IDE IDR00M
WIJ ONTDEKKEN PRAAG BIJ
AVOND
„Jawoh!, monsieur". Sneeuw en historie.
Knooppunt van twee werelden
RADIO MORGEN!
67777
69440
68535
68295
68197
68811
69400
68484
68251
67556
68421
68142 „Kofa'-Bertels, Dam 926.
Stoomen-Yerven
67828
68752
De overstroomingen in
Portugal
Woensdag 29 Januari 1941
TWÉÉDE BLAD DER SCHIEDAMSCHE COURANT
Pag. 2
Een mystiek buffet
Verschillen
4)
WAT BIEDT DE
DONDERDAG 30 JANUARI 1941
Algemeen Installatie!) ureau
Boter, Margarine, Vet
Hoeden, Petten (ook in laken)
Hais- en Decoratie-Schilder
Kantoorboekhandel
G. VAN MEURS,
LANGE HAVEN 5.
LEDERWAREN
Machinefabriek
Papiervernietiging
Schoorsteenvegen
Stempels? - Naamplaten
Glas
breooe, nu met ijs bedekte, rivier doe j Haarden en Kinderwagens
men tegen de rotsen op de gebouwen -
Stoffen-Marmfacturen
Woningboreau
De burcht
De terugtocht
■f'
Sneeuwstormen
in Noord-Schotland
Groote verwoestingen
aangeridvt
Een brutaal stuk
(Eigen reportage)
PRAAG, eind Januari 1911.
Grauw-zwart doemen uit de sneeuw flarden de massieve huizenblokken der
Roheemsche hoofdstad1 op. Gerui&chioos bewegen menschelijke gestalten,
weggedoken in pels of overjas, in stegen en straten. Zaklantaarns flitsen
op. Een taxi doet hopelooze pogingen om zich te bevrijden uit een sneeuw
hoop, waarin zij bleef steken. De chauffeur uit gesmoorde kreten, zooals al
om ter wereld een taxi chauffeur dit doet, als bjj pech met zijn wagen heeft.
Hooger en dichter valt de sneeuw. Ons gezelschap twee Nederlanders,
Dnitscher, een Zweed en een Japanner zoekt tastend zijn weg in de
onbekende stad Praag bij winteravond, Praag met zijn nauwe straatjes, zijn
poorten, kerken en bronkelstegcn is geen gemakkelijke stad om te ontdek
ken. En vootrai niet, wijl ook in Praag de verduistering iedere ontdekking
extra-moeilijk maakt. Zoo ooit, dan is het vanavond, dat Praag zijn Oost-
Europeesehen inslag aan ons verraadt. Cultuur bloeit niet in stegen en slop
pen. En Praag moge dan van oudsher een centrum van Duitsche cultuur
zijn geweest, de stad is tevens een brandpunt van Tsjechisch leven, dat
in zooveel opzichten afwijkt van wat in West-Europa gewend zijn en dat,
zoo men wil denken in trappen van vergelijking, vele trappen lager staat
dan het leven in West-Europa. Wie het reeds weet nit boeken of verhalen,
kan de juistheid dier opvatting niet beter verifieeren dan door tijdens de
verduistering des avonds bij zwaren sneeuwval een tocht te maken door de
stad.
iWij hebben het gedaan en zijn voldaan
huiswaarts gekomen. Voldaan eenerzijds,
-wip wij onze meening juist bevonden; an
derzijds, wijl wij milieux leerden kennen,
waarvan wij tot dusverre niet hadden ge
droomd. Een smalle straat Een lichtstraal.
Een bordje met het woord' „KAVAARNAA"
hetgeen zooveel behoort te beteekenen als
„Koffiehuis". Wij stooten een deur open
en staan op een portaal. Een trap leidt
omlaag. Steeds lager komen wij. Nog een
trap. Weer een deur. Leeft Praag onder
den grond? Dan een vertrek; sober gemeu
beid. Een paar stoelen en een tafel. Wij
ders een buffet Althans, een meubel, dat
daartoe eens heeft moeten dienen en thans
in dit „koffiehuis" nog dient Super antiek.
