mmmwmwm
HAARLEM'S
TELEFOONMUSEUM
Agenda
Een merkwaardige verzameling. Door
particulier ingericht
Toestellen uït alle landen
i
Donderdag 13 Februari 1941
Flesschen advocaat gestolen
EERSTE BLAD DER SCHIEDAMSCHE COURANT
Kerk en School
Ds. Niemoeller
Rechtszaken
7.30
VRIJZ.-G0DSDIENST1GE PREDIKING
DR. W. BANNING HERV. BENTVELD
Burgerlijke Stand
Omliggende Gemeenten
Sport
KORFBAL
Boter gestolen
KANOSPORT
Ook eenheid in de kanosport
b
1^
(Vervolg van pag. 1}
Twee Schiedammers A. de II en A.,K.
hadden met een carrier fabrieLsaf-
val naar een schuitje gereden, dat in de
Lange llaven lag. Toen het werk afge-1
loepen nas, ragen ze in een opslagplaats
•van de firma Vhser aan de Lange II iven
flesschen advocaat staan. De H. stak drie;
K. twee flesschen onder zijn jas.
Een voorLijganger vermoedde, dat er iets
onregelmatigs gebeurde en waarschuwde
een kantoorbediende van de firma Visser,
aie op zijn beurt de politie weer niet het
gebeurde in kennis stelde.
Op het scheepje werden 3 flesschen ad- j
■vocaal gevonden, die De II. daar had ver
borgen; K. was met de carrier weggereden
Snaar werd door den kantoorbediende j
jthterhaald. De twee flesschen advocaat
werden hem ontnomen.
Beide mannen, die na het afvalrijdea I
„een borrel"" hadden genomen, en daarna i
zich de advocaat toeeigenden, zijn opge
sloten
De H. pleegde bij zijn arrestatie heftig
verzet en is met een auto naar het politie
bureau overgebracht; K. werd te zijnen
huize gearresteerd.
Zij zullen morgen heide reeds voor den
politieiechter moeten verschijnen.
IL K. Leeszaal en Bibliotheek.
Het aantal uitgeleende boeken door de
R. K. Leeszaal en Bibliotheek „St. Li-
duina" in de maand Januari beïroeg ia
de bibliotheek aan den Dam 4332, v. j.
8S08 en in de Gorzen 1570, v. j
Rrringgg...
Het heiletje tingelt, doordringend', luid,
nadrukkelijk. Ge pakt den hoorn van
de haak en luistert Ge zegt „llallo" of
„met Iksen" en de stem. aan de andere
zijde is hoorbaar. §oms is „de andere"
dichtbij, soms honderden of wel dui
zenden kilometers ver weg. Ge spreekt
en luistert en beëindigt het gesprek. En
zelden zult ge meer denken aan het
wonder, dat hier geschiedde, het won
der van de telefoon, die afstanden
overbrugt en een wedloop houdt met
den tijd'.
Maar van het wouder wordt ge u
weer bewust, als ge een bezoek brengt
aan het telefoon-museum, dat een
Haarlemmer, de heer Broos, uit lief
hebberij heeft ingericht
Een Chineesrhe uitvinder.
Verval van krachten.
Van het pandje Singel 130 is gister
avond omstreeks half 12, een buitenmuur
ingestort. Het huisje is reeds heel oud;
persoonlijke ongelukken kwamen er niet
bij voor.
-I* I
-■«i
en half 8:
7.15
Het spreken langs een draad heeft een
1045. lange geschiedenis. Het begint al in de
grijze oudheid1, in het jaar 968, toen Kung
Foo Whing in China twee bamboehuisjes,
met een varkensblaas, als menbraan voor
zag. Langs een draad van maximum vijftien
meter lengte kon men spreken.
De Chineezen in die dagen zullen ver
moedelijk we! ontsteld' zijn geweest over dit
merkwaardig werktuig, dat levende stem
men overbracht. Maar tot een practische
toepassing kwam het niet. Kung Foo Whing
stierf en zijn uitvinding bleef rusten Hij
had negen eeuwen te vroeg geleefd'. Het
dnurde tot het jaar 1876, voordat de „ver-
re«prek»r" werkelijkheid werd. Alexander
Graham Bell slaagde erin de moeilijkheden
uur: j te overwinnenhrj bereikte het ideaal, dat
iedereen met iedereen op eiken afstand
Zoo was het vroeger. Na langdurige
slingeren aan den „koffiemolen" kreeg men
op den duur misschien wel eens verbinding.
Op het platteland treft nieu hier en daar
nog wel zulke toestellen aan.
