DUITSCHE DOORBRAAK
Lijn Oslo. Dronthëim
in Duitsche handen
m
EERSTE BLAD
Britsche scheepvaart
om de Kaap
Woensdag 1Mei 194Ö
V.d. AREND
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
93ste; Jaargang.
22466
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Dombaas in Duitsche handen
Gistermiddag, aldus luidt een. berüM
van de Duitsche weermacht, hebbel
de Duits die troepen, welke dan terug-
trekkenden vijalndl krachtig aahterv<%-
flen, in bet Gudbraimdsdal het belang
rijke knooppunt van spoor- m straat
wegen Dombaas, bezet.
Bij het oprukken langs de zijlijn Drout-
heimiDombaas werd' Opdal ingeno
men, zoodat thans ook d!e spoorlijn
OsloDronthëim in Duitsche handen
is".
„Geallieerde worsteling"
De militaire correspondent van Reuter
schrijft
Een entiek stadium is bereikt in de
geallieerde worsteling in Noorwegen, wan
neer blijkt, dat de Duitsche bewering over
inneming van Dombaas en het Zweedsche
bericht, dat Stoeren is gevallen, waar
zijn. Dit zou beteebenen, dat de Duit
schers de eenige twee spoorlijnen, die
uit Oslo naar het Noorden loopen, in
handen hebben, en' dat zij de verbinding
--.-tot stand hebben, gebracht »mef, .bun troe
pen m Dronthëim, dat de geallieerden wil-
uen isoleeren en innemen. Wat zelfs nog
belangrijker is, bet zou beteekenen, dat
het Westelijk deel van Noorwegen, waar
oe geallieerden aan land zijn gegaan, ge
ïsoleerd is door de Duitsche knies, die
van bet Noorden naar het Zuiden, van Oslo
naar Dronthëim loopen, dat zrj bedreigd
worden door een oprukken in Noordelijke
richting langs de Westkust uit Bergen.
Britsch communiqué
In een communiqué van het Britsche
ministerie van oorlog wordt medegedeeld:
1. In het gebied van Dombaas hebben
de Engelschen, strijdend met ontembaren
moed, eiken verderen vijandelijken druk
weerstaan.
2. 'Ten Noorden van Steinkjer hebben,
de Britsche troepen opnieuw hun superiori
teit bij het patrouillewerk bewezen en den
vijand zware verliezen toegebracht.
3. Langs de kust van Noorwegen zijn
nieuwe landingen volbracht.
Duitsche opmarsch tot staan gebracht?
In een mededeel ing van de B.C.C. wordt
gezegd', dlat volgens de laatste van het
Noorsche front ontvangen berichten bij d'en
iopmarsch der Duitsche troepen tin. het
Gubrandsdial en het Oesterdal in de rich
ting van Dronthëim in de laatste 48 uur
geen vorderingen zijn gemaakt.
Er hebben zich gevechten voorgedaan
in het Gubrandsdial ten Zuid-Westen van
den spoorweg naar Dombaas.
Het vliegveld van Hartviek
vernield.
In een uit Stockholm ontvangen Havas
bericht woidt gezegd, dat in den afge
loopen nacht het vliegveld van Hartviek
is vernield. Elf groote Duitsche bommen
werpers werden vernietigd.
liet fort Hegra heeft thans verbinding
met öe geallieerde troepen. De ravitaillee
ring van het fort geschiedt op normale
wijze
De snelheid van de
Duitsche opmarsch
Havas geeft de volgende beschouwing:
In den loop der laatste drie dagen is de
toestand in midden Noorwegen mét de
gr ic Mo snelheid tot ontwikkeling gekomen.
Terwijl in het begin van de vorige week
de Duitsche transporten practisch opgehou
den hadden het Skagerrak otver te steken,
tengevolge van de door de Britsche vlooit
gelegde mijnenvelden, kregen de Duitsche
troepen slechts druppelsgewijze versterkin
gen door de lucht.