Deuren hangen in de scharnieren. Het
bovenblad helt nagenoeg 30 graden. Een
mirakel is het, dat het nog steeds niet op
den grond is gegleden. De waard leest een
krant Dan brengt hij bier. Groote glazen
licht bier. Kaas en brood erbg. Slavisch-
droomarig beweegt hij zich door het ver
trek, als ware hij zoo weggeloopeu uit een
roman van Dostojewsky of van Tourge-
nieff. Zijn talenkennis is indrukwekkend
eenvoudig. Twee woorden: „Jawohi, mon
sieur". Het stereotype antwoord op "iedere
vraag: „Jawohi, monsieur". Toch een goede
waard. Want of de bestellingen nu wor
den gedaan in het Duitsch, het Fransch,
bet Japaaseh, het Nederlandsch, het
Zweedseh of zelfs in het Maleisch met on
feilbare intuïtie brengt onze waard het
begeerde. Jawohi, monsieur". De klove,
«r ligt tusschen Noorderlingen en Slaven
weet de waard aanwezig zoogoed als wij.
En hij gedraagt zich conform; niet als een
waard, maar als een dienstbare.
Buiten blijft de sneeuw omlaag dwarre
len. Meters hoog ligt hij tegen de huizen
en de trottoirbanden in de oude s'ad.
Het is, alsof in de blanke, stille sneeuw
jacht de geesten van eeuwen geschiedenis
meejagen, klagend hun klacht over wat
voorbij is, klagend ook over het feit, dat
de roemruchte oude keizerstad een tijd lang
Door
Ellecmor Eliot Carroll
Gwynne keek bewonder.nl naar de lig
gende gedaante. Inez Maitlanl was onge
twijfeld heel mooi, ondanks dim verJrie-
tigen trek om haar rooden mond en den
rimpel tusschen haar uitgeplukte u euk-
hrauwen. Haar blauw-zwarte, sinike haren
waren 'ra een wrong tegen haar blanken
hals saaiengebonden, haar lichtbru'ne
oogen waren groot en eigenaardig met
groenachtige vlekjes doorspikkel!. Z" Jiai
flauwe kringen onder hair oogen Binnen
enkele jaren zouden die kr'ngei in dtepe
plooien overgaan, maar toch was Inez
Ala it land een vrouw, dis de aandacht
moest trekken, in elk gezelschap, eon
vrouw, die bewondering verwachtte en zich
anders ongelukkig zou' gevoelen.
„Kan rk op het oogenbiik imssch'er, n g
iets voor je doen?" vroeg Gwymie uit
medelijden met het bleeke strakke ge
zicht. „.Misschien dat een bee je ira sage
je goed zou doen."
„Nee, niets van dien airl," antwoordde
Inez kribbig. „Later zul je liet nog druk
genoeg krijgen. Ik voel me op reis altijd
©omogelijk ziek. Eigenlijk had ik n et mee
wijlen gaan, roaar vader stond er zoo op.
DE DAGEUJKSCHE VRAAGBAAK
j Hilversum I, 415 M.
Nederlandsch programma. A. V". R. O.
8 Gmmofoon. (8.30—8.45 A. N. P.). 10
.Morgenwijding. 10.15 Gramofoon. 10.30
Zang cn orgel, m.m v. leden van liet Bankiers
Omioepoifcest. 11.10 Declamatie. 1130
Fa. Wed. M. van Meurs, Broers-
veld 53. Erkend gasfitter. Erkend
installateur. Uw adres bij ver
huizingen. Na 6 uur tel. 67879.
Amsterdamsdie Bank N.V.
Bijkantoor Westvest 36.
Alle Bankzaken Assuranties.
Ensemble en gramofoon. 12.45 A. N, P. 69109
1 Orgel. 1.20 Amusementsorkest. 2 Cy-1 (a UJX
elus. „In den schijnwerper". 2.15Tno.
3 Voor de vrouw. 3.10 Orkest en solist "COriJlSkleeuMg
4 Causerie. 4.15 Orkest en gramofoon j fïQQQC F. Rottgering, Hoogstraat 17.
5.15 A. N. P. 5.30 Puszta orkest 6 „Sport j JÖOOO Grootst Spedaalhuis.
en lichamelijke opvoeding," C.lo Gra I |}00(JSchappendIenst
rrioioon, 6.4o Rejrortage of gramofoon.
