Het hart van Rotterdam
WÊÊÊÊiii
m
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
r
1
aiiiii
Tooneelspel, dat spreekt van verleden en toekomst.
De inhoud van het spel.
BINNENLAND
Het postverdrag van Buenos Aires
in werking
Verbond van Nederlandsche
journalisten
Rechtszaken
Het Duitsche landgerecht
Handelsverkeer tussehen Zweden
en Nederland?
Generaal-pardon zegelwet 1917
Umm.
Ia ons blad van Zaterdag j.i. hebben
we reces kort gemeld; dat op. initiatief
van Anton Koolbaas een vijftal Kotterdam-
sclie journalisten een gi'oot tooneelspel Ken-
ben samengesteld met een revue-karakter,
waarin de onbluschbare levensliefde van
Rotterdam tot uiting moet komen.
Omtrent den inhoud' van lieL stuk, dat
voor het eerst op 30 Augustus a.s. in Arena
zal worden opgevoerd, kunnen we nog het
volgende meededen
„Wij moeten verder".
Het lot, dat Rotterdam ondergaan heelt
vco vertelde de heer Koolhaas dezer
dagen in een persconferentie, waarin bij:
een exposé van liet stuk gaf leende
zich met voor een vroolijke revue. Het
spel moest gebaseerd zijn op. de slad,
zoo mogelijk iets aangeven wan de toe
komst van de slad en in de eerste plaats
moest liet den opbouw op, waardige wijze
propagceren. Daarom werd ook een his
torische scène ingevoegd, die duidelijk
maakt, dat Rotterdam het in het ver
leden vaak moeitijic heeft gehad, maar
dat de werkwil de slad er steeds weer bo
venop gewerkt, heelt. De proloog vertelt
wat er leeft in de slad, wat er mooi was
en wat er verloren is gagaan. De eerste
scène speelt dan .in 14-10 voor de Groote
kerk. Toen was er ook nood; ziekte en el
lende hadden de bevolking geteisterd. On
danks abes, wil zij feest tieren. De bur
gemeester tandt échter dat de omstandig
heden met van dien aard zijn, dat er feest
gevierd kan worden, maar dan treedt een
koopman naar voren, die als zijn mee
ning te kennen geeft, dat al dat stil zijn
met van beteekenis is. Men zal zich moe
ten aanpassen en men zal moeten aan
pakken en dan kan er ook wel vertier
zijn. Zoo is het ook thanswij moeten
verder, en er moet ook tooneel zijn.
„De Welvaart'* opgedolven.
Tussehen do eerste en tweede scène
wordt een schimmenspel vertoond, dat
laat zien hoe de stad groot geworden is,
oudere schepen worden door nieuwe op
gevolgd', de groote kranen verschijnen en
een mannenkoor zingt de lof van de wer
kende stad. Dan gaat het doek opên om
de stad van 1939 te toonen, waar weer
de zorgen heerschen, waar de werkloos
heid! rond grijpt. Het leven van de stad
en de burgerij ontrolt zich in een katei-
dosoopiscli beeld. Weer is bel «en jaar
verder. Rotterdam ligt in puin en te midu
dm van do overblijfselen is een arbei-
derswoniug als door eon- wonder ge-,
spaurd gebleven. Hel huisje wordt be-"
woond door bet gezin .van een steuntrek
ker, wiens vrouw verheugd' is, dat haar.
man hij liet puinruimen werk lieeft ge
vonden; sir aks zal er weer gebouwd moe
ten worden en haar man zal blijven wer
ken. De puinruimers hebben opdracht
naar een brandkast te zoeken en zij vin
den een uithangbord met het opschrift
„De Welvaart". Het optimisme komt bo
ven uit de puinlioopen is de welvaart
opgedolven.Dan volgt de semi-finale met
balletten en koor.
De zaken gaan dour!
Na de pauze wordt de toeschouwer ver
plaatst :naar een café aan den rand van
de stad en hij ervaart boe er zaken wor
den gedreven in idyllische kroegje®, die
uitzicht bieden op weilanden en koeien.
Al ligt de stad in puin, de zaken gaan
door. Het hart vari Rotterdam is weg,
inaar het tempo leeft nog en de nieuwe
slad1 zal in dit tempo haar karakter vin-
dén.
De slotscène speelt op de beurs, do
stemming is onzeker, ér gaan geruchten
over een relletje, maar niemand weet het
juiste en er wordt iets gefluisterd Over
een mannetje met een baard', dal rond het
beursgebouw sluipt! Dat mannetjetreedt
dan O'p het tOoneel: 't is Koos Speenhof!,
die twee oude Ilotterdanischo liedjes
zingt p.]? den ouden geest van Rotterdam.
