De conferentie te Havana
Cordell Huil pleit voor
den vrijhandel
De drie punten van het program
EERSTE BLAD
Dinsdag 23 Juli 1940
buitenland
De omwenteling in de Baltische
landen
Italië
Japan
Gemengd Nieuws
93ste jaargang.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 53! I.
Ia de conferentie der Amerikaansche mi
nisters van buitenlandsche zaken werd
Maandag het woord gevoerd door den mi
nister van buitenlandsche zaken der Ver
eenigde Staten Huil. Hij verklaarde, dat be
paalde krachten, bezig zijn de internationale
moraal te vernietigen. Verscheidene naties
wiaren daardoor reeds getroffen. Haar sou-
Vereïniteit Was met voeten getreden. Het
zou tragisch zijn, wanneer Amerika onver
schillig toezag en zich verbeeldde, dat dit
gevaar niet ook naar Amerika zou kunnen,
komen. I
Afweer op economisch gebied.
Er bestaat gevaar, zeide Huil, dat pogin
gen worden ondernomen, met alle middelen,
eenïgje 'der Amerikaansche landen econo
misch onder controle te brengen en poli
tiek te doordringen en tusschea Ameri
kaansche republieken argwaan en strijd te
zaaien. Dit gevaar dwingt tot gemeenschap)-
pehjke beraadslaging over afweermaatre-
gelen, in de eerst© plaats op economisch
gebied. De oorlog in Europa heeft normale
afzetmarken gesloten, de koopkracht ver
minderd en in ©enige gevallen geleid tot
het opslaan van overschotten, waarvan de
uitvoer van het allergrootste belang is. Aan
den anderen kant zal na afloop van den
oorlog in Europa vraag naar goederen en
levensmiddelen ontstaan, welke hervatting
van het internationale handelsverkeer nood
zakelijk zal maken.
Helaas ziet men zich voor twee tegenover
gestelde handelsmethoden geplaatst: vrij
handel tegen reglementeering. De Ameri
kaansche landen zouden onder reglement©©-
ring niet kunnen bloeien. Huil verklaarde,
die noodzakelijkheid in te zien van een
overgangsperiode, doch op den langen duur
zou slechts vrijhandel kunnen bevredigen.
Intusschen dienden de Amerikaansche
landen hun liandel onder elkaar uit te brei
den en aan te vullen. De regeering der
Vereenigde Staten, aldus Huil, draagt haar
deel hij door deelname aan de Infcer-AmerL
kaansche economische commissie, aan de
Mer-Amerikaansche centrale bank en aa'n
de commissie, die tot taak heeft, de pro
ductie van Zuid-Amerikaansche producten
te verbeteren en op te voeren.
Afweer tegen propaganda.
Huil heeft verder uiteengezet, dat een
oplossing van de inter-Amerikaansche eco
nomische problemen niet voldoende was
om den vrede en de veiligheid op het
Westelijk halfrond1 to behoeden. „Duistere
krachten" zijn in Amerika aan het werk
om Amerika in het verderf te storten en
willig te maken voor buitenlandisciie doel
einden. Iiaar einddoel is de poging om,
aldus Hull, do Amerikaansche republieken
te overheerschen in builenlandsch belang.
Daartegen afw eermaatregelen te nomen kan
echter geen vreemde staat euvel duiden.
De Buropecsche bezittingen.
Het derde punt is de kwestie vain dte
Europeesche bezittingen in Amerika. Tot
dusverre hebben zij geen gevaar voor Pau-
Amerika gevormd', maar Pan-Amerika mag
niet toelaten, dat zij objecten voor ruilin
gen of strijdgebieden worden. Iedere po
ging om den status quo te wijzigen, hetzij
door afstand of overdracht of verminde
ring van de tot dusverre bestaande con-
titölemadht, zou voor alle Amerikaansche
republieken aanleiding zijn tot crnslige en
onmiddellijke bezorgdheid.
De regeering dier Vereenigde Staten stemt
toe in het voorstel van een collectief be
schermheerschap voor dergelijke gevallen,
zonder dat dit do instelling van speciale
belangen-in deze gebieden met zich mee
zou mogen brengen. Zoodra de toestand
het zou veroorloven, zouden zij de bezit
tingen teruggeven of onafhankelijk ver
klaren, ingeval zij in staat zouden zijn
tot zelfbestuur.
