Duitsche soldatenliederen
Junioren Excelsior
DEMONSTRATIE BIJ UW HANDELAAR
Studenten en soldaten zingen veel. Humor en
liefde. De soldaat als dichtei.
Rechtszaken
Radiozender werkte op proef
Een machinegeweer in huis
Sport
De strijd om,een kind
Voetbal
N.V.B.
(Eigen correspondentie).
Berlijn, Augustus 1940.
Berlijn, AugustusMen hoort ze nu in
half Europa, de Duitsche soldatenliederen'
Ze verdienen daarom dat men zich weer
eens met ze bezig houdt. De Duitschers
hebben altijd veel voor volksliederen over
gehad, en de onderafdeeling soldatenlie
deren heeft in de volksbelangstelling daar
bij steeds vooraan gestaan. Geen wonder,
aangezien het Duitsche volk nu eenmaal
een volk van s'oidatem is. Gezongen is in
Duitschland door alle eeuwen heen, maar
vooral door twee groepen van de bevolking:
de soldaten en de studenten.
Zeker is wel, dat de studeeremde hoeren
daarbij over den rijksten schat aan lie
deren beschikten en over de grootst moge
lijke afwisseling van stof. Waarmee niet
gezegd moge zijn, dat de landsknechten
eenzijdig waren in hun gezongen levens
uitingen. Wellicht is zelfs hun zang nog
ouder en belangwekkender dan die der
studerenden. Dat moeten die twee groepen
onder elkaar maar uitmaken. Een sterke
neiging naar het sentimenteel© en een
voorkeur voor „de liefde" hebben ze in
elk geval tot op den huldigen dag ge
meen gehad. Totbijna op den liuidigen
dag. Want de dappere krijgsman van dezen
oorlog toont een duidelijken afkeer van
het sentimonteeie, wat hij dan door wat
meer practische liefde weer tracht goed
te maken. Van afkeer van het humoris
tische echter is nog „geen spoor te ont
dekken. Ge ukkig maai'. Natuurlijk neigden
de studenten hij voorkeur naar, het lang-
uilgehaaide, "dat "ziëh zoo" bij uits e'c aan
past aan de stemming na de eerste zes
roemers of kroezen. De soldalen daaren
tegen hebben altijd prijs gesteld op een
vlot marsch-tempo en op het mannelijk,
ruwe woord. Dat is heden nog net zoo,
als tijdens den wereldoorlog. Ja, het i?
heden nog veel meer op don voorgrond
gekomen.
Populaire woorden.
Dat straf-militair kortaihakken van rijm
woorden is thans groote mode en typisch
voor den Duitschen soldaat in elke variatie
van uniform. Zoo abrupt militair werd nog
nimmer tevoren in Duitsche gelederen ge
lederen gezongen. Eerst de dienst, eerst
het tempo, (linkerbeen voor als de boems
van de groote trom klinkt)en dan
het meisje. Maar dan ook liefst veel over
het meisje De naam der uitverkorene
„Erika", staat nog altijd! bovenaan in de
lijBt der populaire „bruiden" mag in
den tekst en als slotwoord van het refrein
om den drommel niet ontbreken, maar
daarin mag niets van sentimenteel© liefd
naklinken' Dus E-ri-ca, en Krj e'ke letter
greep een vervaarlijk boems van de groote
trom. Zoo is de liefde der soldaten.
Vroeger waren het beusclie en niet zelden
beroemde dichters, wie denkt hier niet
aan Uhland, Hauff on zoovele anderen
dio den tekst voor de soldatenliederen le
verden. Tegenwoordig moeten het steeds
marschliederen zijn, die daarom dan ook
gecomponeerd worden door op dit gebied
geroutineerde militaire kapelmeesters (mar
cheer maar eens op de toch zoo fraaie
klanken van Schuberts marclie militaire!)
