I
lr
Behoud van natuurschoon
«le spin
67883 N. Scheurkogel, Lange Nieuw-
f;
f
i
ft
69802
69551
69109
68109 Groenelaan
6 0 Singel
68111 Kreupelstraat
69744 St, Liduinastraai
68484
68251
69676
68886
68154
68976
67525
68735
87593
68295
67556
68796
67664 w""'
68421
68142
68011
n
c
tc,
V-
Nuttig werk van de landelijke en provinciale
vereenigingen. Het Naardermeer het begin.
Reeds 13.000 H.A. „veilig gesteld".
30)
door
Johnston Mc. Vul ley
TE0AGELUKSCHEVRAAG8AAK
Algemeen Installatïebureau
Levensmiddelen
Antliraciet
Bakkerij
Bankiers
Bedden en Tapijten
LED ER WA REN
BIJLOQ'S
WINKELS
Machinefabriek
fiQ4.fin F°atiine>
Meelfabrieken
Be drijf skleedin
Bouwkuittige
Boodschappendienst
Drukwerk
Bias
Goud- eti Zilverwerken
Hoeden, Petten (ook in laken)
Huis- en Decoratie-Schilder
LOTERIJKANTOOR
Meubileering (Complete)
6977Q S- de Jaeer-
Papiervernietiging
Pompen
Rund- Kalfs- en Varkensslagerij
Schoorsteenvegen
Stoffen-Manufacturen
Timmerman-Metselaar - Aannemer
Woningbureau
Woning-inrichting
Gemengd Nieuws
Overstoomigen in China
JL-"
h
?r-
K
L-h^
ifv,
VL
in*.
14
irw
SK
S.'4
r
u
I?
I?
jr
2/
r.
^V,r
i3j*
,-f
r*
(Van onzen bizonderen briefsclinjvei).
Natuurmonumenten. Ons land kent er gelukkig verscheidene, in alle wind
streken. Grootere ol kleinere, inaar in ieder ge\al karakteristieke gebe-
den zijn daar aangekocht, met het doe! ze in hun oorspsronkelijken toestand
te laten, en te voorkomen, dat zij te eeniger en onzaliger tijd zouden ver
dwijnen om welke reden dan ook. Zoo zijn er uitgestrekte bossehen, voch
tige heidevelden, piassen en moeren, veengebieden, vogeleilanden, broed plaat
sen, en wat al niet meer, geproclameerd tot natuurreservaat, waardoor al
die schoonheden op den v aierlandschen bodem in oneerepfen staat zulten
kunnen blijven voortbestaan, veilig en wel bewaard voor het nageslacht. Wie
doet dit schoone en voortreffelijke werk? Het is de Vereeniging tot Behoud
van Natuurmonumenten in Nederland, opgericht door een aantal wakkere
mannen, toen een onzer voornaamste natuurmonumenten dreigde onder te
gaan, voortgezet onder bezielende leiding, en gedragen door de sympathie
en het hartelijke medeleven van een groot deel der Nederlandsche bevolking.
Het was haar secretaris, de heer J. Drijver, bekend natuurvorscher en au
teur van verschillende boeken over het leven in de natuur, dien ik opzocht
in zijn kantoor aan een van de prachtige Amsterdamsche grachten, om eens
met hem over het werk van de Vereeniging te praten.
Naardermeer van naton rschen-
nis gered.
„Do oorspronkelijke gedaehte is indertijd
uitgegaan van mannen als van Tienhoven,
Thijsse, dr. Oudemans en professor Ritsema
Bos uit Wageningen. Dat was ïu de dagen
toen het Naardermeer dreigde te worden
de vuilnisbelt van Amsterdam. Iedereen
herinnert zich nog wel hoeveel stof dit
voornemen deed opwaaien en hoe aan alle
kanten in het land verzet rees tegen deze
natuurschennis. Een grootscbtepsche actie
werd opgezet met als resultaat dat de Am
sterdamsche raad het voorstel van B. en W,
tot aankoop van het meer met één stem
meerderheid verwierp. Voor dat oogenblik
was het Naardermeer gered, maar wat
zou er in de toekomst gebeuren? En om
die toekomst veilig te stellen, de toekomst
niet alleen van het Naardermeer maar ook
nog van veel meer natuurschoon in Neder
land, weid de vereeniging opgericht. Als
eerste object kreeg zij het Naardermeer
in handen voor een som van f 150.000,
waarvoor zij 3 pCt. obligaties uitgaf. En
ik mag wel zeggen dat wij er nu nog trotsch
op zijn dat zoovele manschen in die dagen
ons een blijk van vertrouwen schonken door
mee te helpen dat geld bijeen te brengen, in
derdaad was het vertrouwen, want het was
toen geen kleinigheid om voor een der
gelijk object zooveel geld te vragen".