Ten slotte keerde Huil zich tegen „ver
draaide voorstellingen", die de laatste
weken door verantwoordelijke en onver
antwoordelijke instanties in omloop ge
bracht zijn ten aanzien van het doel dezer
conferentie. Men is hier bijeengekomen,
zoo verklaarde Huil, om dringende proble
men te bespreken. Men wil echter van
niemand! in de wereld iets. Men is vrij
va'n dten geest van vijandschap tegen wel
ke natie ook, maar men kan niet vermij
den bewust te worden van de gevaren,
waartegen men zich moet verdedigen. Des
ondanks zoo besloot spr., geef ik niet het
geloof aan de menscliheid en het geloof
aan. den terugkeer van een vreedzaam
wereldverkeer op, waaruit Amerika in ieder
geval geen ander land wil uitsluiten.
Documenten
Dit het geheim archief van den
Franschen generalen staf.
Het Duitsche ministerie van buitenland-
sche zaken publiceert uit het zesde Duit-
sche Witboek zeven nieuwe documenten
uit de geheime politieke documenten van.
den Franschen generalen staf.
Document no. 30 is een bericht van den
speciaal gevolmachtigden van de Fransche
regeering, Leon Wenger, van 1 October
1939. Het bericht meldt, dat alle voorbe
reidingen voor de radicale vernietiging van
de Roemeensche petroleumindustrie getrof
fen zijn.
Het document nr. 31 is een telegram
van. den Franschen ambassadeur in Boe
karest, Thierry, aan het Fransche mini
sterie van buitenlandsche zaten van 38
September 1939, waarin gepleit wordt voor
het onbevaarbaar maten van de Donau.
Document no. 32 is een bericht over een
vergadering van. de Fransche oorlogscom-
missie van 9 April 1940, waarin o.a. het
volgende besluit werd genomen
lo. De Fransche regeering zal trachten,
de toestemming van de Belgische regee
ring te verkrijgen voor de operaties in
België.
2o. Wordt deze toestemming verkregen,
dan zat de operatie ten uitvoer worden
gelegd.
3e. Wordt de operatie ten uitvoer ge
legd, dan zullen riviermijnen worden ge
bruikt.
4-a. De regeering zal de Noorscha re
geering mededeelen, dat zij op de onder
steuning van Frankrijk rekenen kan.
5o. Reynaud, Dialadier en admiiaal Dar-
lau zullen zich hedenmiddag naar Londen
begeven.
Document no. 33 is een schrijven van
den opperbevelhebber Gamelin aan den
bevelhebber van. de Fransche strijdkrachten
in den Levant, Weygand. Daarin wordt
o.a. gesproten over versterking \an do
strijdkrachten, om den wil der Balkanstaten
tot verzet zoo krachtig mogelijk te maten.
Gamolm zegt echter Se gevraagde verster
king met te kunnen zenden, omdat bij het
intreden van Italië in den oorlog, de slag
in Frankrijk gewonnen moet worden.
Document no. 34 is een notitie van den
Franschen generalen staf van 15 Mei 1940
waarin, teneinde indiscreties over de voor
genomen maatregelen voor het geval een
operatie in de Egyptische Zee te voor
komen, een aantal code-woorden worden
gegeven.
Document no. 35 is een brief van den
Franschen generalen staf aan Weygand van
27 Mei 1940. Hierin wordt gezegd, dat de
Saloniki-actie door het Duïtsche offensief
dubieus is geworden. De Fransche generale
slat wijst derhalve de toegezegde onder
steuning met luchtdoelartillerie van de
hand.
Document no. 36 is een mededeeling van
Reynauc aan Churchill van 24 Mei 1940,
over den terugtocht der Engelschen van
meer dan 40 K.SI in de richting van de
havens, tegen het hevel van Weygand
Vereenigde Staten
De verhouding tot Frankrijk.
