RUST IN ROEMENIE TERUG
GEKEERD
Maandag 27 Januari 1941
Tijd om te verduisteren
Antonescu sticht een nieuwe organisatie
De R. K. kerk en
het nationaal socialisme
Graaf Csaky overleden
De „Beemsterdijk"
vergaan
De positie van Ned.
Indië
Ned. Vereeniglng voor
Luchtbescherming
Oproep van de
Winterhulp Nederland
Controle op radio
toestellen
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL. Ö9300 (3 LIJNEN)
EERSTE BLAD
93ste Jaargang
No. 22691
POSTREKENING S311
Het D.N.B. meldt uit Boekarest:
In boel Roemenië is na de span
nende dagen van de vorige week wesr
rust en orde teruggekeerd. De over
heid is den toestand meester. De op-
standige beweging is verslagen en de
tegenstanders au het bewind hebben
het verzet?' dat zij aan het einde van
de week nog poogden te handhaven,
opgegeven en zich overgegeven. Er
is een geheele reeks arrestaties ver
richt. Roemeensche militairen beu a
ren de orde. Aideellngen van het Roe-
meensche leger rijden op vrachtauto's
en pantserwagens door de stad. De
openbare gehouwen zijn. door soldaten
bezet Ook het plein rondom het ge-
houw van den munster president wordt
nog bewaakt.
Het burgerlijke let en keert weer tot
zijn normalen gang terug. De toevoer
van levensmiddelen heelt in het geheel
met geleden en ook de aanvoer vanhrand-
stollen wordt weer hervat. Het telefoonver
keer werkt m de geheele stad, uitgezon
derd ra de wijken waar de leidingen be
schadigd zijn. Trams en autobussen rijden
weel. Ook de post bestelt weer normaal.
In de bedrijven en bij de openbare dien
sten wordt weer gewerkt en het zaken
leven onderscheidt zich in niets van dat
der vorige week. Alleen in de Jodenwijken
zijn de meeste zaken gesloten. Daar is
cok de grootste schade aangericht. Ook in
de provincie is de rust en orde hersteld.
Overal zijn de wapens zonder verder bloed -
v erg .eten noeigelegd Kaar vernomen wordt,
zou het in de bedoeling van generaal
Antonescu liggen, de regeering te reorgani-
saaan.
Antonescu over het verloop
van den toestand
Generaal Antonescu heeft in een oproep
■uiii het land een overzicht gegeven van
den opstaud der laatste dagen. Deze op
stand, zoo mde hij, is door den vroegeren
minister van bmneniandsche zaken en den
directeur der aigemeene veiligheid georga
nisoerJ. Daar alle oproepen om de orde
le bewaren tergeefsch bleven, was hij
Antonescu genoodzaakt geweest het
leger le hulp te roepen Het leger heeft
«vbier «ergens, het eerst gescholen De
leiders van de opstandelingen verdienen de
zwaarste straf. Vervolgens prijst generaal
Antonescu nadrukkelijk het leger, dat de
ude in liet land hersteld heeft. Roemenië
zal zijn toekomst zoo vormen, als het
v oorbeeld van .de - as zulks leert. Vervol
gens deelt de oproep mede, dat d:e scherp
ste inaatroge'on genomen zijn -om de orde
ie handhaven. Tenslotte doet Antonescu
een beroep op de jeugd, de wapens neer
te leggen <m diegenen te vervolgen, die
den opstand georganiseerd hebben, tenein
de daarna aan het opbouwende werk te
beginnen- Hij eindigt met een oproep tot
samenwerking van alle leeftijden en stan
den.
De IJzeren Garde weigerde
gehoorzaamheid
In politieke kringen te Berlijn kwalifi
ceert men de gebeurtenissen, in Roemenië
als. 'een zuiver intera-Roemeenscheaange
legen beid en men" wijst"in dat verband ook
op' jiet feit, dat bij de gebeurtenissen al-
-daar de in "liet land aanwezige Djiitsche
instructietroepen volstrekt op den achter
grond gebleven zijn.