„Zie je" zeggen dé menschen „dat
is d'e Rotterdamsche geest". Maar als in
1440 d'e jcoopman, treedt nu da rceder
naar voren. Ilij wijst erop, dat men moet
aanpassen, Rotterdam ligt aan de zee en
dé horizon kan nooit wijd' genoeg zijn.
Ro-ttcrdain zal weer gereed gemaakt moe
ten worden tot do havenstad', die een rol
kan spelen in liet nieuwe Europa. Het
spel eindigt dan in een liedje: het liart
van Rotterdam.
De medewerkenden.
Hit den, aard der zaak is dit maar. een
vluchtig overzicht van den inhoud.
De spelcomnkssió was zoo gelukkig me
dewerking te ondervinden van vele eer
ste rangskraehtcn. Zoo zullen.o.m. in het
spel optreden Jan Mnsdi, Math, van Eys-
den, John Gobau, Folkert Kramer, Tatia
Wyma, Ivo v. d. Bosch en Koos Speenholf.
Voor de balletten werd' medewerking ver
kregen van de danseressen Netty v. d.
Valk en Corry Hartong en de muziek
wordt uitgevoerd door een orkest van 17
leden, vrijwel' allen afkomstig van liet
Rolterdamsch Plrilharmomsch Orkest,
terwijl Eduard F]ipso als kapelmeester
optreedt. Prof. M. Rosse uit Delft, die o.m.
voor do Paramount heeft gewerkt, ver
klaarde zich bereid' om de ensceneering
te ontwerpen, terwijl om zooveel mo
gelijk Rotterdamsche kunstenaars in de
opvoering te betrekken een aantal
schilders ontwerpen maakt voor onder
dooien van óe ensceneering, om die zoo
mogelijk m het aigemeene kader van
prof. Rosse in te voegen. De regie tenslot
te wordt gevoerd door Anton Koolhaas
zelf. I
Het spreekt, dat ondanks vele arbeid,
die belangeloos verricht werd', de tot
standlcommg van een dergelijk spel veel
kosten meebrengt. De splcommmissie ver
trouwt echter op een behoorlijk over
schot, waarvan dan 25°/o ten goedé zal
komen van de artisten, die voor een zeer
geringe gage spelen. De overige 75% is
bestemü voor Rotterdamsche kunstenaars,
aati wie, in overleg met de autoriteiten,
opdrachten zullen worden verstrekt.
Gunstige bepalingen vuur blinden
Ruimere opvattingen inzake druk
werken en monsters. Enkele bui-
tcnlandsche posltarievcn gewijzigd
Do bepalingen van het op *23®Mei 1939
le Buenos Aires gesloten algemeen post
verdrag en de gelijktijdig aldaar gesloten
overeenkomsten zijn thans in werking ge
lreden. Als gevolg daarvan zijn thans de
volgende wijzigingen in de P.T.T. verzon-
dmgevoonvaarden en tarieven van kracht
geworden.
Binncnlandsch verkeer.
hi het hinnenlandsch verkeer worden
eenige faciliteiten ten bate van liet ge-
dachtenverkeer met en voor blinden inge
voerd. Zoo is het maximum gewicht voor
braille drukwerken verhoogd' van 5 tot
K.G. Voorts mogen cliché's met teekens
in bhnüenschrift op den voet van en legen
liet zeer lage tarief voor braille-drnkwerken
worden verzonden. Hetzelfde geldt voor
giamofoonplaten (z.g. sprekende hoeken),
uilsluitend ten behoeve van blinden, mits
verzenden door of gericht aan een officieel
erkend blindeninstituut.
Drukwerken.
In de tweede plaats worden inzake de
verzending van drukwerken eenige ruimere
bepalingen van kracht en wel len aanzien
van formulieren in gebruik bij bibliotheken
voor fiet aanvragen of uitleerien vat:
boeken. Deze lormulieren kunnen voortaan
als drukwerken worden verzonden, mits
.zij. geen andere vermeldingen bevallen dan
de titels der werken, het aantak ge vraagde,
resp. verzonden exemplaren, de namen der
.schrijvers eiruitgévers, de nu.mmdrs_van
'dén 'eaia.'ogVis, 'hetannfaP léesdirgén;- dé'
naam van den aanvrager én andere 'korle
aanwijzingen, ^betrekking- hebbende op --dé
betreffende boekwerken.
