w
DE STADSONTWIKKELING
VAN ROTTERDAM
1
De uitbreidingsplannen en de
bevolkingsproblemen
De Duitsch-Fransch
besprekingen
Frankrijk verloor
100.000 man
fiï
Pag. 1 - No. 22725
TWEEDE BLAD DER SCHIEDAMSCHE COURANT
Vrijdag 7 Maart 1941
'i
•mm
fft
i1*
1
buitenland
Politieke besprekingen in
Zuid-Slavië
De Duitsche bevelhebber in
Bulgarije bij koning Boris
Weygand voert besprekingen
te Vichy
Ex-koning Carol naar Amerika?
Anderhalf millioen soldaten
werd krijgsgevangen gemaakt
Eden en Dill te Caïro
3
2 v
Stefani' over Engelands positie
in den Balkan
Joodsche arbeidkrachten in
Duitschland
Aan hot verslag van oen voordracht van
ir. L. H. J. Angemot gehouden voor
de loJea van het Nederi. Nationaal Comité
voor do wetenschappelijke studie van het
he'voÏUngsriaagstuk is, met toestemming
Van den auteur, het volgenderontleend:
Spreker begon een uiteenzetting te ge
ven van de belangrijk© problemen, die zich
voordoen bij de ontwikkeling van een mo
derne groote staid. Met tal van voorbeelden
Werden de enorme veranderingen geschetst,
'ni0 de gedaante onzer groote steden in een
Men schen leef tij j heeftondergaan. „Behalve
.de snelle uitbreiding van de steden -valt
ook. op hoe d© accomodatie daarvan zeer
sterk veranderd is, zoowel door werken
boven den grond als door aanleg van
leidingen onder den grond.
Onze steden worden niet alleen groobgr,
maar ook gecompliceerder en kostbaarder
door de mogelijkheden, die de modern©
techniek biedt
t Het valt te voorzien b.v., dat binnen niest
al te langen tijd centrale stadsverwarming
tot de normale accomodatie van de nieuwe
"wijken zal beboeren, waardoor aam de
riool-, water-, gas-, electriciteits- en tele,
toonleidingen nog een zesde leidingsys
teem zal worden toegevoegd.
Behalve een technisch vraagstuk van res
pectabele afmetingen is de ontwikkeling
wam. een groote stad een belangrijk sociaal
economisch vraagstuk.
Ver vooruitziende plannen zijia onmis
baar. teneinde de activiteit op verschillend
gebied te synthetiseer©'! en daardoor een
delde levensduur voor mannen GG.l jaar
en voor vrouwen 68 2 jaar te zijn.
Het gevolg is, dat de bevolkingscapaeiteet
van de bestaande wijken sterk terugloopt.
De ontvolking van de oudere wijken neemt
daardoor groot© afmetingen aan, zooafs
met (üjfers weid aangetoond..Ook,dit ver
schijn se! noodzaakt naast de bevolkings
aanwas tot stadsuitbreiding.
De eerstvolgende 30 jaar dient gerekend
to worden met ©en be vo] Idngsvernieerdermg
in Rotterdam van 20 pCt. ea met een ver
meerdering van hst aantal woningen," van
40 pCt
De veranderingen Sm de verhoudingen tus
schen d(e leeftijdsgroepen doen verseind
vingen ontstaan in de behoeften aan de ver
schillende soorten open ruimten.
Door het_ toenemend aantal ouders zal
het sterftecijfer over ©enigen tijd tot het
dubbele stijgen en daardoor het geboorte
cijfer naderen. Met de hoogere sterfte dient
rekening te worden gehouden tóf den aan
leg van de begraafplaatsen, waarvan het
oppervlak relatief ook zal moeten ver
dubbelen.
Het geringer aantal kinderen per huwe
lijk, maar vooral het toenemend aantal
..grootoudersgezinnen'brengt verandering
in de verspreiding van de schoolgaande
kinderen over de stad In sommige wijken
is daardoor het aantal schoolgaande kin
deren van 1931 tot 1939 met 1/6 vermin
derd.