„Zijn er in den loop van de jaren zoo
niet reusachtige bedragen- voor de natuur
bescherming besteed
„Inderdaad1, maar bet mooie is, dat aan
een oproep van onzen kant altijd! weer ge
hoor wendt gegeven. Het is zelfs zóó dat
wij nog nooit een teleurstelling hebben
ondervonden in dien zin dal wij een op
roep deden waaraan geen gehoor werd
gegeven. Al onze plannen tot aankoop
van terreinen of andere natuurmonumen
ten hebben wij kunnen uitvoeren, daartoe
in staat gesteld door de Nederlandsche be
volking die ons nooit in den steek heeft
gelaten.
Het belangrijke daarbij is dat een groot
deel van het henoodigde kapitaal met
kleine giften bijeenkomt. Zooals u
riet, dte macht van het kleine. Dat is
voor ons een bewijs van de greote
sympathie die voor ons werk leeft bij
duizenden landgenooten, want die klei
ne giften liggen dan alle tusschen de
rijksdaalder en het tientje en u be
grijpt hoeveel menschen er dan noo-
dig zijn om een groot object te kun
nen aankoopea.
J. Drijver,
secretaris van de „Vereeniging tot Behoud
van natuurmonumenten in A'e Ierland".
„Ik heb iemand naar hiernaast gestuurd
om de politie te waarschuwen," zei Berk-
lan. „Die schurken hebben de telefoon
draden doorgesneden."
„Die papieren in die ellendige enveloppe
schijnen wei een millioen waard te zijn,"
merkte Warwik op.
„Ais je gel>l hebt, vecht je hard om
uit de gevangenis te blijven," zei Berk-
lan. ,„A!s je k'aar bent, kom je dan be
ried tn?"
Berklan haastte zich naar zijn gasten
toe en Warwik zette zich voor den spiegel
om, geholpen door een dienstbode, zijn
gezicht te verzorgen. Hrj had verscheidene
leelrjke schrammen en een paar diepe sne
den. in ce eerste weken zou hij werkelijk
me', toonbaar zijn,
Zijn taan was echter nog niet afgeloo-
pen.' Hij moest de enveloppe nog uit dien
bloemenbak halen Natuurlijk kon hij wel
een paar dagen wachten en haar dan eens
komen halen, maar de Spin wilde hem
dien nacht nog hebben en Warwik wilde
de kan. met loopen, het ding misseh.en
toch nog kwijt te raken. Morgenochtend
zon bij naar zrjn dokter rijden met zijn
gesloten wagen en daarna naar de Ameri
can Boulevard. En dan ging hij een paar
weken rust nemen om zijn gezicht te laten
Op liet oogenbiik heeft de vereeniging
voor ruim anderhalf millioen gulden obli
gatieschuld! maar met een zuinig beheer
kunnen wrj er komen en kunnen wij ge
regeld aflossen ook".
„De objeUon zelf leveren toch ook ge
regeld geld op?"
„Ja, dat doen zij wel uit den aard van
de zaak, maar niet zooveel meer als vroe
ger. Bovendien hebben wij op veel van
onze terreinen pachtboeren zitten ei n.iar
onze meaning mogen die niet ouder een
zuinig beheer te lijden hebben. Om de be
langen van the menschen hebben wij ook
te denken en daarom hebben wij met hen
ook vaste contracten gesloten. Zoo kan het
b.v, voorkomen, dat in het Naardermeer
al het derde geslacht van pachtboeren op
onze bezittingen woont".