(Foto O.H.Ct.)
jaren van zoeken en speuren in vele
landen, ziet men de ontwikkeling van
de te e'oon. Er zijn de oudste appa-
In de kringen der buiten land sche journal
passief zijn kostbaarheden gade. Hij be
oefent ook, voor zijn pleizier, de con-1
stnxtK Soms bouwt hij een telefoontoe-1
stel om, maakt het pasklaar, b.v. voor een
automatisch en een ander net, enz. Zoo
levcit hij ook zelf zijn bijlrage voor delisten te Berlijn doet, zoo verneemt hei
hislorie van de telefoon. j A. N. P. het gerucht de ronde, dat ds. Nid
Smds 192S vergaart de heer Broos nu Poelier zich voorbereidt om tol helrooniscü
telefoons. De laatste jaren, met de steeds I katholieke gelooi over te gaan. j
moeilijker wordende verkeersmoeilijkheden, Kaar aanleiding van deze geruchten ia
kwam er weinig meer bij. Doch reeds in j BerlSjnseh correspondent van ecin bui-
dezen vorm is dit een uniek museum, dattenlandsch dagblad dezer dagen bij mei
zijns gelijke niet gauw zal vinden. Want vronw Niemoeller geweest, hij welke ge-
met alleen is dat interessant voor den j tegenheid hij teen aan mevrouw Niemoeller
technicus, voor den vakman, maar ook voor de oorzaak van deze geruchten heeft gei
den leek, die veel wetenswaardigs leert I vraagd. -J s i
over een belangwekkend .onderwerp. Aan j Mevrouw Niemoeller verklaard^ aan d-eir
het eind van de reis heeft men eenig idee j journalist, dat haar man jfefejÈtap reeds
van een telefoon en men krijgt weer I geruirnen fijt! vergelijkende studies maakt
e-enigo bewondering voor het dagelijksche ji>ver do Evangelische en roomsch Lathe-
gebruiksmiddel, dat van een kostbaar luxe-1 'teke geloofsleer, doch dat- h'ij geen ven-
artikel tol een algemeen nuttig instrument S °ok heeft ingediend opa in de roomsch!
werd. katholieke kerk te vvórfea'-opgeiiomen. Ove-
Het museum is in den tegenwoordige I riSens> 200 deelde-zij mede, gaat het met
omvang al een afgerond' geheel. Maar niet °óju man, wat de gezondheid betreft, zeef!
zoodra is de oorlog voorbij, of de heer j goed.
Bioos, zal opnieuw beginnen met verzam© j
len. Zoodat wellicht over enkele jaren I
de twee heerenhuizen te.Haarlem te klein
zullen zijn.
SCHIEDAM
Passage Theater, half 3
Liefde op ski's.
Monopole Theater, 2.15 en
Comediantem
13 Fehr. Passage Theater, half 8. Afscheid j kan spreken. De telefoon was geboren
The Ramblers. I In ons tegenwoordig dagelijks leven is de
lo Februari, Tivoli, half 3. The dansant telefoon onmisbaar geworden. Er zijn maar
Schied. Gymn. Bond weinig bedrijven en instellingen, die zich
15 Februari. Maison Westhuis, 7 uur. ii de luxe kunnen permitteeren geen telefoon
Feestavond S.O.Y. Hercules. j te hebben. En steeds wordt de telefoon
16 Febr. Passage Theater 12 45 u. Jubileum I geperfectioneerd. liet onhandige, onaesthe
uitvoering Gemengd Koor: De klok tische, bruin houten kastje met de vele
ken van Corn ei i''e (m.m.v. Het draden, kronkels en versieringen heeft
Ned. Opera Ensemble). f allengs plaats gemaakt voor het gestroom
19 Febr. Maison Westhuis, half 3. Lezing j lijnde, glanzend'e salonmeuhel van thans,
en demonstratie heilgymnastiek met de blinkende nummerschijf, de harrno
en massage A. F. L. Verhevden i nische vorm van alle ond'erdeelen.
voor Ned. Vereen, van Huïsvrou- ii
Van 1876 af begint de gc-
22 Februari, Volksgebouw, 7 u. Besloten I schiethints,
feestavond „Ving en Lenig". I Tusschen 1876 en heden ligt de nieuwe
25 Febr. Maison Westhuis, half 3. Le- s geschiedenis van de telefoon als gebruiks-
zmg en toelichting opera Lohen- j instrument en het is deze historie, die voor
f 1 gnn door den heer Alt, voor u gaat leven, als ge eens bij den heer
Ned. Vereen, van Huisvrouwen.
Eiken Zaterdag en Zondagmiddag l4 a
Stedelijk Museum voorm. St. Ja
cobs Gasthuis.
