Het hart van Rotterdam
E
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
Tooneelspei, dat spreekt van verleden en toekomst.
De inhoud van het spel.
BINNENLAND
Het postverdrag van Buenos Aires
in werking
Verbond van Nederlandsche
journalisten
Rechtszaken
Het Duitsche landgerecht
Handelsverkeer tusschen Zweden
en Nederland?
Generaal-pardon zegelwet 1917
11.' ^-/TV
Ia ons blad van Zaterdag j.l. hebben
we reeas kort gemeld, dat ©pi initiatief
van Anton Koolbaas een vijftal Rotterdam-
scbe journalisten een groot tooneelspei Reb
ben samengesteld met een revne-karakter,
waarin de onbluschbare levensliefde van
Rotterdam lot uiting moet komen.
Omtrent den inhoud van bet stuk, dat
voor bet eerst op 30 Augustus a.s. m Arena
zal worden opgevoerd, kunnen we nog het
volgende meededen:
„Wij moeten verder".
Het lot, dar Rotterdam ondergaan lieeft
200 vertelde de heer Koolhaas dezer
dagen in een persconferentie, waarin hij
een exposé van liet stuk gaf leende
zich met voor een vroohjke revue. Het
spel moest gebaseerd zijn op de stad,
zoo mogelijk iets aangeven van de toe
komst van de slad en m de eerste plaats
moest het den opbouw op waardige wijze
pi opaderen. Daarom werd ook een his
torische scène ingevoegd, die duidelijk
maakt, dat Rotterdam het in het ver
leden vaak moeolijiv heeft gehad, maar
dat de werkwil do stad er steeds weer bo
venop gerverki heeft. De proloog vertelt
wal er leeft m de stad, wat er mooi was
en wat er verloren is gagaan. De eerste
scène speelt dan in 1440 voor de Groote
kerk. Toen was er ook nood; ziekte en el
lende Lalden de bevolking geteisterd. On
danks ahes, wil zij feest vieren. De bur
gmeester vmdt echter dat de omstandig-
leden met van dien aard zijn, dat er feest
gevierd kan worden, maar dan treedt een
Koopman naar voren, die als zijn mee
ning te kennen geeft, dat al dat stil zijn
niet van beteekenis is. Men zal zich moe
ten aanpassen en men zal moeten aan
pakken en dan kan er ook wel vertier
zijn. Zoo is het ook thans: wij moeten
voider, en er moet ook tooneel z_ijn.
„Do Welvaart" opgedolven.
Tusschen de eerste en tweede scène
wordt een schimmenspel vertoond, dat
laat zien hoe die stad groot geworden is,
oudere schepen worden door nieuwe op
gevolgd, de groote kranen verschijnen en
een mannenkoor zingt de lof van de wer
kende stad Dan gaat het doek open om
de staid van 1939 te toonen, waar weer
de zorgen heerschen, waar do werkloos
heid ïond grijpt, liet leven van d'e stad
en de burgerij ontrolt zich in een kalei-
d'oscopisch beeld. Weer ps het «en jaar
verder. Rotterdam ligt in puin en te mui-
den van de overblijfselen, is een arbei
derswoning,, als dooreen -wonder ge
spaard gebleven. Het huisje wordt be-4
woond door het gezin van een steuntrek
ker, wiens vrouw verheugd is, dat haar
man bij liet puinruimen werk heeft ge
vonden; straks zal er weer gebouwd moei
ten worden en haar man zal blijven wer
ken. De puinruimers nebben opdracht
naar een brandkast te zoeken en zij von
den een uithangbord met het opschrift
„De Welvaart". Het optimisme komt bo
ven uit de pu mho-open is dc welvaart
opgedolven. Dan volgt de semi-finale met
balletten en koor.
De zaken ga.au door!
Na die pauze wordt de toeschouwer ver
plaatst naar een café aan d!en rand van
de stad en hij ervaart hoe er zaken wor
den gedreven in idyllische kroegjes, die
uitzicht bieden op weilanden en koeien.
Al ligt die stad in puin, de zaken gaan
door. Het hart van Rotterdam is weg,
maar het tempo leeft nog en de nieuwe
stad! zal in dit tempo haar karakter vin-
den.
De slotscène speelt op de beurs, de
stemming is onzeker, er gaan geruchten
over een relletje, maar niemand weet het
juiste en er wordt iets gefluisterd over
een mannetje met Oen baard, dat rond liet
beursgebouw sluipt. Dat mannetje treedt
dan op liet tdoneel't is Koos Speenhoff,
die twee oude Rofcterdamsche liedjes
zingt o-p den ouden geest van Rotterdam.