„Hoe groot is thans het bezit van de
vereeniging?"
„Dat beloopt momenteel ruim 13.000
H.A., soms kleine stukken doch meer
malen ook zeer groote van 1003 en
1500 H.A. en één object, n.l. dat op
de Vel uwe, is zelfs 4000 H.A. groot-
Toen wij bij verschillende gelegenhe
den voor den aankoop daarvan den
steun van het publiek vroegen heeft
dat ons ook weer niet teleurgesteld',
want wij waren binnen korten tijd' in
staat dit object voor onze vereeniging
aan te koopea. Een nieuw bewijs van
het groote vertrouwen in ons streien.
genezen. Hij borstelde zijn haren en het
meisje waschte het bloed van zijn over
hemd af. Hij trok zijn jas aan, bedankte
het meisje en g.ng naar beneden.
Alle gaslen za.en in de zitkamer os er
het gebeurde na 'e pra en. Warwik daalde
langzaam de trap af en liep door de gang
naar ue bibliotheek toe. Er was n'emand.
Ook met in de serre. Er bran 1de slei hts
één lampje. Hij sloop naar binnen, bleef
even swan kijken naar de heerschende ver
warring en liep vlug na ir den bloembak
toe. Nogmaals gluurde hrj rond, voordat
hij de kunstbloemen er uit trok. Hij slak
daarop zijn ban 3 in de hak, haalde de
enveloppe eruit en wilde dien in zijn zak
steken. Hij hoorde een vrouw kuchen.
Warwik wendde zich met een ruk om.
Alice Norton stond op <len drempel. Aan
haar gelaat was te zien, dat ze hem de
enveloppe uit den bloembak had zien
halen, anrik's hart stonl bijna slid Die
jaloersche rouw had hem in haar macht.
Hij dacht, dat ze oogenblikkelijk Berklan
zou roepen, en hem aanklagen. Of mis
schien zrjn naad verzwijgen, om de mocht
te hebben, hem te dwingen tot het be
wijzen van aften lies. Er was nog slechts
één uitweg. Hij kon zeggen, dat hij de
echte enveloppe daar verslopt had, om
door eea nagemaakt pakje Brown en zijn
mannen te misleiden, met het doel de
echte later aan Berklan terug te geven.
Dat zon zijn reputatie redden en verden
kingen voorkomen maar dan was hrj
de enveloppe ook kwijt en had de opdracht
van de Spin niet vervuld.
Deze eene maal kon Warwik zich niet
En weet U -wat vooral aardig is? Dat
zijn onze jaarvergaderingen. Het is hee
lenxaal geen uitzondering waaneer wij
méér dan duizend menschen op deze
bijeenkomsten samenbrengen, zoodat on
ze .aarvergaderingen geworden zijn tot
nationale landdagen voor naturbe-
scherming. Daar komt bovendien nog
bij dat een prachtige decentralisatie van
cns streven is verkregen door de op
richting van de Provinciale Landschap
pen die in hun eigen ressort schitterend
werk doen en een groote steun zijn voor
de landelijke vereeniging.
„Zondi U ook iets kunnen zeggen van
de economische betockems van het werk
der vereeniging?"
Openstelling van bezittingen
voor publick.
„U kunt wel begrijpen dat die zeer
rcot is Voorzoover dat mogelijk is heb
ben wip vrijwel alle bezittingen van de
vereeniging voor het publiek openge
steld omdat wij van oordeel zijn dat het
Nederlandsche volk in de eerste plaats
ervan moe! kunnen profiteeren, en zoo
is het zonder meer duidelijk dat juist
deze groote reservaten veel publiek trek
ken en dus een belangrijk© stimulans
zijn voor het vreemdelingenverkeer. Ik
behoef U rnaar te herinneren aan ans
bezit op Texel en aan ons bezit in Noord1-
Brabant, de Vennen, om duidelijk te
maken van welke groote beteekenis voor
het toeristen- en vreemde! i ngen verkeer
deze terreinen zrjn. Natuurlijk kunnen
wij niet alle bezittingen voor het pu
bliek open stellen. Ten aanzien van het
Naardermeer kan dat niet in verband
met de zeldzame en zeer interessante
kolonies van lepelaars, purperreigers en
andere vogels die daar zijn, maar
onze leden hebben er natuurlijk wel toe
gang. Doch wrj hebben ook nog eenige
kleinere bezittingen waar zelfs onze le
den niet mogen komen; dat is b.v. het
kleine eiland Griend in de Waddenzee
tusschen Terschelling en Harlingen, on
geveer 20 HA. groot. Dat staat alleen
open voor wetenschappelijk onderzoek
en moei verder vooi iedereen gesloten
blrfven, willen de duizenden zeevogels
cr voldoende rust vinden.
