HEVIGE BRAND TE UTRECHT
^„in,^rBÏsb7~Aa;i "f - r ds,rR - •••••f-*?
Dinsdag 4 Maart 1941
Tijd om te verduisteren
Heck's lunchroom aan de Oudegracht
geheel verwoest
Het bestuur der
gemeenten
Burgerlijke dienstplicht
De bomaanval op
Den Haag
te Amsterdam
Het onderwijs in de
Ned. taal
Blanke vrouwen in
Ned.-Indië
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL. 69300 (3 LIJNEN
EERSTE BLAD
93ste ingang
No. 22722
POSTREKENING 5311
In liet hartje van de oude Domstad
heeft in den afgeloopen nacht eau
brand gewoed, met een hevigheid, zoo
als Utrecht na den brand van de Gale-
ties Modemes en het Centraalstation
niet meer heeft geleend. Op sleohts en
kele meters afstand van de plaats,
waar op 13 Maart 1939, dus bijna
twee jaar geleden, het groote waren
huis Galeries Modemes in de asoh
werd gelegd, heeft een ontembare vuur
zee thans een groot modern pand,
m.l. Hecks lunchroom in de Potter
straat hoek Oudegracht, geheel ver
woest.
Het was ongeveer half twee, toen de
gérant van Hecks lunchroom, de heer Rijn
dorp, die met zijn gezin op de boven
ste verdieping woont, wakker werd door
een sterke rookontwikkeling in zijn slaap
kamer. Hij spoedde zich uit bed, schoot
een paar .kleedingstukken aan ©n wilde
zich via de gang naar beneden begeven.
Bij het openen van een deur, welke toe
gang gaf tot het restaurant, constateerde
hij mei schrik, dat de achterzaal reeds
een groote vuurzee was en dat hij niet
dan over het dak zijn vrouw, vier kin
deren en zichzelf in veiligheid kon bren
gen.
Redding met levens gevaar
Inmiddels had de Duitsche wacht, die
voor het postkantoor tegenover het pand
van Heek stond, oo-k vlammen in het ge
bouw waargenomen en de brandweer ge
waarschuwd. Aanvankelijk zag het er niet
naar uit, «lat men hier te doen had met
een grootea- brand, doch veiligheidshalve
rukte de brandweer toch maar méPeem
magvrusladder uit, welke direct na aan
komst op het terrein van den brand in
dienst Icon worden gesteld, om de angstig
om hulp schreeuwende leden van het ge
zin Rijndorp, dat zich reeds een kwartier
in dood-rre va ar op het dak bevond, te red
den. Na ©enig gemanoeuvreer bereikte de
magrysladder het dak van het ruim twintig
nieter Jiooge pand en toen duurde het
lang, of het gezin Rijndorp kon door eeni-
ge moedige brandweerlieden, met gevaar
voor eigen leven, uit zijn benarde positie
worden acred
ten en dit schouwspel werd nog groot-
De regeling voor Amsterdam,
Hilversum en Zaandam
Aan den tekst van de gisteren verscbe-
i en eerste verordening van den rijkscom
missaris voor het bezette Nederland sche
sclier, toen ook de glazen toren aan den I g&bied betreffende buitengewone niaauego-
kaat van do Potterstraat vlam vatte en aa °P staats- «n administratief redueujk
een reusachtige fakkel werd', welke I gebied, welke voorschriften, ge.ijk gemeld,
scherp afstak tegen den donkeren naclr; inmiddels van toepassing zijn verklaard op
en de geheel© omgeving in een rossiger j d» gemet-nten Amsterdam, Hilversum en
vuurgloed' zette. Benedenverdieping, eerste J Zaandam, ontleenen wij het volgende:
en tweede étage en het dak vormden me ij Gemeenten, voor welke de njkscommis-
elkaar een enorme vuurmassa en slecht- I saris voor het bezette «ed&rlamdscfae ge-
met de grootste moeite en vaak boven- bied zulks noodzakeiijic acht, worden op
menschciijke kracht kon de brandweer er j den voet van de volgende bepalingen he-
voo-r zorgen, dat behalve de panden „Elec j stuurd
De gemeenteraden, de colleges van
burgemeester en wethouders, mitsga
ders alle ga meen lelijke commissies, zgn
otdbonJen
De bevoegdheden en verplicht ngen,
welke aan de ontbonden lichamen in
gevolge wettelijke bapohngen en inge
volge bepalingen uit overeenkomst be
hoorden, alsmede de functies van den
burgemeester, gaan op ©en regear.ngs-
commissaris over.