en de teksten zijn -in verreweg de meeste
gevallen niet van buitenstaanders, maar
van den soldaat zelf afkomstig. Vroeger
zongen de Duitsche soldaten bij alle regi
menten dezelfde pasklaar geleverde liede
ren, heden heeft de luchtdoelartillerie even
goed zijn eigen marschlied, als .de genie
de duikbootbemauning ei de mitrailleurs-
afdeeling. Elk wapen, ja elk onderdeel van
feen hoofdwapen zingt zijn eigen zeer bi
zonder lied, er pas als het geslaagd mag
heelen, vindt het zijn weg naar andere
troepen en tenslotte naar do geheole weer
macht. Helpt daarbij de radio een handje
dan zijn dichter en componist (als bij het
ahveer bijna afgezaagde „wir fahren gegen
Engeland" waarvan d'e tekst overigens een
kwarteeuw oud' is) binnen weinige weken
beroemd.
Tijdens den wereldoorlog zongen de sol
daten met "hartstocht en gemoed1 van de
„drei Lilien" of het „Vöglein im Walde",
beide voorbeelden van confectie van het
zuiverste water, en slechts het eigen iledje
dfer geniesoldaten van die- dagen „Argon-
nerwald um 'Mittemacht" werd populair
en ten slotte door de geheel© weermacht
dankbaar overgenomen. Natuurlijk zong
nog tallooze andiere liederen, maar die
waren niet typisch voor den soldaat. Men.
leerde ze uit het beroemde „Kommers-
bueh" van den studentenwereld of vond
ze in menigen anderen „Liederschatz" ge
bundeld. Toch zijn ook in 1914'18 nog
wel enkele andere geslaagde echte sol
datenliederen in - de gelederen en onder
het marcheeren ontstaan en dan later door
het geheele volk overgenomen. ;,Eine Kom-
pagnie Soldaten, wie viel Leid und Freud
ist das!" is een voorbeeld daarvan. Overi
gens wordt dit lied ook heden nog door
den ruwen krijgsman gezongen.
De radio en het lied.
Werkelijk populair is echter het sol
datenlied weer pas door de radio gewor
den, die meer dan elk ander inslituuf voor
het ontstaan en de verbreiding van het
goede soldatenlied' heeft gedaan. Onlangs
zijn ze overigens onder den titel „Das
Lied' der Front" bijeen gebracht geworden
en reeds bij het doorbladeren stuit men
op dichtregels, die verdienen, straks in
de „ernstige literatuur" te worden opge
nomen! Zoo begint het liedje „Mairosen-
liebe" met dc volgende ver boven .het
middelmatige uitgaande regels
Wenn die Barkassen den Damp1'er verlassen
dann hleibt der Matrose allein.
Die Lichter verblassen, ganz fern sind die
Gassen
Wie sehwer isit est einsam zu sein
Echt in dien trant van het volkslied' is
ook het in 1939 in Polen ontstane marseh-
Iïedje ,,PoIen_ ist. .einsam, verlassen ver
fassen bin "auch ich". En teekenend1 het
lijflied van oen afdeeling pontonniers m J
Frankrijk
Kein Waster st uus lief geriug.
Zu breit ist uns kein Strom
Demi wir sind Pioniere
Vom Brückenbataliion.
Algemeen bekend geworden is ook Ric-
kelts „Hinter einer Gartenmauer steht ein
Mudchen auf der Laner" en niet zonder
talent begint een drinkliedje van de man
nen van den Wcstwall:
lm Vorfekl gxunzt das „Minenschwein"
es brüllt die „Stachelkuh"
Das „Drahthuhn gackelt angstlich drein
Diio Kalze jault dazu.
Und lustig funkt der Funker
In seinen trockenen Bunker.
Ilijmwcdstrijden.
Maar om zulke verzen te begrijpen
laat staan, te vertalen! moet men na
tuurlijk tot de ingewijden behooren, dus
zelf „Fronlschwem" zijn.
geweest.
