HET GOEDERENVERKEER met
DUITSCHLAND
Tijd om te verduisteren
93ste laargang Vrijdag 14 Maart 1941 No.
22731
De bepaling van de prijzen bij invoer
en uitvoer 5
Tusschen Duitschland' on Nederland heb
ben altijd zeer nauwe handëlsbëtrekkihgeh
bestaan, zoo schrijft regierun'gsrat dr.'Wurdt
verbondenaan het rijkscommissariaat vóór
de 'bezette Nederlandsche- gebieden.
Volgens de jóngste médedéelingm be^
weegt de waarde van dén wederzijdiscbon
goederenruil zich tusschén. 35 en 40 mil-
lioén gulden per maandi; V
Et bestaan echter nog gropte;©nduidelijk-;
beden omtrent die grondbeginselen' der prijsj
politiek, welke'in het handelsverkeer tus{
schen beide landen gelden- V ~:1
Het doel van de prijspolitiek in Neder
land is die aanpassing aan - hét-Duitsche
prijsniveau. Alle maatregelen zijn. op;/dit'
dóe! 'gericht.
Uit een dergelijke aanpassing dér Nédbr-
landsche prijzen aan het niveau van-het
Duitsche rijk volgt, dat bij den afzet van
Duitsche producten naar Nederland' geen
hoogere prijzen geëischt mogen worden dan
d'e Duitsche binneniandsche prijzen. Im
mers, anders bestaat het gevaar, dat het
prijspeil in Nederland het Duitsche binnen-
binnenlandsche prijspeil overtreft. Voor-
loopig zijn nog uitgezonderd de Duitsche
exportprijzen, welke vóór 9 Mei 1940 reeds
boven den Duitschen binnenlandschen prijs
lagen. Zij mogen voorloopig berekend blij
ven.
De aan de Diuitsche exporteurs betaalde
prijzen mogen in Nederland verder bere
kend worden.
In; alle andere gevallen is het zonder
toestemming van de NederlandSche instan
ties niet geoorloofd den hongeren prijs
te berekenen. Uit het feit, dat die Duitsche
exportprijzen in Nederland verder berekend
mogen worden, blijkt, dat het in hét eigen
belang derBuitsche exporteurs- is^ .geen,.
hoogere prijzen' dan "db Duitsche binnen
iandsche prijzen te verlangen. Want voor
zoover producten van gelijken; aard in Ne
derland zelf gemaakt worden, zijnzij in
prijs meerendeels lager. De Duitsche prij
zen hebben dus hun natuurlijke grens bij
de vergelijkbare Nederlandsche binneniand
sche prijzen. Hoogere Duitsche exportprij
zen brengen dus, althans op de gebieden
waar Nederland zelf producent is, den af
zet in gevaar.
Merkartikelen mogen in Nederland zon
der verdere goedkeuring tegen de Duitsche
binneniandsche prijzen verkocht worden.
Ook de kortingen der groot- en kleinhande
laren' kunnen 'zender meer met de Duit
sche kortingen in overeenstemming ge
bracht worden.
De Nederlandsche prijsstopverordening
van. 11 Juli 1940 verbiedt de verhoogmg
van prijzen boven het niveau van 9 Mei
1940. De' ook' in hét' goederenvervoer met
het gebied van het Duitsche rijk verordende
prijsstop is van kracht gebleven.
Nederlandsche exporteurs mogen dus hun
exportprijzen- voor het Duitscherij'k .niet
zonder toestemming verhoogen. Toestem
mingen worden, zooals tevoren- gezegd,,
slechts .verleend, wanr.eer de kosten zulks
rechtvaardigen, en de verhoogingen uit eoo.
nomisch oogpunt noodzakelijk zijn, en ook
dan slechts tot aan de grens van de Duit
sdie binneniandsche prijzen.
Dit voorschrift is thans door de veror
dening van den rijkscommissaris voor de
prijsvorming inzake de prijsvorming voor
geïmporteerde goéderen uit de bezette No
der landsche gebieden van 21 Januari 1941,
van-Duitsche -zijdeaangevuld.