En zelfs deze wijze van vervoer werd
aanzienlijk belemmerd door de omwoeling
van bet terrein, zoowel het terrein van
vertrek, zooals b.v. Aalborg op Jutland,
als liet terrein van aankomst in Oslo, Sta-
vanger en Dlrontheim, tengevolge vau de
Engelsehe bombardementen. De Duitsche
troepen in het gebied van Oslo hadden
veel te doen in de zóne, die zij bezet
hadden onmiddellijk na de eerste versche
pte genen zij werden in de streek ten Noor
den van de hoofdstad, tusschen Bamar en
Elverum,' tegengehouden door Noorsche de
tachementen, die versterktwaren" door
eenige Britsche detachementen, wélke in
derhaast van het meest nabije ontscheptegs-
piint, Amdalsnes, aan het uiteinde van de
Romsdalfjard, naar het Zuiden waren ge
stuurd.
Snelle toevoer van Duitsche
versterkingen.
In den loop van het week-end bleek de
toestand zeer gewijzigd, door een plotse
linge toestroommg van Duitsche verster
kingen, die in de havens aan de Zuidkust
en met name in Oslo, zonder slag- of
stoot al het moderne hef materiaal vonden,
dat noodig is om terstond het zware ma
teriaal, tanks, geschut en zelfs vliegtuigen,
aan land te brengen. De geallieerde troe
pen daarentegen, die ontscheept werden in
tweederangs havens, beschikten slechts
over houten kaden, zonder voldoende hef-
materiaal.
Moeilijk terrein.
Zij konden slechts zoo snel mogelijk Op-
rukken met lichte eenheden over moeilijk
terrein.
Dtaaxbi) Lwéni, dat de" dooFite dé kust
streek eerder begint dan verder in liet
land, zoodat de toestand der wegen voor
de geallieerden ook moeilijker was Tevens
hadden de wegen veel te lijden gehad van
luchtbombardementen. Onder die omstan
digheden konden geallieerde lichte voor
hoede-eenbeden er slechts tezamen met de
Noors-die soldaten aan denken, zooveel mo
gelijk de z.g. verplichte passages over ri
vieren, bergpassen e.d. te verdedigen tegen
de herliaalde aanvallen der Duitsche, ge
pantserde colonnes, die oprukten in de
richting van Dlombaas, Storen en Dront
hëim. Wanneer een van deze grendels ge
sloopt werd, viel den Duitschers een lang
stuk dal in handen.
Zoo zijn ze sprongsgewijs op
gerukt van Hamar naar Lillehammer, van
Lillehammer naar Kvam, van Kvam naar
Otta en van Otta naar Brennhau, op 20
k.m. ten Zuiden van Dombaas, waar vol
gens bet Britsche communiqué van gister
avond de Engelschen een nieuwe stelling
hebben ingericht, bi het Oesterdal was de
Duitsche opmarsch nog sneller tot Röros.
Vandaar trokken de Duitschers, die tegen
gehouden werden, doordat een groote brug
was opgeblazen, over bergwegen in de
richting van Hjerldnn en Dlombaas. Deze
resultaten konden slechts worden verkre
gen door een massaal gebruik der lucht
macht, waarbij profijt kon warden getrok
ken uil den geografiscben toestand, waar
door de geallieerden geen terreinen vonden
voor het inrichten van vliegvelden.
Finsche ambulance naar Noorwegen.
Naar Noorwegen is thans een Finsche
ambulance onderweg, welke ondier leiding
staat van prof. Brofeldt en waarvan 4
doctoren, 15 verpleegsters en 2 chauffeurs
deel uitmaken.
Noorsche gevangenen te Narvik
vrijgelaten?
De Duitsche bevelhebber te Narvik heeft,
volgens een Havas-bericht uit Stockholm,
een aantal Noren, die krijgsgevangen wa
ren gemaakt bij de bezetting der stad op
9 April, de vrijheid li erge venMen gelooft,
dat de Duitschers daartoe gedwongen zijn
aoor een volkomen gebrek aan levensmid
delen. Een eerste contingent van 134 Noor
sche soldaten is in Zweden aangekomen,
waar het is geïnterneerd.