ROTTERDAM
13 Febr. De Kleine Comedie, half 8. Ned.
Opera. Zigeunerbaron.
'14 Febr. Konïnginnekerk, half 8. Concert
Rott. Philh. Orkest Cor de Groot
(piano).
Bioscopen,
Arena, 2.15, half 7 en 8.45 uur. Lajla.
Capitol, van 2 uur
Schandaal om
Broos te Haarlem op bezoek gaat.
De heer Broos is een verzamelaar van bi
zondere allures. Hij heeft een collectie, die
er zijn mag, niet alleen door den omvang,
maar ook door wat er allemaal bijeenge
bracht is. De bovenverdiepingen van twee
heerenhuizen heeft hij laten verbouwen.
Er is één geheel van gemaakt: een ideale
museumruimte. In lange, moderne stalen
kasten, staan de telefoons -in schier eïnde-
looze rijen.
Er zijn groote en kleine, sierlijke en inge
wikkelde, afschuwelijk oud er wets che met
af doorloopend. I allerlei tierplantijatjes, knoppen en slingers
Veronïka. j en fonkelnieuwe, wel'ke slechts in een eile
Prinses, 2.15 u.,
masqué.
Kerk Neef. Prot. Bond Westvest 90
Zondag 16 Februari, voorm. 10.30 uur
u. Het groote de- j rienr met sta'e.i meubels en glazen tafels
tot bun recht komen, le'efoons met de
vreemds'e soorten kiessthïjven, met lamp
jes, met sehake aars, met lange gekleurde
koorden
De „relikviecn".
Als men een wandeling maakt langs
al deze relikwieën, vergaard in lange
SCHIEDAM.
G eHoren*
10 Febr. Cewtje, dochter van II. P.
Putters en M. Mes, V iHastraal 112.
11 Febr. Mar ie, zoon van Ph. v. Dorssen
en. C. Jacob i, Pnns Mauntsstraat 16.
Hendrika Johanna, dochter van G. Abma
en H. Pak, Burgemeester Knappert!aan 255.
Pieter Xicolaas, zoon van A. Sectors
cal W. E. Scheurkogel, Nassau!aan 75.
Thomas, zoon van E. J. Baanvinger en
W. F. Kooi/man, Broers vest 104,
Gehuwd:
12 Febr. C. Sterrenberg, 30 jaar en H. J.
Horn bout, 21 jaar.
Overleden:
9 Febr. J. M. Th. Bruineman, 72 jaar,
eehtg. van C. H. Scheffers, Lange Haven
104. H. W. Vfegbert, 70 jaar, Nassau-
Jaan 75.
10 Febr. A. Terlouw, 67 jaar, -wed. van G.
Huisman, Singel 227.
11 Febr. E. K. v. d. Tempel, 80 jaar,
ecihtg, van W. van Zon, Vondellaan 56.
D. Pranger, 61 jaar, Maasdijk 142. G.
de Cort, 82 jaar, wed. van C. J. .Etman,
Wattstraat 84.
aan den bovenkant e:n groen plankje.
Men noemde ze „billardjes". De hoorn
werd niet aan e n haak gehangen,
maar eenvoudig op het billard gede
poneerd; waarmede het contact ver
broken was.
Er zijn Amerikaansche apparaten, men
kent ze van de film; een recht opstaande
staaf met een loss ehoorn, welke in ©en
haak wordt opgehangen. Er zijl de -eerste
toestellen, welke voorzien waren van een
kiesschïjf, evenals nu genummerd van 1
tot en met 9.
Van de collectie welke bijna vijfhonderd
apparaten bevat, is de afdeeling tateltoe-
steflen, met ongeveer tweehonderdviffig a
driehonderd stuks gereed. liet is een stalen
kaart van coiistructiemelhoden. Er is b.v.
de afdeeling van de groote steden als van
Amsterdam, Rotterdam, Den Haag. Daar
zijn de eerste „koffiemolens" waaraan men
langdurig moest slingeren. Na veel „hallo"-
geroep, 11 e ukte 't wel eens een telefoonjuf
frouw aan de lijn te krijgen en als mun
veel succes had, kon men na e enigen tijd
met den op geroepene spreken. Maar soms
ook wel nietDeze toestellen waren
nog dikwijls "open, zoodat het inwendige
te zien is. Van het oei© toestel naar het
andere z et men hoe de netten werden uit
gebreid, steeds nieuwere vindingen werden
toegepast en ook het model telkens veran
derde. Er komen de eerste toestellen met
een kiesschïjf, daarna de jaren van steeds
intensiever telefoonverkeer en tenslo ie dé
huidig© apparaten. Ook van plattelands-
netten zijn series bijeen gebracht.