VK< >V-
Pischeu nadert! Als elk jaw hrerseht er op de ehetoladrfabrie- Geitmelk is uitermate gezond en voedzaam, het ts dan ook
ken groote drukte met de vervaardiging van Paaschêieren. niets te verwonderen, dat vele bezitters van kleine grasvelden
Wat zegt u van zoo'n heerlijk gevuld Paaschei? (Polygoon) tÜLÏÜ?üsifÜ?1* geHentcelt gaan toeleggen. De
eerste jonge geitjes van dit seizoen zijn reeds geboren; in Op-
meer heeft zich dit heuglijke feit voorgedaan. (Polygoon)
I Mei> blijft zien te Berlijn aldus meldt
lm het eerstgenoemde jaar kwamen 60 het ANP zoowel officieel als in-cffi
■S3* 3" jJZ -iT" w,aaiwu'lM eB" lagere school kinderen voor op 100 woaia- cieei terughoudend toonen tea aan.ieu vm
£^^^1©^^ verae-J gen. Over een jaar of 30 zal, indien de hu de politieke ontwikkeling ie Vichv De
??nt dilart<>0 °tJ ws' welljiks vruchtbaarheid niet verder terusr- geruchten, dal de D'aatswrvaniwwte 3
tenschappedjfcen grondslag te worden ge
steld teneinde systema'isch en volgens vas
te richtlijnen voort (e kunnen werken.
Mede wordt daarbij gebruik gemaakt van
•da inzichten in de bevolk ngsverschijnse-
len, die de demografie verschaft.
Dit de bevolkingsverschijnselen kunnen
*""6 I O[i «auv-iiüugcuu« IIII Ub
loopt, dit aantal da en tot 45 Iagersehool ter-president admiraal Darlan ter gelemn-
fcmderen op 100 woningen. Voorzicht gheid beid van zijn jongste bezoek aau Parits
is dus geboden bij den scholenbouw. ook Lav al hoeft ontmoet, hebben te Rer
Tens]©' deed spreker mededeeling van lijn slechts geringe belangstelling ontmoet,
ae mtkon ten van andere onderzoekingen, Hierover zijn zoovee! geruchten ia omloop
waarvan in het bizonder vermeld dienen tel dat het niet mogelijk is, aan al deze ge'
Vain nil 3' worden de opvallend gunstige sterftecijfers rucht-en aandacht te schenken, aldus liet
talrrjlk egegevens worden afgdedd,die van 't 3 de eerste levensmaand, we'k© waarschijn I men zich gisteren m de Wilhelmstrakko
allergrootste be'ang zijn. Een wrik. die hjk 'n gevolg zijn van de uitgebreide pre- i uit
natale zorg in Rotterdam.
^^Tgrootste be'ang zijn. Een wijk, die
100000 zielen huisvesting b'edt, behoeft
28-000 vyoningen. Er moet J.20JK.M. lengte
nan stralen^ worden gelegd, voorzien van
leidingen on verlicht ng. Aan parken en
plantsoenen is noodig ten minste 55 H a i
aan speelterreinen voor kinderen tenminste Dê DuïtSche nnnvnfle*n
125 HA., aan volkstuinen 50 H A„ aan OOnVQUen
sportterreinen ten mins'e 40 H A.
Voorts is thans noodig 10 H.A. begraaf
plaats. De schoolgaande kinderen, die 'ager
onderwas genieten, zijn ten geta'e van
15000, waarvoor 60 tot 70 scholen moeten
worden gesticht.
Groot-Rntterdam groeit met ongeveer
100000 zielen en wel in 10 jaren.
De behoefte aan woningen neemt snellei
toe cLan men uit den bevolkingsgroei af
zou leiden, sinas het eind van de vorge
eeuw is de bevolking van Rotterdam ver
dubbeld, maar het aantal woningen ver
drievoudigd.
In 1899 was er behoefte aan één we-
inng op 5 inwoners, thains é<in op 3.6 en
ffn die toekomst één op 3 25. Dit vindt zSjn
■verklaring in gunstige sterfte, waardoor
de gezinnen langer m stand blijven dan
vroeger. i
Aan de hand van eon z.g. .ruimtelijke
leeftijdspyramide" van 1869 tot 1938, werd
de verandering m leeftijdopbouw gedemon
streerd. Het gevolg is een toenemend aanial
„grootouders gezinnen", kleine gezinnen,
waarvan de kinderen het ouderlijk huis heb-
hen verlaten. De gemiddelde woningbezet-
ting wordt hierdoor naar beneden gedrukt.