Op als drukwerk verzonden p.'aLcii zijn
voortaan evenals thans reeds' op' foto's
een zeer beknopte, toelichtende beschrij
ving én aneere korte aanduidingen, op deze
betrekking hebbende, toegelaten.
Monsters.
Voor monsters zijn er. de volgende nieuwe
bepalingen. Hierop mag een korle aan
wijzing voorkomen betreffende den fabri
kant en eten leverancier of betreffende
den persoon, voor wien het monster is
bestemd! Voor verzending van monsters
in luchtdichte verpakking zijn, zoowel voor
het binnenland als het internationaal ver
keer, thans eenvormige regels vastgesteld.
Onder luchtdichte gesloten verpakking mo
gen worden verzonden monsters, bevattende
industrieele of landbouwproducten, die in
een door de fabriek gesloten verpakking
worden1 ter post bezorgd' of zijn verze
geld door een in het land van herkomst
gevestigde controle-instantie.
"Verrek cuzendingen.
Ook voor do verrekenzcnlingen is, zoowel
in liet bmnenJandsch als in het inter
nationaal verkeer (dat voorloopig voor
déze. zendingen nog is opgeschort) een
nieuwe faciliteit vastgesteld. De afzenders
van zulke zendingen kunnen voortaan ver
hooging.van liet verrokenbedrag verzoeken.
Zijn 'hierdoor Jioogere rechten verschul
digd, dan worden deze alsnog berekend.
Tenslotte is, alleen voor het hinnen
landsch verkeer, de mogelijkheid van koste-
looze navraag naar verzonden' pakketten,
geopend. Verzoeken hiertoe dienen uiterlijk
9 maanden na den dag van terpostbezor
ging te worden ingediend.
Buitenlands<di verkeer.
Als meest opvallende noviteit zij hier
genoemd, dat mededeeling van adreswijzi
ging voortaan ook in het internationaal ver
keer door middel van een, in de Franscho
en Nederlandsche taal gesteld formulier zal
kunnen geschieden; deze formulieren kun
nen voorloopig alleen naar Duitschl and wor
den gezonden legen 2% cent per stuk.
inzake de .verzending van drukwerk wor
den de hierboven onder „binnenrandsdh
verkeer" vermelde bepalingen ook voor
het verkeer met liet buitenland voorioo
p'ig alleen Duitschland van kracht.
Als briefkaarten zijn voortaan in hét in
ternationaal verkeer evenals thans reeds
in het binn en Iandsclrverkcer toegelaten
door de particuliere nijverheid vervaardigde
formulieren, bestaande uit bladen papier,
waarvan de twee helften over de gehcele
oppervlakte tegen elkaar geplakt.
Ta riefwijzigingen bui tenia nilscb
verkeer.
De andere tarief wijzigingen betreffen alle
liet internationaal verkeer.
Identiteitskaarten kosten voorlaan SO- cent
Antwoord coupons zullen voorlaan T5 cent
per stuk kosten. 1
DER
DINSDAG 20 AUGUSTUS 3940. No. 22557
Het expresserocht wordt voor briefpost-
zendingen, ook voor doosjes met aangege
ven waarde (momenteel niet toegelaten),
verlaagd tot 20 cent. (Momenteel alleen
naar Duitschland).
Hef minimum recht voor doosjes met
aangegeven waarde (momenteel niet toege
laten) wordt gebracht op '40 cent (lot en
met 200 gram) en voorts 10 cent voor elke
50 gram meer.
Foor postpakketten is de bestaande tarief
schaal van 1 tot en met 5 K.G. in liet
builenlandsch verkeer gesplitst in tweeën,
n.l. van 1 tot en met 3 K.G. en 3 tot
cn mot 5 K.G., De nieuwe tarieven zullen
gaandeweg worden bekend gemaakt.
Couranten, tijdschriften en landkaarten
kunnen, ook door anderen dan de uitgevers
of hun lasthebbers, in het verkeer met
sommige landen thans alleen Duitsch
land worden verzonden tegen het ver
laagd drukwerk tarief van 1 Vn cent per
50 gram.
Een recht van 20 cent is voorlaan in
het internationaal verkeer o.a. verschul
digd voor:
Doosjes met aangegeven waarde, post
wissel of poslpakket, bericht van ontvangst,
gevraagd na ter post liezorging van een
aangeleelcend stuk, doosjes met aangege
ven waarde of postpakket; navragen naar
overschrijvingen door tusschenkomst van
den post-gïrodienst naar, het buitenland;
inzage van een adreskaart en inklaring en
vrijmaking van briefpostzendingen. HetrechL
wegens inklaring en vrijmaking van een
postpakket blijft echter 25, cent.