7 Vragen van den dag, A. r. 7.15
Gramofoon. (7.30745 Ber. (Eng.) 8
A. N P, 8.15 Gramofoon. 8.30 Ber. (Eng.)
8,45 Concertgebouw orkest en soliste.
(opn.). 9.30 Dialoog.
Hilversum II,- 301 M.
8 Wij beginnen den dag. 8.30 A. N. P.
S.45 GramofcMxi. 9 30 Kam«rmu/i..k (opn.)
10.05 Gramofoon. 1130 Godsd halfuurtje I BoilwkUBÖigO
12 Ber. 12.15 Orkest. 12.45 A. N. P.1
MEIJER's Zakentelefoon,
Vlotte verzending.
Alle boodschappen.
Experts in telefoonreclame.
HOOIKADE 2.
Servio, Westmolenstraat 4.
Engros detail.
1 Gramofoon. 1.15 K. R. O.-Melodistcn 168154 rende ^Goederen, J. Bokhorst,
en solist. 1.45 Gramofoon, 2 Orgel en
Overschieschestraat 106
zang. 2.45 Gramofoon. 3 Octet. 3.30 Ca-1 t,
baret (gr.pl.) 3.45 Jlusiquette. 4.15 Gra f TamestaSSClien
rcofoon, 4.30 Ziekc;npraatjé^*4.45 Gram© a7Q7fi F- REISS, BROERSVEST 21.
foon. 5 V.P.R.O. Cyclus: „Lezen in den Speciaalzaak in: Damestasschen,
Bijbel". 5.15 A N. P. 5.30 Voor de
koffers en alle soorten lederwaren.
Reparatie-inrichting.
zoozeer overwoekerd werd door Slavische
elementen.
Maar heden ton dage is de Boheemsche
burcht weer crader de hoede van Noorder
lingen gekomen. En de Slavische bevol
king van Praag heeft het ervaren. Pijnlijk
voor velen, die geloofden in de mogelijk
heid van een krachtig, onafhankelijk
Tsjechië. Gelukkig voor de breede mas-a
Praag is een stad met ruim een mil-
lioen inwoners die werken moet om te
kunnen leven. Er is thans in Praag geen
werkloosheid meer. Er wordt redelijk ver
diend. Het aantal bedelaars is, vergeleken
bij ©enige jaren geleden, opvallen! klein.
De Tsjechen genieten een zeer groote
mate \an autonomie. Geleidelijk aan leu
ren zij den nieuwen toestand die in
wezen een zeer oude toestand is, want
vóór 1918 zijn de Tsjechen nooit staatkun
dig onafhankelijk geweest aanvaarden.
En na den oorlog zullen zij daarvan, meer
nog dan tot dusverre het geval is, de ma-
terieele en wellicht ook cultureel a vruch
ten kunnen plukken. De Tsjechen zijn
thans m het genot van wat zij tijdens de
Habsburgsche periode niet of nauwelijks
bezaten. Zij zijn autonoom binnen het ver
band van een groot rijk.
Vergelijkingen tusschen de positie van
het Protectoraal en ons eigen land gaan
ten ©enenmale rrank. Ongelijksoortige groot
heden kan men immers niet vergelijken.
De toekomstige status der Tsjechen is
geen probleem meer;, hij is bereids wer
kelijkheid. De toekomstige status der Ne
derlanders in het na oorl ogsche Europa ligt
nog goeddeels in handen der Nederlanders
zeiven. En wie niettemin lust mochl ge
voelen om toch vergelijkingen te treffen,
moet het Protectoraat eens bezoeken en
onbevooroordeeld zijn indrukken van lauu
en volk regis tree ren. Dan zullen, hem bin
nen luttel tijd de verschillen tusschen daar
en hier zoo zijn opgevallen, dat twijfel of
discussie overbodig zijn geworden.
jeugd. 5.50 Gramofoon. 6 Cabaret (ln -p
de pauze: Hoorspel t.b.v. de W.H.N.). I P
6.45 Reportage of gramofoon. 77.15 j C0107 v-d. MOST,
Pers overzicht A. N. P. en sluiting. jUOIU/ LANGE NffiUWSTRAAT 23
Alle expeditie en zware transporten
CQQQQ PIET HENIGER, Passage L
UilUvlu Heerenmode-artikelen.
