m
JSÈMÊË
m
jaar
m
i
Drie
welvarende dorpen met driehonderd
moderne landbouwbedrijven
Aan de zee werd 20.000 H.A. grond
ontworsteld
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
V\ I-v - v L -
ónze groeiende I2e
provtncie
WêMimm
itiötllHHI
mem
Wlililllp
Bimiiiliiti
Gemengd Nieuws
•Oinder de wit-wolllge wolken en de wijd-blamvende luchten lassehen wat
eens Oost- en West:Frï.esland heette, werdtien jaar" geleden een. nieuw -
stuk Nederland geboren.Ontworsteld' aan de onstuimige golven van Zui-
der- en Waddenzee, kwam een nieuw land naar boren, werd met zwijgzame
vlijt een werk verricht dat zijn weerga in die wereld niet heeft: de Wie-
ringermeerpolder ontstond. Honderden mcnschen hebben hier gewerkt aan
dien dijk welke eens de Oostkust van Neerland's twaalfde provincie wor
den zou. Ze hebben gewerkt, gevochten tegen de krachten der natuur en
het geweld der 'woedende baren. Imposante kranen met lxun machtige grijp
armen hebben de grond aan de zee ontrukt temidden der klotsende gol
ven, tot dat op 29 -Juli 1929 do laatste brokken zware klei de zoo lang
verbeidde afsluiting brachten en de begrenzing van den toekomsligen pol
der een feit was geworden.. Twee pompgemalen 't electrische gemaal
.„Lely" (genoemd naar wijlen den miinisior van Waterstaat ir. 0. Lelyj
én bet dieselgemaal „Leemans" niet een gezamenlijke waterverplaat
sing van meer dan 600 millioen M3; zijn zes maanden lang vrijwel onaf
gebroken in werking geweest om bet nieuwe polderland droog te malen.
En op 21 Augustus 1930 dus gisteren, juist tien jaar geledén kwam
dé laatste fase van dit grootscho "werk gereed:* de Wieringermcer kwam
dien d'ag droog!
Een nieuw laud was ontstaan: onze twaalfde provincie! -
DER
Donderdag, 22 Augustus 1910, no. 22059.
Een der boerdwijen, in welken' geest men er ruim 300 in de Wieriiigermeer-niiutreft.
1930 21 Augustus 1940.
En nu, tien. jaar later, is de maagde
lijke grond vaar den Wieringermeer-
pplder, dahF,: 'waar eens de golven
met den'vundhebben gespeeld, her
schapen. in een landstreek met vrucht
bare gronden, met wegen, kanalen,
bruggen, sluizen, met dorpen, woon-
etn winkelhuizen, met scholen en ker
ken.
.Voor 100 millioeii gulden werd Ne
derland meer dan. 20.000 Hectare
goede, vruchtbare aarde rijker en als
straks ook 'd'e Noord-Oost- en Zuid'-
jWest- en de Zuid-Oostpolders gereed
gullen zijn, zal het IJsselmeer een
verscli water worden met een geka
pitaliseerde waarde van 128 millioen.
De nieuwe tijd.
Moderne dorpen.
De 'dorpen zelf zijn de meest moderne
welke men zich denken kan. De keele pol
der is voorzien vain waterleiding, electric!
teitén telefoon, de huizen voldoen alle
aan d'e eiselien van comfort en hygiene,
men vindt in elk dorp. drie kerken een
Ned. Hervormde, een Gereformeerde en
een RoomschKatholieke, en voorts een
openbare en eén 'christelijke' schooi. Er
hébhein zich' twee arisen gevestigd' en er
is een wijkverpleging. Eén rijks- eri twee
gemeenteveldwachters' waken voor de vei
ligheid! én verder lieerschfc er een geest
van gemoedelijkheid éingemeenschapszin.