De werkzaamheden van de wethou
ders in het gemeentelijk bestuur wor
den door de ontbinding van d'e colle
ges van burgemeester ©11 wethouders
overigens niet aangetast, voor zoover
in bepaalde gevallen niet anders wordt
bepaala.
De regeeringsoommissaris is met be
tra" en van de firma De Groot niet nog i
meer perceeien door het ver toeren de vuifr 1
zouden worden aangetast.
Het bleek, dat de muren van Hecks j
lunchroom, welke dte afscheiding vormden I
tusschem de panden aan de Potterstraat 1
geen weerstand' aan de loeiende vlammen
zee hadden kunnen bieden en dat het vuur j
via d'e achterzijde van de biljartzaal was
overgeslagen op de zaak van de firma D S
Groot, waarvan reeds de bovenste verdie jj
ping geheel was uitgebrand'. Brandweer I
lieden, die zich op de daken rondom de jj
brandend© huizen hadden geposteerd, be jj
streden het niets ontziende vuur, doch I
het leek of hun urenlange arbeid' vruchte
loos zon blijven, temeer toen zij op eer; j
gegeven moment moesten terugtrekken daar j
het dak waarop zij stonden en vanwaar j
zij min duizenden liters water in het vuu; 1 trekking tot zijn gezamenlijke ambtswerk-
wierpen, ondter hun voeten dreigde te be- j zaainheden onderworpen aan het toezicht
zwijken.
Van de lunchroom niets meer over
Voor zoover dat in het nachtelijk uur
was te zien, was er van de lunchroom van
Heek niets meer overgebleven. Beneden
in de diepte lag een vormlooze massa ver
wrongen ijzer en verkoold hout. Niets bad
van den commissaris der provincie en
van den secretaris-generaal vain het de
partement van binnenlandsche zaken; hij
is gehouden hun aanwijzingen op te vol-
gea.
De regeeringsoommissaris benoemt en
ontslaat wethouders naar goeddunken. In
de hoofdsteden, der provincie en in ge-
men kunnen redden. Slechts kale ver-1meerUm m«t meer dan 50.0(A) inwoners
.Verplichting tot het verrichten
van diensten
De gisteravond' verschenen Verordening
van den rijkscommissaris voor iiet bezette
Nederiandsche gebied betreffende verplich
ting tot het verrichten van diensten en
betreffende de beperking ten aanzien van
het veranderen van betrekking bepaalt o.a
het volgende:
Bewoners van het bezette Nederland-
sche gebied kunnen door het gewestelijk
arbeidsbureau (hierna „arbeidsbureau" te
noemenj worden verplicht voor een be
paalden tijd op een hun aangewezen plaats
binnen het bezette Nederlandsclie gebied
diensten te verrichten.
Hiertoe kan door het arbeidsbureau aan
particuliere en. openbare bedrijven en be
sturen worden opgedragen arbeidskrachten
af te staan.
Worden degenen, die in loondienst werk
verrichten aangewezen voor het verrichten
van diensten, dar. worden zij voor den
dhur, dat zij diensten verrichten, be
schouwd als waren zij met verlof.
Tijdens den duur van dit verlof hebben
zij geen aanspraak op loon en andere
inkomsten voortspruitende uit hun tot nu
toe bestaande dienstbetrekking. Overigens
worden zij wat betreft den tijd, dat zij
ingevolge d'eze Verordening diensten ver
richten, beschouwd als verrichten zij hun
werk in hun tot na toe bestaande betrek-
Iring.