Vraagt teL zichtzending.
P. F. van den Ende, Kantoor-'
boekhandel - Drukkerij. Rotter-
damschedijk 234. - Schiedams'
Goedkoopste Kantoorboekhandel
Maltha's Lederhandel,
Broersveld 145 - 152
Leder-foumituren, Koffers,
Actetasschen, Reparation
A. Fontijne,
Boterstraat 2832.
<2 lijnen) Modem ingericht reparatiebedrijf
Meelfabrieken
N.V. A. Tieman,
Hoofdstraat 39, v'
Tarwebloem Tarwemeel
Tarwe-afvallen.
Jac. v. d. Waal, Westmolea-
straat 25-27. Inkoop alle soorten
oud papier en metalen.
Verbetering van Schoorsteentrek.
Fa. V. L. Borrani
Alléén Lange Achterweg 33.
CO TOR N.V. Van Katwijk's Glashandel.
UO/wü Lange Kerkstraat 38.
Alles op dit gebied.
Pyama's.
lijk tot de heerlijkste bouwwerken behoort,
die wij kennen. Het heeft opgehouden met
sue- uwen. en aau de overzijde van de
en paleizen van het Hradschin. Forsch CQE>ÖQ FIRMA A. GOOS» Spedaalhuis
1 JUwU i m haarden en kicaexwagens.
en machtig telkenen rej zich af tegen G. Verbooastx. 21. to. Hav.Bank
den witten achtergrond. Eu als 1 ij, na 1
de lange brag te zijn gepasseerd, om j ICeretimOde - artikelen
verliezen in de ste.l© nauwe stralen. JTDTO TACK. HANSEN, ROTTER-
als wij de trappen, uitgehouwen in de D D d, DAMSCHEDIJK 227.
rotsen, beklimmen en de versterkte I Heerzmnodes, Kamerjassen,
wcoidiuizen der vroegere keizerlijke
edelen passeeren, is ,iiet, akpü opnieuw
eeuwen historie naar nieuw leven zoe-1 «n stooten wij deuren open. Vroo-
ken. De huizen en paleizen zijn zoo ge-jke dansmuziek klinkt ons tegen. Een
bouwu, dat het wel lijkt, alsof de groote revuester danst een gracielijken wals. In
hoeren uil het verleden een wedstrijd i tal van glazen parelt champagne
hielden om zoo dicht mogelijk bij den f Kellntrs in rok, chasseurs in livrei. Een
Keizer te wonen. Eensdeels uit trouw j ander Praag, internationaal. Wij knip-
aan aen Keer, anderdeels ook om zoo f peren met de oogen. Langzaam valt de
dicht mogelijk te zijn bij de plaats, waar betooveung van oud-Praag weg. En als
ook over hun wel en wee veelal werd f wjj, na menigen koelen dronk en even
beslist en waar veeten en intr.ges de zoovele kwinkslagen, in bed rollen, is
voortdurende persoonlijke aanwezigheid het in het vooruitzicht van een histo-
wenscheJijk bonden doen zijn. Wallen f rispbe gebeurtenis, die ons den volgen-
slein liet nabij don Burcht zijn prach- don dag in de Spaansche zaal van het
lige WaJdhaus bouwen. Tal van add j kasteel, schepping van Keizer Rudolf U,
lijk© namgn, dio nog heden ten-dage eer staat te wachten. Praag is een knoop-
Europecschen klank hebben zijn ver j punt ook van twee werelden. Wij heb-
houdesi aan de vorstelijke behuizingen, j ben het vanavond ervaren. Zal eens
En toen wij. den volgenden ochtend, bij j blijken, dat in Praag het startschot is
daglicht nogmaals rondwaarden op hel gegeven van een nieuw Europa? Mis-
Hrarisehm, bleek eensite meer, hoezeer schien weten wfj morgen meer. Daar
dit deel van Praag een knooppunt der j over in een volgenden brief.
Europeesche historie was en is,
Want ook thans is Praag een sleutel-1 Gemengd NleUWS
stad, wdtrei sleutels opnieuw in sterke
kracht^ handen zijn.
Sfifini Heyennans en van Ouwerkerk,
H Passage 8. Chablonen voor vaten
en kisten, ïumeroteurs, datum
stempels. Alle soorten gietvormen,
graveerwerken.