Tegen
woordig hebben de Duitsche soldaten niet
meer al te veel tijd om te dichten. In de
afgeloopen wintermaanden echter was dat
anders. Toen zijn dan ook verreweg de
meeste nieuwe marschliederen geboren. En
daartussehen door zanden de aankomende
dichters in de bunkers en in de loopgraven
hun vaak zotte ontboezemingen aan den
„Deutscldand sender", die ze weer publi
ceerdj en daardoor weer even koddige
antwoorden van andere deelen van het
stille Westelijk front uitlokte. Een der meest
typische „wedstrijden" van die soort moge
hier nog vermeld worden: Een vroolijk
clubje gedwongen lijntrekkers had de vol
gende diepzinnige woorden per veldpost
briefkaart naar Berlijn gezonden:
„Ven denBaumen fall'a die Blatter
Donneiwetter
Prompt kwam net antwoord van een an
dere compagnie:
„Und im Frühling sind sie wieder dran
Sieh mal an!"
Waarop een afdeeling mitrailleurs, blijk
baar Berlrjners, voortging:
„Und dann blei'm se auch me Welle
oben
Kannste glooben".
Totdat het kader van een compagnie in
Polen hel volgende slot vond:
„Und im Herbst da wer'n se wieder
Een maniak tot ccn jaar ge-
vangwiisstraf veroordeeld.
Voor het Feidkriegsgericht, dat gis.eren
te Amsterdam zitting hield, slond de 30-
jange Nederlander L. G. S ut Laren te
recht, omdat hij in strijd met de desbe
treffende bepalingen van den rijkscommis
saris van 24 Juni een radiozender had ge
bouwd en gebruikt.
Im Juni j.l. had hij den zender gebouwd
en grainofoonplaten uitgezonden. Verdachte
vertelde dat hij een groot liefhebber van
radio em radiobouw was Vooral het uil/ev
cieu van gramofoonplaten poogde hij tech
nisch te volmaken, volgens een Amerikaan-
sche vinding. ILj legt uit hoe zijn toestel
werkte. Op 5 Juni was Zijn zendertje klaar.
De eerste proef mislukte, hij bracht ver
beteringen aan door middel van een kamer
antenne en toen kwam hij in dc verleiding
om een zend proef te nemen. Wee b; ach! hij
verbetering aan ea draaide nog een „plaat
je". Bij buren luisterde hij naar het resul
taat van zijn eigen uitzend ,ng Een paar
dagem later werd verdachte gearresteerd.
Verdachte gaf toe, te hebben geweten,
dat hij de verordening overtrad.
De president vroeg hem, waarom hij
zich in gevaar begaf, het is aldus spr. -
streng verboden ze idapparaten in bevit 'e
hebben, om liet geven van inlichtingen aan
den Engelschen apiomnagedlenst te voor
komen.
Het is mij cop raadsel aldus de voor
zitter dat iemand van. uw ontwikkeling
zich zoozeer in gevaar begeeft.
Verdachte* Maar ik heb nooit sets met
de Engelse! «-• te'maken gehad en berichten
of inlichtingen "jheb ik noot uitgeven bei.
Het was, maar een proef
President- Erg dom.
inspecteur N. W. -Boog, getLagtaa.fi als
getuige was overtuigd, dat verdachte vriend
schappelijke gwoe'er s koester' tege over
Duitschland. Hij is een radioman 'uk.
bij de onderzoekingen aanwezig was, deed
weder mededeelïng van zijn bev indïngen.
De heer M. Meeuwisse, portier van de
Bethlehemkliuiek, verklaarde als laatste ge
tuige o.mdat wel een stuk van zaal 15
is weggeslagen, maar dat" van die zaal
geen wieg naar beneden is gekomen.
De contra-enquête werd vastgesteld op
11 September, 3 uur.
Op
De bewaker als dief.
10 Mei, den eersten oorlogsdag
Inwoner van Lissc tot een jaar
tuchthuisstraf veroordeeld.
Voor het Feldkriegsgencht te Amsterdam
"stond G. van der V. uit Lissc terecht, een
50 jarige man, die zich moest veiantwoor-
den omdat hij m strijd met do verordening
van 10 Mei j.l. een mitrailleur in huis had
gehad en iemand gevraagd had het wapen
te herstellen en hem patronen te verschaf
fen.