Is het niet zoo dat langzamerhand
ook van de overheid groote steun wordt
ondervonden hij Uw arbeid
„Gelukkig wel. In vele overheidskan
gen is langzamerhand de gedachte door
gedrongen dat het goed is om in ver
schillende plaatsen van het land natuur
reservaten te hebben en ik mag zeggen
dat b.v de arbeid van het S'aatsbosch-
hehcer op het gebied' van reservaten uit
stekende resuKa'en heeft gehad.
Behoud van landschaptypcn.
In dit verhand moet ik er den nadruk
op leggen, dat de natuurbescherming een
primair belang voor Nederland is, doch
men moet op dit gebied practisch blijven.
Wij moeten niet worden naluurhysterici.
Het gaat niei aan om elk natuurschoon
maar te willen behouden a tout prix. Dot
is nu ecmnaa. niet mogelijk. Maar wat wel
mogelijk is, dat is het behoud' van ver
schillende landsehapstypen.
Zoo is b.v. bet hoogveen in Nederland
snel aan hef verdwijnen. Tot voor kort
lag er, behalve in Overijsel, nog een
groot stuk op de grens van Friesland en
Drente bij Fochteloo. Gelukkig hebben wij
van dit landschaptype daar nog eea dikke
200 H.A. kunnen redden, waardoor het
voor het nageslacht en vooral ook voor
de wetenschap volkomen gespaard is ge
bleven. U begrijpt dat een dergelijke na
tuurbescherming van zeer veel be'ang is.
Tevens moet ik u nog opmerkzaam maken
op de mogelijkheid om bij erfstelling ter
reinen, waarvan het van belang is dat zij
niet van barakier veranderen bij ons in
eigendom en in beheer onder te brengen,
een. mogelijkheid waarvan reeds dikwijls ge
bruik is gemaakt En van onze nieuwste
ami Pa. Wed. M. van Meurs, Broers-
'II veld 53. Erkend gasfitter. Erkend
installateur. Uw adres bij ver
huizingen. Nè 6 uur tel. 67879.
JAN HOOGENBERG,
HOOGSTRAAT 24.
Bestel nu kolen
Krommenhoek, Singel 101.
Uw bakker.
'2 LIJNEN)
Amsterdamsche Bank N.V.
Bijkantoor Westvest 36
Alle Bankzaken Assuranties
fififiH Maltha's Lederhandel,
OOI I Broersveld 145 - 152
Leder-foumituren, Koffers,
Actetasschen, Reparation
OötUU Boterstraat 2832.
(2 lunen) Modern ingericht reparatiebedrijf
N.V. A. Tieman,
Hoofdstraat 39,
tarwebloem Tarwemeel
Tarweafvallen,
Fa. Willems Emsting.
Rotterdamschedijk 233-235-237.
F. Röttgering, Hoogstraat 17.
Grootst Specianlhuis.
Beëedigd Taxateur van Onroe
rende Goederen. J. Bokhorst,
Lange Nieuwstraat 145.
MEIJER'S Zakcnteieloon.
Vlotte verzenduig.
Alle boodschappen.
Experts in telefoonreclame
HÖOIKADE 2.
Drukkerij Wijchers,
Walvischstraar 3,
Handels- en Vereenigingsdruk-
werk.
N.V. Van Katwijk's Glashandel,
Lange Kerkstraat 38.
Alles op dit gebied.