Vlootontmoetingen in het Skagerrak
Havas meldt uit Stockholm:
Belangrijke vlootontmoetingen zouden
zich in dein loop dier Laatste dogen hebben
voorgedaan in bet Skagerrak, zoo wordlt
uit Gothenburg gemeld Dit zou bet be
wijs geven, dat die geallieerde vlootstrijd-
krachlen [nauwlettend' d'eze wateren be
waken ein tusschein beide komen om het
vervoer van Duitsche troepen naai' Oslo
te verhinderen. Laatstelijk heeft een groep
inwoners van. een Zweedsch! plaatsje waar
genomen, dat een ooinvooi van twaalf
schepen uiteengedreven werd
Het Duitsche^ legerbericht
Het opperbevel der Duifephe weermacht
maakt bekend:
In Noorwegen gaat de Ddlf&eh© opmarsch
verder. Bjij Dronthëim weid gisteren nog
gevochten. Gebleken is dat Noorsche troe
pen ten Noordwesten. >aC'ehammer in
grooter getale de wapens hebben neergelegd
dan gisteren werd belieft de
rest van-de tweede Not - ie divisie, welke
met 200 officieren emSrÖO man van ver
schillende regimenten, zoöhfe-le leertig Brit
ten, werd" gevangen genomen.
Ann buit zijn binnengedacht zei en ka
nonnen, 125 machinegeweren en 250 bruik
bare auto's. v- ;.j\ i
ln "het gebergte bij: Lonten tussciien Ea-
gemes ea de Sognefjord (hebben. zich nog
1200 man overgegeven. -
Het Lucbtwapen heeft' met succes Brit
sche zeestrijdkrachten 'voor.' Namsos aange
vallen. Een voor de luchtafweer ingerich
te kruiser werd door tweej rechtstreoksche
treffers van middengroofcj kaliber tot zin
ken gebracht. Een zware kruiser doornecht-
streeksche treffers van bet zelfde kaliber
op bet achterschip zwaar beschadigd.
Voorts zijn na treffers gezonken een tor
pedojager en vijf Britsche transportschepen
Vijf andere schepen hebben zware of zeer
zware beschadigingen opgeloöpen.
BSj een Britschon luchtaanval op Stavan
ger werden acht vijandelijke vliegtuigen
door jagers en luchtdoelgeschut, bij een
aanval op het vliegveld Fornebo bij Oslo
in den nacht op 30 April, een Britsch vlieg
tuig door luchtdoelartillerie. omlaag gescho
ten. -1
Bij een nieuwen aanval .Ier Britten op
dit vliegveld, in den nacht:op 1 Mei, werd
geringe materieele schade,,' aangericht.
Aan liet Westelijk front .een bisoudere
gebeurtenissen
Een Fransch vliegtuig van het type Potez
werd in een luchtgevecht omlaag ge
schoten.
Britsche kruiser tot zinken gebracht
Bij aanvallen van. Duitsche groepen ge-
vechlsvliegers op Britsche zeestrijdkrach
ten in het gebied1 voor Narnsos werd vol
gens eeln D.N.B.-bericht een Britsche krui
ser door twee rechtsixeekscbe treffers tot
zinken gebracht. Een andere kruiser is
door een rechtstreekschen treffer van midi-
öengroot kaliber op liet achterschip zwaar
beschadigd!.
Over tot zinken brenging, resp. zware
beschadiging van Britsche transportschepen
wordt melding gemaakt in het bericht van
het opperbevel van de weermacht.
Bij een Britsdien luchtaanval op Sta-
vanger zijn acht vijandelijke vliegtuigen om
laag geschoten.
Twee Britsche duikbooten vermist
Volgens een. officieele Britsche mede-
deeling zijn twee Britsche duikbooten, de
„Tarpon" en de „Steriet", ver over tijd1.
Men neemt aan, dat zij verloren zijn ge
gaan.
De Britsche treilers „Bradman" en „Cape
Siretoka" hebben schade geleden door
een bom. Zij zijn later gezonken. In geen
van beide gevallen wordt melding gemaakt
van verlies aan mensohenlevens.
