De blinde kaart
De gebreken van het
taalonderwijs
BINNENLAND
Overheidsinzendingen
op de jaarbeurs
Voedselvoorziening in oorlogstijd
Het rapen van eieren van
het wild levende vogels
in
Rechtszaken
Duitsch Landgerecht
Schiedamsche leeraar ver
oordeeld
Kerk en School
Bezwaren uitjULO-kringdn
zoo bescheiden
met al -.wórdt 't
namen
pÉmippgpam
fr. 'v re'ifiSS
1
Het nut van goede voorbeelden
Ivan in normaio tijden het product vnj-
wel zelfstandig zijn weg van producent
tot consument afleggen ©n behoeft géén
regeling on oontrolo den voodselstroom to
richten naar zijn plaats van bestemming,
in cris'stijd moet de overheid ten aanzien
van vele producten ingrijpen om stagnatie
te voorkomen en een vlotten gang te waar-
horgen. Een groot apparaat van commis
sies en centrales tracht een regelmatige
voedselvoorziening van allo deden des
lands Ie waarborgen.-i
De productenstroom begint bij do pro-
- ducenieu _.t— bóeren, tuinders, veehouders
en yisschérs en vindt zijn reguleer ng
en kanaliséering via de provinciale voed
sel commissarissen, die provinciale iand-
bouwcrisisorgaiiisaties, de provinciale in
koopcentrales van aklrerbou-wproducten
en dei: verschillende - centrales:Nederland-
sché Akker bouwcentral©/ Ned. Bnk'oopcen-
tcale vaji MtehomvpffodUcteri, Ned. Móeb-,
Aardappelmeel-, Veehouderij- en Zuiveioeh-
tiiale, Ned. Centrale voor Eieren en Pluim
vee, Nat Groente- en Fruit-, Sierteelt- en
Visscherij Centrale, Centraal Verkoopkan
toor van Mosselen, Verkoopkantoor voor
Garnalen. -
Op den weg, die afgelegd moet worden,
trachten bederf (insecten, vocht) en, het
moet jammer genoog gezegd worden, óok
sluik- en kettinghandet afbreuk te doen aan
kwaliteit en kwantiteit, doch hier houdein
producent en overheid een wakend oog,
terw* dè overheid den olandestienen han
del streng straft.
Een aanschouwelijk beeld van de nood
zakelijkerwijs oenigszins ingewikkelde ot-
ganisatie, zal den bezoeker op de Jaarbeurs
"te Utrecht getoond worden in den stand
vian het rijksbureau voor de voedselvoor
ziening in oorlogstijd.
Door een draaitol en .enkele tableaux,
wordt getoond, hoe do producten, al of
niet bewerkt, via liandel en industrie bijl
den menscholijkon en dierlijken oons.ument
hun bestemming bereiken. Tevens boe het
'bureau der prijisbeheersching toezicht
houdt op de prijfeen op dienweg.
Met klem wordt op de groote waaide
van het voedsel de aandacht gevestigd jen
wordt ieder op het hart gedrukt vooral niets
te laten bederven door onoordeelkundig be
waren of behandelen. - - r
- TensIotte,-wordtden bezoekers ondef-oogem-
gobracht, dat wanneer 't voedsel niet direct
menschen kan voeden, het toch niét mag
worden weggegooid, maar moet worden
verzameld om tot indirecte voeding te die
nen, daar het verwerkt kan worden tot
mest en dierlijk voedsel. Samengevat is
deze geheele inzending door dit motto:
Tusschen ons volk en den bangier staat
de krachtige organisat'e van onze voedsel
voorziening.
Onmiddellijk aansluitend aan dezen sta rul
toont een kleine inzending van de afdoe-
ling volksgezondheid van het. departement
mn sociale zaken het werk van enkele on
der haar ressortoerende instantiesden Voe
dingsraad en enkele andere organen. Ook
hier wordt op eenvoudige wijze een indruk
gegeven van de geoomptliceerde organisat'e,
het gêhéél "wordt namelijk voorgesteld door
een boom, met als stam de gezondheids
raad en als takken de diverse onderdeelen,
zooaJs het Nijverheidsonderwijs voor meis
jes, de commissie inzake huishoudelijke
voorlichting en gezinsleiding, enz.
