De Baltische staten
Sovjet republieken
Littauen en Letland namen
reeds beslissingen
Estland in principe besloten
EI3STE BLAD
Saneering van het
Nederiandsche socialisme
Maandag 22 Juli 1940
Aanstelling van een commissaris
93ste Jaargang.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 53ii.
BUITENLAND
üjn de dxie Baltische landen, Littauen,
Estlaindi en Letland zijn gisteren, op het
zelfde tijdstip de nieuw_ gekozen volks
vertegenwoordigingen bijeen gekomen om
beslissende maatregelen voor hun landen
te treffen.
In hel Littausohe parlement heeft xni-
ïüster-presidönt -Paleckis, die tevens die
functies van staatspresident uitoefent oen
terugblik gegeven op dte afgeloopem 20
jaar, waarin Littauen onafhankelijk is ge
weest. In aansluiting hierop ontwierp hij
een beeld van de activiteit der nieuwe re
geering. Met het vroegere regiem rekende
hij ai in scherpe bewoordingen en hij wees
op de noodzakelijkheid' een' nieuwe GrondL
wet aan le nemen en wel de Grondwet
van de Sovjet-Unie.
De plaatsvervangende minister-president,
de minister van buitenlandsche zaken,
Kreve-Miekevicius verklaarde, dat de re-
geering aftrad. De Sejm (het parlement)
sprak daarop echter in de regeering haar
vertrouwen uit en verzocht haar in func
tie te blijven, totdat op grond van de
nieuwe wetgeving, een .nieuwe regeering
zal zijn gevormd.' Nadat de formaliteiten
waren vervuld werd de agenda opgesteld.
Hierop werden de volgende punten ge
plaatst:
1. Het aannemen van een nieuwe Grond
wet.
2. liet toetreden tot de Sovjet-Unie.
3. De regeling van het agrarische vraag
stuk.
4. De onteigening van groote banken ön
fabrieken.
Nadat deze agenda was aangenomen
heeft de minister van binnenlandsche za
ken, Gidvila een uitvoerige verklaring af
gelegd' Hierbij is Littauen uitgeroepen tot
socialistische radenrepubliek en is de Sov
jetgrondwet onmiddellijk ingevoerd. Deze
verklaring werd met algemeen® stommen
aangenomen.
In het verdere verloop, van de vergade
ring is ook het tweede punt der agenda,
de aansluiting van Littauen bij de Sovjet-
Unie afgehandeld. De minister van justitie,
Pakarklis zette in een uitvoerige verkla
ring de voordeeten voor Littauen uiteen
van zuik_een aansluiting. Hij stelde aan
de Sejm voor aan den oppersten raad van
volkscommissarissen der Sovjet-Unie te
verzoeken Littauen als zelfstandige socia
listische Sovjet-republiek op te nemen in
de Sovjet-Unie. Dit voorstel werd met al
gemeen® stemmen aangenomen. Daarop
werd de vergadering tot heden verdaagd1.
Ook Letland Sovjetrepubliek.
In tegenwoordigheid van het diploma
tieke corps en van eenige buitengewone
afgevaardigden der Sovjet-regeering heeft
het nieuw gekozen parlement van Letland
eveneens besloten Letland tot ©en Sovjet
republiek om te vormen en aan te sluiten
hij de Sovjet-Unie. Een verzoek daartoe is
te Moskou ingediend, 's Avonds werden te
Riga groote demonstraties en optochten
gehouden, .waarbij voor de Sovjet-Unie
werd gedemonstreerd.
Estland in principe reeds be
sloten.
Ook in de kamer van Estland, die gis
teren te Beval bijeen is gekomen, is het
toetreden van Estland tot de Sovjet-Unie,
op voorstel van de afgevaardigde Jalak,
met algemeene stemmen op d© agenda ge
plaatst. De vergadering werd' behalve door
de regeering, ook bijgewoond door talrijke
diplomatieke vertegenwoordigers, waaron-
der de gezanten van de Sovjet-Unie,
Duilscliland, Italië, Frankrijk en Engeland.
