HET LEERLINGSTELSEL IN
DE VAKOPLEIDING
Maandag 10 Februari. Ï941
De overgang van de ambachtsschool
naar het bedrijf
Distributiebescheiden
Tijd om te verduisteren
Ned. Vereeniging voor
Luchtbescherming
Nederlands nieuwe
economische taak
De heropening der
universiteiten
*rr
aP
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN)
TEL. 69300 (3 LIJNEN)
EERSTE BLAD
93ste Jaargang
POSTREKENING 5311
STADSNIEUWS
Lezing van den heer
M. Worp
Het stelsel uit de praktijk
gegroeid
Toestemming reeds in Den Haag
aangevraagd
Leerling-patroon
- De ervaringen
Nog altijd nafajigen
R.K. Middenstand
VANDAAG: 18.43 u.
MORGEN! 18.43 u.
R.K. Schoenwinkeliers en
schoenmakerspatroonsvereen.
St. Chrispijn opgericht
Geen zekerheid omtrent Leiden
en Delft
Hypotheken in verband met
den wederopbouw
Visum noodig voor reizen noxtr
f Ned. Indie
- is
rê
«i
*vF
IV*
's- -t»f1
3^S
SsSnfei?ss^ï
*4
»vr -V
gk
Btu iwut Ttnchljct degelijkmei uitzondering
in Zes- en Feettdcgao.
«^»p« kwartaal f t,franco per poat 2.50
FriJj per week* 15 eta, Aüonderlyke nommera
9 Ma* Abonnementen worden dageUjka aangenomen*
Advert en tifa voor bet eerstvolgend nummer moeten
Té ér elf uur aan bet Bureau bezorgd zijn, 's Zater
dag» Tóór 0 uur* Een bepaalde plaat» var
adver ten tién wordt niet gewaarborgd-
Pnj» der *<f verten tién: van 15 regelt f L5Sf
iedere regel meer f 0 30} in bet Z« ter dagnummer
13 regel» f 3.80, iedere regel meer f 0.35
Reclame», f 0 75 per regel. Incassokosten 5 et#*|
postkwitentie», 1^ ets. Tan even van advertenti&i
bij abonnement zijn aan het Burean verkrijgbaar.
Dagelijks worde» tegen vooruitbetaling Kleine
Ad\ertenüén opgenomen 5 f 0.50 t/m IS woorden,
f 0 75 t/m 25 woorden. Elk woord meer 5 cent tot
een maximum van 30 woorden.
Woeodags* Kleine Advertcnticn tot 25 woorden
f 0 25, rail» vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet
Burean bezorgd.
Zaterdags: Kleine Ad verten tién f 1.00, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
3
net bestuur van de ambachtsschool heeft
Zaterdagmiddag een vergadering belegd in
het Gerot. Jeugdhuis om te komen zoo-
als in de uitnoodiging vermeid stond
tot invoering van een wettelijk geregeld
leerlingstelsel in verband' met titel II van
de Nijverheidsonderwijswet. Tot deze ver
gadering had liet bestuur uitgeaoodigd de
leiders van de Schiedamsch© industrie, als
mede een aantal vakpatroons. De verga
dering, welke vrij druk bezoeht was, werd
mede bijgewoond door den inspecteur van
het nijverheidsonderwijs, den heer G. A,
Groote Haar, den wethouder van onder
wijs, den heer J. Dinkelaar, en den in
specteur van het onderwijs, dr. W. J.
Smit; voorts was een aantal leeraren van
de ambachtsschool aanwezig.
De voorzitter, de heer ing. W, A. Hoek,
reide in zijn openingswoord, d'at reeds
langen tijd een strooining bestond om de
jongens .na de ambachtsschool niet los te
laten, doch hen onder toezicht te plaat
sen van fabrikanten en patroons, waardoor
zij naast practisch werk ook nog theore
tisch onderricht konden genieten. Dit ge
schiedde geheel vrijwillig, doch het zou
volgens spr. zeker nuttig zijn, indien het
verplicht werd gedurende eenigen tij! op
één onderneming te blijven. Indien het
leerlingstelsel slaagt, zal men misschien
tot de conclusie kunnen komen, dat de
verandering van den driejarigen cursus
der ambachtsschool in een twee-jarigen
wet goed is geweest.