De betrekkingen tusschen de regeeringen,
van de Vereenigde Staten en Frankrijk zijn,
naar ambassadeur Bullitt volgens Associa
ted Press gister heeft verklaard, nog pre
cies dezelfde als tijdens het vroegere re
gime. De kwestie Van de erkenning der re-
gccring-Pétain is niet aan de orde, aange
zien da betrekkingen niet afgebroken: zijn,
Bullitt verklaarde, niets ervan gehoord te
hebben, dat de Vereenigde Staten het Fran
sche vluchtelingen-comité te Londen zou.
den erkennen. 1
De Engelsche luchtaanvallen
Op Duitsdüand.
Van Duitsche zijde wordt vastgesteld
Nog in den nacht van Vrijdag op Zater
dag hebben de Engelschen het grootmoe
dige aanbod van den Führer beantwoord,
door in nog grooter getale vliegtuigen naar
het Duitsche rijksgebied ie zenden. Dieze
hebben nog meer dan voorheen op mis
dadige wijze hun bomaanvallen op de
burgerbevolking gericht en open stoten,
boerendorpen, gehuchten, lazaretten en
scholen als doelwit gekozen. Deze opzet
blijkt hieruit, dat de laatste nachten bi
souder helder waren en den Engelschen
vliegers goed! zicht boden.
Bovendien hebben de Engelschen oen
groot aantal lichtfakkels uitgeworpen, die
hun geen twijfel erover-- kondfen laten, dat
zij zich hoven open steden, boven woon
wijken en dorpen bevonden. Geen enkel
noemenswaardig militair doel hebben zij
in den loop der laatste nachtelijke vluch
ten getroffen. Wij zijn er van overtuigd,
dat zij hiernaar niet gezocht hebben. Uit
d'en geheelen opzet en "de wijze van uit
voering der Britsche luchtaanvallen blijkt,
dat -Churchill het Duitsche volk wil laten
zien, hoe hij zich het - antwoord' op de
vredesdaad van d'en Führer denkt. Het is
moord! op Duitsche vrouwen en kinderen,
verwoesting van vreedzame Duitsclia
steden en dorpen.
Halifax over Hitlërs' aanbod
De eisitl-af rekening,
fln een radiorede heeft lord Halifax, de
Britsche minister van buitenlandsche zaken,
het beroep van den Führer op het gezond
verstand ah een dreigement bestempeld.
Engeland ziet, zoo vervolgde hij, zooals
ook Roosevelt en Smuts 'reeds gezegd heb
ben, Europa als „een wrife vereeniging
van onafhankelijke staten'!, ia elk deel' van
Groot-Brólarvnië heerschfct een, onwrikbare
geest van Vastberadenheid.
Engelana zal den strijd ".voortzetten, „ook
wanneer het ons alles zou kunnen kosten".
Engeland heeft den oorlog nooit gewild'.
Het wenscht ook niet, dal' de oorlog langer
dan noodzakelijk voortgezet wordt. Enge
land wenscht zijn eigen teven te kunnen
leven.
„Wij wdlen een godsdienst en een ver-
eoring van Goazooals -het ons belieft.
Alle volken wan het Bririëiie* gerüèenebest
zullen nooit de nieuwe ^wereld van Hitier
ianvaarden."
Na over ,.de oneindig groote menschelijte
tragedie", die een Duitsche overwinning
zou befoekenen, te -hebben gesproten, be
weerde Halifax, dat de volkeren bidden,
■dat de Duitsche aanvallen op de verdedi
gingswerken van Engeland stranden.
„Zij zien reikhalzend uit naar den dag,
dat wij oen uitval uit onze vesting doen
en Hitler slag voor slag teruggeven. Wij
zullen hen zeker niet teleurstellen. En
dan zal de dag der eindafrekening komen".
Vervolgens sprak Ila'ifax over de Ver
eenigde Staten, waarvan hij beweerde, dat
zij voor de Engelsche overwinning even
hartstochtelijk bidden. Hij twijfelde er niet
aan, dat „de rode van den koning, toen
hij mei Kerstmis zeide, de wij onze hand
in dc hand Gods willen leggen, tot in hun
ziel is doorgedrongen als in ide onze."
Tenriotte noemde Halifax den Engelschen
oorlog een „kruistocht voor het Christen
dom".
Estland.
De Esflandsche Kamer van Afgevaardig
den heeft gistermiddag een verklaring over
de toetreding van de Esüandsche radenre
publiek in de Sovjet Unie aangenomen,
Naasting van grond en groolc
ondernemingen.