VLIER A
rAvoS
Hier in den VViering'ermeerpolder betast
men den nieuwen tijd, hier voelt men den.
polsslag van oen nieuw gebeuren, hier
hoort 't gezang van het golvend1 graan
dat wuivend zich buigt onder den blau
wen hemel bóven dit nieuwe land. Hier
wordt een nieuw werk geschapen. Hier
wordt een van Neerland's schoonste dicht
werken getoonzet, oen symphonic geschre
ven, waarvan dé melodie 'doordringt en
nagalmt tot ver over den Oostelijken dijk
naar het IJsselmeer en over liet wijde,
groene polderland van Noord-Holland,
t Zou een jubelsymphonie, 't zou een me
lodie'Van blijde klanken kunnen, zijn, wa-
ten er niet van tijd tot tijd' storende dis
sonanten in het ijle luchtruim, die herin-
tieren aan een anderen tijd.
Drie dorpen met een burge-
meester-ilireclctir. -
•Maar wat. hiér op. dezen nieuwen, 'bo
dem begonnen is, wordt voortgezet. Zoo-
dra men uit de richting Alkmaar, bij
IColhorn liet „oude" laud verlaat, kómt
men onder de bekoring van het tréffemd-
imposafite" "landschap dat zoo geheet "an
ders "is daft- waar; ook in ons land. De
nieuwe polder v Wieringermeer lelt, aan
snijpunten van ruime wegen en kanalen,
drie dorpen, namelijk Middenmesr, Sloot-
dorp en ..Wieringerwerf, die wél elk een
afzonderlijke woongemeenschap, maar staat
kundig én staatsrechtelijk één gemeente
vormen. Het bizondere van deze' gemeen
te is, dat de gemeenteraad b.v. niet door
de bewoners gekozen, doch door de Kroon
benoemd is. Ais burgemeester fungeert de
directeur van de 'Wieringermeer, ir. S,
Smeding, die zijn bureau te Alkmaar beeft.
Het college van B. en W., dat hier „Ver
trouwenscommissie" heet, beslaat, behal
ve natuurlijk uit den burgemeester-direc
teur, uit twee wethouders, als hoedanig
door de Kroon benoemd zijn de burge
meester van Medlemblik en een-pachter
uit de Wieringermcer. Daarenboven is ér
de gemeenteraad', die hier „Bestuurscom
missie" heet, eveneens door de Kroon be
noemd! én bestaande uit dé drie reeds ge
noemde functionnarissen, plus rar. A. F.
Kamp, burgemeester van Texel; rnr. A. J.
Backer, hoofdambtenaar der Provinciate
griffie te Haarlem; een kleine pachter,
eén midden standter en een landarbeider
uit d!e Wieringermeer en den heer 0. IJ.
d'e Bruyïi, secretaris der Wieringermieeir-
directie. Gemeente-secretaris van de Wie
ringermeer is de heer A. Blaauboer. Deze
bestuursvorm zou uiteraard! een tijdelijke
zijn, tot dat d'e gemeente .Wieringermeer
zich meer zal hebben geconsolideerd cn
de bewoners elkaar beter kennen.
De boerderijen zijn een waar lustoord
voor eiken landbouwer en veehouder.
De woningen bestaan uil een ruime
keuken, een woonkamer, een bijkeu
ken of speelplaats:, eén kelderkast en
drie of vier keurigeslaapkamers. De
eigenlijke, boerderij is achter de wo
ning gebouwd en daarbij is de nieuw
ste constructie toegepast. Voor de ak
kerbouwbedrijven ..is gezorgd voor éin
grooic, vrije ruimte waar het gewas
ordelijk kan worden.-jopgeiast, Bij de
veehouderijbedrijven izijn de koeien- en
paardenstallen' bram) vrijgebouwd', van
een bizonder vepliialie-systeem .voor-
zien,4erw.ijl alle.riaihen in het bedrijfs-
gedeelte van beton zijn gemaakt.
Sedert 1934 is- eon .aanvang gemaakt„met
do verpachthig der gronden. Vóór dieh tijd
is de bodem'eerst ontwaterd door middel
van slooteu en open .greppels en toen reeds
in 1932 liet zoutgehalte van den bodem
gedaald was tot beneden de zgn. zaai-
grens, kon reeds met het inzaaien wor
den begonnen, zoodat de eerste pachters
een cultuurrijp gemaakteu bodem vonden.
