m
ZWITSERLAND IN (940
II
Een jaar, rijk"aan gebeurtenissen en
moeilijkheden
Pag. 1 - -No, 22692
TWEEDE BLAD DEK SGHIËDAMSCHE COURANT
Dinsdag 28 Januari 1941
Het/Alpenland
als „bèlëgerde vesting"
Blokkade en contrablokkade
Vooruitzichten-' Voor 1941
Cemencd Mieuws
BINNENLAND
Leden van het Hcover, Hulp
Comité in ons land
Kettinghandel in vieesch en
koffie
mm
(Van onzen eigen correspondent)
ZüRICH, Januari 1941.'
"Het kleine, neutralé Zwitserland heeft ook in" het afgeloopen jaar weer het
voorreclU genoten/niet rechtstreeks in den oorlog .te zijn. betrokken. Dat is
voor'.de Eedgenoótschap welhet belangrijkste 'feit van 1940 geweest.Dat
hef 'kleine 'Alpenland van den strijd 'verschoond is gebleven,' wil echler
geenszins zeggen', dat het maar rustig op; den ouden voel kan voortleven
en vrijwel niets van den' oorlog merkt. Integendeel! De volgende regelen mo
gen dit duidelijk maken'. V
Op 11 Mei van het afgeloopen jaar moest voor de tweede maai sedert het
begin yan dén'; groóten- strijd der volkeren in Zwitserland de algemeene.
mobilisatie 'worden' afgekondigd. De 'zich steeds verscherpende wij ze van
oorlog voeren leidde ook in 1940 tot talrijke .schendingen der Zwitsersche
neutraliteit, meesieniijds door Engelsche vliegtuigen. De luchtbeschermi gs-
organisaties' konden zich niet beperken tel hun oefeningen, doch zij moesten
ook daadwkéiijk in. actio'.'komen na Engelsche bombardeeringen.'van Ge
neve, Bazel-en Zurich,,'die groote ma'terieelë' schade ópléveidëü.M ook én
kele slachtoffers eischten.
Voor de Zwitsersche bevolking is een
dergelijke gedraging 'der Engefeclien des te
on beg rij pel ijker, daar Zwitserland niet al
leen.' rnét .aJló rmddelen dén vrede tracht
te bewaren, 'maar er met alle' tear beschik
king staande krachten ook naar streeft, de
geestdijke en materiede wonden, die-deze
bloedige uiteenzetting veroorzaakt, té ge
nezen. De werkzaamheden van het Inter
nationale Róode Kruis te Gcnève, de liefde
volle en gastvrije opname van tallooze
vluchtelingen en de interneering in Juni
1,940 van duizenden Fransche en Poolsche
soldaten spreken voor zichzelf. Zwitser
land tracht op deze wijze een basis te
scheppen voor de toekomstige samenwer
king en wedor-opbouw.
Een geweldige verandering voor Zwit
serland bracht het dednemen van Italië
aan den oorlog. Hot Zwitsersche grondge-
bied was van dat, tijdstip af (10 Juni 1940)
geheel door één dier beide oorlogvoerende
partijen - ingesloten. Het Noorden, Oosten
en Zuiden des lands grenst, aan het terri
torium der asmachten"; aan de .Westgrens
ligt het door Duitschland bezette Fransche
gebied. 't
Sedert dezen fatajen. Juni-dag pleegt men
,.Z.witsedMdI^ti.e^
vmrgelijkeril' De ""toevoer "van Tévehsjniddé-'
len en grondstoffen is steeds moeilijker
geworden-.. Het voortdurend schaarscher
worden dor noodzakelijke levensbehoeften
dwong de bevolking tot.uiterste spaarzaam
heid met de aanwezige voorraden, want wat
gebruikt is, kan. tegenwoordig slechts in
de weinigste gevallen worden vervangen.
Met het buitenland moesien moeizame on
derhandelingen worden gevoerd, waarbij
het transportprobleem de voornaamste rol
speelde. Eerst thansbegon men in Zwit
serland den oorlog met al zijn noodlottige
consequenties duidelijk te bemerken.
Op 21 Augustus verordende het „Kriegs-
ernahrungsamt" een verkoopverbod voor
een aantal primaire levensmiddelen en van
dat oogënblik af volgden de beperkende
maatregelen elkaar met'korte tusschen-
poozen op.De overgang tqt; een langzame;
goederen-consumptie kwam niét zonder;
yénig „remmen-geknars" tot stand. Distri-l
butiekaarten voorlevensmiddelen, textiel,:
schoenen e.d. moesten' er woor. zorgen, dat'
de" hamsteraars (wélk' gilde", spéciaalonder
het vrouwelijk deel der bevolking :zeer ver-
breid bleek te zijn) in hun bewegingsvrij-'-
heid werden beknot. Een rechtvaardige ver
deeling der nog aanwezige voorraden is
daardoor nu mogelijk geworden.