Het hoofdmotief van dezep stand is ook
hier neergelegd in ©en motto.
5,Over dé volksvoeding waakt de Voe
dingsraad".
Voorts vinden hier een plaats de keuraigs
dienst voor' waren, de vleeschkeuring en
het centraal instituut voor voedingsonder
zoek.
De secretarisgeneraal van het departe-,
ment van landbouw en visscherij heeft be-
paald,' dat in" het' geheele rijk:
a. Het zoeken, rapen en bulten open
bare wégen en .voetpaden vervoeren van
eieren van. kemphanen, wulpen, seholek-
sters, grutto's,- tureluurs, meerkoeten en
waterhoent]es/ is toegestaan van heden tot
©n met 19 April a.si
b.Hét ten vérkoop in voorraad hebben,
te koop aanbieden, verkoopen, afleveren en
langs 'openbare: wegen en voetpaden ver
voeren van eieren van het onder a. ge
noemde waterwild is toegestaan van hé
den tot en met 21 April, met dien ver
stande, dat het vervoeren gedurende de
data 20 en 21 April slechts binnen de be
bouwde kom der gemeenten en langs open
bare wegen en voetpaden is toegestaan.
c. Hetzoeken, rapen, ten verkoop in
voorraad hebben, te koop aanbieden, ver
koopen, afleveren of vervoeren van eieren
van zwanen, wilde eenden (allo soorten),
ganzen, duikers, watersnippen en goud
plevieren niet is toegestaan.
Voor het Duilscbe landgerecht stond
gisteren terecht een leeraar van het gym
nasium te Schiedam, wi-en ten laste was
gelegd beleediging van hooge Duitsche auto
riteiten en laster over het werpen van-
bómmen op Nederland door Duitsche vlieg
tuigen.
Bij beklaagde was een vrcegere scholier
óp .bezoek gekomen, die over politiek be-
daarop
niet ingaan, waarop de extieerling zeidef
„Doe maar liever - dat speldje af". (Ba-
klaagde droeg een rood-wit-b!auw insigne);;
Een woordentwist volgde en daarbij zóu
beklaagde de- ten laste gelegde woorden;
hebben gebezigd.
Ter zitting ontkende hij Iteleedigmgen
te hebben geuit, doch hij gaf toe, dat hij
over het werpen van bommen door Duit
sche vliegtuigen heeft gesproken.-
Nadat de aanklager zijn bewering on
der eede had bevestigd, vorderde Staats-
anwalt dr. Seiler een gevangenisstraf van
acht. maanden;
Rechter Joppich veroordeelde den leeraar
tot 6 maanden gevangenisstraf, met af
trek van vijf maanden voorarrest. De rech
ter merkte hierbij op, dal het een dwaze
én domme, bewering Is, dat, na de capi
tulatie Duilscho vliegtuigen nog hommen
op Nederland zouden gooien. Dat onzin-
Dige en lasterlijke, verhaal moet nu ein
delijk eens uitgeroeid worden.
Bijde 'Impaling, van de strafmaat heeft
de heer Joppich er-neg'rekening méde ge
houden, dat beklaagde 'tijdens de woorden
wisseling •opgewonden was.' f
Beleediging.
v. Vervolgens; stond i terecht een 18-jarige
metaalarbeider C. H. uit Bergen op Zoom,
die aan een 1 mede-arbeider een in hooge
mate bèleédigéndi. gedicht over den rijks
commissaris heeft voorgelezen, hé! geen hij
toegaf.
Overeenkomstig den oïsch van dein Slaats-
anwalt' Heeft réchter Joppich den jonge
ling veroordeeld tót 4 maanden gevan
genisstraf, metaftrek van bijna 3 maan
den voorarrest, daarbij- rekening houden
de niet' dé jeugd van'beklaagde en de
hoop uitsprekende, dat dit voor hem een
goede les" voor de toekomst zou zijn en
dat ook anderen 'hieruit leering zullen
trekken!