Ten aanzien van de dienstbetrekking van
dengene, die aangewezen is voor het ver
richten van diensten, zijn de arbeidsvoor
waarden, welke voor het nieuwe werkbe-
drijf gelden, van kracht.
De dienstbetrekking mag slechts met
toestemming van het arbeidsbureau wor
den ontbonden.
De secretaris-generaal van het departe
ment van sociale zaken ban ook buiten
de laatstelijk bedoelde gevallen het ont-
Omtrent den bomaanval der Engelsclie
vliegers op Den Haag van Zondagavond
meldt liet A. N. P. het volgende:
De Geneeskundige Dienst werd ©ogen
blikkelijk gealarmeerd, die daarop met groot
materiaal uitrukte en reeds spoedig op
de plaats van de ramp versoheen. .Met
man en macht begon men te zoeken naar
eventueel© slachtoffers ©n deze b'eken er
helaas te zijn.
In den loop vaar den nacht werden uit
do geheel of gedeeltelijk verwoeste huizen
8 dooden naar het R.K. ziekenhuis aan
het Westeinde overgebracht, terwijl met
minder dan 20 zwaargewonden naar de
ziekenhuizen moesten worden vervoerd.
Verschillende bewoners van de omliggen
de huizen hadden verwondingen opgeioo-
pen, door glasscherven en vallend puin,
doch deze waren van dien aard, dat zij ter
plaatse konden worden verbonden.
Oo-k de verschillende gemeentediensten,
zooals politie, het gemeente ijk gas-, e'ec-
triciteits- en waterleidingsbedrijf en. gemeen
tewerken waren spoedig in grooten getale
aanwezig, en begonnen voorzieningen te
treffen en de «norme schade aan leidingen,
te herstellen. Diat dit met groote moeilijkhe
den gepaard ging, laat zich denken, daar
het een vrij donkere nacht was en de
huizen in dit oude stadsgedeelte dicht op
elkaar z'yn gebouwd.
In den loop van den dag was het mo
gelijk een overzicht te krijgen van de ma
terie ele schade.
De zes afgeworpen bommen zijn neer
gekomen in de dichtbevolkte woonwijk in
het Westedr.de. In een verren omtrek zijn
de gevolgen merkbaar. Van vele win! es
en woonhuizen in de omgeving zyin de
ruiten vernis'J en is groote schade toege
bracht aan winkelinventarissen en meu
bilair.
In het hofje „Vredebest" aan het West
einde, ongeveer ter hoogte van de War-
moezierstraat, kwam een voltreffer op no.
Interieur reeds direct verloren
Intusschen was het duidelijk geworden,
dat het niet bij een binnenbrand zou
blijven <n daarom werden alle maatregelen
genomen, noodig een grooten brand te
bedwingen Van het interieur van de zaak
viel reeds van den aanvang van het blus-
schingswerk af niet veel meer te redden.
Met groote snelheid' had het vuur van
de ben den zaai uit, waar de brand' is ont
staan, zich verplaatst naar de eerste ver
dieping, waar het in het aanwezige meu
bilair voedsel vond om verder door te
breken en binnen een uur het geheele pand'
in lichter laaie te zetten. Toen het een
maal zoover gekomen was, ontstond' voor
de belendende peroealen een hachelijke pc
si tie, te meer daar de zaak nog achter
de huizen van de Potterstraat doorloopt.
De brand breidt zich uit
Vandaar dat toen ook de biljart- en luister
zaal, waar op een balkon het orkest speelt,
door de vlammen was aangetast, de toe
stand voor de panden aan de Potterstraat,
met name de electriciteitswinkel „Electra"
en de fourniturenzaak van de firma De
Groot, zeer ernstig werd. Dat Hecks lunch
room zelf gered zou kunnen worden, werd
toen reeds geheel uitgesloten geacht. Het
baard'e de brandd weer meer zorg hoe het
met de andere perceeien zou aöoopen,
want aangewakkerd door een sterken w <nd
trok het'vuur uit het laaiende ^«.nd /an
Heck achterom naar de bovenverdieping
van de zaak van De Groot, welke des
nachts niet bewoond is en waarvan het
dale -onmiddellijk vlam vatte.