Na een uitvoerige gedaehtenwisseling,
waarbij ook de minister van buitenlandsche
zaken het woord voerde, werd' met alge
meene stemmen het voorstel aangenomen
om een commissie van negen personen
te benoemen, welke het vraagstuk van d©
staatsinrichting van Estland zal behande
len. Vervolgens werd' de vergadering ver
daagd.
Na de rede van Hitier
Brie stroomingen ia Engeland.
Volgens een Stefard-bericht verluidt, dat
Lloyd George, na de rede van Hitler t©
hebben gelezen, om e©n audiëntie lij den
koning heeft verzocht en van de regiering
het Mjëenroepen van het parleme.it in een
geheime zitting zon hebben verlangd.
Stefani merkt hierbij' op, dat er niet aan
te twijfelen valt, dat in Londen achter
de parlementaire schermen een groeten
politieken slag tusschen drie stroomingen
wordt geleverd. De eene strooming, dl© niet
op de rede van Hitier wil antwoorden,
wordt door Churchill gepersonifieerd; een
andere strooming, die naar getal het sterk
ste is, staat gunstig tegenover een Lnfor-
meeren bij de spdlmogendheden naar de
vredesvoorwaarden. De derde strooming,
die van het volk uitgaat, wenseht een
einde aan den oorlog.
Het antwoord van Engeland.
Naar verluidt zal de Britsche minister
van buitenlandsche zaken, Halifax, heden
avond in een radiorede voor het Britsche
rijk en de Vereenigdc Staten een stand
punt" bepalen ten* aanzien van de'i'ijksdag-
rede van Hitier.
De diplomatieke medewerker van de
Times is van meening, dat lord Halifax
slechts herhalen kan, hetgeen reels gezegd
is, aangezien Engeland vast besloten is den
oorlog voort te zeiten, vooral daar de lei
ding der weermacht geen reden en ook
geen geneigdheid heeft om wijziging te
brengen in haar tot dusverre ingenomen
rustige houding vol vertrouwen. Een soort
gelijke gedachtengang vindt men terug in
een hoofdartikel van de Times.
De Britsche persstemmen.
De Zondagsbladen wijzen, evenals de|
Voorts erkent het blad, dat Ilitlers op-
somming van alle Duitsche overwinningen
hoogst indrukwekkend is geweest. Sedert
de triumfen van een Romeinschea keizer
heeft geen veldheer ziclk meer kunnen
beroemen op zoo veel overweldigende over
winningen. Deze opsomming moet de Duit
sche harten met trots en de vijanden van
Duitschland met schrik vervullen.
Spaanscli commentaar.
De Spaansche bladen standen Zaterdag
geheel in het teeken van d Fuhrerrede.
„Yangiuardia" schrijft boven zijn com
mentaar' „Hitier maant Engeland verstan
dig te zijn". Het is het laatste appèl, zoo
schrijft het blad verder en Engeland be
gaat een geweldige vergissing, indien het
deze laatste mogelijkheid verwerpt. Het
appèl van den Führer op het verstand
stemt overeen met de fundamenleele grond
beginselen vain de politiek van Adolf Hit
ler. Het is mogelijk, dat de tegenwoordige
Engelscho regeering niet wil luisteren naar
deze rede. Het is echter zeker, dat de rede
op het Engelsche volk den sterksten indruk
heeft gemaakt.
Zweedscke indrukken.
„Slockholms Tidningen" schrijft o.m.:
In de handen van Groot-Erittanniê ligt
thans de zware verantwoordelijkheid van
de beslissing. De waarschijnlijkheid spreekt
er voor, dat de Britsche regeering d©n
strijd tot het uiterste zal kiezen.
Rowncensche persstemmen.
De Roemeensehe bladen schrijven uitvoe
rig over de rede van den Führer en zjjln
appèl op het verstand van Engeland. „Po-
runca Vremi" schrijft: Engeland staat thans
voor het tragisch alternatief vrede te slui
ten of den oorlog voort tef zetten. De
voorwaarden tot een voortzetting van den
oorlog zijn voor Duitschland buitengewoon
gunstig. Het geheele vasteland van Eu
ropa staat thans aan de zijde wan het rijk.