De doelstellingen van liet Verbond.
Zooals dezer dagen reed® werd vermeld,
is door den Raad' van Voorlichting der
Nederlandsche pers liet Verbond' van Ne-
d'erlandische Journalisten jopgericht.
De Raad van Voorlichting heeft thans
een rondschrijven gezonden tot de Neder
landsche journalisten, waarin de doelstel
lingen van liet verbond' wordt uiteenge
zet en waarvan ais voornaamste kan wor
den genoemd' bet bevorderen van de geeste
lijke en materieelo welvaart der journa
listen door o.m. bescherming van den titel
van journalist, liet vestigen van universi
taire leerstoelen in do „wetenschap der
.perS',". liet verbindend verklaren: van mini-
Tnnm "salarissen en -sóc ia!o""Vóörzié ningen
Het rondschrijven preciseert nadar, wie
zich journalisten; noemen én, uil dien hoof
de lid' vain het verbond' kunnen worden,
Hiermede wordt eindelijk een einde ge
maakt aa:i de beunhazerij in de journalis
tiek en aan liet misbruik, dat tal van
jaren van het praedicaat „journalist" is
gemaakt.
Ten slotte roept dé Raad' van Voorlich
ting de journalisten op zich bij het ver
bond aan te sluiten, daar dé onzekere toe
stand',, waarin de Nederiandsehe pers thans
verkeert, dit eiséht en omdat dé journa
listiek een ernstige plicht jegens het Ne
derlandsche volk heeft te verrichten.
Luisteren naar verboden zonder.
Gisteren werd in de zitting van het Duit
sche lands'gerecht teuslotte nog een klacht
over het luisteren naar een verboden zen
der behandeld'.
De hotelier Giffart uit Arnhem had op
26 Juli met vrouw en dochter en twee
pensiongasten in zijn woonkamer naar de
Engelsdie radio geluisterd.
Beklaagde zegt, dat, terwijl hel gezel
schap aan het luisteren was, twee agen-
len voorbij liet raam kwamen. Die agen
ten komen wel meer bij beklaagde in ver
band' met de naclitlijsten. Ook nu kwamen
beide mannen binnen en zij bleven luiste
ren lot liet einde van de uitzending, waar
na do een liet naclitregister controleerde,
terwijl de ander proces-verbaal opmaakte.
Beklaagde keek* daar zeer van op, om-
dal wel vaker politie-agentcn bij hem naar
builenlandsche zenders kwamen luisteren.
Beklaagde zegt, daardoor dan ook den
indruk le hebben gekregen, dat het luiste
ren naar den Engelschen zender in dezen
kring niet zoo erg was. Hij achtte zich ge
heel te goeder trouw, aangezien hij an
ders bij liet zien aankomen der agenten,
heel gemakkelijk een ander siation had'
kunnen draaien.
Ten slotte d'eeldo beklaagde mede, dat
hij geenszins anii-Duitseh gezind' is en dat
bij liccleinaal niet sympathiseert met En
geland!.
De aanklager zeide, Zondag persoonlijk
in Arnhem een onderzoek te hebben inge
steld. Vain beldaagdcs vrouw en van een
pensiongast heelt spr. vernomen, dlat men
wel wist, dat het luisteren verboden was,
maar dacht, dat het zoo erg niet was.
Iln zijn requisitoir wees dr, Ivoblitz er
voorts op, dat iedereen weet, dat de En-
gclsche zender leugens brengt. Men maakt
daarbij propaganda legen Duitschland en
neemt hel dan niet zoo nauw met de waar
heid.
Beklaagde beeft niet alleen zelf het ver
bod overtreden, doch cok anderen in do
gelegenheid gesteld naar voor Duitschland'
ongunstige berichten te luisteren. Daar
door wordt de Duitsche zaak geschaad.
Wat de strafmaat betreft, wil spr. voor
dit geval neg eenige verzachtende omstan
digheden in aanmerking nemen cn daar
om vraagt liij thans niet de maximum straf,
doch veroordceling tot een gevangenisstraf
van 1 jaar en 2 maanden cn bovendien
tot een boete van f309 bij niet betaling
te vervangen Uoor 30 dagen gevangenis
straf.