Voor het vei hoor begon waarschuwde
de president den verdachte volkomen de
waarheid te zeggen. „Op uw misdrijf staat
de doodstraf. De zaak is ernstig."
Verdachte verleide, hoe hij in het bezit
van het wapen is gekomen. Zijn buurman
was op Maandag 8 Juli bij hem gekomen,
met het verhaal, dat hij een machinegeweer
had gevonden in oen bosclije aan de bosch-
rand.
President: „En wat wilde u er nu eigen
lijk mee doen?"
Verdachte: „Ik wilde het uil elkaar ha
len, als curiositeitHij was bij de
vorige mobilisatie in dienst geweest, doch
hij wist niet hoe een machinegeweer werk
te. Op 9 Juli had zijn zoon Hendrik het
wapen opgehaald. Ik heb het nauwelijks
goed bekeken, zegt verd. Wel had hij het
aan een paar kennissen, soldaten, laten
zien.
President: „Ilebt u hen opdracht gegeven
het wapen ie repareeren. Neen, dat ont
kende verdachte.
Vrijdag 12 Juli kwamen er twee man
nen, een burger en een militair. Zij vroe
gen of zij het machinegeweer eens moch-
ten zien en uit elkaar mochten halen. Een
achten vele bewoners van Badhoevedorp
het raadzaam hun woningen te verlaten.
Een hunner verzocht voor zijn vertrek,
een 19-jarigen buurjongen, of deze op
zijn huis wilde passen. De „bewaker" be
schaamde eêhter op schandelijke wijze het
in hem gestelde vertrouwen, want nauwe
lijks was de buurman met zijn gezin ver
trokken, of hij dirong het huis binnen en
stal een gouden armbandhorloge, dat hij
later aan zijn meisje ten geschenke gaf.
De jongeman stond gisteren voor de
Haarlerosche rechtbank terecht, en zoo
wel d'e president als de officier van justitie
laakten in scherpe bewoordingen zijn han
delwijze. De eisch luidde één jaar ge
vangenisstraf. Uitspraak 19 September.
President: Dus naar uw overtuigii g heeft l"'j V!1 ïr™ momieu m».
dom met de En-' 1,ad h,J echter met gegeven.
lose..
Dolle Chose".
Het slot vond? Kunt u begrijpen! Er
kwamen nog tientallen verlengstukken.
Maar toen had de „Deutscldandsender'er
genoeg van. j
hij ,de zender niet gebouwd om met de En
gelschen in verbinding te treden?
Getuige: Geen sprake van, daar mijnI?nand g^rfagd het wapen voor u uit
meening hn,M'
De Anklagevertreter ging in z'iju requi
sitoir zeer objectief de feilen na.
Veert'en dagen nadat de verordening van
kracht was geworden, werd verd ach te ge
snapt. Hij wist, dat hij in over'reding was.
Verdachte echter en dat p'eit voor
hem was een typische radioamateur,
een maniak. Niet is gebleken, dal hij in
verbinding staat met den erfvijand Enge
land. Maar wij dienen ons met groote
kracht te verweren tegen alles wat op
spionnage wijst.
Spr. requireerde tegen den verdachte ''en
gevangenisstraf van een jaar.
Het krijgsgerecht veroordeelde den ver
dachte tot eon gevangenissiraf van em jaar
met aftrek van zes weken voorarrest.
De verdachte gaf toe, dat hij terecht
bestraft was, maar hij vond de straf !e
hoog.
Opnieuw «en getuigenverhoor.
Gistermiddag hesft in het gerechtsgebouw
te 's-Gravemhag© ten overstaan van den
raadsheer-commissaris, xnr. A. L. M. van
Bercke], het getuigenverhoor plaats gehad
in verband met het dezer dagen in hooger
beroep voor het gerechtshof gewezen ar
rest ir de procedure tusschen twee families
om net bezit van cm baby, welke proce
dure is ontstaan na den bominslag in de
Bethlehem-kliniek op 10 Mei j.l. De familie
S. had n.l. te bewijzen, dat het lijkje, dat
op 80 Mei in de pui nhoopen gevonden is,
dat was van een kind, toebehoorend© aan
een moeder, die op zaal 9 lag.