Dit alle landen.
Zooals men wel begrijpt, zijn er in dit
museum niet alleen toestellen, welke in
Nederland werden of worden gebruikt,
maar ook van elders. Er zijn b.v. Zvveed-
sehe apparaten met de vermelding „Riks-
telefon", er zijn Engelsche, Duiitsche, Fran-
sche, Belgische, Deensche, Noorsche, Ame
rikaansche, Zwitsersche, die alle weer
verschillend van karakter zijn. Een af
deeling op zichzelf vormt tenslotte weer
de afdeeling wandtoestellen, welke nog niet
compleet is. In groote kamers zijn deze
voorloopig bijeengezet: een enorme voor
raad. Alleen het bekijken van deze toe
stellen zou al een dag in beslag nemen.
De heer Broos slaat echter niet alleen
OVERSOHIE. 1
Giften aan' de Winterhulp.
D© N.V. lak-, vernis- en verffabriek Mo-
llijn en Co. en de N.V. Gekro, alhier,
I ''ebben ieder een bedrag van 100 gei
j zonden naar de Winterhulp Nederland.
Korfbalvereeniging Schiedam.
Na een rustperiode van 2 maanden zui
den ooi hierachter vernieuwen. !en de Schiedammers, indien het weer een'
„Ik had geen bonnen",, zei "verf. „en ik j b^tJ0_ TCrkl a s- Zondag weer in hef
had de bedoeling bet geld op den wagen te j v '';:Jkomen. 1
De 34-jarig© kraanmachinist H. van S.,
verscheen gisteren niet veer de eerste maal
voor den Rotterfamschen politierechter.
In December j.j. had hij in bet Westen I
van Rotterdam van een handwagen vam de
raten van de Bei] Manufacturing Com-iR.Ml eenig© pakjes roomboter weggenomen
pnnv en van de Ericscwx. Er zij!n gra-1 en daarom kwam hïj gisteren al was het
eïeuz© salontoastellen waarvan het nik- dan gedwongen de kennis making met
kei blinkt en het glas flonkert, er zijn
rare toestellen, zooals het lustja met
leggen, maar voor ik dat kon doen had del Schiedam 1 -rijgt n.l. het Zuiden 3, uil
melkbezorger mij reeds gegrepen". otterdam op bezoek, terwijl .Schiedam2
De politierechter bestempelde dit relaas j,,e ®as®; 'J "an Spangen 3.
met fabeltje, Hoewol beide twaalftallen van Scbiedamf
De melkbezorger is met den op heeter- jsteeds ongeslagen zijn, valt na zoon
daad betrapte naar het politiebureau in j !;mê<-'n rasf. de uitslagen moeilijk!
de Van Duivenvoorfestraat gegaan. In d< 'dets te voorspellen.
gang van het bureau ontvluchtte van S.
maar Hij werd achterhaald door twee rij-
wielagenten.
„Waarom liep je weg?" vroeg de politie
rechter.
DAMMEN
Damclub '„Schiedam".
Gisteravond werd in het Volkskoffiehuis,
ik was zoo zenuwachtigverklaardede huishoudelijke wedstrijd van de Damclub
verdachte.
Het 0. M. eischte 5 maanden gevange
nisstraf met aftrek van de preventieve
hechtenis.
De politierechter veroordeelde verf. tot
3 maanden met aftrek.
Schiedam" voortgezet.
De uitslag was: j
M. Veldt-rDu Spek 11; M. Houting—
J. P. v. d. Watering 11; J. LeendersJ,
de Wilde Sr. 02; J. KatwijkJ. v.
Leeuwen 20; J. VermeulenJ. Tilborgj
0—2. 1
Ambtenaar
mocht niet dienst
in het leger.
nemrn
De centrale raad van beroep heeft heden
ochtend uitspraak gedaan in de zaaik van
BOKSEN
Luc van Dam tegen Gerard Selhorst.
Op Maandag 24 Februari a.s. zal in het
B> en W. van Leiden, tegen H. J. Heshusius, I Odeon te Rotterdaim, een interes-
uit Leiden, sanj;e ontmoeting plaats hebben tusschen de
K jte :.r -,#!>•
x r~.~- - /w
Een hoekje van het museum van den heer Broos. Bij honderden staan de telefoon
toestellen in de lange kasten. (Foto O.H.Ct.)
H. was het vorige jaarrin gemeentedienst,
doch had daarnaast nog een vrijwillige mi
litaire verbintenis floepen.