Thans komt de vraag naar voren, of'Groot-
Briltannië het verstand zal bezitten, waarop
de Fulirer een beroep heeft gedaan.
„Ordinea" verklaart: De Führer heeft een
nieuwe ridderlijke geste gedgan en staat
met een -zuiver geweten voof de geschie
denis, voor zijn volk en het Engelsche
volk. Dc- leiders van Engeland zijn verant
woordelijk voor de rampzaligd.gevolgen van
een nieuwen veldtocht. De r^tkv" van Hitier
is het resultaat van een zeer hooge poli
tieke opvatting, die men eerst na b©eindi
ging van het conflict met Engeland in haar
geheel zal kunnen waardecren.
De conferentie te Havanna
Netelige vraagstukken op dc
agenda?
De Amerika ansche minister van buiten
landsche zaken, Hull, is in Ilavana met
een uitgebreiden stal aangekomen, om deel
te nemen aan de conferentie der ministers
van buitenlandsche zaken van de Ameri-
Icaausche staten.
bladen van Zaterdag, llitleis vredesoproep i De conferentie, die een vervolg is op
van de hand. De „Observer" schrijft, dat
Hitiers Pujksdagrede „met hot geringste
spoor van eon werkelijk vredesaanbod" be
vat. De „Sunday Times" tracht het voor
zijn lezers te doen voorkomen, alsof de
groote rede van den Fuürer evenals op den
Sen October 1939, een „rede van de Duit
sche zwakte vormt.
Italiaansche persstemmen,
Men kent weliswaar in Italië de offi
cieel© reactie van Engeland op de rede
van den Führer nog niet, doch men kan,
aidua schrijft de „Pop oio Dii Roma" uit
de uitlatingen in de Londenscherï radio en
pers ooneludeeren, dat de regeering-Chur-
eiiiïl haar 1 Jionding hardnekkig em met
starre omtoegeeflijkheid wil doorzetten. In
het democratische Engeland kan de re
geering der plutocraten in den tegenwoor-
digen tragisdhen toestand een politiek voe
ren., die in algeheel© tegenstelling staat
tot de meerderheid van het volk.
Wanneer het Emgeslche volk in volte
vrijheid zou kunnen heslissen, meent de
„Messagero", dan zou dit het einde van
den oorlog beteektenen. Het Engelsche
volk is echter niet vrij.
Telegrammen gewisseld.
Mussolini heeft aan den Führer het vol
gende telegram gezonden: D© woorden van
uWe groote rijtsdagrede zijn. regelrecht tot
het hart van het Italiaansche volk. gegaan.
Dc dank n en zeg u opnieuw, dat het
Italiaansche volk, wat ook komen mag, met
het uwe zal marcheeren tof aan het einde,
d.w.z. tot de overwinning.
De Führer hleeft hierop het volgende
telegram van dank gezonden: Ik-dank u;
Duce, voor uw vriendschappelijk telegram.
Vereend in onze Wereldbeschomving en
verhonden in de kracht van onze wapens,
zullen het fascistische Italië en het natio-
naal-soeiaiistiseh Duitschland de vrijheid
voor onze volken zegevierend veroveren.
Amerikaansche persstemmen.
„New-York Herald Tribune" steunt de
opvatting der Engelsche bladen, dat het
vredesaanbod van Hitier moet worden afge
wezen. Het blad schrijft, dat Engeland stel
lig niet zal ingaan op lokmiddeltjes, zoolang
het niet overwonnen is.
de bijeenkomst van Panama in September
1939, zal zich bezig houden met de meest
mteenloopende vraagstukken, die de be-
laugen der 21 Amerikaansche staten raken.
Tol die vraagstukken behooren de behan
deling van geïnterneerde leden vatx de
weermacht der oorlogvoerende landen, de
gedragslijn ten aanzien van in Amerikaan
sche havens opgelegde schepen, de rege
ling van de kwestie der hulpoorlogssche-
peu, het gebruik maken van Amerikaan
sche havens door duikboolen van oor
logvoerenden, oorlogshandelingen binnen
de in ter-A rn erika anscl ie „veiligheidszone"
en het moeilijke vraagstuk van gemeen
schappelijke bases voor vloot en lucht
macht aan zekere kuststreken van het Ame
rikaansche vasteland.