Dientengevolge /mogenvoor,; Nederland,
sche .goederen«n /diensten ;;in. - hèjt'v binnen/
landsche' handels verkeer- de; toegelaten /bint
nén]andsc^..'^rjjê«nxén" temeven /vóórver
gelijkbare ^nn^iands^e gc^derén-. én
diensten niet ©verachtedeniworden. Voor
zoover ^jNèdéfflimdscite goodéren/de 'weri
kélijke Jtakoopiprijs." plus Cd© toeslagen top
.bosten: ën winst? één; lederen.prijs - oplevert,
dan deldaarmedeti.te vergéjijlkëu.Duitsche
bdnnenlandsch© '.prijs, /magin/hèts binneiar
landsche handelsverkeer slechts.dé laatstge?
noemde'/ vgrlengd,-. toegezegd iof - ..verleend
worden. Hiermede' móet-: /.<//,.-•. i
I.- Verkrégerr worden,dat het- verschil
tusscheude', lagere Nederlandsche en hoo-
■geró -Duitsche binneniandsche prijzen niet
door importeurs én wèdèrverkoopers wordt
opgevangen.
2. Verhinderd worden, dat het rijks-Duit-
sché prijspeil door hoogere Nederlandsche
prijzen verstoord wordt, en
3. Bereikt worden, dat de Duitsche prijs
peil onder invloed van goedkoopere Ne
derlandsche producte ngedrukt wordt.
Deze grondbeginselenuitvoer naar Ne
derland tegen Duitsche binneniandsche
prijzen; uitvoer naar Duitschland tegen Ne-
derllcandsche binneniandsche prijzen, ver
koop van Nederlandsche producten hoog
stens tegen de Duitsche binneniandsche
prijzen en verhooging der Nederlandsche
binnen! andsdie- en exportprijzen slechts
dan, wanneer de kósten zulks rechtvaar
digen en de verhooging uit-economisch oog
punt noodzakelijk is, moeten bij .onder
handelingen tusschen - Duitsche en; Neder
landsche industrieeie groepen/over prijs-
'overëcnkönislen pfrróWt^aaitf.elftk^ in 'aèht
genomen worden. Want bij de prijsverschil
len, die 'thans nog op bijna alle gebieden
bestaan, moeten dergelijke overeenkom
sten, hetzij in Duitschland of irv Neder
land, door de overheid worden goedge
keurd. liet is daarom aanbevelenswaardig
om, alvorens onderhandelingen te openen,
contact te zoeken met de afdeeling prijs
vorming bij den rijkscommissaris voor de
bezet Ie Nederlandsche gebieden.
Engelsche luchtaanvallen
Een doode en zes gewonden
Gisteiaovnd was het Engelsche luchtwa-
pen boven ons land bi zonder actief. Een
groot aantal vliegtuigen verscheen boven
Nederland stH grondgebied en wierp vele
bommen,, welke meerendeels buiten de be
bouwde k-ornmen neervielen, tn een aantal
plaatsen echter ontstond schade van niet
zeer ernstigén aard aan woonhuizen, aain
een sleepboot/aan boerderijen en aan veel
-vensterruiten. Een burger is gedood en
zés zwaar gewond. Een vrouw werd licht
gewond. -
Toewijzing van .thee
aan den groothandel
Naar wij van het secretariaat der ver-
eeniging van thee-importeurs vernemen,
zal het aanbod in d'e toewijzing van thee
aan den groothandel, die definitief is be
paald op Donderdag 20 Maart a.s., bestaan
uit:
II.549 heele, 1480 halve en 90 kwart
kisten Java-thee en 3835 heele en 408
halve kisten Sümatra-thee.
ff*
Nu het voorjaar nadert, is men in de boomgaarden in de omgéving 1 1
v»n. Utrecht druk bezig met het bespuiten van de vmehlbooméh-om <ie I-"--
schadelijke insecten te verdelgen. (Polygoon)
Achttien doodvonnissen
voltrokken
Enkele veroordeelden begenadigd
-Door het bureau van dein bevelhebber der
Duitsche weermacht in Nederland wordt
bekend gemaakt: 'li-
Gisteren?, zijn van de achttjen,' Nederlan
ders,- die, -, zooals beikend is/gemaakt, in
bet Haagscli© proces tegen. feén terreur-,
éabotage.r'enll^onivageorganisatie ter dood.
waren veroordeeKl,-, -vijftien dóór dén kogel
terechtgesteld.-;: Een gxatieveriéeningkwam
niet' in' aaómeriring,.daar or^p
nisatio behalve ernstige -. sabpt^gehaudeliht
gen tegen, milita-re inrichtingea op de
laagste wijze en met de gemeenste ïuidde-
teu, zooójs l.zifanders sléchtsbij I onbo-
schaafde volken; bekendzijn, b.v. allerlei
gifmoorden-en aanvallen pp Duitsche mili
tairen. beraamd en in een, aantel geval'en
ook' ten" uitvoer heeft gebracht Slechts
drie dér veroordeelden hesftjde bevellteb.
her der weermacht tot ean levenslange
tuchthuisstraf begenadigd, optdatzij' bij het
plegen der? daad nog geen' tujntig jaar oud
waren. De weermaclitsbeVolbobbu wensebt
hierméde éen laatste" fcéroép te doeu op
het verstand en het inzicht van de Neder
landsche jeugd.