In de „Mulóschoól" schrijft de voorzit
ter der Ver. voor Muio, S. Rooeraa, hoofd
eeneri Ulo-school in Zaandam, een voroor-
deelend vonnis) over het blinde kaartje,
waar veel to veel gewicht aan werd en
wordt gehecht.,
„Wie neemt nu .ooit van zijn leven,
als hij een plaats of een berg of wat dan
ook op wil zoeken een blind atlasje te
baat? Dun neem je een atlas; dat is de
practijk Zoo'n blind kaartje is een dood
ding. Moge een atlas, zelfs de groote Bos,
een gebrekkige weergave zijn van 't beeld
dor aarde, dan is 't blinde kaartje toch
zekeT een caricatuur. En onze jongens
voelen het terecht zoo. Met hoeveel
meer animo nemen ze niet een goed ver-
zoTgden atlas ter hand. Daarop zoeken ze
alles wat wij al pratend van 't land ver
tellen, op. Ze lezen'de namen ik her
haal: dat is oen groot voordeel! en op
deze wijze nemen ze, daar er belangstelling
is en alles moer lééft, alles veel beter op.
En dan, hoeveel
al' die- -dwjde d:i gen- niet! Men mag nog
.Dut zooveel p
tijd: eischt 't loeren van
ijn tinei z'n topografie, al
een respectabel aantal
Te Amsterdam arrivewilen de heer .en mevrouw BayerHerber, die in de Apollolial
het Amsterdamseite pal)liek .van hun wereldvermaarde schaatscnrijdèrskunst zullen
laten genietenEen zeer belangrijk onderdeel van hun optreden is het'regelen van
de gramofoonplaten, een werk waar ze.langdurig mee bezig warén. (Polygoon)
aatsten, enz.geleerd moe
ten worden vau '3^ blinde kaartje is'; al
erg, maar voel ern;or is en. ziedaar mijn
groote bezwaar dat men ze alle moet
kannen -aanwijzen; Ik geef 't je te doen.
iaat ik iseriijk wezenWanneer ik in een
•jaar geen blind kaartje heb behandeld",
dan ga ik vooraf studeeren, want anders
is er alle kans, dat. ik me vergis met
Neede en Eibergen, met Zevenbergen,
Oudeoibosch en Steenbergen'.'.
„En nu bet examen. Hier zie ik nog
vrij vaak den blinden atlas van Ten Have
en- Schuiling gebruiken, tk wil eerlijk be
kennen, dat ik deze op ons Muloexamen
ondingen vind; die door haar volheid en
veelheid de candidaten totaal in de war
brengen. Ik meen, dat de regelingscommis
sie deze reeds nu .moet verbieden. Een
voorstel in dien geest hoop. ik te doen.
Heel aanlokkelijk vind ik het met den
blinden atlas-te breken .en.alleen oen ge
wonen atlas met namen te gebruiken en
dien atlas zou ik niet te eenvoudig willen
hebben, zelfs legen den grooten Bos zou
ik geen bezwaar, hebben- Dan kun je zien,
of de leerlingen werkelijk welen om te
gaan met een oenigszins uitvoeriger! atlas.
Want. daaraan moeten- wij onze jongens ge
wennen, dat hebben ze in hun later leven
ncodig".
"Wanneer men dit te "radicaal vindt
daar valt nog eens over tepraten dan
wil ik. de idee, die ons lid" (en exnminator-
aardrijkskiindé) Houtgast aan'de hand' heeft
godaan in een lezing over vernieuwing
van ons aardrijkskundeonderwijs, die hij
gehouden heeft op een vergadering van
onze Haagsche afdeeling, naar voren bren
gen,: Hij wil .het examen doen'- beginnen
met'5 minuten of nog korter te - besteden,
alleen aan topografie aan de hand' van
blinde kaarten,'die zeer eenvoudig moeten,
worden gehouden. Daarna -wordt bij het
verdere onderzoek naar dé kennis van dén
candidaat uitsluitend een atlas niet namen
gebruikt".
„Het komt hierbij echter op de uitwer-
t'v, jfiMi
- "Itr'.-X,').:' kV»
Duitsche gernHnriseerde
eo>nnes trekken Tover, een!
pas geslagen Donnubrug.
(Koch, Hoffmann, Zander)
tang aan. Alleen de zeer groote lijn moet
de uiterste soberheid betrachten".
ia 't oog worden gehouden en men moet.