De directeur van de ambachtsschool te
Delft, de heer M. Worp, heeft vervol
gens een zeer uitvoerig betoog gehouden
over het leerlingstelsel, zijn geschiedenis
en groei, zijn plaats in het vakonderwijs
en de resultaten van de drie jaren, ge
durende welke in Delft reeds dit stelsel
wordt toegepast.
Hoewel ongeveer dertig jaar geleden die
meening gold, dat het leerlingstelsel ge
heel in strijd is met goed vakonderwijs,
bevatte de Nijverheidsonderwijswet van
1919 toch-reed's de ruwe trekken en richt
lijnen van zulk een stelsel. Vroeger acht
te men fle dag-ambachtsschool als primaire
opleiding voldoende, maar de practjjk wees
uit, dat na de school de moeilijkheden pas
beginnen. Da overgang is danook veel te
zwaar.
flti ambacht heeft zich in den loop
der jaren gespecialiseerd en in h»et be
drijfsleven hebben zich verscheidene ingrij
pende wijzigingen voltrokken. Er is oen
groote tegenstelling tusschen het klein am
bacht en de grootindustrie. In Delft kwam
men na een onderzoek tot de conclusie,
dat. na de elementaire opleiding sommige
vakken niet voldoende worden onderricht
en dat vooral het oefenen in het bedrijf
zelf moet geschieden.
Spr haalde vervolgens enkele voorboe!
-den ;iar. van de combinatie vakschool-
leerlingstelsel, o a bij de Zeiss-fabrieken
le dena en bij Philips te Eindhoven Den
laats!en tijd werd de neiging steeds ster
ker in de richting van inschakeling van
'het bedrijf en zoowel uit bedrijfs- als uit
epleidinsskringen streefde men naar in
voering van het leerlingstelsel
- De invoering van den twee-jarigen cur
sus bracht groote oppositie, doch daar
mede werd tegelijkertijd de gelegenheid ge
schapen lot uitvoering van de plannen ten
aanzien van het stelsel. De Centrale voor
Vakonderwijs heeft deze zaak ter hand ge
nomen en stelt thans een o-nderzoek in
naar de mogelijkheden op dit gebied naar
het voorbeeld van de „Deutsche Ausscbuss
fur technisclies Sohulwesen" (Datsch), waar
het leerlingstelsel geheel volgens systeem
wordt toegepast. In ons land hebben ver
scheidene plaatsen het stelsel reels inge
voord, doch er is nog geen sysleem.
Naar wij vernemen heeft het be
stuur van de Vereeniging „De
Ambachtsschool voor Schiedam en
Omstreken" reeds principieel be
sloten tot invoering van een leer
lingstelsel hier ter stede en. de
daarvoor vereischte toestemming
aangevraagd bij den secretaris
generaal van het departement van
opvoeding, wetenschap en 'cultuur
bescherming.
In verband met de Invoering Yan
dit stelsel dienen de statuten
en het huishoudelijk reglement der
vereeniging gewijzigd te worden.
Een concept daarvoor is eveneens
reeds ingezonden, teneinde daarop
de vereischte bewilliging te ver
krijgen.
Over enkele weken zal het be
stuur een ledenvergadering uit
schrijven ter goedkeuring van deze
maatregelen.
het bedrijf. Getracht wordt zoo-veel mogelijk
de goede leerlingen onder ,te brengen in
„•de. liedrjjven-en hij palrooüf,id.ie- daarvoor
geschikt zijn. Do patroons waren over het
algemeen in den beginne nog wat „warrig",
aldus spr., en wat meer*gemeenschapsge
voel zou geen kwaad kunnen.
Dies avonds gaan de jongens naar schooi
en daarvoor is het nijverheids avondondcr
wijs gereorganiseerd. Vier.avonden in de
week wordt les gegeven: twee avonden
practijk en dan wordt dat werk verricht,
waartoe hel bedrijf, waarin de jongen h
opgenomen, geen gelegenheid geeft; een
avond teeltenen en een avond vaktheorie.
Het typtechf doet zich voor, dat deze jon
geus veel meer belangstelling hebben voor
de theorie dan de leerlingen van de am
bachtsschool, voor wie het nog een plicht
is déze droge kost te leeren.
Nu is in de eerste plaats de overgang
naar het bedrijf veel soepeler, voorts wordt
de noodzakelijke inschakeling van het
practijkwerk bereikt, zooals ook het mid
delbaar en universitair onderwijs den eisch
van practisch werken kennen en voorts is
het avondonderwijs zoo belangrijk, omdat
uit hoofdelijk onderricht is.