Stoomververij an Chemische
Wasscherij „CENTRAAL",
Hoofdkantoor: L. Nieuwstraat 71
Woningbureau,,Schiedam-West"
Nieuwe Haven 83,
Adm. van Onroerende goederen.
Wij staan naast de .Kruisheerenkerk, bij
liet begm van de Karfsbrüeke over den
Moldau; de brug, die Eurepecschen naam
en faam heeft verworven en die ook waar-
ik heb een afschuw van zeereizen, maar
hij denkt, dat bet me- goed zai doen. Ik
heb veeleer wat opwinding noo lig WaHjt
maar, tot we "m New York zijn. Dan kan
een heel leger me niet meer aan boord
bowlen."
Op dat oogenbiik voer er een schokje
door het jacht. Boven boor Ie men de on
miskenbare geluiden, die liet uitvaren ver
gezellen. Daarop begorwmn de machines
te stampen.
Inez maakte een afwerend gebaar en
v er! groenbleek.
„Ga maar gauw weg en Isa* me alleen.
Je hoef' n el door mijn hut terug te ko
uR-n. Ga door je auiere deur. Rachel zal
wel voor je zorgen. Hè Ik dacht wel,
dot ik het uesr krijgen zon, zoo Ira .het
ankm gelicht werd."
In haar eigea kleine hut bagon Gwynne
ln ar bagage uit te pakken. Tegen dat ze
dc*arniee klaar was, bevoni het ja'-ht zich
reeds in volk zee en was de duisternis ge
vallen. Uit ha ir patrijspoort keek ze naar
de verdwijnende kost. Achter haar in de
verte werden de lichtjes van San Fran
cisco kleiner en flauwer en verdwenen
langzamerhand als ondergaan le sterren.
Voor haar Mg een blauwzwarte diepte
en een onbegrennle uitgestrektheid vol lok
kende betoovcring. Het scheen haar toe,
alsof hef witte schip, wairin de maclttige
turbines bijna geruisehloos diaiiden, hel
niet invoer.
liet Hradschm vervaagt in den win-
ternacht. Wij zoeken, stil geworden,
onzen weg terug, door straten, poorten
en sloppen. Er is iets beklemmends in
de sake, jht wjt ei wijd over ons is j
geval'en. Onze Zweedsche vriend kan
het niet langer verdragen. Hij wil bier
zim. En opnieuw daten' wij trappen af
Terwijl Gwynne bij- haar Jf patrijspoort
staande, van de zilte avondlucht genoot,
ging de gong voor het diner. Ze schrok
ervan op en greep naar dc japon, die over
een stoel hing; ze moest zich nog kleeden
voor het diner. Gwynne trilde van geluk,
toen ze zichzelf in don grooten spiegel der
kastdeur bekeek. Gelukkig maar, dat Inez
baar niet in uniform wilde zien verschij
nen In stijf gestreken wit en blauw lin
nen zon hij Robin Lee nauwelijks
op haar letten.
Onmiddellijk verjoeg ze die gedachte.
Gvvvnne fronste het voorhoofd tegen tiet
stralende meisje in den spiegel, wrler ira-
honteklenrig haar zoo vorstelijk om baai-
gelaat golfde. Was ze werkelijk bezig-zich
zelf mooi te maken voor een man, dien ze
pas een paar uur kende? Schande!
Ze gang de smalle gang in, die blijk
baar over de geheele lengte van het schip
liep. Niemand te zien dan een oude Chi
nees, die juist uit de hut van fnez kwam.
Hij keek even naar het meisje en maakte
daarop een beleefdó buiging voor haar.
„Diner nog niet klnaiv, missie," lispelde
hij. „Belste gong pas gegaan, fk u plaats
wijzen voow le wachten. U Wang volgen,
ja?"
