m
m
c_
HOE VROEGER RECLAME
WERD GEMAAKT
BSS
STILLE NO. 9
mm
m
O Z) iTUfn/rwzdïjeó
D AS HIELL
H A M METT
50
nhgpo|ternsaecomedylö
"dbtaIesonbeforedayat
ÈM,
In den tijd toen er nog geen couranten waren
Be reclame had tot voor korten tijd on
begrensde mogelijkheden. Do nieuwste uit
vindingen werden daarbij in toepassing ge
bracht en werkten krachtigl medé 'aan haar
welslagen. Overdag en des nachts drong
zij zich óp.'Zij was een onvermijdelijk ge
volg van productie en overproductie, van
het ontaagi'ylk toegenomen verkeer der vol
k'eren eri dér individuen en trachtte tege
moet te komen aan de nuchtere verzuch
ting van één^piractischéh Amerikaan, die
zeide; „Hoe k;an de wereld weten, dat
ik' iets te zeggen, aan te bevelen," Ie ver
kpopen heb, als ik het niet wereldkundig
maak?" Dat'iswaar; wtjj moeten ten slotte
-voor alles, wat wij noodig hebben, de
adressen weton. Soms kan de reclame hin
derlijk, opdringend, storend zijn, zij heeft
ook haar goede Zijde. Zij maakte 'b.vi. des
avonds do tunnels onder de stations met
haar kleurige mededeeliugen. minder aom
her; -soms wordt een straat, een plein er
door vervroolijkh En een eenvoudige-naam
op een-'practisch, huishoudelijk voorwerp
aangebracht,kan ons soms te rechter lijd
herinneren aan een hulp, die wijl noodig
hebben.
Een mn de doeltreffendste middelen van
de reclame is de courant. Ook niet-jouma-
listen zullen dit moeten erkennen. Van de
courant is een deel bestemd voor de re
clame. Het andere deel heeft den wetens-
waardigen inhoud, dien men iu verschil
lende vormen wenscht en zonder welketn
men doodeenvoudig niet leven kan, wil
men „bij" zijn en niet als een vreemdeling
in het politieke, wetenschappelijke, kunst-
zinnige Jeruzalem van heden ronddolen.
Met die reclame heeft de lozer, zoo bij
liaar niet begeert, niets te maken, doch hij
heeft liaar onder züjn bereik en kan er zich
in verdiepen, zoodra hij dit wenscht. Zij
klomt geregeld in ons buis, eenmaal per
dag, op bepaalde uren; men behoett. er
niet naar te vragen; zij1 komt. Daarom zal
mijns inziens, de courant, die ten slotte
de goedkoopste manier van reclamemaken
is, altijd het reclame-middel blijven. Want
hjêt,.dringt dé. huizen binnen en komt er
in handen, die de courant bëgeéren. Het
wordt niet buiten de deur gesloten en
hét heeft de kans onder de oogen te komen
van evenv-eol personen als er bewoners in
het huis zijn.
Maar hoe heeft men toch gedaan in den
lijd, dat er geen couranten waren? Hoe
deed men eertijds in de Oudheid? Te Wee
nen, waar de Oesterreichisch© Reklam© ver
scheen, heeft men gebruik gemaakt van
een werk van dr. Paneth te Miinchen, waar
in „de ontwikkeling dér reclame van de
Oudheid tot den Tegen woordigen Tijd"
wordt nagegaan. Allerlei andere nasporin-
gen ook, hebben dit zelfde onderwerp naar
voren gebracht. We kunnenons daarom
thans'wel éenig denkbeeld vormen van de
reclame, die de Oudheid gebruikte om tege
moet te komen aan wat destijds, even
zeer als bij' den bovenbedoelden Amerikaan
gevoeld werd: „Hoe kan de wereld weien
dat ik iets te zeggen, aan le bevelen, te
verkoopen heb, als ik liet niet wereldkundig
maak?"