Men uit hier voorts het vermoeden, dat
generaal Antonescu thans een beweging, zal
stichten, waarop hij zich kan verlaten en
acht het waarschijnlijk, dat hrj zich tevens
zal distancieeren van de kringen die hem
hebben teleurgesteld en hem de gehoor
zaamheid hebben opgezegd bij zijn streven
naar opbouw van het land.
Men acht het in Duitsche politieke krin
gen prematuur thans reeds aan te geven
met welke krachten uit dte legionnairsbe-
weging generaal Antonescu thans van. zins
is vooirt te arbeiden en hoe de ontwikke
ling in Roemenië zal loopen. Men verheelt
evenwel niet, dat de vestiging van geor
dende toestanden in Roemenië en bevor
dering" van den opbouw aldaar tevens ook
het streven van Duitschland1 zijn.
Generaal Antonescu heeft een wetsont
werp geteckend, waarhij alle politieposten
aan do grpns, in havens en siations en
op vliegvelden gemilitariseerd worden.
Deze posten komen ónder toezicht van
den generalcn staf te staan.
Op bevel van den minister-president is
gisteravond het personenvervoer per spoor
in beperkte mate hervat.
De militaire commandant van Boekarest
heeft ©en verordening uitgevaardigd, vol
gens welke alle bioscopen, schouwburgen
en restaurants des avonds om 9 uur moe
ten sluiten. De openbare verkeersmiddelen
zijn tot des avonds 10 uur in dienst. De
bewoners mogen slechts tot 10 uur
's avonds op straat zijn. De generale staf
heeft bekend gemaakt, dat de thans ont
slagen reservisten in Februari en Maart
as weer zullen worden opgeroepen ge
durende dertig maanden, om verder te
worden opgeleid.
Legionnaire pers slaakt publicatie.
De pers van de legionnaire berne^ng
heeft haar publicatie stopgezet. Het och
tendblad „Cuventul" is reeds Zaterdag niet
meer verschenen Ook het avondb'al „Buna
Vestire", het avondblad „Axa" en het bou
levardblad „Birumtza" zullen niet meer
uitkomen. 13en nadrukkelijk verbod is tot
dusver evenwel niet uitgevaardigd.
De Hongaars che minister van buitenland-
sehe zaken, graaf Csaky, is overleden.
Graaf Stephan Csaky was een afstamme
ling van een oude Zeveuhurgsche adellijke
familie. Hij werd in 1894 in Scaesburg
geboren.
Aan de vrede son-
derhanile i gen m Tri
anon, nam hij reeds
deel a's Hongaarsch
diplomaat in de fune
tie tan legaticsecre-
Lans" Zijn Imitenlaud-
sche posten waren te
Rome, Madrid, Lissa
bon en Boekarest Da
1932 werd hy pers
chef van het ministe
rie van buitenland-
scke zaken, o"der Graaf Csaky.
graaf Bethlea en in (Arcp_ Sdiied. Crt.)
1933 kabinetschef
van den tcenmajigen minister van buitea-
landsche zalen, Kan va. Aan de v i er mogend
heden-conferentie van Munchsn in 1938
nam hi; deel als waarnemer van de Hon
gaarsch© regeering. Eind 1933 werd Csaky
minister van buitenlandsche zaken in het
kabinet van Imrady. In December 1940 schappelijke welvaart niet andere naties
ging Csaky voor de afsluiting van een interpre tearen. Nedenandsch-Indië verwe.pt
Hongaarsch-Zuid-Slavisch vriendschapsver. vastbesloten lederen, vorm van samen wer-
drag naar Belgrado. Eenïge dagen na zijtr: king, die een voorkeurspositie voor welk
terugkeer weid hij ziek. Sindsdien was land ook zou insluiten".