De procureur van de.familie S., mr. van
Oven, had 12 getuigen voorgebracht.
Arts Hoogeboom werd gehoord in ver
band met het eerstgevonden kinderlijkje,
Getuige heeft de doodsoorzaak vastgesteld.
Het lijkje was toen neergelegd op een bin
nenplaats. Even' te voren was het gevon
den in de puinhoopen. Het was van het
mannelijk geslacht en 8 10 dagen oud,
onherkenbaar. I
Eenige getuigen gaven een beschrijving
van zaal 15, waar alleen baby's van het
vrouwelijk geslacht lagen. Een der zusters
van de linnenkamer herkende een wieg-
kleed, dat gevonden was, als een kleed,
zooals dat op zaal 9 in gebruik was. Dit
kleed lag in het puin bij het lijkje.
Hoofdinspecteur N. D. Pool verklaarde
o.m., Öat het het mieest aannemelijk is, dat
het gevonden lijkje van een kind. van zaal
9 was en ook da rechercheur Jurgens, die
President. „Maar daarvoor had u toch
clka.u te halen."
Neen, dit ontkend overdachte. De burger
en de rr.ililair haddon het machinegeweer
meegenomen. Maar verdachte had het di
rect teruggevraagd.
De mannen hadden gezegd: „Je krijgt het
koung gerepareerd terug."
Verdachte: „Ik ge'oofde niet, dat zij dat
konden doen en uit de grap zei ik toen:
„Dan breng je zeker patronen ook mee?"
De president waarschuwde den verdach
te: „Probeer ons niets wijs te maken".
Maai' verdachte hield vol, dat het ©en
grapje was. llij ontkende, dat hrj gezegd
had, dat het nog wel eens te pas kon ko
men.
Een getuige, een Nederlandsche militair,
die het wapen bij verdachte gehaald had,
verklaai.de onder ©ede, dat verdachte hem
gevraagd had het machinegeweer te her
stellen en hem patronen te leveren. „Het
kan te pas komen, als het anders wordt"
had verdachte gezegd.
De Anklagevertreter ging in zijn requisi
toir tot iu bizonderheden de feiten na. Ver
dachte is reeds driemaal door de Neder
landsche rechters gestraft. Verdachte dient
zwaar gestraft te worden. Hij wilde een
"wapen hebben om eventueel te gebruiken
tegen ons.
Spr. vorderde tegen verdachte drie
jaar tuchthuisstraf.
Verdachte bestreed de verklaring van den
getuige en met klem betuigde hij, dat hij
volkomen onschuldig is. Nooit had hij
booze bedoelingen met het wapen gehad,
dat bovendien stuk was.
Het Kricgsgericht veroordeelde den ver
dachte tol een jaar gevangenis-
s traf.
De diefstal van tafelzilver te Heemstede.
Veertien dagen geleden eischte het O.M.
hij de Haarlemsche rechtbank vier jaar
gevangenisstraf tegen den 53-jarigen Rot
terdammer F. M., een berucht recidivist,
dae reedfe zes en twintig jaar in de ge
vangenis heeft doorgebracht.
Hij werd verdacht de dader te zijn van
een in den nacht van 30 op 31 Maart
j.l. te Heemslede gepleegden inbraak, waar
bij een belangrijke partij tafelzilver werd
gestolen, welke later in een bank van
leening te Amsterdam kon worden op
gespoord. Hoewel de getuigenverklaringen
zeer bezwarend voor hem waren, bleef
M. hardnekkig ontkennen.
Heden' heeft de rechtbank de zaak terug
verwezen naar" den rechtercommissaris,
daar zij het onderzoek onvolledig achtte.
Weulstrijdprogramma voer
Zondag.
Afdeeling I.
Ie klasse: StormvogelsDFC, Feijenoord
DFC, Feijenoord't Gooi, ADODHC.
2e klasse B: VeloxWatergraafsmeer,
HVCDe Kennemers, De SpartaanVolen-
dddam, RCII—HFC.