„Zio je" zeggen de memsclien „dat
is de Rotterdamsche geest". Maar als in
1440 d'e koopman, treedt nu de reeier
naar voren. Hij wijst erop, dat men moet
aanpassen, Rotterdam ligt aan de zee en
de horizon kan nooit wijd' genoeg zijn.
Rotterdam zal weer gereed gemaakt moe
ten worden tot de havenstad, die een rol
kan speten in het nieuwe Europa. Het
spel eindigt dan in een liedje- het hart
van Rotterdam.
De medewerkenden.
Uit den aard der zaak is dit maar een
vluchtig overzicht van den inhoud.
De spelcommissie was -zoo gelukkig me
dewerking te ondervinden, van vele eer
ste rangskraditen. Zoo "uilen o.m. in het
spel optreden Jan Musch, Math, van Eys-
den, John Gobau, Folfcert Kiamcr, Tatia
Wyma, Ko v d, Bosch en Koos Speenhoff.
Voor de balletten werd' medewerking ver
kregen van de danseressen Netty v. d.
Valk en Corry Hartong en de muziek
wordt uitgevoerd door een orkest van 17
leden, vrijwel' alten afkomstig van het
Rotterdamsch Phiiharmonisch Orkest,
terwijl Eduard' El ipse a's kapelmeester
optreedt. Prof. M Rosse uit Delft, die om.
voor de Paramount heeft gewerkt, ver
klaarde zich bereid' om de eusoeneering
te ontwerpen, terwijl om zooveel mo
gelijk Rotterdamsche kunstenaars in de
opvoering te betrekken een aantal
schilder» ontwerpen maakt voor onder
delen van de ©nsceneerïng, om. die zoo
mogelijk ia het algemeene kader van
prof. Rosse in te voegen. De regie tenslot
te wordt gevoerd' door Anton Koolhaas
zelf. I I
Het spreek!, dat ondanks vele arbeid,
die belangeloos verriobt werd', de tot
standkommg van een dergelijk spel veel
kosten meebrengt. De splcommmissie ver
trouwt echter -op een behoorlijk over
schot, waarvan dan 25°'o tpn goede zal
zomen van de artisten, die voor een zeer
geringe gage speten. De overige 750/o is
bestemd voor Rotterdamsche kunstenaars,
aan wie, m overleg met de autoriteiten,
opdrachten zullen worden verstrekt.
Gunstige bepalingen vu er blinden
Ruimere opvattingen inzake druk
werken en monsters. Enkele bui-
tcnlandsehe posttarisven gewijzigd
De bepalingen van liet op 23#Jei 1939
te Buenos Aires gesloten algemeen post
verdrag en de gelijktijdig aldaar gesloten
overeenkomsten zijn thans m werking ge
treden. Als gevolg daarvan zijn thans de
volgende uijzigmgen m de P.T.T. verzen-
dmgevoorwaarden en tarieven van kracht
geworden.
Birinenlandsch verkeer.
In het bmnenlandsch verkeer worden
eenige faciliteiten ten bate van het ge-
darhtenverkeer met en voor blinden inge
voerd. Zoo is het maximum gewicht voor
braille drukwerken verhoogd van 5 tot 7
KG. Voorts mogen cliohé's met teekens
in bhnaenseïmft op den voet van en tegen
het zeer lage tarief voor braille-druku erken
worden verzonden. Hetzelfde geldt voor
gramofoonplaten (z.g. sprekende boeken),
uitsluitend ten behoeve van blinden, mits
verzonden door of gericht aan een officieel
erkend blindeninstituut
Drukwerken.
In de tv.'eerie plaats worden inzake de
verzending van drukwerken eenige ruimere
bepalingen van kracht en wel ten aanzien
van formulieren in gebruik bij bibliotheken
vow ftet aanvragen of uitlecnen van
boeman. Deze formulieren kunnen ooi (aan
als dmkwerken worden verzonden, mits
zij geen andere vermeldingen bevatten dan
de titels der werken, het aantal g'vraagde,
resp. verzonden exemplaren, de namen der
.schrijvers err uitgevers, de nu.inmftrs._van
'dén calaloghs, *"hel'aantaK-leésdagen,""dê'
naam van den aanvrager ea andere korte
aanwijzingen, betrekicing hebbende -dp --de
betreffende boelcwerkcn r
Op als drukwerk verzonden platen i-ijn
voortaan evenals thans reeds op foto's
éeri zeer beknopte, toelichtende besöbiij-
ving en. aneere korte aanduidingen, op deze
betrekking hebbende, toegelaten
Munsters.