Op voorstel van den minister van land
Louw, Vanags, heeft de Letlandsche Sojm
besloten, alten grand tot eigendom van
hot gelvee! e volk te verklaren. De door de
afzonderlijke hoeren bewerkte grond mag
niet grooter zijn dan dertig hectare. Hot
parlement heeft eveneens besloten, alle
groole handels- en industrieele onderne
mingen, alsmede de banken, te naasten.
De houding van Italië.
Naar aanleiding van het verzoek tot in
lijving der randstaten bij de Sovjet Unie,
wordt in Italiaansche politieke kringen ver
klaard, dat hier kwestie is van een ge
beurtenis in ©en gebied, waarin Italië geen
directe belangen heeft.
Engeland
Haile Selassie te .Khartoem,
Uit Cairo wordt gemeld, dat Haile Se
lassie, do vroegere keizer van Abessinië,
te Khartoem is aangekomen om actief tegen
Italië op te treden.
Vliegtuigen boven Gibraltar.
gisteren om 11 uur 10 en om 14 uur
hebben, volgens berichten uit La Einea
wederom vreemde vliegtuigen boven Gi
braltar gevlogen. Het luchtafweergeschut
opende een hev% vuur. Bommen wer-ten
niet neergeworpen.
Iin! verband met de voortgaand© evacuatie
van Gibraltar zffn reeds talrijke winkels
gesloten
jg Schele S-ioofclpiin
Veilig en vlug als geen ander helpt hierbij
altijd een poeder of cachet van Slijnhardt.
Mijnhardt's Poeders per stuk S ct. Doos 45 ct.
Cachets, genaamd IVI ijn hardt jes" Doos 10 en 50 ct.
S V.Pbarmaceutische Fabriek A.Mijnhardt,Zeist
Gibraltar.
De Britsche bezetting van Gibraltar is,
naar het „Giornale d' Italia" meldt, tot
tienduizend man verhoogd. Alleen reeds
op 18 Juli zijn 2000 man ontseheepL. in
de laatste dagen komen ook talrijke mu
nitie- en levensmiddelentransporten in GL
bral ar aan.
De zeevesting bereidt zich voor op nieu
we luchtaanvallen en belegering, intus
schen gaat de jacht op Spanjaarden, die
in Gibraltar woonachtig zijn, voort.
In Tanger is gisteren het s s. Gebel Dersa
aangekomen met nog 300 geevacueerden
uit Gibraltar. Aan talrijke vluchtelingen,
werd ontscheping geweigerd, aangezien hun
passen niet in orde waren. Zij moesten der-
halvle naar Gibraltar terugkeeren. Aan de
Spaansch Marokkaansche kust komen even
eens talrijke booten en barkassen aan met
vluchtelingen uit Gibraltar, die geen ver
gunning hebben om het land binnen te rei
zen. en die zich derhalve naar Tanger be
geven, waar zij door de autoriteiten onder
bewaking worden gesteld.
Britsche torpedojager gezonken.
De Britsche admiraliteit deelt mede:
De secretaris van de admiraliteit moet
tot zijn leedwezen mededeelen, dat de tor
pedojager „Brazen" gezonken is.
De bodem werd door vijandelijke lucht-
strijidlcrachten beschadigd, en zonk. Men
sehenlevens zijn niet te betreuren. Het schip
werd in, 1930 gebouwd, had een waterver
plaatsing van 1360 ton en een bezetting
van 138 man. 1
Dustsehland
De verhouding tot de Baltische Staten.
Van semi-officieel© Duitsche zijde ver.
luidt: In verband met de nieuwe politieke
regelingen in de drie Baltische Staten ei
met het verzoek door deze staten ge laan,
om te worden opgenomen in de Sovjet-Unie,
zij er op gewezen, dat het vraagstuk op
welke wijze do betrekkingen tusschen de
Baltische, Staten" en "Sovjet-Rusland zijn g©
geregeld, uitsluitend deze staten en Sovjet-
Rusland aangaat en dat de Duitsche econo
mische betrekkingen met deze landen en
met Rusland hierdoor in geen enkel opt-
zicht worden geschaad. Bovendien zijn voor
zorgsmaatregelen getroffen om de economi
sche belangen en vraagstukken tusschen
deze landen en Duitschland te behandelen
overeenkomstig de nieuwe verhoudingen.