Welnu, er is reclame gemaakt vroeger,
evenals thans. „Want evenals thans was er
koopwaar aan den man té brengen-, .waren
er mededeelingeir- te doen, gebeurtenissen
bekend te maken, oproepingen té vérsprei:
den, allo eenigermate of geheel van re
clame-acht igen aard.
Do oorspronkelijke reclame-vorm was het
roepen, het uilroepen, het omroepen van
wat men tot het publiek wilde doen door
dringen. Zelfs in de Grieksche mythologie
wordt van omroepers of uitroepers gewag
gemaakt. Do Romeinsche schrijver Apiu-
Iejus vertelt wat er gedaan werd, toen de
godin Psyche zoek was en men haar tracht
te op te sporen.
Venus verzocht Mercurius dé verlorene
„uit te roepen" en een belooiiing te be
loven aan wie haar zon terugbrengen. Zij
deelt Mercurius de juiste bi zonderheden
mede, waaraan Psyche kon worden her
kend. Mercurius schrijift een ©ff ander, op
een lijstje en zoo gaat de bode der-Ben
naar de volken op de aarde en roöCom:
„,Kond wordt gedaan aan elk enAi
iegelijk, dat een zekere koningsdocgr,
Psyche genaamd, zich ernstig tj-i -
Venus heeft misdragen en nu heinjjk
ontvlucht is om zich aan de verdiijg
straf te onttrekken. Zoo er ierrrfl
mocht zijn, die deze vluchtelinge b
gepakt of ook slechts aanwijzingen
doen, waar zij' zich verborgen houdt.
xvr
iIsPIé
Het stoomgemaal te. (Muiden, dat door de afsluiting van liet De nieuwe regeeringscommissaris en burgemeester van Haarlem,
IJsselmeer overbodig geworden is, wordt gesloopt. Do groote de heer S. L. A. Plekker, werd op het stadhuis plechtig geïnstal-
looziugsbnizen worden gedemonteerd. leerd. Mr. A. J. Backer, commissaris in de provincie Noord-Hol-
(Polygoon). land, hangt den nieuwen burgemeester den ambtsketen om.
(Polygoon).
t -
ben worden. Van (welke bet eekenis deze
hoeren in do Oud béid waren, vooral voor
de politiek, blijkt wol uit het feit, dat op
do marktpleinen (de 'forums) van welhaast
alle antieke steden tribunes voor redenaars
gebouwd waren.
Wat wij, tegenwoordig nég kennen en wal
onze voorouders in vroegere eeuwen zoo
kunstig gebruikten!'voor hun reclame, dat
.vindt men ook infde. Oudheid terug: het
uithangbord, het schild met don naam van
een handelszaak-en hét doel der zaak er
op. L jaarvan zïjm er bewaard gebleven. Een
zeer i. mrkwiaardig. staaltje .van zulk een au-
tiek u 'fhangbcKrd op raamschild is zeker
dat, liet /welk bijv Memphis gevonden is in
de bun "ri van bet >Sorapeum. Het behoorde
aan ee.n Criekscben:.droomuitlegger en da
teert van do derde - eeuw vóór Christus.
Het schild' hooft den vorm van een tem-
die begeve zich naar de Murcische 'pel, waarvan hét dak g odragen wordt door
ov ram id e en deele het mi-?. Merrurin« Svge als karyatïden ftinj eerend© Egyptische
pyramide en deele het mij, Mercurius,
mede, die als heraut thans deze be
kendmaking doe. Hij zal voor zijn
moeite van Venus in eigen persoon ze
ven kussen .ter 'beloontng ontvangen
en .daarenboven nog één, dié doortrok
ken zal zijn van alle zoetheid, die
slechts de honing-mond der godin van
de Liefde geven kan".
Apulejus vertelt verder en dat kunnen
we begrijpen dat alle stervelingen met
elkaar wedijverden om zulk een be'ooning
te verdienen; gékust te worden door de
godin der Liefde zelve, zeven malen, en
dan nog eens éénmaal heel buitengewoon
innig. Dat was voor menschen een godde
lijke prijs......