Reserve 2e klasse ADe Spartaan 3
Zeeburgio 2Blauw Wit 3, HRC 2WFC 2
Reserve 2e klasse C: BFC 2UW 2,
Ajax 4Blauw Wit 4, Hoek van Holland,
't Gooi 2Hilversum 3, Velox 2Vrien
denschaar, BVC 2DOS 2.
Afdeeling II.
Ie klasse- XerxesHBS, AjaxCVV,
RFC—DOS.
2e klasse A- UWSliedrecbt, VI0S
Emma, NeptunusDs Spartaan, HVVUni-
tas.
2o klasse B: Vriendenschaar1IBC, ODS
VDL. Gouda—SVV.
3e klasse B: Terlaak—SVC, BEC—GDA,
DiliDe Musschen, EDSDHZ, Hoek van
HollandV0C, De PostduivenSchevenin-
gen.
3e klasse C: Het NoordenWoerden,
0NASteeds Volharden, PechvogelsDCV,
Alphen—Olympia, VFCDHS, OVV—For-
tuna.
3e klasse D: SVWZwijndrecht, The Ri
sing Hope—RDM, LeerdamCoal, DCL
Excelsior, EB0HLSV, LeonidasDOC.
4e klasse F: St. LodewijkUrsus, SFO
■Hellevoelsluis, FSV PretoriaUSC, Wit
Rood WitSatumus, FlorissantDtLVS.
4e klasse G: SchiedamAeolus, Char-
loisTrans val ia, DJSSMV, FlakkoeOud
Beijerland, IIOV—SI0D.
Reserve le klasse: SVV 2Hermes-
DVS 2, DHC 2—ADO 2, Sparta 2—Quick 2l
uitgesteld, Excelsior 2Feijenoord 2 uitge-
steüd, Xerxes 2—VUC 2.
Reserve 2e klasse A: Schevenlugen 2—
UVS 2, DHC 3IIVV 2, VUC 3—Gouda 2,
BEC 2—ADO 4. r i
Reserve 2e klasse B: ADO 3SVV 3,
S.parta 3VDiL2 omgezet en VDL 2Spar
ta 3, Hermes-DVS 3Overmaas 3, HBS 2
Neptunus 2, Feijenoord 3Fortuna 2.
Reserve 2e klasse C: Unïtas 2Neptu
nus 3, DCL 2RFC 2, CVV 2Excelsior 3,
Xerxes 3ODS 2, DFC 2Emma 2.
Reserve 3e klasse C: ONA 3Sparta 4,
Martin it 2Schoonhoven 2, Gouda 3Xer
xes 4, GSV 2De Bodlandiaan 2 uitgesteld.
Reserve 3c- klasse D: DHS 2—DHC 4, SVV
4Feijenoord 4, VFC 3Neptunus 4, The
Rising Hope 2DsHL 2, De Hollandiaan 2
Iloek van Holland 2.
Reserve 3e klasse E: Fortuna 3DiCL 3
uilgestdd, DDC 2Excelsior 4, Hoek van
Holland 3—Hermes-DVS 4, CW 3—DHS 3.
Reserve 3e klasse G: Steeds Hooger 2
V0C 3, De Musschen 3—DHZ 3, Coal 2
Fiakkee 2, St. Volharden 2Pechvogels
2, RDM 2—RFC 4.
Reserve 3e klasse H: Sliedrecht 2De
Musschen 2, Zwijndrecht 2VOC 2, RFC 3
DRL 2, ODS 3—DFC 3, DHZ 2—SVW 2.
Afdeeling IV.
NACJuliana, BWMVV, Eindhoven
NOAD, LimbuxgiaPSV, RoermondHel
mond, LongaWillem H.
Een tochtje naar Breda-
Een groep van 17 Excelsior-junioren,
heeft ondier leiding van drie oudieren Za
terdag en Zondag een uitstapje gemaakt
naar Breda. Er heerschte tijd"eas den tocht,
die per fiets gemaakt werd', een misteken-
de geest. Een wedstrijd' tegen D. V. 11. werd
verloren en dlat was de eenige teleur
stelling I