Heel deze oniginningsexpioitatic is voor
rekening van het rijk uitgevoerd.
Iu „De Bceruster"nabij Purincrcnd werd een Engclsche bommenwerper door
een Duitsclicn jager neergeschoten en kwam brandend in een bouwland te-
reeht. Een Engel sch machinegeweer wordt serieus door} <52 Duitsche solda
ten onderzoekt* (Polygoon)*
m&m.
Het eens zoo (rotsche zeekasteel „Statendam" van de HollandAmerika Lijn
zal worden gesloopt. Hel seliip is verkocht aan Frank Rijsdijk's industri
eel c onderneming te Hendrilc Ido Ambacht. Een kijkje aan boord van het
eens zoo mooie, 28.000 ton metende schip. Het sloopingswerk op liet prome
nadedek. (Polygoon).
Meer dan iOOÖ gegadigden!
««es-s
Ln den zomer 1934 betrokken de eer
ste pachters hun nieuwe bedrijven in
den Wieringermeerpokler en toen na
een jaar de uitkomsten alle reden tot
tevredenheid1 gaven, werd de belang
stelling voor dn toen reeds beschikbaar
zijnde G7 bedrijven grooter en groo-
ter, tol dat zich in het vorig jaar
voor 51 bedrijven, liefst meer dan dui
zend! gegadigden uit alle deelen van
hel land aanmeldden!.
De modern geoutilleerde bedrijven in
de Wieringermeer bleken reeds overal in
den lande een goede faam te hebben ver
kregen. Maar niet alleen om die model-in
richting der bedrijven bestaat er groote
belangstelling, de aantrekkingskracht vindt
ook haar oorzaak in de gunstige verkave
ling van den grond; de gebleken vrucht
baarheid van dén bodem en daarbij de
gunstige voorwaarden waarop de candi-
daat-pachlers zich hier kunnen vestigen.
Dat beteekant echter, niet, d'at iedereen
hier terecht kan! Gezien het enorme aan
tal bedrijven en hoeveelheid grond moet
een zeer scherpe selectie worden toege
past. Daarbij wordt van de zijde der Wie-
riingermecrdireclie ernstig gestreefd naar
het bevorderen van een kracktigen boeren
stand.
Scherpe selectie.
Zoo moeten d!e gegadigden landbouw-
téch'nisch, zoowel theoretisch als prac-
tiscli, onderlegd zijn cn beschikken
over een bedrijfskapitaal van driehon
derd1 gulden per Hectare, noodig om
dé exploitatie van de boerderij be-
drijfsveilig te s,tellen. IIulp van naaste
familieleden is hierbij toegestaan.
Op 1 Mei van! dit jaar waren in totaal
158 akkerbouwbédlrijven, 25 wcidebedrij-
vcn en 151 zgn. gemengde bedrijven in.
exploitatie. De totale oppervlakte dér ver
pachte' hofsteden' bedraagt 12000 Hectare.
Bovendien is nog bijna 500 Hectare ver
huurd .aan iuindéis uit dé, randgemeen-
tettï.;. ;"-d'y.Rv
Door de dochferihstelling van do .Wie-
ringerineerdirecSé, de Ëaïulbouwcultuur-
maatsehappij, "Apïdt den boeren in déze
streek, geheel kosteloos doorlichting ver-
Engelschc cersperringshallims worden opgelaten.
(Zander).
In totaal 'slaan in den Wieringermeer-
polder thans ruim 300 boerderijen, te on
derscheiden in vijf verschillende standaard
typen, over het algemeen bestemd voor
den akkerbouw. Slechts in het Noordelijk
deel van den polder vindt men eenige vee
teelt.