Frankrijk
Franseh Indo China.
Admiraal Docoux heeft hekend gemaakt
dat liïj zich heiast met de functie van gou
verneur van ündo-China, met behoud van
zijn post van opperbevelhebber van de
Fransche zeestrijdkrachten in het Verre
Oosten. Zijn doel is liet behoud van de
Fransche positie ïn het Verre Oosten. Daar
om zal hij bido-China verdedigen tegen alle
vijanden in binnen- en buitenland.
De strijd in China
De Japanschc politiek.
De nieuwe Japansclie minister van oor
log, Tojo, heeft verklaard ,dat met het
oog op den ernstigen toestand het Japan-
sche front en het vaderland in dea waarsten
zin van het woord in gelijke mate gemobili
seerd moeten worden. Er moeten onmid
dellijk doeltreffende diplomatieke stapjen
worden ondernomen, ten einde in oveie n-
stemming met de tegenwoordige positie der
wereld het conflict met China te beëindigen.
BINNENLAND
De Nederlandsche politie
Vervult haar taak in vollen
1 omvang.
Van bevoegde zijde wordt het na
volgende onder de aandacht gebracht.
Pij een deel van het publiek en
vermoedelijk tengevolge daarvan ook
hij ©enige politic-functionarissen heeft
zij het ook tot heden in geringe
mate de meening post gevat, dat
de Nederlandsche politie grootendeete
zen zijn uitgeschakeld.
Niets is minder juist.
Nog steeds vervult de Nederlandsche
rijks- en gemeentepolitie in vollen om
vang haar taak. De haar oorspronko
lijk opgedragen wettelijke bevoegdheden
zijn door de Duitsche bezetting eerder
toe- dan afgenomen.
liet gedeelte van de bevolking, het
welk geloof schenkt aan die onjuiste
opvatting en hieruit meent te bunnen
conolndeeren, dat aan verstoring van
de openbare orde, rust en veiligheid
thans minder gevaar verboden is, wordt
er met nadruk op gewezen, dat de Ne
derlandsche politie de haar opgedragen
teak lot handhaving der rust, orde
en veiligheid met alle haar ten dienste
slaande middelen en met den steun van
dc hier aanwezige Duitsche autoriteiten
met alle kracht en op de meest gron
dige wijze zal uitoefenen.
Een luchtafweer-pansertrein
Geschenk van den Führer
aan den Duce.
Aan de Thyreensclie kust, niet ver van
Rome, is door generaal Ritter von Pohl
aan den Duce een luüUafuecr-pantserticin
overgedragen, wc'ke den Duce door den
Führer is geschonken. De Duce was ver
schenen in het uniform van eersten maar
schalk van het imperium.
Generaal Ritter von Pohl hield een rede
waarin hij o.a. zeide, dat de pantertrein
in de toekomst Mussolini op z.ijn reizen
zal begeleiden om zijn leven, dat van
zoo groote waarde is voor het Italiaansche
en voor het Duitsche volk, te beschermen.
In zijn antwoord stelde de Duce vast,
dal dit geschenk van den Führer een nieuw
bewijs is van de onverbrekelijke wapen-
broedersehap, die Groot-Duitschland en
Italië bindt in vrede en oorlog.
Na een zeer geslaagde schietoefening,
werd de pantsertrein die zestien, stukken
van liet allermodernste geschut bevat, over
gedragen aan de Italiaansche bezetting.
Het nieuwe kabinet.
Het nieuwe kabinct-Konoje is gisteravond
door den keizer in audiëntie ontvangen
en officieel geïnstalleerd.
Transfer-betalingen
Worden hervat.
De departementen van handel, nijverheid'
en scheepvaart en van financien maken he
kend, dal de 'transfer van kapitaalopbreng-
sten van Duitschland naar Nederland we
derom in den tot dusverre gehruikelijkenf
omvang worden hervat. De uitbetalingen)
hier te lande zullen evenals tot dusverre,
geschieden door de Vereeniging voor den'
Effectenhandel en door den postchequie-
en girodienst, naar gelang van de „Kon-
versionskasse fur Deutsche Auslandsschul-
den" ontvangen opgaven van aldaar ge
dane stortingen. j
De vaart op de Oostzee
Wordt georganiseerd.