Lidmaatschap ongeoorloofd
verklaard
Het A.N.P. meldt:
In een herderlijken brief, welke gisteren
in de roomsch katholieke kerken van do
kansel is voorgelezen, heeft het Neder-
landsche R.-K. Episcopaat de vroegere
kerkelijke maatregelen tegen het iiberalis
me, het socialisme, het communisme en
het nationaal so ialisme gehandharid
Onder socialisme worden verstaan alle
vormen van socialisme, we'ke in de ency
cliek Quadragesimo Anno zijn ven ode'ld.
Omtrent de Nationaal Sodalis ische Be
weging wordt in dozen brief de oorspron
kelijke formu e bevestigd, waarnevens
wordt verklaard, dat het lidmaa schap ge
woonlijk in hoog®'mat© ongeoorloofd is.
Het DN.B. meldt'uit New York
Het voor Engeland varendo Nederland
sche s s. „Beemsterdijk", groot 6SGQ b r.t.
heeft S O.S. signalen" uitgezonden. Het
schip deelde mede, dat het na een „ont
ploffing" in zinkenden toestand verkeerde
en dat de bemanning het schip verliet.
Als positie werd opgegeven 12 zeemijl van
de Êritsche kust
De „Beemsterdijk" was in 1922 gebouwd
door de Mij. FSonoord te Rotterdam en
behoorde toe aan de Holland-Amerika-lpn.
Geen voorkeursrechten
t
Vioigoas ©en te. Tokio mt Batavia ont
vangen bericht, hóeft de heer Van Mook,
chef van het "bureau voor economische za
ken hg liet bestuur van Nederjaodsöli-Bndie,
een verklaring- afgelegd, waarin Mj m.
zeide- „Het ie '♦et "alleen van v.taal be
lang, dat een voltedige'Söuveremiteit wordt
gehandhaafdj.maar ook, dat vriendschappe
lijke eoonomïscko betrekkingen worden be
vorderd, zonder discriminatie, met de na
ties ter wereld, waarmede de betrekkingen
met door deti oorlog zijn verstoord"'.
Voorts zcide de beer Van Mook: „Er
bestaat geen aanleiding tot het aanbren
gen \an Wijziging in de politiek van Neder-
laadsch Indië, ofschoon de ontwikkeling van
de Letrekikingen met de Oostelijke naburen
een inlegrcerend deel uitmaakt van de Ne-
dertandsch Indische economische po itiek.
Alleen in boveagenoemden zin kan de re
geering de bevordering van de ge meen -
hij aan zijn ziekbed gekluisterd.
Halifax te Washington
Lord Halifax heeft Zaterdag een be
zoek aan den Amerikaanschen staatssecre
taris Huil gebracht, dat anderhalf uur duur
de. Na afloop verklaarde hij tegenover
vertegenwoordigers van de pers, dat hij
in Churchill's geest verslag uitgebracht
heeft en meegedeeld, wat Engeland noodig
heeft. Hoe sneller de Vereenigde Staten
zouden helpen, hoe beter. De ambassadeur
gaf te verstaan, dait Groot Brittannie een.
moeilijken tijd tegemoet gaat.
Willkie in Engeland
Naar Reuter meldt, is Willkie in een
bavep aan de Westkust van Engeland aan
gekomen, waarna hij per vliegtuig de reis
naar "Londen voortzette. Hij amveerde© ven
voor vijf uur op de luchthaven, van -de
Britsche hoofdstad.
Londen verwacht nieuwe faze
in den luchtoorlog
De „Dagens Nyheter" meldt uit Londen,
dat men daar tegen hei voorjaar een
volkomen nieuwe faze in den luchtoorlog
verwacht. Men legt er den nadruk op,
dat Duitschland gedurende den geheelem
oorlog zijn luchtmacht-reserve niet heeft
aangesproken. De groot© meerderheid dór
Emgelschen gelooft, dat Duiitsohland een
ongekend hevig offensief tegen Engeland
en zijn Atlantische verbindingen zal onder
nemen. Engeland heeft in het bizonder te
lijden van den nieuwen Duitschen bom
menwerper met grooten actieradius, den
„Kurier". Engeland bezit nog geen. jagers,
die de konvooien tegen dezen bommen
werper kunnen beschermen.