Behalve de in deze driehonderd boer
derijen gevestigde gezinnen, staan er,
verdeeld' over de drie dorpen, 400
keurig ingerichte landarbe iderswoniu-
gen. Verder vindt men hier nog een
70-tal middenstandswoningen, winkels
enz. en tenslotte nog dertig woningen
voor ambtenaren. In totaal werken
momenteel, met inbegrip, van die zgn.
seizoenarbeiders, ca. 2000 menschen
op de akkers van de Wieringermeer.
Aan prachtige kanalen en breedte auto
snelwegen is terrein voor cle oprichting
van industrieën gereserveerd. Ten Noor
den van Wieringerwerf is een bosch in
wording, in Slootdorp en Middenmecr vindt
men een modern hotel-restaurant, terwijl
in laatstgenoemd dorp tevens de Graah-
en Handelsbeurs: gevestigd is, waar eiken
Woensdag zaken worden gedaan, de'Coöp.
Boerenleenbank beeft er een ruim kantoor
gebouw, enz.
De bestuursorganisatie der ge
meente "Wieringermeer.
Een enkel woord nog over d'e bestuurs
organisatie van dé gemeente Wieringer
meer.. Toen we dezer dagen een bezoek
aan Neerland's twaalfde provincie brach
ten, zijn we ook te gast geweestbij den
gemeente-secretaris, den heer A. Blaau
boer, die met. zijii viifhoofdige staf van
personeel tijdelijk in eeii voormalige hou
ten cautine gevestigd is, omdat hot ge
meentehuis, dat in .Wieringerwerf staat,
al moest worden uitgebreid'! De werkzaam
heden. worden meeromvattend en het
zielenaantal stijgt en bedraagt thans rond
5000, tegen b.v. 3500 op 1 Januari 1938,
w toen'de gemeente Wieringermeer officieel
Jstrel^ terwijl bWéndien landbouwcurshs-j Avérd gesiicht. Van dien.datum af meest de.
De Porpsiraat van "Wieringerwerf met op den achtergrond" dc Ned. Hervormde Kerk. sein worden gehouden. heeleégemeenleadministralie, van het he
volkingsregister tot de gemeentebegrootingj'
toe, worden opgezet.
Wat de financiën betreft: het ziet er
gunslig uit in de Wjeringermeer. De
gemeenterekeuing over 1938 iiad een
overschot van f 39.000! En het laat
zicii aanzien, dat de rekening over
1939 met een overschot van ongeveer
f 30.000 zal sluiten
Het belastingpeil is hier vrijwel gelijk
aan dat van gemiddelde gemeenten, maar
wel aan den hoogen kant. Doch daar tegen
over staal, dat de verdiensten der bewo
ners ook behoorlijk zijn. En bovendien ia
van belang, dat dé wet op de financieelo
verhoudingen hier niet van toepassing is.
De gemeente krijgt dus de volle honderd
proceuL van de gemeentefondsbelasting en
omdat dc boeren bier goed verdienen, is
de opbrengst dier belasting hoog en daar
vaart dc heele gemeente wel bij. Uiter
aard telt de Wieringermeer geen werkloo-
zen en ook kent ze geen armlastigen, Er
wordt door allen gewerkt en... geld1 ver
diend:.
Wat in de Wieringermeer zoo bizonder
opvalt, is de geest, van saamhoorigh'eki
en samenwerking. Uier heeft zich écu
nieuwe gemeenschap gevormd; Weliswaar
nog klein, doch vol perspectieven. En vat
hier na tien jaar noesten arbeid tot stand
werd' gebracht, geeft hoop voor een goede
toekomst. Moge deze toekomst vergezeid'
zijn van betere tijden en nieuwe welvaart
voor ons lieele vaderland. 1
Woüiatulkrabben aangetroffen.
In de Vecht liecft men de laatste dagen
opnieuw eenige .wolh'andkrabben aangetrof:
fen. Visschers vingen bij Maavss.en drie,
Rij Vreeland twee en bij Breukelen één
exemplaar van deze gevaarlijke vernielers
van dijken en visschersnettpn.