Voor monsters zijn er de volgende nieuwe
bepalingen Hierop mag een korte aan
wijzing voorkomen betreffende den fabri
kant en uen leverancier of betreffende
den persoon, voor wien het monster is
bestemd. Voor verzending van monsters
in luchtdichte verpakking zijn, zoowel voor
het binnenland als het internationaal ver
keer, thans eenvormige regels vastgesteld.
Onder luchtdichte gesloten verpakking mo
gen worden verzonden monsters, be\ attend©
industrieele of landbouwproducten, die in
een door de fabriek gesloten verpakking
worden ter post bezorgd' of zijn verze
geld door een in het land van herkomst
gevestigde controle-instantie.
Verrek (Uizendingen,
Ook voor de verrekenzendingen is, zoowel
in het bmnenlandsch als in het inter
nationaal verkeer (dat voorloopig voor
deze zendingen nog is opgeschort) een
nieuwe faciliteit vastgesteld. De afzenders
van zulke zendingen kunnen vooitaan ver-
hoogmg.vau liet verrekenbedrag verzoeken.
Zijii hierdoor koojere rechten verschul
digd1, dan worden deze alsnog berekend.
Tenslotte is, alleen voor het bmnen
landsch verkeer, de mogelijkheid van kosle-
looze na-vraag naar verzonden pakketten,
geopend. Verzoeken hiertoe dienen uiterlijk
9 maanden na den dag van terpostbezor
ging te worden ingediend.
Buitenlandsoh verkeer.
Als meest opvallende noviteit zij hier
genoemd, dat mededeeling van adreswijzi
ging voortaan ook in het internationaal ver
keer door middel van een, in de Fransclie
en Nedorlandsche taal gesteld formulier zal
kunnen geschieden; deze formulieren kun
nen voorloopig alleen naar Duitschlan'd wor
den gezonden tegen 2% cent per stuk.
Inzake de .verzending van drukwerk wor
den de hierboven onder „bmnenlandsch
verkeer" vermelde bepalingen nok voor
het verkeer met het buitenland voorloo
pig alleen Duitschland van kracht.
Als briefkaarten zijn voortaan in het in
ternationaal verkeer evenals thans reeds
in het Mnneidandsclrwerkeer toegelaten
door de particuliere nijverheid vervaardigde
formulieren, bestaande uit bladen papier,
waarvan de twee helften over de geheele
oppervlakte tegen elkaar geplakt.
Ta ri efwij zigin gen buitenlandscli
verkeer.
De andere tariefwljzigingen betreffen alle
het internationaal verkeer.
Identiteitskaarten kosten voortaan 30 cent
Antwoordcoupons zullen voortaan 15 cent
per stuk' kosten.
DER
DINSDAG 20 AUGUSTUS 1940. No. 22557
Het exppesserecht wordt voor briefpost
zendingen, ook voor doosjes met aangege
ven waarde (momenteel niet toegelaten),
verlaagd tot 20 cent. (Momenteel alleen
naar Duitschland),
Het minimum recht voor doosjes met
aangegeven waarde (momenteel niet toege
laten) wordt gebracht op 40 cent (tot en
met 200 gram) en voorts 10 cent voor elke
50 gram meer.
Koor postpakketten is de bestaande tarief
schaal van 1 tot en met 5 K.G. in het
buitenlandsch verkeer gesplitst in tweeen,
n.I. van 1 tot en met 3 K G. en 3 tot
en mot 5 K.G., De nieuwe taxieven zullen
gaandeweg worden bekend gemaakt.
Couranten, tijdschriften en landkaarten
kunnen, ook door anderen dan de uitgevers
of hun lastlubbers, in het verkeer met
sommige landen thans alleen Duitsch
land worden verzonden tegen het ver
laagd drukwerk tarief van l'/a cent per
50 gram.
Een recht van 20 cent is voortaan in
het internationaal verkeer o.a. verschul
digd voor
Doosjes met aangegeven waarde, post
wissel of postpakket, bericht van ontvangst,
gevraagd na ter post bezorging van oen
aangeteekend stuk, doosjes met aangege
ven waarde of postpakket; navragen naar
overschrijvingen door tusschenkomst van
den post girodienst naar. het buitenland
inzage van een adreskaart en inklaring en
vrijmaking van briefpostzendingen. Hetrecht
wegens inklaring en vrijmaking van oen
postpakket blijft echter 25, cent.