De „Tarpon" en „Steriet" kadd'en een
bemanning van respectievelijk 53 en 40
man. De „Tarpoln" mat 1090 ton en was
een zusterschip vain de „Triton", „Trident"
ea „Truaint". De „Steriet" was een schip
van 670 ton vain d'e „Shark" klasse.
Engeland begon dén oorlog met 57 on
derzeeërs, waarvan thans 7 zijn verloren
gegaan. Eeh is tengevolge van een onge
luk vergaan.
De Britsche scheepvaart
om de Kaap
In verband met de houding
van Italië.
In gezaghebbende Britsche leringen
verneemt Reuter, 'dat de uitspraken
van Italianen, die verantwoordelijke po
sities bekleeden, en de houding der
iitaliaansche p|ers kortelings van zoo-
danigen aard zijn geweest, dat hét noo
dig is geworden voor de Engelsehe re-
geering om zekere voorzorgsmaatrege
len te nemen betreffende de Britsche
scheepvaart, dj,© normaliter door de
Middellandsdhe Zee zou "varen. Zij is
echter niet voornemens deze voor
zorgsmaatregelen langer dan noodig te
Men voortduren en hoopt, dat de om
standigheden hi staat zullen stellen ze
in de naaste toekomst op te beffen.
Bericht.
BINNENLAND
Er zijn nog geen bizonderheden hekend
over de voorzorgsmaatregelen. Reuter er-
neemt eoliter, dat zij om. betrekking heb
ben op het in zekere malie vei leggen
van de Britsche scheepvaartroute langs
Kaapstad in plaats van door het Suezkanaol
Van het Westfront
Hel Fransche legerbericht van gister
avond luidt:
„De gebruikelijke activiteit van verken-
ningspatrouilles, onze patrouilles maakten
eenige gevangen. Twee plaatselijke aan
vallen van vijandelijke detachementen wer
den afgeslagen".
Hedenochtend werd' gemeld:
Bedrijvigheid! van patrouilles in het ge
bied van d'e Nied'. Eenige actie van de ar
tillerie in het gebied1 van d!e Blies Gis
teren, bij het vallen van den avond' was
er een kort treffen tusschen verkennings-
elementen en een vijandelijke afdeeling in
"het gebied van d'e Vogezen.
Duitsch vliegtuig in
Engeland verongelukt
Gisteren is aan de Britsche Oostkust een
Duitsch vliegtuig neergestort.
Het officieelé communiqué meldt daar
omtrent de volgende bizonderheden:
Gisteravond laat zijn vijandelijke vlieg
tuigen op verscheidene punten de Oost
kust genaderd, luchtdoelgeschut kwam in
actie en in een kuststad in Essex is een
vijandelijk vliegtuig neergestort en in brand
geraakt In de .buurt staande huizen werden
beschadigd en eenige bewoners gewond.
Veertig gewonden
Ongeveer veertig personen hebben won
den opgeloopen en zijn naar een ziekenhuis
overgebracht. Een geheele rij huizen werd
beschadigd. 1
Volgens een ooggetuige heeft de bommen
werper zes of zeven huizen geraakt en
Letat'-liij daarna-vlam gevat. Ailb rijf .in
zittenden van het vliegtuig zijn om het
leven gekomen. Men meent, dat er onder
het puin nog mensclien bedolven kunnen
zijn. Pas bij het aanbreken vau den dag
zal de gebeele omvang van hel ongeluk
te overzien zijn.
liet vliegtuig verscbeeu boven de stad
kort nadat op eemgea afstand luchtdoelge
schut was gehoord. Het cirkelde meer dan
een hal fuur boven de slad naar liet schijnt
om een terrein te zoeken voor een landing.
Het is binnen 200 M. van zee verongelukt.
Er was een ontploffing De brandende ben
zinetanks en het gevaar voor ontploffende
kogels heeft het onmogelijk gemaakt in
de eerste minuten na het ongeluk het
vliegtuig te naderen.
Men vreest, dat er eenige don-
den zijn.