Uit een sterftetafel van Rotterdam, die
spr. had laten berekenen, bleek de gemid
Do Duïtsch-Fransche po'i ek, zoo ver
klaarde men verder, worlt gik'Mini uk!
door twee étappes. D\eerste éa pa vorm
ei© de hondc-rd "prcoenkowertvinning op
Frankrijk; ren overs' in i g vo'konw»»,
dat zij hi de n ereldgesc!ii"denis nauweli'ks
Volgens een door den Engeischen bench I STZS'frLÏf ^1° T"
tend lenst bekend gemaakt communique van vaT1 doa" Fl-irhel me[ Fra^scim steate
het Cngelsche ministerie van luchtvaart, hoota rófam
heeft de activiteit vau het Du Ische lucht- vneo-de
wapen rich gisteren voornamelijk tot Oost- Ljksh(x>fdsiml aan tox l^daarooT^r .te
ril ?'STlaff UltgetS K eelxurtenissen, b^nneÏTmet
hit uff t' 1 graafschap Kent en den 13en Deo-mt^r 19'0, alleen doo- Vichv
het gebied van Londen bommen gewor-LIlderbrol,ell> re ]S dcorïmhvee,
pen, die een zekere scha,1e aangencht I P;nde am mmnsi-i w-, i i
en enkele slachtoffers h„Khl. (te aan kraakt ant de verlogenwoor
Piins regent Paul heeft gisteren den Zuid
Slav ïsclien premier, Tswetkowiisi, en den
minister van buitenlandsche zaken, Tsin-
tsar Markowitsj, in langdurige audiëntie
ontvangen. Da gisterochtend aangekomen
Zuid Slavische gezant te Sofia, Mdano-
witsj, is tevoren cioor den minister van
buitenlandsche zaken voor het uitbrengen
van rapport ontvangen. Ook de plaatsver
vangende premier en leider der Kroaten,
dr. Matsjek en de minister van staat, dr.
Koelowitsj, zijn door den prins regent in
gehoor ontvangen.
en enkele slachtoffers geeischt hebben.
De opperbevelhebber der Duitsche tree
jdigrr van een werkelijke Duitsch Fransche
samenwerking was Laval.
pen in' Bulgarije, generaal vedmaarschafk j u.C'"ne.raal We>'3a"<i, die gisterenmiddag te
List, is gisteren voor een kort bezoek y IS aangekomen, zal hier ean dag of
te Sofia aangekomen. Tezamen met den ^lae' vler Gisteravond heeft hg
contact gehad met maarschalk Pé'ain en
D.N B. me.dt uit Lissabon
Met betrekking tot de vlucht van- ex-
koning Carol en mevrouw Lupescu uit
-Wvkiu verluidt, dat Carol reeJs een dezer
dagen naar America zal vertrekken.
Het officieele Spaanse!)© per.jurcau Ci
tea kenmerkt de vlucht van ex kon ng
Carol au Roemenie nar Lissabon als
woordureuk, daar hij zich, alvorens iiern
venof tot vestiging verh-end was, verplicht
had, Spanje niet te verlaten De vroegere
koning bewoonde met mevrouw Lupescu
een reeks kamers in het groolste hotel
van Seulla Op zijn eerewoord had hij
zich tegenover de Spaansehe autoriteiten
verplicht, geen poging tot vlucten te on
dernemen, en het Spaansehe grondgebied
met te verlaten. Daarop was hem groote
vrijheid van beweging toeg-estaan Carol
kon in het hotel volkomen ongehinderd
bezoeken ontvangen, telefoongesprekken
voeren en uitstapjes in groote Amerikaan-
sche auto's maken. Kort voor zrjn vlucht
had hij bezoek ontvangen van een uit
krachten, waarvan te strijdlust niet is ver
minderd, zoo schrijft Stefani in een be
schouwing over den toestand. De meenmgs
\erschilten tusschen Griekenland en Enge
land boezemen de as geen belang in,
doch d© landen op de Balkan en in hot
Nabije Oosten volgen ze met aandacht In
internationale kringen heeft men den in
druk, dat Engeland bezig is, oen ander
land te zoeken ,dat bereid is, de taak van
Engeland in de verdediging van Gr eken-
kind op zie hto nemen. Als Eden zulk een
volk niet vindt, zal de zaak van Grieken-
Land uitsluitend in overeenstemm ng met
Rritsch© belangen geregeld worden, zonder
©enige bedenking van moreelen aard. Der
gelijke bedenkingen zijn de Engelsche men
taliteit volkomen vreemd en tellen in de
betrekkingen tusschen Engeland en an-'ero
Landen absoluut niet mee.