De bewoners van de omliggende huizen
hadden met medeneming van het hoogst
nooeïige hun woningen reeds verlaten.
De brandweer pakte het verzengende
vuur kordaat aan. Met twee groote motor-
spuiten en een groot aantal slangen tast
te men eerst den vuurhaard aan.
Spookachtig schouwspel
Het was ruim drie uur, toen de vuur
zee haar hoogtepunt bereikte. Toen stond
Heclds lunchroom geheel in brand' en
spookachtig lekten de vlammen naar bui-
stfhroeM® muren gavên -nog" cf-igeveér den .f.behoeft de benoeming ea het ^tslag door ynden ©ener diénstbetrekking van de toe- 47 welk huis zeer zwaar is beschadigd, in
den regepr.ngscommissaris.de goedkeuring j stemming van het arbeidsbureau afhanke-1 dit Jm's ^'in 0Q,k dooden te betreuren. De
van den secretaris-generaal Van het depa.r t Jijfc maken. J voorgevel is geheel weggeslagen, evenals
vorm aan van de lunchroom, welke on
getwijfeld tot de Lekendsie van de Dom
stad gerekend mag worden.
Tol op dal moment was er van het uit
slaan van den brand nog niet veel te zien
geweest, doch even later kregen de vlarn-
tement van binnenlandsche zaken. m bet plafond en het dak. De huizen no. 46
Tevens kan hij bepalen, d'at de aanstel
en 48. hebben eveneens zware schade ou-
De regeringscommissaris benoemt vicrl j,'"T '"i.TÏÏ"*"" en 48, hebben eveneens zware schade op.
tot acht mannen, die hem bij de uitoef»- I ngvan -werknemers I evenals de tegenoverliggende
ning an zijn taak van raai dienen Zij ^toestemming van bet arbeidsbureau be-1 -jie een triest beeld van de ver
woesting opleveren, In het vrij groote hofje
van Iieck's luchroom" tengevolge "van de j regceringscomimssans" j hij, cue m strijd handelt met de bepa-lis vrijwel geen enkele ruit heel geheven,
geweldige hitte sprongen Hierdoor kreeg Gemeenten, ten opzichte van welke de ringen van deze Verordening of van do I terwijl de gevels van de huizen duidelijk
het vuur zuurstof aangevoerd en binnen j bepalingen dezer verordening toepassing ter uitvoering van deze Verordening ge- de sporen dragon van de sdierfweriring.
x v c!j de mid- vinden, worden door den rijkscommissaris I geven voorschriften, wordt gestraft met Vele bewoners waren bezig hun inboedel
ell5 im Oude-1 voor llet bezette jfederlandsehe gebied hij gevangenisstraf van ten hoogste 6 maan j uit de onbewoonbaar geworden huizen te
grachtijde wan degen één laaiend in j decreet aanmwen den, in ernstige gevallen met gevangenis-1 halen, teneinde ergens anders onderdak!
J [straf van ten hoogste een jaar. [te kunnen vinden.
Het spreekt vanzelf, dat de brandweer ki j An/mcfl/iaWka/lflc De lor uitvoering de/er Verordening noo-1^ak.kofje naast het „Vredebest"-
met vernieuwde ijver in het geweer kwam. 'H",A ~v' 9 ''**96IQ116Q6i 1<jjg0 voorschriften worden door d'en secre 1!ri schade groot, ueen ruit is hier
Van twee kanten werd het vuur met kracht
bestreden
Ofschoon de omgeving van de branden
de perceeien door de vlammen daghelder
werd verlicht, had men toch de grootste
moeite met het aankoppelen en aanslui
ten van nieuwe slangen. Toen de brand
in zijn vollen omgang woedde, werd met
niet minder dan veertien slralenwater
gegeven.