In verhand met de hervatting van de
vaart op de Oostzee met kustvaartuigen,
deelt het Rijksbureau Zeescheepvaart hef
volgende mede. f
Het uitvaren van schepen is zonder ver
gunning van het Rijksbureau Zeescheep
vaart niet toegestaan. Deze vergunning kan
onder bepaalde voorwaarden worden ver
leend. Tot deze voorwaarden behoort, dat
de reeder of kapitein-eigenaar aangesloten:
is, hetzij bij den Bond van Werkgevers in:
hot Kustvaartbedrijf in Rotterdam, hetzij
bij hel Bureau van de Centrale Groninger
Kustvaart-organisatie. D'ezo laatste organi
satie wordt eerstdaags opgericht. Intus
schen kan men zich voorioopig aansluiten1
door inschrijving bij het Rijksbureau Zee
scheepvaart, dat gevestigd is Bezuiden-
liX'ut 30, 's-Gravenliage. I
De bevrachting der kustvaartuig! n in uit
gaande zoowel ais in thuiskomende rich
ting geschiedt centraal hij het Rijksbureau
Zeescheepvaart, c.q. bij het Centraal Be-
vTachtingsbureau voor de Kustvaart. De op
richting van dit bureau verkeert eveneens
in vergevorderden staat van voorbereiding,
liet ligt niet in de bedoeling de scheeps- en'
VTachtmakelaars uit te schakelen. t
Nederlanders in Duitschland
Represaille voor dc behandeling
vaii Duitschers in Ncd. Indië.
Het Nederlandsche perskantoor meldt:
„Het aantal Nederlanders, dat thans nog
in Duitschland geïnterneerd is, bedraagt
432. Zij bevinden zich vrijwel allen in
liet kamp' voor buracrlijke geinterneerden
te Neurenberg, dat als „Stalag 13" bekend
staat. Zij zullen ongetwijfeld hun vrijheid
herkrijgen, zoodra aan de volkomen on-
noomge interneering der Duitschers in No-
dcriamlsch-lixlië een eind is gemaakt. Het
aantal in fndië geïnterneerde Duitschers
is overigens een veelvoud van het getal
Nederlanders, dat in Duitschland geinter-
necro is."
Een on aan gen ante ontdekking.
Gisteravond kwam een meisje in liet
Amstelparkbad te Amsterdam tot de onaan
gename ontdekking, dat in den tijd, dat zij
zwom, haar blouse en rok gestolen waren.
De politie werd erin gemengd en hoewel
zij den dader niet onmiclde'lijk kon vin
den, wist de politie toch een oplossing te
vinden voor de netelige positie waarin het
meisje was komen te verkeeren. Getooid
met een uniformbroek van een der agenten,
welke de verdwenen rok verving, kon liet
meisje althans weer naar hu's terugkeeren.
Deie courant verschijnt dagelijks, mei uit
zondering van Zon- en Feestdagen.
Priga per kwartaal f 2.—; franco per post
f 2.50. Prijs per week; 15 ets. Afzon
derlijke nummers 5 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentien voor hot eerstvolgend num
mer moeten vöör ir uur aan het Bureau
bezorgd zijn, 'a Zaterdags vóór uur.
Een bepaalde plaats van advertentien
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
LI AAPAA Prijs der Ad vei tentién: van 15 regels 155;
NO. JüJ iedere regel meer f080. in het Zaterdagnummer
15 regelB f 1.80, iedere regel meer f 0.35
Reclames fü.75 per regel. IncassokostenS ets
postkwitantieslO ets iarieven van adveitentiön
dij abonnement zijn aan het Burenu verLr jvbaar.
Dagelijks v»orden tegen YooiuitbeU mg Ru ine
Advertentien opgenomen 10.50 t/n. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
's Woensdags- Kleine Advertentiin tot25woor
den f0.25, mJfcs vöór Dinsdaga\ond 0 uur aan
het Bureau bezorgd.
's Zaterdags Kleine Advertentien 11.00, indien
niet vóói Vrijdagavond 6 uur "bezorgd.