De rechter waardeerde de verzachtende
omstandigheden iets hooger en veroordeel
de beklaagde lot een gevangenisstraf van'
G maanden cn een geldboete van 500 gul
den, subs'. 100 dagen gevangenisstraf.
Verduistering door een commandant.
Voor den zeekrijgsraad te 's-Gravenhage
had! zich le verantwoorden de luitenant
Ier zee 2e klasse J. J. W,, ter zake ver
duistering in dienstbetrekking als ambte
naar.
Beklaagde had als commandant van de
hulp-mijnenleggers 1 en 2 te Vlissingen 200
gulden ontvangen om daarmede diensluiU
gaven ten behoeve van de mijnenleggers
te doen.
Bij de overdracht van de kas kon hij
136 guldén niet verantwoorden. Tijdens het
vooronderzoek heelt \V„ bekend, liet geld!
voor persoonlijke doeleinden te hebben be
steed', doch ter terechtzitting trok hij dit
in. Echter kon hij nu evenmin het zoek
geraakte bedrag verantwoorden.
De fiseaal vond' de zaak, door d'e hou
ding van beklaagde, die geen spoor van
berouw of eergevoel toont, onsmakelijk.
De mentaliteit van dezen man is beneden
critiek. Ilij eischte 2 maanden gevangenist-
slraf met ontslag uit don militairen dienst
en aftrek van preventief. Voorts éischtei
spr. staande de zitting, den beklaagde ia
arrest te stellen. Dit laatste werd door,
den krijgsraad geweigerd. Nader zal dot
beklaagde gelegenheid hebben zich ver-
Vooriooaigc maatregelen.
Het DNB meldt uit Stockholm:
Het Zweeschc ministerie van buitenland-
sche zaken deelt mede, dat maatregelen ge
nomen zijn om een hervatting van het han
dels- en betalingsverkeer tussehen Zweden
en Neerland in beperkte mate mogelijk te
maken. Naar uitdrukkelijk wordt vastgesteld
zal het hierbij slechts om een voorloopige
maatregel gaan, daar in September onder
handelingen voor een blijvende regeling van
het banelsverkeer tussehen Zweden en Ne
derland geopend zullen worden.
Termijn verlengd tot 31
Augustus a.s.
De Vereeniging vcoor den Effectenhandel
deelt mede, dat zij van den ontvanger van
liet zegel le Amsterdam bericht heeft ont
vangen, dat do.termijn voor het z.g. „gene-
raal-panion" voor overtreding van do ze
gelwet 1917 wat betreft zegeling van bui
tenlandsche effecten (art. 03 lid 2 der ze
gelwet 1917), welke termijn aanvankelijk
zo,u eindigen op 15 Aug. 1940, verlengt is
tot en met 31 Augustus 1940.
De ontvanger heeft er speciaal de aan
dacht op gevestigd, dat slechts voor de
effecten, welken uiterlijk op 31 Augustus
a.s. voor sluiting van zijn kantoor (om
12.30 uur) aan zijn kantooior zijn aange
boden of ontvangen, liet generaal-pardon
kan worden toegepast, zoodat men met
postzendingeu er rekening mee zal inoefen
houden de stukken zoo tijdig af te zenden,
dat hieraan wordt voldaan. De regelingen
met belanghebbenden getroffen op grond
van de daarvoor geldende voorschriften'
blijven natuurlijk van kracht. Voor vérdere
uitvoering vau déze speciale regeling kan
uiterlijk lot, SI' Augustus a.s. met den
ontvanger overleg wordén' gepleegd.
Nai 81 Augustus 1040. zal geen verlen
ging van den térmijn méér worden gegeven.
Vaeanücgangers moeten ditmaal binnen de landsgrenzen blijven. Daarvan profi-,
teert de Veluwe en de echoput bij Apeldoorn. Meermalen staat een
adsp'irant-bezodïcrs voor het kleine gebouwtje, dat over den put is opge
trokken, tc wachten, tot een paar harde klappen op de deur het einde van de
„seance" aankondigt cn nieuwe belangstellende liet verhaal- kunnen gaan
Iiooren van den put, die koning Lodewijik Napoleon liet graven cn die 220
voet diep Is! (Foto Oolygoon).
-é ÏP*
Oude auto's op een weide in Engeland die de lauding van Duitsche vlieg-
tuigen moeten beletten. (Foto Zander).
y\ ...v
m
Ook iu Engeland worden thans de hekken weggenomen om ijzer ie verzamelen.
(Foto Zander).