H. Th. v. d. Vlerk,
Rotterdamschedijk 268.
Gediol. Uurwerkmaker.
CJQOQQ Pret Heniger, Passage 1.
UüOüü Heerenmode-artikelen.
Vraagt tel, zichtzending.
G. VAN MEURS,
LANGE HAVEN 5.
(Ï7^7fl Loterijkantoor MEDIAIR
U %S O Hoogstraat 56 - Postzegelhandel
Toekomst. Hoefijzer, Origineele
Haco. Thuisbezorging gratis.
VI v S l %J Dirk van Wassenaarstraat 35.
Showroom Rembrandtlaan 7.
Jac. v. d. Waai, Westmolen
straat 25-27. Inkoop alle soorten
oud papier en metalen.
Verkoop, Verhuur en Reparatie
Willem Fontijne's Pompen-en
Motorenhandel, Noordvest 85.
Benzine- en Electromotoren.
Verbetering van Schoorsteentrek.
Fa V. L. Borrani.
Alléén Lange Achterweg 33.
„Kofa"-Bertels, Dam 9-25.
straat 177179. Uitvoering van
werken in gewapend beton.
C Q "7C') Woningbureau,,Schiedam-West"
ööt Nieuwe Haven 83.
Adm. van Onroerende goederen
Fa. Rijnbende
Hoogstraat 32,
Van Hoek,
volkomen Jmlieerschen. Alice Norlou lach
te eigenaardig en kwam het vertrek een
paar passen binnen,
„föhn j-- bent je bent bang voor
me," zei ze beschuldigend.
„Waf hen je van plan te doen?" vroeg
hrj zakelijk Ze glim'achte weer.
„Wat zou je denken, John?" vroeg ze.
en stak haar hand uit om het toe
ken van de Sp.n te maken.
„Jij jij ook al?"
„Ja, John. Ik werk al voor hem van het
oogenblik af, dat hij in de stad is. Ik
ben heosch met jaloer&ch, want -ik weet,
waaion. je zooveel attenties aan dat
meisje hew:j«t. Ik plaagde je alleen maar.
Wees nu voortaan een goeie jongen en
ook een Loetje aardig tegen mij.'
En daaroj bug on ze te lachen, kwam
naar hem toe en greep hem bij zijn arm.
„Hel- je bet ding?" fluisterde ze.
„Ja.
„Maar die kerels...?"
„Ik ha-1 een ander pakje nagemaakt...
dat hebben ze meegenomen."
„Handig drommels handig. Kom nu
mee. Laten we naar de anderen toegaan."
Een uur later 1 iep John Warwik op zrjn
eigen kamers heen en weer, schopte de
kleedjes op zij, gromde en schudde zijn
vuist legen het plafond. -Bij zijn terug
komst had bij Togo niet thuis getroffen
en daarna de meegebrachte enveloppe be
keken.
John v\ arwik had een vreeselijke ver
gissing begaan. In de haast had hij de
echte envelop])© in zijn jaszak gestopt en
objecten mag ik dan nog noemen het prach
tige Jandgoea Gooiland en de beroemde
wandelende sLuifduïnen in het noorden van
Noord-Brabant, de z.g. Loonsche Duinen.
Die zijn eveneens een zeer zeldzaam ka
rakteristiek landschap in Nederland, dat
nu gelukkig onder onze bescherming staat
en dus bewaard kan blijven."
„Een laatste vraag nog, waarvan het
antwoord velen zal interesseeren. Heeft het
bezit yan de vereeniging nog onder de
oorlogshandelingen geleden?"
„Natuurlijk heeft de oorlog ons bezit
ook niet onberoerd gelaten. Er zijn hier
en daar wei bommen op onze bezittingen
neer gekomen, maar over het algemeen mag
ik gehikkig zeggen dat zij betrekkelijk zeer
weinig geleden hebben en dat, en dat is
het voornaamste, het karakter van onze
bezittingen onaangetast is gebleven door
de oorlogshandelingen in Neder'and."
de nagemaakte in den bloembak. Brown
had de echte dus meegenomen.