Een ander netelig probleem is het eco
nomische kartel van Zuid- en Noord-Ame
rika, dat door Washington gewenscht
wordt.
Naar in welingelichte kringen verder ver
luidt, schijnt het plan tot het ander man
daat stellen van Europeesche bezittingen in
Amerika niet cup de agenda te komen. Met
groote voorzichtigheid zal waarschijnlijk!
ook de kwestie der militaire bases behan
deld worden.
Duitschland
De bijeenkomst van den rijksdag.
Tijdens de bijeenkomst van den Rijks
dag, waarin de Führer over de overwin
ning sprak, waren zeven zetels met lam
weren bekranst, de zetels der afgevaar
digden, die in den strijd zijn gevallen.
Een hunner is in den Poolschen veldtocht
gesneuveld, de anderen zijn ïn het Westen
gevallen.
Voor het eerst waren ook de tot het
Duitsche rijk teruggekeerde Oostelijke ge
bieden vertegenwoordigd. De Rijksdag telt
thans 873 leden,
Italië
De verlieezn der scheepvaart.
Sedert 9 April zijn 17 Noorsche koop
vaardijschepen, in totaal metende 68.699
ton, die onder Britsche controle stonden,
verloren gegaan. Van de bemanningen zijn
55 leden -om het leven gekomen.
Waarborgen voor vrije ontplooiing van de gezonde
krachten in de arbeidersbevolking.
De volgende officieel© verklaring is Za
terdag op dc pcisafdeelmg van het rijks
commissariaat afgelegd
Daar de m Aederlmu bestaande marxis
tische part'jen xn haar leidmg op grond van
haar kkissenstrijdmentaliteil, van haar in
ternationale verbindingen en beïnvloeding
door onder leiding van "ransclien en Engel-
scken staande internationalen, alsmede van
de sieeds systematisch door haar gevoerde
heizij le0en het naburige Duitsche rijk en
het nationaai-socialisme, geenortei waar
borg bieden, dat de gewenschte Duitsch-
NederJanoscbe samenwerking op de gebie
den van eten wederopbouw, van de wexk-
loosheidSDestrijding en van do opheffing
"an de sociale positie van de br-eede lagen
der Nederiandsche bevolking, in het bi
zonder van d» arbeiders, kan worden, ver
werkelijkt, is oen regelend ingrijpen, dat
dezen ongezonden toestand opheft, niet
langer te vermijden geweest.
De rijkscommissaris voor het bezette Ne
deriandsche gebied heeft dan ook veror
dend, dat de sociaal-democratische arbei
derspartij (S.D.A.P.), de rcvolutionnair-so-
cialistische arbeiderspartij (R.S.A.P.) en de
communistische partij Nederland (C.P.N.).
onder de uitsluitende leiding en het uitslui
tend beheer van een commissaris worden
gestold. Op dezen commissaris gaan ter
stond alle rechten en volmachten van de
leiding zonder onderscheid, of het gaal
over afzonderlijke personen of colteges van
personen, over. Hij is gerechtigd alle ver-
eischle maatregelen van organisatoriscJien.
personeelen of financieelen aard te treffen.
Tot commissaris met den bovenomschre
ven bevoegd heidskring is mr. ltost van
Tonnmsen benoomd. Hij heeft de hem over
gedragen bevoegdheden heden op zich ge
nomen.
Een van de belangrijkste taken van dezen
commissaris zal hei zijn, de sociale waar
den en instellingen, die in de verschil
lende organisaties van de S.DA.P. voor
handen zijn, voor de leden te behouden
en bovendien onder gebruikmaking van
de zich thans voordoende nieuwe mogelijk
heden, nog aanzienlijk uit te breiden.