Het verraad van Oran en dat van Dakar,
gepleegd toen de slagvelden nog doordrenkt
waren van eht bloed der Fraxtschen, is
volgens Stefani kenmerkend voor de ge-
tsehiedenis van Engeland en men treft
zoo iets m do geschieden s van geen an
der land aan. Voor zulke gevallen moet
men terugaaan tot de middeleeuwen en tot
de dynastiek© twisten tusschen feodale
baronnen.
De i runsch© kranten kondigden gisteren
een binnenkort verschijnend boek van J-eaia
Labussière aan, dat o agegevens bevat
over de verliezen, die het Fiansche leger
Duitse hen gezant, Ven Richthofen is tui°°nLa<:t &®Ead met maarschalk Pé'ain en ij l"e7(>ek ontvangen van een uit de verliezen, die het Fiansche leger
door koning Boris, door minister president ge""iraa! Huntz%er. benevens met versohei j Portugal komenden vreemdelng, die hem jlrl tien ''«Miocht '39—'40 geleden heeft. Het
Filoff en door dé ministers van oorlog den an<iere !erlerl van de reg-ering Van- 'e',1 nwrr0!lw Lupescu vau valsche passen aan*al dcxxlen is officieel nog niet be
en buitenlandsche zaken ontvangen. daag heeft hij waarschijnlijk een ontrnoirting voorzag Met deze nnnieren i« hef w;;i- Lend, maar tot 15 Februari rim snnrvo
en buitenlandsche zaken ontvangen. - e
j met admiraal Darlan, die dan uit Parijs te
Papierbezuiniging in Engeland. ^chy verwacht wordt.
De Londensche berichtendienst meldt, dat
de biljetten der Londensche tram- en auto- Het bezoek van Eden aan Athene
busmaatschappij voortaan iets kleiner zul- Stefam meldt uil ls.anboeh
zijn dan tot dusver. Daar jaarlijks Volgens berichten uil Athene heeft Eden
ongeveer 200 mihoen van deze kaartjes na zijn besprekingen met de Grieksché
verkoctit worden, beteekent dit ©en pa- staatslieden te hebben geëindigd, een on-
pierbesparing van 600 ton per jaar. - b- -
jderhoud gehad met den Turkschen gezant
i te Athene.
Volgens een D.N.B-bericht is de Engel-
I sch© gezant te Belgrado, sir Ronald Camp
I bell, Maandag en Dinsdag te Athene- ge
I weest, vanwaar hij Woensdagmiddag, met
J een. speciaal vliegtuig is teruggekeerd.
I Men neemt aan, dat hij van Eden nieu
we instructies heeft gekregen. In Engel-
I sch© kringm. te Belgrado was gistermiddag
leen duidelijke zenuwachtigheid merkbaar.
Die Eugelsclie berichtendienst heeft ge-
I meld, dat de minister van buitenlandsche
I zaken, Anthony Eden, en de chef van den
generalen staf, sir John Dill, gisteren weer
te Cairo aangekomen zijn. Hier zal Eden
j op een nog niet bepaalden dag een con-
Jferentie met den Zuid-Afrikaanschen pre-
I mier Smuts hebben.
Greater aardappelteelt ia België.