Tenslotte wees de heer Van Mook er
op, dat 90 procent van de exportinkomsten
van Neder] and sch Indie verkregen werden
in den handed met landen buitan Oost-
Azië en legde den nadruk: op, de noodza
kelijkheid van ontwikkehng van dan handel
met Amerika.
De heer Van Mook heeft zijn verklaring
klaarblijkelijk afgelegd bij wijze van beant
woording van de door den Japanschen mi
nister wan buitenlandsche zaken, M itsoeoka
in het Japaunsche Lagerhuis uitgesproken
redevoering.
Een Turgnaeh technicus heeft Ma nieuw
«teetrisch mutcrrijwiel geconstruemL.
Het kan met een geanSddëld» snelheid
van 25 EJL per nar 80 K.JI. op een
batterij loepen,
(Associatedi Press, Zander).
STA nSNIEUWS
Jaarvergadering
De afdeeling Schiedam van de Neder-
landsthe Vereen igmg voor Luchtbescber-
mi ,g heeft Zaterdagmiddag ee.i „dubbele"
jaarvergadering gehouden,, want het vong
jaar is het uitschrijven van eoa dergelijk©
bijeenkomst achtenv\ ge geb.©ven. De waar
nemend voorzitter, mr. G. M. Hovingh
die tevens de functie van secretaris pen-,
ni )g mees ter der afvloeiing vervult, ga fdaar-
van m zijn openingswoord eein verklaring,
na eerst de weinige leden, die naar bot
Veree ïgingslokaal waren g kamen, we kom
te hebben geheeton. In 1939 waren Dij het
hoofdbestuur nieuwe statu en in de maak,
die oa eei verhooging van de minimum
contributie van f 0 23 tot f 0 10 per jaar
zouden meebrengen. In het voorjaar 1940
rezen moeilijkheden tusschen het hoofd
bestuur en dei betrokken minister. Half
April werd ee i contact commissie benoemd,
di© later het hoofdbestuur verving.
Intusschqji was in Klei de oorlog uitge
broken.
Dit alles is oorzaak ge wc st, dat ©en jaar
vergadering in 1940 niet werd gehouden.
Vi v bestuursleden bedankten.
Einde 1940 hebben mevr. H. G.
LomarsKorteweg, mej ir. Jansen eu
de hoeren G W. van Bergen Walraven
3r. (de voorzitter) en P. Mak als be
stuursleden der afdeeling bedankt Hun
bestuursfunctie b even vervuilen de hee
reu mr. G. M. Hovingh, notaris A.
Hoek en mr. P. J M No.©', met den
heer E. den Hoed, hoofd van den
Luchtbeschermingsdienst, als gedele
geerde
Ingekomen was een schrijven \an den
heer De Gorter, waarin deze zich er over
beklaagt, dat in 1940 geen ledenvergadering
werd gehouden ©n dat begin 1910 de hoe
ren mr, Hovingh en P, Mak tot leden van
het dogelijlksch bestuur werden aangewe
zen, zonder dat daarvan iets naar bui tan. is
gebleken.
Dit schrijven werd voor kennisgeving
aangenomen.
Jaarverslagen.
De heer E. de a H-oed, de vorige secre
taris van de afdeeling, bracht uitvoerige
jaarverslagen uit over 1939 en 1940.
In 1939 lieten 39S6 personen zich als
lid der afdeeling inschrijven, zoodat aan
het einde van liet jaar no 5318 in het re
gister was ingeschreven.
Dn 1940 is het aantal leden aanzienlijk
teruggejoopen; van de 5247 stuks contribu-
tiekaarten weiden slechts 4091 geaccepteerd
Als oorzaken worden in het jaarverslag
o-a. genoemd de mobilisatie en de oor
logsomstandigheden.