Toen vlak voor het uitbreken van den
oorlog de militaire verloven werden inge
trokken, meldde H. zich bij' het leger aan
en verliet den gemeentedienst. Wegens dit
feit schorsten B. en W. van Leiden H.
beste Nederlandsche Middengewicht bok
ser en den Belg Gerard Selhorst, die op
4 Februari j.l. te Antwerpen Bob Riegen
reeds in de tweede ronde door k.oe over
won. I
Ongetwijfeld zal Selhorst het tegen Lua
van Dam, die onlangs den Italiaan Locatelli
op overtuigende wijze sloeg, niet zoo ge
uit zijn betrekking en ontsloegen hear, mt 1 lnak^i^c hebben. Hierna zal Robert Base'»!
den dienst na afloop van den oorlog, toen 1 boksen teg{.n Frajls gelhorsL
H. zich weer kwam aanmelden. Het ontslag j
was gebaseerd op een gemeenteverordening,
welke gemeenteambtenaren, die een vrij- j
willige militaire verbintenis hadden, ver-j
biedt in het leger, dienst te nemen. H.
kwam bij het ambtenarengerecht in appèl,!
welk college hem in het gelijik stelde. j Fano
bestuur van den
Bond deelt mede,
Nede'-mdschpn!
dat de ia
De centrale raad van beroep, heden uit- 0V-er[Cg met den sportadvisenr van hot
spraak doende en bij wiem B. en W. van I departement van opvoeding, wetenschapea
Leiden jn beroep kwamen, stelde H. in cultuar> den heer K. J. J Lotsy on-
het ongelijk, zoodat zijn ontslag geluiad- j dernomen pogingen om tot eenlioid in
haafd hipt.
Kunstschilder beroofd.
De rechtbank te Haarlem heeft vandaag
den 23-jarigen koopman A. >0. B., wien
ten laste was geleed', dat hij in den avond
van 18 November een portemonnaie met
geld had gestolen van dfen 54-jarigen kunst
schilder II. S. uit Lienden, veroordeeld tot
twee jaar gevangenisstraf, met aftrek van
voorarrest.
De officier van justitie had' een- gevan
genisstraf voor den tijd van twee en een
half jaax gevorderd'.
Faillissementen.
Of gegeven door afd. Handelsinformaties,
v. d, Graaf en Co., N.V., Amsterdam.
Uitgesproken:
J. C. Schepens, Rotterdam, Oostzeedijk
45. R.-c. mr G. R. W. Kymineli. Cur.
mr. A, de Mooy, Rotterdam.
"Volgens het weekblad „Handelsbelan
gen" v erfen gedurende de maand Januari
IS 11 bij de gezamenlijke griffies in Ne
derland gedeponeerd 54 crediteureniijsten,
met een totaal passierf van f 972.882.51V2,
waarvan preferent f335.182.76.
Uitgesproken:
7 Februari. J. M. Marges, Rotterdam,
Spangenschekade 54o. R.C. Mr. G. R. W.
KymmelL Cur. Mr. H. J. Kreulen, Rot
terdam,
de Nederlandsche kanosport te geraken,
thans met volledig succes bekroond zijn.
Als gevolg van bedoelde maatregelen,
is per 1 Januari j.l. tot den Ncderland-
schen Kano Bond toegetreden de Oostelijke'
Kano Kring, omvattende de kano- en wa-
tersportvereenigingen in de IJsselslrcek, ter
wijl verder een groot aantal kleinere ver-
eenigingen uit het Zuiden, Westen en Oos
ten des lands zich eveneens hebben aan
gesloten.
Met het verkrijgen van deze concentra
tie, omvat de N.K B. de gebeole Neder
landsche kanosport, hetgeen aan ean ver
dere ontwikkeling van het kanotoerïsrives
en de kanowedstrijdsport ongetwijfeld ten
goed© zal komen. Op de algemeen© verga
dering van den N.K.B., welke op Zondag
16 Februari a.s. in het Jaarbeursreblau-
rant te Utrecht zal worden gehouden, zal
het bondsbesluur over de thans voltooide
concentratie een korte verklaring afleggen.
Officdcele valutakoersen der Ned. Bank
IS Februaii 194L 1
Valuta's (schriftelijke en tel. transacties).
New York 1.88 3/16—1.88 9/16; Berlijn
75.28- 75.43; Brussel 30.11—30.17; Hel
sinki 3,81—3.82; Stockholm 44.81—44.90;
Zurich 43.63—43.71. I
Bankpapier: Berlijn 75,1975.34; New
York I.861/2—I.901/4; Brussel 30.08—30.20;
Stockholm 44.7644,94; Zurich 43.59
43.75.
Wt
5$
pt