In Dielft Is de ambachtsschool meteen
nal de invoering van den twee-jarigen cur
sus begonnen met het stelsel. Na de
schoolopleiding krant een aanfal jongens in
Het leerlingstelsel is wette'ijk geregeld;
het rijk geeft in bepaalde gevallen tot een
maximum van 70 pet. en de gemeente
draagt 30 pet bij in de neto kosten Het
lec-rge'd voor de jongens bedraagt slechts
f 8 per jaar en depatroons krijgen het
eerste jaar een vergoeding van f45 en
het tweede jaar van f36 Het rijk houdt
toezicht en de jongens moeten een' aag-
beek bijhouden, dat zij iedere maand moe
ten inleveren. In Delft wordt de controle
uitgeoefend door*den directeur en twee
leeraren, doch spr. zou er graag alle
leeraren bij betrekken, omdat dan het zoo
zeer ge wen? elite contact tusschen onderwijs
en bedrijf nog nauwer wordt
Do 'eerovereenkomst bevat oa een proef
tijd van drie maanden. Ook is de be
paling opgenomen, dat gelet zal dienen te
werden op de zedelijke vorming van den
leerling. Eenmaal per jaar wordt examen
gedaan op een proefstuk ~eti 'nu in drie
jaren ïte eerste ploeg van het leerling
stelsel in Delft klaar is, zal een groote
tentoonstelling gehouden worden van de
oefenstukken.
De behoefte wordt sterk gevoeld aan
uitbreiiing van het onderwijs op de ami
bachtsschool voor verscheidene speciale
vakken tot drie jaar.
Spr. adviseerde voor het plaatsen in de
bedrijven, en bij de patroons slechts goede
leerlingen uit te kiezen
Een uitvoerige gedachienwisseling sloot
bij de rede aan, waarna de voorzitter met
een kerte rede de vergadering sloot.
t
N.
Het is onbegrijpelijk hoeveel menscken
nog nonchalant met hun distributiebeschei
den «nagaan.
Toen de brood- en vleeschkaarten en
het algemeen distributiebonijdékj© waren
uitgegeven volgens het vastgesteld-roester,
bleken er nog ongeveer £(fa personen te
zijnj- die deze .bescheiden niet hadden af
gehaald.
s E*. hedenmorgen waren er nog' 809 per
sonen, die niet in- het bezit' waren van
hun boter-„of vetkaarten en hun nieuwe
textielkaarL -»
Hedenmorgen zijn 'in hetr/bureau Voor
malig St Jacobs Gasthuis nog-een 25 tal
kaarten van de eerste* groep, (voor brood-,
- vteesch, enz.), uitgereikt en: aan het bu
rean Broersvesf 111,'-een 80' vetkaarten.
In verband met diet" nauwkeurig onderzoek
of iemand recht heeft op .vetkaarten, heeft
de uitreiking van dit -soort laarten uitslui
tend'plaats in „het burean Broèrsvest 111.
De veikaarfcen.
t
Voor de vetkaarten bestaat sederL ©eni
gen tijd meer dan gewone belangstelling,
die te verklaren is als men denkt aan
de komende volkskeuken. Wie vetkaarten
heeft, zal n.l. straks een 'portie eten uit de
volkskeuken aan het Hoofd kunnen be
trekken voor 13 cent, terwijl wie geen vet
kaar! kan toornen voor dezelfde hoeveelheid
25 cent zal moeten betalen.
Het departement van landbchw en vis-
scherij dce't mee, dat het is voorgekomen
dat aan personen, doordat rij niet 'ijdig
het desbetreffende formulier hebben inge
leverd, boterkaarten zijn uitgereikt, terwijl
rij op grond van hun inkomen' vetkaartcin
hadden bunnen ontvangen.
In verband" hiermede kan worden goed
gekeurd, dat alsnog gedurende het tijdvak
van Maandag 10 tot en met Za erdag 15
Februari aan deze personen, legen inle-
lvering der uitgereikte boterkaar en, vet
kaarten worden uitgereikt Hiertoe dient
te voren eon desbetreffend /formulier te
worden -r:gevuld, we-.be forfe/iijerca-'h$ don-
plaatse ïj'.ea distril uticd.en.sl '\v-erfcnjgbaar
*"jfn. i
Nadrukkelijk wordt d© aandacht er op ge
vestigd, dat na 15 Februari a s. geen go
re.geuheid tot inruiling meer bestaal.