Dank wordt in het jaarverslag gebracht
aan de afgetreden bestuursleden, in de
eerste plaats aan de heeren Van Bergen
Walraven Jr. en Mak.
Geresumeerd werd, wat in het afgel o-
pen. jaar door de afdeeling in b<ri belang
van de luchtbescherming zooal is gedaan.
De verslagen werden met dank aan dm
samensteller goedgekeurd.
De financiën.
De waarnemen d voorzitter, te
vens penningmeester, bracht de ftnancieele
verslagen uit. Uit de gegevens, verstrekt
door den vorigen penningmeester, den heer
F, H. Backer bleek, dat in 1939 de inkom
sten hebben bedragen f 8240.05 en de uit
gaven f7251.87, zoodat de rekening sloot
met een voordeelig saldo van f938.18.
In het verslag over 1940 merkt de pen
ningmeester op, dat de afdeeling ge
zien. haar doelstelling een verblijdende
concurrentie werd aangedaan door de blok-
organisaties, waaraan vele burgers bij voor
keur hun zilverlingen offerden voor het
aanschaffen van-materialen. Ook de ver
hooging der minimum-contributie van f 0.25
'tot f0.40, bracht ledenverlies. In to'aal
-eindigde in. 1940 voor 1174 personen het
lidmaatschap. De overgebleven leden heb
ben aan contributie £3410.45 bijeenge
bracht. Hiervan namen 20 z.g. begunstigers
f422.50 voor hun rekening,, zoodat 4071
leden gemiddeld ieder f 0.735 bijdroegen.
Ongeveer de helft van de leden volstond:
met de iminimumcontribuitie; 759 leden be
talen f 0.50; 867 een gulden per jaar.
In 1940 zijn oude schulden betaald en
nieuwe schulden gemaakt en ook weer
voldaan.
Aan het hoofdbestuur werd f 856.84 over
gemaakt als contributie-bijdrage; daarvan
was 1409.10 verschuldigd over 1940; het
restant dateert nog van 1939.
De balans per 81 December 1940 wijst
als saldo f 859.67 aan.
Door middel van de afdeeling is voor
■wijk- en blokorganfeaties voor een bedrag
van f2459.04 aan brandweer- en verband-
materiaal aangekocht.
Op voorstel van den heer Den Hoed
werden de financieel© verslagen goedge
keurd.
Nederlanders, kent uw p icht tegen
over uw behoeftige land gen noten.
De Winterhulp Neder and heeft ©en
groot corps van vrijwillige medewer
kers noodig.
Er moeten steeds menschen gereed
staan als cojleclanten, als huisbezoe
kers om de noodon te kunnen vaststel
len en om voor eon doelmatige verdco-
Img van do bijeengebrachte goederen
te kunnen zorg dragen.
Stelt een gedeelte van uw vrijen
tx;<l ter beschikking van dit moo'e
werk.
Meldt u zoo spoedig moge ijk aan
hij het bureau der W. II. in de toon
zaal, Bxoersvcst 93
Helpt mede de nooden vai den win
tertijd te verzachten.
Bouwt meJe aan een krachtig Ne-
deriandsch volk.
Tot leden van de ka^commissie werden
benoemd de heeren A. Hukshorp, C. Wit
eu de Gorter.
Bevln u rsv erkiezing.
Formeel werd de benoeming vari de,
heeren P. Mak en mr, G M. Hovingh
tot bestuursleden bekrachtigd. Intussohem
heeft de heer Mak weer beJankt.
Het „rompbestuur" stelde als tandida'en
voor een bestuursfunctie de heeren J. M.
van Dam, hoofd van vak E; G. J. P.