Naar men vreest zijn hij liet ongeluk met
den Duitschen bommenwerper boven de
woonwijk van een stad in Essex vele per
sonen om het leven gekomen. Den ge
heelen naöht hebben reddingploegen met
groote inspanning gewerkt om slachtoffers
te kunnen bevrijden uit het puin. De man
nen werkten bij bet licht van fakkels.
Een rij huizen werd verwoest, terwijl
twee straten ernstige schade opliepen. Een
groot blok nieuwe flatwoningen, welke alle
bewoond waren, is zwaar beschadigd.
Vijl dooden cn 90 gewonden.
Hedenochtend! werd' gemeld, dat bij den
val van het vijandelijke vliegtuig te Clac-
ton on Sea vijf personen zijn gedood en
negentig gewond, van wie 49 in een zieken
huis moesten worden opgenomen. Het is
mogelijk, dat er nog meer lijken ond'er liet
puin liggen Van de vijf tot nu toe ge
borgen lijken, zijn vier Duitschers. In
het geheel zijn ongeveer 50 liuizeu bescha
digd.
Finland
Moeilijkheden te Helsinki als gevolg van
terugkeer der bevolking.
De plotselinge terugkeer der burgerbevol
king te Helsinki beeft deze slad' op het
punt der levensmiddelenvoorziening in
zulk een moeilijke situatie gehiacht, dat
het noodig is geworden, een decreet te
publiceeren, waarbij alle geevacueerden,
die een schadeloosstelling ontvangen, ver
boden wordt, zonder spedale vergunning
in do stad terug te keeren, op straffe ver
lies van het redht op de schadeloosstelling.
Frankrijk
"Wederom een communistische organisatie
ontdekt.
De Parijsche politie is op het spoor ge
komen van een communistisch propaganda-
centrum, dat twintig arrondissementen d'er
hoofdstad! van strooibiljetten voorzag. De
leider en vijf helpers zijn gearresteerd en
bovendien is eein groote hoeveelheid mate
riaal in beslag genomen.
Schip voor Rusland
Technische proeftocht van het
m.s. „Viacheslav Molotov".
Hot lurbu electrisclie motorschip „Via
cheslav Molotov", dat voor Sovjet-Russi
sche rekening is gebouwd bij de Neder-
landsclie Scheepsbouw Maatschappij te Am
sterdam, beeft gisteren op het Noordzee-
fcanaal zijn technische proeftocht gehou
den. Deze tocht verliep zeer tot tevreden-
beid van de afnemmgscommissie. Na af
loop werden dan ook aan boord de ovear-
nemmgsformaiiteiten vervuld en heden
ochtend is de Sovjet-Russische vlag gehe-
schen ten teeken, dat de „Molotov" is
toegevoegd aan de Russische vloot
Handelsbetrekkingen met Sov
jet Rusland.
In Nederland zijn thans voor de Sovjet
Unie gebouwd drie houtscliepen, twee pas--
sagiersschepen, 4 dertien baggermolens,
voorts sleept)ooten. en kranen.
Het centraal bureau voor den handel
met Sovjet-Rusland, onder leiding van den
heer W. H. Rethmeier, heeft ©en belang
rijken rol in deze Nederlandsch-Russisch©
transacties gespeeld. In 1933 werd dit bu
reau ingericht, met de bedoeling den han
del tusschen Nederland, Nederlandsch-Iudiè
en Sovjet-Rusland te stimuleeren. Bij ver
schillende besprekingen werd een basis
voor den wedmijdschen handel gelegd en
het resultaat is een groote ontwikkeling
van onzen handel met Rusland.
In 1933 kocht Nederland in Rusland
voor f36 000.000.tegen een verkoopto-
taal van f 5.000.000.Volgens de laatste
Sovjet-statistieken koelit Rusland in 1938
voor ongeveer f30.000.000terwijl ons
land voor f35.000.000leverde.
Onder de in Sovjet-Rusland invoeren
de landen namen wij een derde plaats in
en onder de landen, maar welke Rusland
.jiUvor-ri, een, vijfde .plaats. Uiteraard beeft
de oorlogstoestand ook aan dezen handel
geen goed gedaan. Men blij'ft echter dili
gent. Hiervan moge getuige het bezoek,
dat een missie van ingenieurs onder lei
ding van den volkscommissaris voor den
scheepsbouw, Tewosjan, dezer dagen op
verzoek van Nederlandsehe zijde aan ons
land bracht.