Scheen en be nnen
Ongeveer de helft van de burgerij is van
een schoenenboa voorzien; thans komt de
andere helft aan de beurt Wie dus voor
de helft van zijn gezinsleden een schoenen-
bon heeft ontvangen, kan nu" oen poging
doen ook de andere helft daarvan te laten
voorzien.
Het bureau is gevestigd in het voormalig
St. Jacobs Gasthuis.
ZONSOPGANG HORGEN 9.05 uur
De maan komt op om 17.47 uur en gaat
onder om 7.39 uur d.a.v
Gistermiddag vergaderdo de pas opge
richte afdeeling Schiedam der R.K.Schoen-
wmkehers- en Schoenmakerspalrooosver-
eemgmg „Sk Crispijn", onder leiding van
den heer P. Heynsbroek. De voorzitter
heette allen welkom; in het bizonder het
hoofdbestuurslid, don heer F. Slryards uit
Rotterdam, alsmede de hoeren P. C.
Heynsbroek en A. J. C v. Oppen, die na
mens den R.K. Middenstandsbond aan
wezig waren.
Na ampel© discussies werden de statuten
en het huishoudelijk reglement vastgesteld,
waarna de heer Stryards een inleiding
hield over de instellingen van den Bond.
Spr. schetste hetgeen de Bond in de jaren
van zijn bestaan heeft weten te bereiken
op allerlei gebied en welk© bloeiende in
stellingen zijn ontstaan mede door de
samenwerking van alle leden. Ten slotte
stelde spr. de H. Crispinus eh H. Crispiniar
nu* ten'voorbeeld aan alle léden.
De voorzitter brkcht dank aan den
h<>. Stryards en gaf gelegenheid tot vragen
stellen, welke door den spreker werden
beantwoord.
Alvorens de bestuursverkiezing plaats
vond, gaf de voorzitter de leden in
overweging hel bestuur zoodanig samen
te stellen, da' daarin alle categorieën van
vakgenooten zijn vertegen woord igdzooals
schoenmakerspatroons, schoenwinkeliers,
maatechowimakers, enz. Besloten werd vijf
bestuursleden te kiezen en uit de gekozenen
een voorzitter doo-r de telen te doen aan
wijzen. De bestuursverkiezing had tot resul
taat dat het Ih-sIuuf thans definitief als
volgt is samengesteld: Voorzitter: P. Heyns
broek, secretaris: N. S. Steens, penning
meester: J. J. v. Hees, 2de voorzitter:
II. J Hozemans en commissaris: B C.
M. Kleinekoort. Na de verkiezing bedankte
de voorzitter voor het door de leden
in hem gestelde vertrouwen en zeida
toen al zijn werkkracht te zullen stellen,
ten dienste van het algemeen welzijn, der
ieden.
Bet ligt in de bedoeling van het bestuur
zich binnenkort te wenden tot de Christe
lijke en Neutrale zusterorganisaties te
dezer stede, om spoedig een contactcom
missie te kunnen vormen ter behartiging
van de plaatselijke vakbelangen.
Na de [edevergadering van de Ned. Ver.
voor Luchtbescherming, a'deajing Schiedam
gehouden op Zaterdag 25 Januari, is het
ciagel!ij'!;sch bestuur der afdeeling gevormd
door de heeren G. P. J. Ubink, P. ran ©ija
en mr. G. M. Hovingh.
De laatste treedt op als secretaris-pea-i
ningmeester en zoolang nog geen voor
zitter is aangewezen ook' als waarne
mend voorzitter. De heer E. don Hoed
heeft als hoofd van dei Luchtbeschermings
dienst ook zïttmg in het dagolkfsdli be
stuur.
De afdeeling heeft een collectief abon
nement genomen op het ffiJJschnft „Lucht-
gevaar", dat de leden voortaan ©[te maand
zonder contribut.evorhooging zullen ont
vangen.
(Vervolg Stadsnieuws pag. 2).
Het DNB. meldt nit Berlijn:
Omtrent de nieuwe taak van Neder
land op economisch-politiek gebied, die
uit de nieuwe situatie in Europa voort
vloeit, merkt rijkscommissaris dr. Fischr
böck in hei Duitséh-Nederlamdsche eco
nomische rid schuift „Nederland" op, dat
ook na de oprichting van dit rijkscom
missariaat de verantwoordelijkheid voor do
economische ontwikkeling is bljjven berus
ten bij de Neder1 and sche officieele en par
ticuliere instanties. Als gevolg dernood
zakelijkheid van een tijde'ijke oriënteeriag
van het economisch ieven van Nederland
op de Europoesche markt en op uitbeet--
ding van de Duitsch-Nederlandsche be
trekkingen, streven de Duitsobe instanties
er evenweJ naar de oorlogslasten van het
bedrijfsleven ook in Nederland zoo draag
lijk mogelijk te maken.