„Stommeling, Nou is het voor goed uit
met de Spin. Ik zal aan het werk moe
ten. Al mijn vrienden op zij zetten, Ik
ben 'n sufferd 'n ezelsveulen, 'n..."
Hij had Alice Norlou thuis gebracht en
van haar gehoord, dat zij zich bij de Spin
had aangesloten, omdat het fortuin der
familie Norton zoo goed als verdwenen
was. Ze had gehoopt, met Warwik te
trouwen, omdat hij een man van geld
was, maa nu bleek hrj even arm als zij
zelf. Ze konden dus wel goede vrienden
blijven.
„Stommeling," bromde Warwik nog
maals. „En misschien denkt hij nog, dat
ik nre heb laten omkoopen."
De deur weid geopend, en Togo trad
binnen.
.Togo's gezicht zag er al even gehavend
uit als dat van Warwik en zijn klecren
hingen aan flarden. Een mouw hing er
los bij Zijn boord en das zaten vol bloed.
„Maar Togo, waar heb je in vredesnaam
gezeten? En waarom heb je zoo gevoch
ten
„Togo naar huis van Berklan geweest,
mijnheer, net, toen u tegen grond viel
door harde slaaen. De gevangenen liier
ontsnapten, nadat drie man me overval
len hadden. Ik dacht, iets bij Berklan
niet in erde omdat ik gep antwoord op
mijn telefoon. Daarom ik daarheen ge
gaan."
„En..." 1
„Ik zag mijnheer Brown een enveloppe
uit uw jas balen, mijnheer, en weggaan.
De Hcacghe brengt honderd
duizenden in levensgevaar.
De zware regenval van don laatsten tijd
heeft in China opnieuw groote overstroo-
mingen veroorzaakt. Uit Kaifang wordt ge
meld, dat de dijken van de rivier Hoanghoi
op tal van plaatsen bezweken zijn. Een
reusachtig gebied is daardoor overstroomd,
waarbij duizenden dorpen verwoest zijn.
De geheele oogst van de geteisterde stre
ken is aan de vernietiging prijsgegeven.
Honderdduizenden menschen verkeeren in
levensgevaar'. Een groote stroom vluchte
lingen rraclit zich elders in veiligheid te
brei,gen. Men neemt aan, dat een groot
aantal personen het slachtoffer van de
overstrooming zrjn geworden. Men vreest
bovendien, dat de vloed nog zal aanhouden
en de ramp nog erger zal worden.
Togo op auto achteraan geklommen. Hij
reed naar ©en café. Een poosje later Togo
ook naar binnen gegaan en heeft enve
loppe van mijn loer Frown weggenomen."
„Wat? nep Warwik verbluft uit.
„Het gmp lastig, mijnheer, maar het
is gebeurt. Togo heeft veel huid verloren,
maar mijnheer Brown nog veel meer. Ik
kon mol gauw thuis komen, mijnbeer, om
dat ik me moeten verbergen om niet her
kend te worden. Hier is de enveloppe,
mijnheer.
Warwik sprong verheugd in de lucht
Hij zag op slag, dat dit de echle was
„Togo, je bent een juweel," riep hij uit
„Dana u, meneer."
„Verbind eerst je gezicht. En dan blij
ven we vannacht op, om dit ding te be
waken. Ik zal me niet op mijn gemak voe
len, voordat ik het aan zeker iemand over
handigd heb."
„Jawel, vereerde meester," zei Togo,
moeizaam glimlachend.
HOOFDSTUK XXII.
De amateur inbreker.
Weer ratelde de donder, flitste de blik
sem, huilde de wind en kletterde de re
gen teg-.-n üen grond' en do huizen. De
man hield zich tusschen de struiken
schuil, tot het donker genoeg was «n
snelde toen naar het huis toe. Hij hoopte
een raam aan de achterzijde open te vin-
item. Hij probeerde er een stuk of dne,
maar zo zaten alle stevig vast. Hjj was
nog niet lang in het vak en bezat geee
instrumentje om de knippen v&n hef
raam los le maken. {Wordt vervolgd).
'2
jf ]k
y,'* i »-"J£ >Ot f rV* £■-
tv*
X