Na urenlangen strijd tegen het woeden-den k d gcschiedde gistercn in
ek;m€n' kf mf efdfhJ.k fft'r f-1 de vroege ochtenduren,
men den brand onder de knie had. Wehs> ZooMde had met een spuit met
waar laaide af en. toe het vuur weer op, 1
3 1 zure vloeistof een aanslag op manschap-
doch de vlammen waren toen groeten- Sicherheits liz^ gepleegd, die
deets gebluschl. Versükkende rookwolken U uitvoering van poiitianeel ond'er-
i Doodvonnis voltrokken
Het A.N.P. meldt:
Het S.S. en politie-veld'gerecht in Den j
Haag heeft op 27 Februari een Jood we
gens geweldpleging ter dood veroordeeld'.
De voltrekking van het vonnis ö'ooir mid- J
werden door den Zuidwester over de bui-
laris-generaal van het departement van so- gebleven, terteijl het perceel West-
cialo zaken, uitgevaardigd. I einde 273 jawar© schade heeft opgeioopen-
1 ,T wVermoedelijk door den luchtdruk is van dit
Deze Verordening trad gisteren in wor-1 huis de voorgOTOl ^gg^j^en
I mS' I In het Westeinde is een bom neergeko
men voor het perceel no. 188, waar een
gat in do straat werd geslagen. Ook hier
hetzelfde beeld van verwoesting, gebroken
ruilen, vernielde of beschadigde gevels,
enz. Hierbij is ook schade toegebracht
aan het R.K. ziekenhuis, waarvan het zus
terhuis had te lijden. Vele ruiten zijn hier
vernield, terwijl do geve] schc-rfsch id©
kreeg.
Een andere bom is terechtgekomen in
hel Korlenbosch, waar een caféhouder werd
Bij beschikking van den secretaris-gene-1 S0(l00t[> en aanzienlijke schade word ver-
Bij het voorbereidend hooger
en M.O.
tenwijken van de stad gevoerd; daardoo [raai van hot departement van opvoeding, j
Je Amsterdam wilden doorzoeken. Het lokaal woicnschap ea cultuurbescherming is vol-l, Mef kra^ht opruimingswerk
is ar -rr J k 'bhjfplaats van een terreurbende Cfing m yad,„ commissie ineesteld. Itfaans voortgezet. Tientallen personen zijln
De schade bij Heck is zeer groot en op f j
ben uit te brengen omtrent de leerplan-1n*'^ Z(J° »oed ,en .zo° kwaad als het gaa^
aam, in men krreurbfj, ^aPfs u^erust- scheidene openbare scholen voor voorbc- Een strenge azettmg door de pol,tie zorgt
vuur
betrekkelijk weinig verwoestingen I ge"S TCrftofin|e van d® h.f lafd|en omtrent"©^ Mwijk'ingmTdie "daarvan I Publiek
J a! 1 l gevangenisstraffen en tuchthuisstraffen tot K,J hinderen.
dezen arbeid niet kan
aangericht, De waterschade daarentegen is
aauuBu» uam-eiiutiififii «si- voor gesubsidieerde oE/en aangewezen bi
zeer groot. Dit is ook het geval met hot f opg^ r'J ,ag' m J zondere scholen voor voorbereidend hooger f
daarnaast gelegen pand van de firma De J s,eekwapens konden m es ag wo en ge- J en ,11jt],jeii)aar onderwijs zullen kunnen
Groot, dat echter bovendien voor een groot nora<!n' t worden toegestaan.