'V -;yv; fy'r r■-.•'"Ö.'.V
Een andere vorm van reclame van mond
tot mond, was het houden van toespraken,
redevoeringen tot het publiek, waarvoor
men personen, gebruikte, aan wie het best
de naam van „agitatie-redenaars" gegeven
msm
De ronwplecfctighciid voor Alfonso XIII te Rome. Koning Victor Emamiël met de
naaste bloedverwanten van den overleden vorst in den rouwstoet.
(Radiografisch overgebrachte foto van Associated. Press, Zander).
vruyen. Met (zwarte vs -rf is op de plaat
een tCiar geschild/;rd en daarnaast de
Apds, de'litig^ sfie r van.. Egypte. Geleerde
kenners der. oW...Egy]yti'sche taal hebl en
het opschrift van hetüitfiaftgbord vertaald.
Daarop staat: y-
„Ik, een Kretenzer, in opdracht der god
heid, leg do droomen uit. Stel uw ver
trouwen op Tyche (de godin van het toe
val)'-.
Trouwens door de opgnavringen in Pom-
l>eji weet men tegenwoordig alles van der
gelijke uithangborden of naamschilden. De
stad werd den 24en Augustus van het jaar
voordat er gemeentelijke verkiezingen zou
den plaats hebben, vertoonen de aanplak-
ruimten daarvan de duidelijke aanwijzingen.
Dan waren er aankondigingen van tooneel-
voorstellingen, aanbevelingen van hotels,
lmur-aanwijzingen en meer dergelijke za
ken. De aankondiging van een voorstelling
in de arena luidt als volgt:
„Zoo het weer het veroorlooft, zal de
troep gladiatoren van den aedol Soe-
tuis Certus den 30on Juli in de arena
te Pompeji een gladiatorenstrrjd voor
stellen. Ook dieren zullen opgehitst
worden. De ruimte voor de toeschou
wers is overdekt en wordt besproeid".
De aankondigingen werden meestal met
roode, minder dikwijls met zwarte verf op
de buitenmuren der huizen geschilderd.
Do letters hadden meestal de hoogte van
een voet.
in dien tijd waren allerlei middelen voor
persoonlijke reclame zeer groot van om
vang. Triomftochten, eerepoorten, ordes en
titels waren in "Griekenland en in Rome be
kende zaken. Volgens dr. Paneth zijn er
tal van historische bewijzen te vinden,
dat soms geschiedsclurijvers en dichters,
uitsluitend hun werken schreven, om den
roem van invloedrijke tijdgenooten zoowel
voor liun medeburgers als voor de toe
komst te verkondigen.
We moeten dit wel op getuigenis Van den
geleorden onderzoeker aanvaarden, al is het
niet verheffend althans voor het geval
dat geen werkelijke bewondering doch be
rekening tot die geschiedwerken of die
poëzie inspireerde het is iets, wat we
in den loop der tijden meer hebben zien
gaan we in tegenovergestelde richting on
toetsen we de Oudheid aan liet heden, dan
kunnen we ten opzichte van het onderwerp
reclame zeggen: in beginsel was e* het
zelfde wat latere eeuwen te zien zu. ie.r ge
ven: de iioo.'l zakelijkheid om door bekend
heid aan wat er te doen en te koop is in
de maatschappij ©en en ander in stand te
houden, èn de behoefte om van zich te
doen spreken.-
Gezondc en ongezonde reclame dus in
de Oudheid, zoo.als er gezonde en onge
zonde reclame is in dén drukken, rumoe-
rigen tijd van thans.
A. J. BOTHENIUS BROUWERi
Hoofdpijn-Kiespijn
Gemengd Nieuws
79 onzer jaartelling door een asc li regengebeuren én dat ook niet aan on zé dagen
bedolven, begraven als het vare, ei a'.dus
in dinar oorspronke!'if;en vorm keurig ge
conserveerd.