Gemengd Nieuws
Het weer in April
Veel neerslag. 1
Gemiddeld over de 5 hoofdstations was
in April de ochtendtemperatuur Vb graad'
graad boven normaal, in d'e 3 dekaden
respectievelijk normaal, 1 graad beneden
en 2!/j graad boven normaal. De grootste
afwijkingen kwamen voor op den 13d'en en
den 24en respectievelijk 3Vb graad! beneden
en 6 graden boven normaal. De gemiddelde
dagelijksche maximumtemperatuur was Vb
graad en het gemiddelde minimum 1 graadi
boven normaal. Het aantal dagen met een
minimumtemperatuur beneden het vries
punt bedroeg te De Bilt 2, tegen 4 normaal.
Er was te De Bilt 1 dag een maximum
boven 25 graden, hetgeen ongeveer eenmaal
in de 10 jaar in April voorkomt.
De neerslag was over bet gebeele land!
boven normaal. De afwijkingen liepen in
de verschillende provincies uiteen tusschen
10 en 50 procent boven normaal.
Te De Bilt zijn 147 uren zonneschijn
waargenomen tegen 152 uren normaal.
Grieksch stoomschip ia nood.
Het hoofdkwartier van de kustwacht
deelt mede, dal de kotter Sebargo as
sistentie verleent aan het Grieksche ss.
Thalia, dat in moeilijkheden verkeert op
350 mijl buiten kaap Virginia in'een kracli-
tigen storm.
Groote Bulgaarsckc textiel
fabriek verbrand.
Een der oudste Bulgaarsche textielfabrie
ken te Karlkowo is door brand vernield. De
schade wordt geraamd op vijftig millioen
leva's. (100 leva f 2 35). Driehonderd ar
beidersgezinnen worden door den brand
getroffen. I
Tornado's en hagel in de Yer-
ecnigdc Staten.
Uit New Orleans (Louisiana) wordt ge
meld:
Tornado's, gepaard gaande met hagel,
hebben in de staten in het zuiden en mid
den zeer belangrijke schade aangericht.
's Werelds grootste zeilschip lijdt schip
breuk.
Het grootste zeilschip ter wereld, een
Estlandsch vaartuig, beeft voor de haven
van Kopenhagen schipbreuk geleden.
Deze courant rerechgnt dsgëlqka, metnït-
iondenng tsïi Zon- «n Feestdagen.
FPrjja per fansrtasl f 2.—;'franco por 'post
f 8.50. Prfja per weefe 18 ets. -Afzon
derlijke nnmmore 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertenties vóór het eerstvolgend ntun-
mer moeten vóór elf nor aan bet Eurean
bezorgd zijn, 's Zaterdags vóór O uur.
Een bepaalde plaste van advertentiên
wordt met gewaarborgd.
Prijs der Advertertuón. van 15jregela ft 55;
iedere regel meer J 0.30, In het Zaterdagnummer
l5 regels f 1.80, iedere regel meer f 0^5
Reclames f0.75 per regel. IncaseokostenScts.;
'noslkwltahties-lö ets. Tarieven van advertentlëa
bij abonnement zy n aan het Bureau verkrijgbaar,
- «D&geUjks worden legen-vooruitbetaling Kleino
AdvertenÜën opgenomen 1 0.50 t/m. l5 woor-
^den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
's Woensdags: Kleine Advertentiën tot 25 woor
den f 0.25, mita vóór Dinsdagavond 6 uur aan bat
Bureau bezorgd,
's Zaterdags* Kleine Advertentiën 11.00, Indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
- ft
t jW
Een GOEDE BRIL
bij een GOEDEN OPTICIEN
dus
HOOGSTRAAT 91
Ü#1- Brillen voor Ziekenfondsleden
(MIDZA-BONNEN)
Donderdagavond verschijnt de „Schiedam-
sche Courant" wegens den Hemelvaartsdag
NIET.