Blokkade en contra-blokkade maakten
zich op hoogst onprettige wijze bemerk
baar. In de garages staan duizenden auto's,
waarvoor geen benzine meer beschikbaar
kan worden gesteld1. In de woonhuizen
en bureaux is het kouder geworden. Nog
veel meer .dan de. militaire, landsverdedi
ging d'ie geheel intact is en goed' func-
tionneert - - vereischto de economische ver
dediging des lands de concentratie èn .in
spanning van allekrachten.
Een belangrijke gebeurtenis voor hot land'
was ook deverkiezing van vier nieuwe
leden yan dén Bondsraad', hét. hóógste
;Zwltséirèt$e..;b<»t^^
"194Ö "'volgde- de- Tessiner Enrico Celio den
overleden-.Bondsraad- .Giuseppe Motta op;
in Juli word' de directeur der bekende vqn
Roll'sche ijzerfabrieken dr.. Stampfli geko
zen tot opvolger van. den afgetreden en
kort daarop eveneens overleden Bondsraad
Obreclit. Begin December vervingen-, dr.
Karl Kobelt (St. Gallen) en Eduard von
Steiger (Bern) op hun eigen verzoek af
tredende -Bondsraden Minger en Bauinann.
Het verheugende bij deze verkiezingen
voor dpn Bondsraad was, dat .liet, om
Bondsraad te worden, niet meer in de eer
ste plaats noodzakelijk', blijkt te zijn, dat
de cand'idaten den doctorslitel in de.rc-ch-
Opruiiuingswerk in de strelen van Southampton, waar de Engelsche koning een be^
zoek brengt. (AssociatedPress, Zander).
Een „uiode-rozktii-baeVjflii de Vijzelstraat te:Amsterdam wordt
Disswg de eerste ,',modfecocktailbar" geopend. Déze instelling i»
iels'geheel'niéuws- vioor^-Nedcrland. HetJ, is' geen.bir.in den
gewonen zin van hét Ayeord,' waar dranken worden geservéwd,
m*ir mode-rorktails.'tó/iélkë kleerlcast hangen of liggen wel
een. paar kléz' i.gstuklr^,die nog bruikbaar zijn, als zij maar
rizl uit de med; v a.j^ji'geraakt. Dit bezwaar nu wil de ;.mode-
roek tail-bar"' o?heff"ën-UMën neme een deel van het «ene en
'een sink van het - an dar'è afgedankte kleedijgstuk en men mixt
ht iéts ge'aeii ni 'iiws "^irn, dat modieus en bruikbaar is. Dat
nieuwe Y^rSdurt nhj' -sbMcngesteld nil bestaande ingrediënten,
jmvJuit
vormt een mode-eork fcaju.'
(Polygoon).
ten; bézittënVSloéds 'méér;.verlangt menj
mannon, die: voortkorninj;uit hot bedrijfs
leven' en daarin oen '.leidende rol hebben
gespeeld.
t
- Het nieuwe! jaar zal (vka: Zwitserland
-gew©jdige: inspaniiingeir-yem pre3laties
verlangen, in de eeratefj-plaats op het
gebied der volksv'oéïfii|ft- Al'.e bodem,
die ook maar, eenigs2lti$. productief te
maken is,zal wordëj>j(Vbebouwdmet
inheemsche. gewassen'. 'Afgezien van. de
meerdere opbrongsf;'«w|i levensmidde-
len, hoopt men op deéé wijze duizen- -
den werkloozen axbéidlriri' het land
bouwbedrijf te kunnèhjjyerschaf.en.
Ook op andere gebiedén vereischt de
arbeidsverschaffing goéd-Voorbereide. plan
nen en leiding van" staatswege. Hetzelfde
geldt op sociaal; gebied', id de eerste p'.aats
van .de- reeds geprojecteerde ouder lóms-
v-eTzékoring.' Tenslotte""(can in- dit verband
«hS^atiériale'-A'i^idSpT^.'WOTd'eu-gimomnSj
dat de uitvoering van-een -aantal; groote
werken bepleit en hefe resultaat is vau een
officieele studie commissie.
Langzaam maar zeker wordt de- Zwitser
„harder". De weekste naturen - zullen het
meest gevaar loop-en; zij kunnen ook het
oerst nadeelig worden voor de algemeene
volharding in 'de komende tijden. De moei
lijkheden en de rsood, waarmede ook het
Zwitsersche volk te kampen heeft, zal het
leeren, zich to bezinnen op d'o-.. onver
gankelijke waarden en het vaderland; door
ontberingen én offers kan het innerlijk rijT
ker. wórden...
FRED K. A. ROMBACH.
(Nadruk verboden).
Welgemeende concur* entie van d-e A. N. W. B. Het opleid mg*-
ltamp) van den Arise idsdienst te Nunspeet ligt midden in de
luide en om, het de bezoekers gemakkeli^c te makeca, hebben
de cursisten - op ver schillende pslastsen in het dorp Nunspcet
.origicle richtingaanwijzers geplaatst. Eenige cursisten bezig
met het plaatsen va n den richtingaanwijzer. (Polygoon).