De doelstellingen van het Verbond.
Zooals dezer dagen reeds werd xenneld,
is door den Raad1 van Voorlichting der
Nederlandsche pers het Verbond van Ne-
dcrlandsclie Journalisten ^opgericht
De Raad van Voorlichting beeft thans
een rondschrijven gezondfen tot de Neder-
lariusclie journalisten, waarin de doelstel
lingen van het veibond! wordt uiteenge
zet en waarvan als voornaamste kan wor
den genoemd het bevorderen van de geesle-
lijlte en materieel© weivaart der journa
listen door o nu bescherming van den ütel
van journalist, bet vestigen van universi
taire leerstoelen in do „wetenschap eter
.perg^het verbindend verklaren van mini-
"rnnm ""salarissen en "sociale" vochzienïngen.
Het rondschrijven preciseert nader, wie
zich journalisten noemen -en uitdien hoof
de lid van het verhond kunnen worden.
Hiermede wordt eindelijk eon einde ge
maakt mm de beunhazerij in de journalis
tiek en aan het misbruik, dat tal van
jaren van het praedicaat „journalist" is
gemaakt
Ten slotte roept de Raad van Voorlich
ting de journalisten op zich bij het ver
bond aan te sluiten, daar de onzekere toe
stand, waarin de Nederlandsen© pers thans
verkeert, dil eischt ©n omdat de journa
listiek een ernstige plicht jegens het Ne
derlandsche volk heeft te verrichten.
Luisteren naar verboden ziender.
Gisteren werd in de zitting van het Duit
sche Iancfegoreeht tenslotte nog een klacht
over het luisteren naar een verboden zen
der behandeld1.
De hotelier Giffart uit Arnhem had op
26 Juli met vrouw en dochter en twee
pensiongasten in zijn woonkamer naar de
Engelsclie radio geluisterd.
Beklaagde zegt, dat, terwr|l het gezel
schap aan het luisteren was, twee agen
ten voorbij het raam kwamen. Die agen
ten komen wel meer bij beklaagde in ver
band met de nacbtbjslen. Ook nu kwamen
heide mannen binnen en zij bleven luiste
ren tot het einde van de uitzending, waar
na de een het naehlregister controleerde,
terwijl de ander proces-verbaal opmaakte.
Beklaagde keek" daar zeer van op, om
dat wel vaker politieagenten bij hem naar
builenlandsche zenders kwamen luisteren.
Beklaagde zegt, daardoor dan ook den
inJruk te hebben gekregen, dat het luiste
ren naar den Engelschem zender in dezen
kring niet zoo erg was. Hij achtte zich ge
heel te goeder trouw, aangezien hij an
ders bij bet zien aankomen der agenten,
heel gemakkelijk een ander station had
kunnen draaien.
Ten slotte deelde beklaagde mede, dat
hij geenszins anti-Duitsch gezmd1 is en dat
hij beelemaal niet sympathiseert met En
geland.
De aanklager zeide, Zondag persoonlijk
in Arnhem een onderzoek te hebben inge
steld'. Vain beklaagdes vrouw en van een
pensiongast heeft spr. vernomen, diat men
wel wist, dat het luisteren verboden, was,
maar dacht, dat het zoo erg niet was.
In zijn requisitoir wees dr. Ivoblitz er
voorts op, dat iedereen weet, dat de En
gelsclie zender leugens brengt .Men maakt
daarbij propaganda tegen Duitschland en
neemt liet dan niet zoo nauw met de waar
heid.
Beklaagde heeft met alleen zelf het ver
bod! overtreden, doch ook anderen in de
gelegenheid gesteld naar voor Duitschland
ongunstige berichten te luisteren. Daar
door wordt de Duitsche zaak geschaad.
Wat de strafmaat betreft, wil spr voor
dit geval nog eenige verzachtende omstan
digheden in aanmerking nemen en daar
om vraagt hij thans niet de maximum straf,
doch veroordeeüng tot een gevangenisstraf
van 1 jaar en 2 maanden en bovendien
tot een boete van f309 bij niet betaling
te vervangen door 30 dagen gevangenis
straf.
