hun be
narde positie te bevrijden.
De Raad voor de Scheepvaart heeft
Woensdag de ondergang van de
„Sliedrecht" behandeld. De hoofd
getuige, stuurman P. Brons, legt den
eed af
Z. K. H. Prins Hemlrik heeft gisteravond
te Amsterdam den internationalen ijshoe-
keywedstrijd NederlandBelgië op de
kunstijsbaan bijgewoond. Voor den aanvang
der match liet de hooge bezoeker de spe
lers aan zich voorstellen.
Vannacht om kwart over één is de eerste
b-ök met een hefvermogen van 50 ton
in de buitenhaven van Den Helder aan
gekomen.
Gistermiddag om twaalf uur was het ge
vaarte uit Amsterdam vertrokken. Getrok
ken door sleepibooten werd in snel tempo
de reis door bet Xoord-Hollandsch Kanaal
gemaakt. Overal waren de bruggen reeds
open en voor een spoorbrug beeft men
even moeten wachten.
In den loop, van den nacht kwamen de
beide andere bokken van 60 en 70 ton hef
vermogen aan en vanmorgen om vijf uur
zijn de drie bokken met liet lichten be
gonnen.
Man schrijft ons:
De vuurtorenlichten zijn gedoofd ©u ner
gens ziet men de nachtpitten van de ba
kens. Aan de haven is het nog druk. Van
boven den kruiser „Sumatra" die als een
staalgrauwe massa voor de commande-
rnentsgebouwen ligt, beschijnen de zoeklich
ten de 011, die nog heel eren met den
achtersteven hoven water uitsteekt. Mo
torbooten varen af en aan. Het is één uur
en met koortsachtige haast is men nog
aan het werk om luoht in bel schip te
pompen.
Het was een trieste dag voor Den Hel
der. Met pijnigende spanning heeft mea
den geheelen dag van de kade af de stoere!
werkers gadegeslagen, die zwoegden om
hun makkers aan den dood te ontrukken, de
drie slachtoffers van hun plicht die in den
kleinen voorboeg van den onderzeeër zijn
ingekerkerd.
Drie bokken zijn op weg naar Den Helder,
zij kunnen niét ver meer van bun bestem
ming af zijn. Men hoopt, dat hun hulp nog
bijtijds komt.
Gistermiddag heeft men nog klopsignalen
gehoord, maar de, mannen) diezooevea
de takels rond het schip hebben getrok
ken, boorden niets anders dan het klotsen
van de golven. I
Heldhaftig was het optreden van den
commandant van bet schip.. In "den toren,
die vol water stond, lieeft hg ihef "geweldig©
krachtsinspanning de 'deuren' gesloten, dief
voor de drie mannen de redding", kunnen
zijn, tot den hals in het koude water sfaarri
de heeft hij gedaan, wat hij, kon en tot
het laatste moment Was hij op zijn post' om.
het leven van zijn mannen te redden.V
DEK
DONDEBDAG. 7 Maar 1940 Xn. 22421,