Het A.N.P. meldt:
Drie Amerikaansch-e heere-u hebbon als j
v-ertegonwoordigers van het Hoover Hulp
comité twee dagen in Den Haag door-
gébracht, waar zij met Duitsche en Neder-
landsche instanties 'en- met particulieren
de hen interessecrende vraagstukken hel>
ben besproken. Zij zijn door den rijkscom
missaris Zaterdagmiddag ontvangen en zijn
in' aansluiting- daarop naar Berlijndoor
gereisd.
Telefoonverkeer met Luxemburg vla
tN. Dnilschlaiid.'
Van'lieden af; is tolefoohvcrkeér tusscben
Nederland' én ^.Luxemburg weder, mogelijk.
De 'iie voeren gesprekken' wordèü' j via,
XhuWcKIand^'ai^wikkeld.' "Bij "dit "vérkéèlr
gelden dezelfde algemeene beperkingen,
welke ook voor bet verkeer met Duitsch
land van kracht zijn. Het tarief ishet
zelfde als vóór 10 Mei j.L
De Hengelosche politie is een uitgebrei-
don kettinglumdel in koffie en vieesch
op het spoor gekomen. Het ging om oen
partij van 2500 pond koffie en 200 pond
vieesch. Het .vieesch bleek voor een deel
bedorven en werd verkocht voor drie gul
den per pond. De kofüj, ter waarde van
f0.50 [war pond, bracht niet miruler dan
15.50 per pond op. 1G00 potui is reeds
in beslag genomen.
Op liet moment, dat een winkelier 2C0
pond vle«ch cn ,109. pond koffie,, zou al--
4'laTCcén;;deedJdë polit;e''bij-hém*-een inval.'
éri nam''de goéderen Lm Imslag. Het b'eek-
dat ook ander© winkeliers, o.a.'ook-te En
schede en Almelo, bij' d-csi kettinghandel
betrokken-' waren. "Zoo kon in eerstgenoem
de stad op een partij vléésch en in Almelo
op een: hoeveelheid koffie de hand gelegd
worden. Ook andere .winkeliers te Hengelo
y.ijn bij de zaak betrokken en ook tegen
j hen is proces-verbaal opgemaakt. Zij had-
iden het vieesch aan hun klanten verkocht
zonder bon.
B5j één zakenman werd v-oorts een partij
ongelnande koffie vau 1609 pond in be
slag-genomen. Deze zou tegen woekerprij
zen van do hand gedaan worden. Een d-eel
van de koffie kon nog niet achterhaald
worden.
Tenslotte werden twee neven, J. gehfo-
ten; aangehouden, terwijl zij in hot bezit
waren van Kvée koffere^ ■welke ,40 pond
koffie fan-aUon. Deze -ikoffi-owas - zonder
bon gekocht. -•
Overstroomingen in Hongarije.
Uit het gebied van de groote en kleine
laagvlakten van .Hongarije -komen steeds
weer nieuwe berichten binnen over door
de .overstroom! ge i aatig-.xrichte schade.
In de groole laagvlakte in de omgeving
van Szeged zij: i verschillende duizenden
arbeidersw-oni-ngên, di-e gebouwd züji van
leem, door den vorst en het water vernield.
Uit de kleine laagvlakte ten Zuiden van
Raab heeft de overstrooming schade aan
gericht.
In deze streek staan meer dan Vijfduizend
heefcuen l>ouwgrorid onder water.
DiefsUl van wapens in Noord-Frankri^r.
Verscheidene jonge kerels lusschen, 18
en,.-.20 ;-jaar, -chejabea ^iugebroken -in. het.
wapendepot' van., het Noord'Fransche stadé
je Berck, waar zij geweren, revolvers, rafl-"
nitie, militaire en burgerlijke kloeren sta
len en deze aan d'e inwoners van BercJc
en omliggende gemeenten verkochten.
De rijkswacht heeft dé dieven aangehou-,
den, zij behooren meestal tot bekende on
gegoede families. Ook verscheidene koopers
werden gearresteerd1. Zij zullen zich dienen.
te verantwoorden voor het Duitsche lcrijgs;
geieclit.
Overstroomingen in Zaid-Slavië.
De overstroomingen ins de dalen van
Montenegro -en vooral aan het meer van
Skoelari duren voort Het peil van het
meer is enkele meters gestegen. Vijf dor
pen staan reeds èenigen tijd andér^watéi^j
als.de. waterstand' in hét meer<hpg;Apogei
-zou worden, zouden de--overstrooriiihgea,
den vorm van een lamp aannemen.
Dnttoehe bezettingstroepen t« N«rvft vervoeren voeder en stroo.
i i (Schumann, Atlantic, Zander);