gedeelte door de vlammen is verteerd I te deze commissie zijn benoemd: tot lid'I
Duitsche luchtaanvalier, en voorzitter dr. W. v d. Ent, inspecteur I
j van het middelbaar onderwijs te s-Graven-
OD Cardiff lnage en tot leden: prof. dr. C. G. N. de Jj
j Vooys, bocgleeraar aan de rijksuniversi-
Naar bet D.N.Bl verneemt hebben Duit telt te Utrecht; prof. dr. J. de Vries, hoog- I
sche gevechtsvliegtuigen in den afgeloopienleeraar aan de rijksuniversiteit te Leiden;
nacht een aanval van vijf uur gedaan op f dr. 0. B. van Haeringen, docent aan de Indië, in den leeftijd van 18—45 jaar,
Cardiff. In steeds nieuw© aanvallen wier- j School voor Taal en Letterkunde te 's-Gra- {zijn, zoo meldt United Press aan de Tel. op-
Voor liet meerendeel worden brand- en wa
terschade doo- verzekering gedekt. Die in
strumenten van het orkest van Boyd Bach-
mann, welk ensemble in Heck's speelde,
zijn verloren gegaan. Deze waren niet tegen
brandschade verzekerd.
Over de oorzaak van den brand tost
men tot op heden in het duister.
VANDAAG: 19.24 UUR
MORGEN: 19.26 UUR
Verplicht tot hulpdienst
Alle blanke vrouwen in Nederlatulscli-
geroepen om zich voor bet verrichten van
pen de Duitsche vliegers bommen op d> i venhage; W. Kramer, docent in de metho-
bavenwerken en de groote docks, welke diek aan de rijksuniversiteit te Utrecht;
zij1 zwaar beschadigden. Verscheidene groo -I d'r. W. A. P. Smit, directeur der middel-1 oor'ogswerkzaamheden te laten regisfrce-
te branden braken in de havemweiken uit jj bare school voor meisjes te Deventer; dr [ren.
Bij1 goed zicht kon worden waargenomen,W. H. Beuken, leeraar aan d'e R.K. H.B.S. j Zij moeten in samenwerking met bet
dat de groote droogdokken en drijvende te Helmond; dr. L. M. van Dis, leeraar I R0(Mte Kruis veldkeukens bestieren en zich
dokken treffers kregen. Verscheadene vlieg-laan do 2de gemeentelijke IIB.S. B te a!s verpIeegsters en kinderverzorgsters la
tmgen richtten hun aanvallen! ojp een groo 'j Haaï'lem en dr. B. II. Erne, leeraar aan .ri
te staalfabriek, waarvan de gebouwen door I het Chr. gymnasium te Utrecht; lot secre j opleiden. Met Je opleiding za. bogon-
een reeks van voltreffers van groot kaliber taris is benoemd' W. J. J. Noordijk tc jnea woeien zoodra de registratie ten ein-
werden getroffen.' I 's-Gravenhage. I de is.
une courant vmdwjnt dagelijks, met uitsondering
▼an Zon- en Feestdagen.
Prijs por kwartaal f 2.franco per post 2.50
Prijs per woek: 15 ets. Afzonderlijke nummers
5 ets. Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moe ten
VÓ6r elf HUT ket Bureau bezorgd zijn, b Zater
dags VÓÓr 9 UUT. Een bepaalde plaats van
ttdvertenti€n wordt niet gewaarborgd.
IMED iMSCHE C D IJR INT
Prijs der advertenüSn: van 15 regels f 1 55j
iedere regel meer f 0.30; In bet Zatordagnommer
15 regeu f 1.80, iedere regel meer 1 0 35
Reclames f 0.75 per regel. Incassokosten 5 ets,
post kwitantie* 15 ets. Tarieven van advertentiën
bij abonnement ujn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentiën opgenomen f 0.50 t/ai 15 woorden,
f0.75 t/m 25 woorden. Elk woord meer 5 cent tot
een maximum van 30 woorden.
Woendags: Kleine Advertentiën tot 25 woorden
f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 0 uur «*n bet
Bureau bezorgd.
'b Zaterdags: Kleine Advertentiën 1.00» mdien
met \Óór Vrijdagavond C uur bezorgd,
I r. n r. Ut
I n.wl© f> A M A V-s v I A'-l i —1 I. - .A
ZONSOPGANG HORGEN: 8.18 UUR
De maan komt op om 11.32 uur en gaat
onder te 2 09 uur d.a.v.