De secretaris generaal van het Belgische
I ministerie van landbouw en voedselvoor-
jziening, heeft een circulaire aan de bur
gemeesters gezonden, waarin hij nauwkeu-
jrige voorsclvriften over de teelt van aard-
I appelen in het komende voorjaar geeft.
Op een Italiaanseh vliegveld liggen de bommen o-piwi ,u Dtearftit WijWj «Jat men dit jaar kan re-
°S Verb<?UW aardap"
>2
voorzag Met deze papieren is het b'ijk
baar gelukt de Spaansehe beambten aan
de grens nabij Badajoz te be Irieg.n Na
dat hun de passen waren overhandigd,
verwijderden Carol en Lupescu zich uit het
hotel te Sevula, onder het voorwendsel,
een wandeling te willen gaan makei Zoo
als gebruikelijk werd Carol door geheime
politie vergezeld. Het gelukte hem echter
deze bewaking spoedig na het verlaten
van het hotel van zich af te schudden
Koit daarop zag men hem aan het slum
van een groote auto op den hoofdver
keersweg in de richting van de Portugee-
sehe grens rijden. Veertig kilometer voor
de grens stapte Carol uit den Chrysler-
wagen, waarin hij met groote snelheid naar
de grensplaats Rosala de la Frontera ge
reden was, in een andere klaarstaande
auto over Ongehinderd passeerden Carol
en mevr. Lupiescu de Portugeesehe grens.
Hoe het gelukt is, alle ©enigszins gemak
kelijk te vervoeren voorwerpen van waar
de, zooals de juweelem van mevrouw
Lupescu en zelfs de kostbare collectie El
Greco's van Carol iu de auto te brengen,
is voortoopig nog niet opgehelderd Het
hotel te Se villa zit nog met een onbe
taalde rekening van 10000 peseta's en
Carol's éigen -personeel, dat in Sevilla is
achtergebleven, komt eveneens twee maan
den salaris té 'kort.
Lend, maar tot 15 Februari zijn 80 000
graven van Fransche soldaten m Frankrijk
geteld en is geconstateerd, dat ten minste
20 000 militairen verrust zijn, van wie tot
dusver geen spoor gevonden is. Het aantal
gewonden bedraagt 120.000. In totaal zijn
15 rnillioen man gevangen genomen. Er
zi0m 40000 officieren gedood, gewond, ver
mist of gevangen genomen en alleen, van
het corps actieve officieren 14 500 gevallen
of in gevangenschap geraakt, d.vvz, 65 pCt.
van de totale sterkte van dit oorps. Volgens
deze opgave is de anderhalve maand van
den voorjaarsveldtocht 1940 Frankrijk op
meer verliezen te staan gekomen dan da
eerste drie maanden van den oorlo® van
1914.
Engeland ziet zich op het oogenblik
gesteld voor de keuze, Griekenland te ver
raden, <of zeer ernstig© besluiten te ne
men, die niet worden goedgekeurd door
het Britsdie opperbevel in Afrika, dat weet,
dat in alle sectoren rekening zal moeten
worden gehouden met de Italiaansehc strijd
Den laatsten tijd zijn, naar de Boersen-
zeitung meldt, in toenemende ma e Jood
sche arbeidskrachten, die zich Rij de ar
beidsbeurzen meldden om werk te krijgen,
in hetarbeidsproces ingeschakeld, ten ein
de Duitsche arbeidskrachten voor dringen
de, in staatspolitiek opzicht belangrijke,
werkzaamheden vrij te maken en van dlle
arbeidsreserves ten volle gebruik te maken:.
De Joden worden in beginsel in gestoto t
groepen te werk gesteld en kunnen bij ge
schiktheid ook met belangrijke werkzaam
heden belast vv orden Zij ontvangen, onder
voorwaarde, dat zij volwaardïgen arbeid
leveren, het vofite arbeidsloon Daar zij
niet dip lasten behoeven te dragen, die voor
de Duitsche volksgenooten voortvloeien uit
het feit, dat zpj tot de volksgemeenschap
behooren, wordt van de Joodsche arbeids
krachten, ten einde te vermijden, dat zij
tegenover, de Duitsche arbeiders in het.
voordeel zijn, een sociale compensatie be
lasting geheven.
j
L