Welke resultaten reeds door de Duit stift#
maatregelen bereikt zijn, blijkt vooral uit*
de aanzienlijke daling van de werkloos
heid in Nederland "Ter opheffing van do
tusschen Duilsdhland en Nederland be
staande beletselen op handels- en valuta-
gebied, zijn, om te beginnen, de in Duitsch-
land aanwezige Nederiandsohe boleggngea
in principe vrijgegeven en is de mogelijk
heid geopend de rente en andere vormen
van opbrengst dezer beleggingen naar IS»-*
derland ever te maken. Daar de Duitscho
invoerrechten voor Nederlandsche goede
ren vrijwel afgeschaft zijn en Nederland
op Duitsehe goéderen geen invoerrechten
heft, heeft men ook de moeilijkheden voor
een wederkeerig goederenverkeer uit den
wee kunnen ruimen
Tevens zijn de betrekkingen op het ter
rein van handels- en valutapolitïek tusscbeo
Nederland en de overige Europoesche sta
ten op nieuwen grondslag hersteld, zoo
dat aan het Nederiandsohe economisch®
leven de mogelijkheid gegeven is de plaat®
te veroveren, die het in Europa toekomt»
Na een flinke nachtrust genoten te hebben, lezen de winnaars van den Elfstedentocht,
Anke Adema êh de- vierde geplaatste A. A. de Vries (neef van Adema) de groote
artikelen over hun prestaties in de dagbladen. Ad oma's zuster (de moeder van-de
Vries) vindt het de moeite waard naar het relaas te luisteren. (Polygoon).
Naar aanleiding van ©en bericht in eek*
der bladen, dat cte universiteit te Leiden)
en do technische hoogeschool te Delft reed®
heropend zouden zijln, wordt ons viajn ba-
voegde rijde verzocht pried© te wüien dea
len, dat de colleges aan deae instellingen
van hooger onderwïjls nog niet hervat zSjta,
Wanneer dit wol het geval zal rijn kan
nog niet friet zekerheid worden; medega*
deeld.
Verschenen is een besluit van. de secr®-
tarissen-gieneraal van de depjartemen tea viaj®
justitie en van financiën, betreffend© hy
potheken in verhand met den wed erop-
bouw. !i| I
Bepaald is het volgende:
De hypotheken, welke onmiddellijk pajngj
nemen na een inschrijving als bedoeld i?li
het vorige bericht, of welke ingevolge een
door den algemeen gemachtigde voor des
wederopbouw goedgekeurde of vastgesteld®
regeling onmiddejjijlk volgen op een eerste
hypotheek', worden geacht eerste hypothjet
ken te zijn en alle bedingen te feunneia be
vatten, welke het burgerlijk wetboek toet.
staat aan eerste Hypothecaire schuld
ei sellers, met dien verstande echter, dat
rij onmiddellijk na de boven hen gaande
inschrijving of -hypotheek! gerangschikt
worden.
Omtrent deze hypotheken zijn ia verschij.
lende artiktelen van dit besluit nadere bat*
palingen vastgesteld, aangaande verkoop ea
beslag. i j
r
Het D. N. B. meldt ,uit Tokio:
De Nederlandsche autoriteiten hebbenj
naar uit Batavia gemeld wordt, een ver
ordening uitgevaardigd, volgens welke it?
het vervolg de onderdanen van alle na
ties voor het binnenreizen van Neder-"
landsch Indië, een visum noodig hebben.'
Die onderdanen van Japan, de Ver. Sta toni
Nieuw Zeeland, Thailand en verschillend^
andere landen hadden tot dusver geenl
visum noodig. j j
Nederlandsche artsen naar Berlijn. 1
Zaterdag is een gezelschap van ong®-
veer 30 Nederlandsche artsen, waarbij! aicü -
enkel© tandartsen en apothekers voegden1*
naar Berlijn vertrokken. De deelnemeïïs snit -
len gedurende ruim drie weken de gaaf
zijn van de Reichsarztekammer
f
i
f
V
Xi
"Sr «S
V
»-• ft "-f
iid