In den loop van deze inwendige sanee
ring en versterking zal aan de arboideis
de gelegenheid worden geboden, zich uit
eigen krachten een nieuwe leiding te ge
ven, welke de groote idealen en doelein
den, van welke de pioniers van het Ne
deriandsche socialisme vervuld waren, wel
ker verwezenlijking echter door de inter
nationale verwatering nn rassenvreemde
beïnvloeding van de sociaal-democratische
partijen sterk wc-rd benadeeld, in vollen
omvang /al kunnen verwerkelijken. Dit
sanecriagsproces moet door geschikte maat
regelen van den commissaris tegen iederen
reactionnaircn aanval van buiten af worden
beschermd.
Waarom de S.D.A.P. onder curateele
is gesteld
Van bevoegde zijde vernemen wij bi-
zonderlieden omtrent do overwegingen,
welke tot den ine ai regel tegen de vroe
gere leidmg van de socialistische partijen
hebben gevoerd.
Internationale verbindingen.
De internationale verbindingen, aldus
onze zegsman, van deze partijen met do
internationalen,«waren bekend. Deze inter
nationalen, welke veelal sterk onder Fran-
schen en Engclschen invloed hebben ge
staan, waren liet Duitsche nationaai-so
cialisme vijandig gezind, In het bizondcc
echter heeft het aan Duitsche zijde kwaad
bloed gezel, dat de Nederiandsche socia
listische partijen er met toe hebben kunnen
besluiten deze verbindingen met de in
ternationalen te verbreken, of althans tij
delijk los to laten, toen in Augustus 1939
de oorlog uitbrak. De besprekingen met
de internationalen, vooral de vertegenwoor
diging .van de S.D.A.P., bij het congres
van de S.A J. te Parps, waren geschikt om
de Nederlanders te betrekken in een on-
ncutrale, anti Duitsche slrooming. De kri
tiek, welke hiertegen hier te lande is ge
uit, heeft in den boezem der S.D.A.P.
geen weerklank gevonden.
Hetze tegen DnitsclilaaiL
Een tweede reden voor den thans geno
men maatregel is de systematische antï-
Duitsche hetze, welke in die leringen is
gevoerd. Deze hetze dateert met van het
begin van dezen oorlog: toen is zij in
tegendeel onder aandraag van' de regee
ring verminderd. Dc hetze is sinds jaren
stelselmatig gevoerd. Men kan zeggen, dat
de betrokken partijen sinds 1933 in open
lijke vijandschap tot Duitschland stonden.
De .Toot'sdie invloed.
In dc- derde plaats was dc leiding der
partijen sterk doortrokken van Joodsch©
elementen, die daar een vee! giooterorol
speelden, dan door het percen'age van de
aangesloten JoodscLe arbeiders werd ge
rechtvaardigd.
Een on ander is reuen geweest, om de
partijen onder het bewind van een coi ï-
missaris ie stellen. Opgemerkt dient te
worden, dat zij niet ontbonden zijn, maar
zich mettertijd zelf een msuwe leiding
zulten kunnc-n geven.
Frarckrijk
De kathedraal van Reims.
De burgemeester van Reims hoeft ver
klaard, dat de kathedraal gedurende den
oorlog geen schade heeft geleden.
Postverbinding met het buitenland.
De postdienst tusschen het bezette ge
bied' van Frankrijk en Zwitserland, Algiers,
Marokko, Syrië en Indo-China is hervat.
België
Vlaamsche arbeidsdienst.
Met goedkeuring der Duitsche autoritei
ten is een Vlaamsche arbeidsdienst inge
voerd voor jongeren en studenten van 16
en 20 jaar. i
Verbod tot oprichten van voreMiigingcn.
Krachtens een verordening van den mi
litairen bevelhebber in België en Noord-
FrankrijK, is het oprichten van vereerd gin
gen en politieke partijen tot nader order
in België verboden.
Engeland
Mijnenveger verloren gegaan.
De Britsche admiraliteit heeft gisteravond
het verlies gemeld van den mijnenveger
„Crestflower", die door Duitsche vliegtuig
bommen tot zinken is gebracht.
De Fransche ambassade gesloten.