De rechter waardeerde de verzachtende
omstandigheden iets hooger en veroordeel
de beklaagde tot een gevangenisstraf van
6 maanden en een geldboete van 500 gul
den, subs:. 100 dagen gevangenisstraf.
Verduistering door een commandant.
Voor den zeekrijgsraad1 te 'sGravenbage
had' zich te verantwoorden de luitenant
ter zee 2e klasse J. J. W., ter zake ver
duistering in dienstbetrekking als ambte
naar.
Beklaagde liad als commandant van de
huip-mijnenleggers 1 en 2 te Vlissingen 200
gulden ontvangen om daarmede dienstuitr
gaven ten behoeve van de mijnenleggers
ie doen.
Bij de overdracht van de kas kon hij
136 gulden niet verantwoorden. Tijd'ens het
vooronderzoek heeft W. bekend, het geld
voor persoonlijke doeleinden te hebben be
steed1, doch ter terechtzitting trok hij dit
in. Echter kon. hij nu evenmin het zoek
geraakte bedrag verantwoorden.
De fiscaal vond de zaak, door de hou
ding van beklaagde, die geen spoor van
berouw of eergevoel toont, onsmakelijk.
De mentaliteit van dezen man is beneden
criiiek. Hij eïschte 2 maanden gevangenisl-
straf met ontslag uit den militairen dienst
en aftrek van preventief. Voorts eïschte
spr. staande de zitting, den beklaagde In
arrest te stellen. Dit laatste werd' door
den krijgsraad geweigerd'. Nader zal dei
beklaagde gelegenheid hebben zich, te ver
dedigen, J f
Voorloopige maatregelen.
Het DNB meldt uit Stockholm:
Het Zweesche ministerie van buitenland-
sche zaken deelt mede, dat maatregelen ge
nomen zijn om een hervatting van het han
dels- en betalingsverkeer tusschen Zweden
en Ne eiland in beperkte mate mogelijk te
snaken. Naar uitdrukkelijk wordt vastgesteld
zal het hierbij slechts om een voorloopig©
xraatregel gaan, daar in September onder
handelingen voor een blijvende regeling van
het liane! sverkeer tusschen Zweden en Ne
derland geopend zullen worden.
Termijn crlcngd tot 31
Augustus a.s.
Do Vereemging vooor den Effectenhandel
deelt mede, dat zij van den ontvanger van
liet zegel te Amsterdam bericht heeft ont
vangen, dat do termijn voor het z.g. „gene-
raal-paidon" voor overtreding van de ze
gelwet 1917 wat betreft zegel mg van bui-
tonlandsche effecten (art. 63 lid 2 der ze
gelwet 1917), welke termijn aanvankelijk
zou eindigen op 15 Aug. 1940, verlangt is
tot en met 31 Augustus 1940.
De ontvanger heeft er speciaal de aan
dacht op gevestigd, dat slechts voor de
effecten, welken uiterlijk op 31 Augustus
a.s. voor sluiting van zijn, kantoor (om
12.30 uur) aan zijn kantooor zijn aange
boden ol ontvangen, het generaal-pardon
kan worden toegepast, zoodat men met
postzendingen er rekening mee zal moeten
houden de stukken zoo tijdig af te zenden,
dat Meraan Wordt voldaan. D(e regelingen
met belanghebbenden getroffen pp grond
van de daarvoor geldende voorschriften!
blijven natuurlijk van kracht. Voor verdere
uitvoering van deze speciale regeling kan
uiterlijk tot 31' Augustus a.s. met den
ontvanger overlég worden' gepleegd.
Na! 31 Augustus 1040 gai1 geen verlen
ging van den téïffiyn m'eer worden gegeven.
Vacantiegangers moeten ditmaal binnen de landsgrenzen, blijven. Daarvan profi-
teert de Veluwc ende echoput bi] Apeldoorn. Meermalen staat een ri]
aiJspirant-bezoekcrs voor bet kleine gebouwtje, dat over den put is opge
trokken, te wachten, tot een paar harde klappen op de denr het einde van de
„seance" aankondigt cn nieuwe belangstellende het verhaal kunnen gaan
hooren van den put, die koning Bodewijk Napoleon liet graven em die 220
voet diep is! (Foto Oolygjooa),
W -V,
yorf. •!?-:
Oude auto's op een weide in Engeland die de landing van Duitsche vlieg-
(Foto Zander).
tuigen moeten beletten.
Ooit in Engeland worden thans de lickkcn weggenomen om ijzer fo verzamelen-
(Foto Zamfèr)«