Ze volgde den kleinen Oosterling op zijn
zachte muilen, ©n bij Jiracht haar naar
den salon wan „De Droom". Wanden en
vloer waren met zachte gordijnen en
tapijten bedekt, electrische wandlusters
vormden de verlichting en overal sfonden
Het Noorden van Schotland fs volgens
Engelsche radioberichten, tijdens de jong
ste vorstperiode door hevige sneeuwstor
men geteisterd. In eenige districten van
Noord-Schotland zijn deze sneeuwstormen,
zoo hevig geweest, dat zestig reizigers daar
twee dagen lang in een trein Ingesneeuwd
waren, alvorens men hen bevrijden kon.
met rood leer bekléede armstoelen. Mid
den in het vertrek stond een massieve
tafel met een groote kussenbank. Op die
tafel lagen stapels tijdschriften, stonden
boeken tusschen bronzen standaards, en
middenop stond een zilveren mandje met
fruit gevuld.
Ademloos van verrukking keek Gwynne
in het rond W'-d een prachtschip. Zoo
iets moois had /ïch niet kunnen droo-
men Het leek cl een paleis, fn een
schemerig hoekje stond een kleine vleugel
piano. Met een gesmoord kreetje liep ze
er heen en raakte de toetsen eerbiedig
aan. Ze was zoo graag muziek gaan stu-
deeren, als ze voor haar brood geen ver-,
pleegster had moeten worden. Ze sloeg
enkele a cc oorden aan van het onJe liedje,
dat heel dien middag door haar gedachten
had gezongen
Waar is de vreugde en vroojijkheid...
Robin is niet bier...
Plotseling hield ze op en luisterde. Een
voetstap. Ze keek om. Robin Lee stond
naast haar. En zijn blauwe oogen twinkel
den guitig.
„Gaat u door," drong hij bij haar -aan.
„Wat u daar aan het spelen was, klinkt
me zoo bekend. Wat was* het?"
Gwynne draaide zich op het krukje naar
hen» om en begon te blozen.
„Och, het is maar een heel gewoon
ouderwetsch liedje. Ik kan het niet goal
De was dter rivieren in Portugal is thans
tot staan gekomen. Men kan echter eerst
thans ©es overzicht krijgen van den om
vang der 'overstroomingsramp. Uit een dec
plaatsjes konden meer dan 200 inwoners*
die op de daken hunneT huizen een toe
vlucht hadden gezocht, slechts gered woe
den door het zenden van een hulptreia,
die kilometers ver over een geheel onder
water staande spoorbaan moest rijden. Te
Renfica (te Ribatejo, een stad met 13.0091
inwoners, is een geheele stadswijk ver
woest. Er zijn daar 70 woonhuizen inge
stort De regeermg bereidt op groote
schaal maatregelen voor om de slachtof
fers der overstroomingen hulp te verke
nen.
Bij den landbouwer S. Schaap te Folleg*.
(Fr.) zijn twee varkens, ieder ongeveele
200 pond zwaar, uit hun hok, achter de
boerderij -staande, ontvreemd.
De daders hebben de brutaliteit gehad,
de krulstaarten eerst in hun hok te slach
ten en daarna mede te nemen.
meer spelen; ik heb in eeuwen niet ge
speeld. Heelemaal den slag kwijt. En vroe
ger verbeeldde ik me nog al, dat ik zon
der piano niet leven kon. Dat was vóór
den dood van moeder. Voordat ons huis
houden werd opgebroken."'
Robin liet zich naast de pianokruk op
een stoel neervallen en hield zijn oogen.
strak op haar gevestigd, fn het getem
perde licht waren haar omtrekken ver
vaagd, maar haar hoofdje met de rood
bruine krullen in haar hals werd helder
verlicht door de lamp boveir den muziek-
lessenaax. Hij scheen diep onder den in
druk.
„Ik kan me niet voorstellen, dat u een
verpleegster bent," zei hij opeens, „fk heb
altijd gedacht, dat die groot en sterk moes
ten zijn in staat, zware men when op
te tillen en hard werk te doen."
„Ze doen ook hard werk," zei Gwytme
lachend. „Maar de grootsten zijn niet
altijd de sterksten. Ik heb heel stevige
spierenZe stak haar slanken b'anken
arm uit en boog hem speelsch als een
kind dubbel, om hom haar spieren te too-
nen. Robin glimlachte cn stak zijn band
uit. De aanraking van zijn stevige band
bezorgde Gwjnne een lichte rilling over
haar rug. Om haar verlegenheid te ver
tiergen, liet ze haar arm dadelijk langs
haar zij omlaag zakken en haar zilveren
lachje tinkelde door den stheraerigon
salon.
[Word! rerml'/it1