De winkels hadden een breede opening
met pilaren rechts en links. Die*openmg
werd gebruikt om die uithangborden of
schilden- uit leem, of geschilderd, op te
hangen. Uit wat er op geschreven is te
Pompeji kan de oorspronkelijke bestem
ming. der verschillende winkels worden
vastgesteld. Een melkbande'aar b.v. heeft
©en ge*. in relief uit terracotta aan ei-n
der pilaren van zijn winkel. Een hakker
geeft, ©veneens in terracotta, een moten te
zien, die door muilezels wordt, gedreven;
bij' een .wijnvarfcooper vond men op een
relief in leem twee mannen afgebeeld, dié
aan ce.n stok over de schouders een groote
wijn amphora dragon, terwijl een collega
van hem op dep pilaar van zijn zaak een
dikken Eaccbus schilderde, die een druiven
tros. uitperst en hét geurige nat in zijn
mond laat.vloeien.
fvu bezat- de Oudheid geen goedkoop
papier en. evenmin waren er middelen om
het geschrevene of geschilderde.te .ver
veelvoudigen. Toch had zij wc]...... re-
cla'fnevlakten vank groote afmetingen, die
oorspronkelijk, bestemd waren voor bekend-,
makitigen van regecringswege. .De tijd van
de Romeinsch© keizers kende, zooals ook
al weer de opgravingen van Rerculanum
©n Pompeji hebben bevestigd, een zee1' uit
gebreid en off icieelen aanplakdienst. Daar
de ondergang dezer steden juist plaats had,
geheel vreemd is. Er rijn altijd betaalde
loftuitingen geweest.
Ook hier is, wat ons van de Oudheid
wordt medegedeeld, niets nieuws. Doch
Ondermaatsche visch
In beslag genomen
De chef-veldwachter te Lemmer heeft
bij een visclihandelaar een partij - van
100 k.g. ondermaatsche snoekbaars, welk©
voor verkoop gereed lag, in. beslag geno
men. Tegen den handelaar is proces-ver
baal opgemaakt en de visch is onder de
armen verdeeld.
Voorts heeft de chef-veld wachter, in sa
menwerking met de centrale recherche vail
Amsterdam, op de Lemmerboot 28 kisten
ondermaatsche snoekbaars in beslag geno
men. Tegen den handelaar-verzender is
proces-verbaal opgemaakt.
i
De Amerikaan sche minister van marine Frank Knox (links) beantwoordt vragen,
in de commissie voor buitenlands'che zaken.; Op dcu achtergrond de president
van de Senaatscommissie, Senator George.
(Associated Press, Zander).
GES C BR E V E N DOOW
TEEKEN1HGEN VA.N
/ALEXANDER
RAYMOND
AJrf|LMiR4SRI^¥§LLlP$VZj
H<iUTREfOiJKOLI DSUWGUDA!
X;W4KUföj 'SWQUI >TXER ft-HFt ILK
Zl 1AKXNJSI IDBCGf V0WU :GE
L KUHBYG! >VFRE< -DCXS !W( .Q'A'T v
OKMZSEWAVKJHURYTALSKDJFHGHJKSGGG
WJ04.SRT,T2t*WENT léfWêQUALMS STUMPED
HOUSElOATN UHVFREDCS6G
BULL4-SETTLE DN0WT H R-l
UjlDERTH
ASW4P0Wi
-LOWdYH
AGÜTE
WM
De courant
Hoe deed men het vroeger
Het-»gesproken woord
Het uithangbord is heel oud
SflIISIlfli
Helpen veilig en vlug. Doos 10 en 50ct
Aanplakbiljetten
ALS IK -EEN LUis TREE. VAM
t NAAR 2. DAN NAAR 3 ENZ.
NET ALS BU DIE GENUM
MEEDE DINGEN.
a
Ka^ F«furt» {jftdkac. Ine,
PYTHIA SAT.