„Verder zou ik de examinatoren willen
bindende xegelingscommissio, vóórge-
licht door een deskundige commissie. be
paalt wat er van topografie gevraag 1 -ag
worden. Buiten dezo lijst R.K. Mulo
heeft er zoo een, maar die past in mijn
systeem niet: ze is veel to uitgebreid
mogen de examinatoren niet gaan".
In „Het Schoolblad" wijst prof. dr. J.
H. Gunning Wzn. op de groote betcekcnis
van het voorbeeld ©n zegt:
„Het is, voor zoover ii.j bekend, een
eigenaardigheid, en een zeer laakbare, van
ons vaderlandsch taalonderwijs, dat daar
bij aan het element „loeren door goode
voorbeelden", een zoo ui'ers! geringe plaats
wordt ingeruimd. Uit eigen -ervaring we t
ik, -dat tlif-althans in Düitsch'Ian-.l eh Frahk-
rijk anders is. Daar. wordt reeds hel kind
van de lagere school met oaaige uitge
zochte proeven van de beste schrijvers en
dichters bekend gemaakt. Want men moet
niet denken, dat bij dezulken n ets te vin
den is wat binnen het bevattingsvennog; n
van zoo jonge kinderen valt. Ten volle
geldt hier: wie zoekt vindt.
Het miskennen van dit element ver
baast mij ook daarom zoo zeer, omdat
toch immers alle taal overgenomen taal
is. Ieder kind leert zijn taal van hen,
die haar spreken. Maar waarom alleen van
hen, die spreken? Wanneer het zich daar
toe moet beperken, dan blijft het zitten
met een bedroefd arm taaltje. Dat is dan
ook bij de meeste Nederlanders het ge
val, en dat. in alle kringen. Van den rijk
dom enzer taal hebben slechts weinig Ne
derlanders begrip; het aantal goedklinken
de en zinrijke woorden onzer taal, dat
wij nooit oT haast nooit gebruiken, is
ontstellend groot en vandaar dat ellendig
grijpen naar vreemde woorden, die hoe
langer bot meer met behulp van de be
kende aanhalingsteekcns klakkeloos wor
den overgenomen en ingelascht wat
misschien altijd nog minder erg is dan
misvormsels van het gehalte van „een
duidig", voor 't prachtige Hollandsche„on
dubbelzinnig" en tien'allon dergelijke.
Natuurlijk hangt deze fout ook samen
met de beerschende miskenning van de
rechten en de l>eteekonis der schrijftaal,
naast die der spreektaal. In dat opzicht is
nog veel te leeren van de Ouden.
Leeringeu wekken, maar voorbeelden
trekken; die oude waarheid geldt ook hier.
Geen kind kan een behoorlijk opstel ma
ken, als het geen goede voorbeelden on
der de oogen Leeft-gehad. (En geen onder
wijzer ook t zie de verslagen van d© hoofd
akte-examens.)
Ik zeidc- zooeven, als men eg: zich maai
de -moeite vvoor, gèeft-— maar om dat
te kunnen doen, moet- men eerst van het
nut en de noodzakelijkheid overtuigd zijn
- dan kan men ook bij de Nederland-
sche (en Vlaamsche) sclirijvers ea dich
ters genoeg voorbeelden vinden, die onder
de bevatting der kinderen vallen. Dat be
wijzen de weinige uitzonderingen, die er
reods zijn, waarvan ik er één wit noemen,
om een bepaalde roden, ml. Starings Oogst
lied. Dat wordt immers op alle Neder-
landsche scholen gezongen?. Maar dan
vraag ik verder, waarom staat op-al onze
scholen,' voor zoover ik ze heb leeren
kennen (en hoe velen heb ik niet Ieoir én
kennen in mijn ambtelijke loopbaan?) het
zangonderwijs .geheel buiten verbanl met
het taalonderwijs?"
Uw «gen eleetrisehe centrale thai*. Op de terreinen van de Jaarbeurs te Utrecht
weidt gedemonstreerd met windgeneratoren, voor het zelf opwekken van électrische
- stroom, welke apparaten vooral hi dezen tijd in het midd-elpnnt
der belangstelling staan. (Polygoon)