De Fransclio ambassade te Londen is
thans gesleten. De zaakgelastigde markies
de Castellane ©n de overige leden d'er am
bassade zijn naar Frankrijk vertrokken.
Vereenigde Staten
B(e nithrelding der vloot.
President Roosevelt heeft Zaterdag de
wet tot vlootuitbreiding onderteekend, die
een bedrag van 4.600.000.000 dollar be
schikbaar stelt voor den bouw van een zoo
genaamde twee-Oceaanvloot, welke tegen
iedere denkbar© combinatie opgewassen
moet zijn. Het nieuw© vlootbouwprogramma
moet in 1946 of 1947 ten uitvoer gelegd
zijn en voor de eerste werkzaamheden
heeft Roosevelt reeds 83 millioen dollar
van het Congres gevraagd.
Baltische Staten
Bijeenroeping oppersten Sovjet.
fn politieke kringen le Moskou neemt
men aan, dat de opperste Sovjet dor Sovjet
unie, die formeel o\er het opnemen der
drie Oostzeestaten als bondsrepublieken in
het verhand der Sovjet-Unie te heslissen
heeft, oen dezer dagen te Moskou bijleen
zal worden geroepen.
Zuid Afrika
Rede van Smuts.
De Zuid-Afrikaanacbe munster-president
Smuts heeft een radiorede gehouden, waar
in hij verklaarde, dat hij een vrede ver
wacht, die Europa van het nationaai-so
cialisme zal bevrijden, en die met een
nieuwen Volkenbond een „centrale con
trole" instelt.
BINNENUND
Naar de Oostmark
De eerste groep Nederiand
sche kinderen vertrokken.
Van het Staatsspoorstalion te 's-Graven-
hage is Zaterdag de eerste groep van 809
Nederiandsche kinderen met een extra'
trein var. 12 doorgaande wagons naar de
Oostmark vertrokken. Elke wagon droeg
in groote drukletters het opschrift „Kin-
dcrvacantiereis NederlandOostmark" of
wel „Kinderferienfahrt NiederlandeOst-
mark".
Prof. Scheltema uit Groningen, vergezeld
van twee Diuitsche artsen, d© heeren Irres-
bexger en Gauihofer (van wie laatstge
noemde zoowel het Nederiandsche als het
Duitsche artsdiploma bezit) maken de reis
mede om het medische toezicht te hou
den Prof. Scheltema heeft bovendien de
taak van algemeen con tact! eider tusschen
de Nederiandsche ouders en relaties en de
Oostmarksche gastheeren op zich genomen.
Het muziekkorps van de Duitsche oïde-
politie, onder leiding van kapelmeester lui
tenant Hahn, speelde op het perron eenige
vroolijke nummers.
Deze courant verschijnt dagelyks, metuit-
londermg "van Zon- en Feestdagen.
Frijs per kwartaal f 2.—; franco per post
2.50. Pnjs per week: 15 ets. Afzon
derlijke nummers 5 ets. - Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentien voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór eir uur aan het Bureau
bezorgd zijn, 's Zaterdags vóór uur.
-y Een bepaalde plaats van advertentien
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
fcl f| O O *5 O Prijs der Ad verten tién van 1 5 regels 1155;
,,v* AA.UUA. iedere regel meer f0 30, m het Zaterdagnumraer
J 15 regols f 1.80, iedere regel meer f 0.35
Reclames f0.75 per regel. Incassok ostenö ets.;
postkwitanhes 15 ets. larieven van whei ten tién
bij abonnement zijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentien opgenomen 5 f0.50 t/m 15 woor
den, f 0.75 t/m, 25 dooiden. EIU wooid meer
5 cent tot oen maximum van 30 woorden.
's Woensdags: Kleine Advertentien tot 25 woor
den f 0 25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan
bet Bureau bezorgd.
's Zaterdags Kleine Advertentién 11.00,indien
niet vóór Vrijdagavond b uur bezorgd.
rï /-v L r» t-iI li Tl k« am,» a-o" a- a T*tt Fl /(eF ,1 A 1ff 1. A n t n_« n r C* I 1