Ubink en P. van Rijn, die zich bellen bij
de voorlichtingsoursussen als toegewijde
werkers hebben doen kennen
De heer B. H. C J. van Ooster
hout vroeg, waarom de vier genoemde
bestuursleden hebben bedankt. Vooral de
heer Van Bergen Wa'raven Jr. was als
voorzitter van de afdeeling zoo zeer op
zijn plaats
De waarn. voorzitter deelde mee,
dat de bevoegdheden van overheidsinstanr
ties, b.v. van den burgemeester, en dea
rijksinspecteur voor de Luchtbescherming,
ten aanzien van de afdeel.ngen N V.L reeds
aanzienlijk was. Thans zijn de afdeehngen.
ender de controle gesteld van genoemden
rijksinspecteur en ee.iige besluursle lea heb
ben zich daarmee niet kunnen vereenigen.
De heer A. Hukshorn bracht speciaal
den heer Van Bergen Wa'ravcn hulde voor
hetgeen hrj voor de afdeeling hoeft ge
daan, ook om haar zelfstandigheid zooveel
mogelijk te bevorderen.
De drie gestelde canüidaten werden, zon
der dat tegeneacdidaten waren gesteld, be
noemd verklaard.
Dank.
De waarn. voorzitter bracht dank
aan de afgetreden bestuursleden, in het
bizonder aan den heer G. W. van Bergen
Walraven Jr., die, geassisteerd door de
heeren E. den Hoed en F. H. Backer,
eind 1937, toen nog vrijwel niets gedaan
werd op dit terrein, de afdeeling Schiedam
in het leven riep en tot grooten bloei
bracht. Schiedam is een van de grootste
afdeelingen N.V.L in den lande.
Bij de rondvraag bracht de heer G. W. v.
Bergen Walraven dank voorde vrien
delijke woorden tot hem gericht en voost
de gedurende 3 jaren ondervonden mede
werking. Spr, betreurt het, dat de omslan-
digheden hem hebben genoopt het be
sluit te nemen niet langer ded uit te
maken van het bestuur.
Tegen half 5 sloot de waarnemend
voorzitter de vergadering.
Uitsluitend door P.T.T.-
ambtenaren
Van bevoegde zijde vestigt men er onze
aapdacht op, dat de controle welke, ini
verhand met de betaling dér luisterbij
drage, op de bezitters van radio ontvang»
toestellen zal worden uitgeoefend, uitslui
tend" zal geschieden door P. T. T.-an>bi
tenaren.
Deze ambtenaren zijn in het bezit van
een P. T. T.-tegitimatiebewnjs, dat op ver
langen moet worden getoond. Men vrage
dus bij controlebezoek naar legitimatie.
(Vervolg pagina 2. le Blad).
VANDAAG? 18.17 u.
MORGENS 18.19 u.
ZONSOPGANG NORGEN 9.28 uur
De maan komt op om 9.36 uur en gaat
onder om 19.54 uur d.a.v.
Dew coaxantrendlijn' cbge^jks, met mtiondwing
van Zon- en Feestdagen.
Pnj» pee kwartaal f 2 franco per post 2 50
Prijs per week 15 ets Afzonderlijke nummert
5 ets. Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Ach erteutiëo voor bet eerstvolgend nummtr moeten
YÓÓr el" uur aan het Bureau bezorgd zyo, *s Zater
dags vóór uur. Een bepaalde plaats van
advertentiëo wordt met gewaarborgd
Pr^j» der advertenUën: van 1—3 regels f 155»
Iedere regel meer f 0 50; tn bet Zaterdag nummer
15 rcgeU f 180, iedere regel meer f 035
Reclames f 0.75 per regeJ. Incassokosten 5 ct*.}
postkwl UQties 15 ets. Tarieven van adverteotift*
bij abonnement eijn aan bet Bureau verknjebaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling KlciAe
Advertenlidu opgenomen f 0.50 t/m, 15 woorden,
f 0 75 tfm 25 woorden. Eik woord weer 5 cent tot
uen maximum van 30 woorden.
U Woendags: Klem» AdvertontiSn tot 25 woorden
f 0 25, mits vóór Dinsdagavond 0 Uur «*o het
Bureau bezorgd
Zaterdagst ICleme Adve.'eotlên flOO, mdioa
met vóór VrUdtttfavond 0 uur beroigd.
4
j'