Tegelijk zijn drie te Amsterdam veroor
deelde ophitsers, die tot de'-' slakingen in
de provincie Noord-Holland Jiaddon aange
zet, doodgeschoten.
Tot levenslange tuchthuisstraf begenadigd
werden voorts 2 Nederlanders/ die in ©on
ander proces dóór één DuifsgK krijgsgerecht
wegens een ernstige salwiigéliandel ing ter
dood warén veroordeeld. Ook in dit geval
is de gratie voor de laatste 'mnaJ verirend,
daar dó veroordeelden ten) tijde van de
daad nog- geen twintig jaar oud waren.
Verhoog ing van den
tabaksaccijns
Honderd opcenten op alle
rookwaren
Ln het Verordeningenblad is opgenomen
een besluit van den secretaris-generaal van
het departement van financiën betreffende
verhooging van den tabaksaccijns.
Deze verhooging treedt in werking met
ingang van 1 April 1941.
Hierbij wordt d'e. bij besluit van genoem
den secretaris-generaal met ingang van 15
September 1940, ingevoerde verhooging
van den accijns ten aanzien, van sigaren,
rook- en pruimtabak én snuif overgenomen
in art. 5 van ,de Tabakswet. De toen even
eens ingevoerde verhoogiog van den ta
baksaccijns op sigaretten met 10 opcenten
vervalt, zoodat d'e accijns op- sigaretten
wederom op 50 pCt. van Jen kleinhandels
prijs wordt gebracht, zooals" óok reeds in
de Tabakswet is bepaald.
- De thans ingevoerde verhooging betreft
de hetfing van 100 opcenten op den ta
baksaccijns voor alle genoemde artikelen.
Wat deze verhooging beteekent kan uit
eenige voorbeelden blijken.
Voor een sigaar, welke voor 10 cent
wordt verkocht, bedraagt de accijns thans
20- ten honderd of 2 cent, welke accijns
in den prijs van 10 cent - is inbegrepen.
Met ingang van/1. April zullen op den ac
cijns van 2 oent 100 opcenten worden ge
heven of wel een bedrag van eveneens
2 cent, zoodat -de -.verkoopsprijs,- van deze
sigaar dan zal' bedragen 10 -j- 2 cent .12
cent. ,-../. .--I v
In dén prijs' van een sigaret van 1. cent
is een accijns ran 1/2 cént begrepen. Op
deze 1/2 cent komen 100 opeenten of
eveneens 1/2 cent,.zoodat een sigaret van
1 oent voortaan 1 -f- 1/2 cent zal kosten.
Een doosje van 20 sigaretten, waarop
istaat vermeld -20 cent -f opc. 1. oent zal
•derhalve 30 cent gaan kosten enz.
Voor rook- en pruimtabak bedraagt de
accijns 30 pCt. van den kleinhandelsprijs.
Kost een pak tabak thans 20 cent, dan
isl dus de accijns 6 cent. Daarop komen
100 opcenten of eveneens 6 cent, zoodat
de prijs van dit pak tabak op 26 cent zal
komen, enz.
Een scène uil hel eerste, bedrijf van' „Candida",' van G. B.
Shaw, dat gisteavond in het Passage theater werd opgevoerd
door het Jong Retterdamsch Tooneel. .Van links naar reehls:
„ds. Moreli (Aug. W. van Gils), Eugene M&rchlianlcs (Tonny
Bok) en Candida (Oolse Hardeman). (Foto J. Klaver)
STA DSN EU WS
jong Rotterdamsch
tooneel
Candida
De leden vau hel Jong Rotterdamsch
Tooneel waren gisteren wel wal teleur
gesteld, dat. voor de voorstelling van
Sliaw's Candida, zou wuiu.g belangstelling
l>estond, ondanks de moeite, die zij zich
zeil t-n ook anderen gegeven hebben om
de Schiodamsche burgerij te overiuigen
Hier wordl .iets go-ds gel>olen.. Er waren
Tuiin 20Ü bezoekers, waarbij 8U teerlin
gen van de H.h.B.Sv.-eu ongeveer-20--woo.
het gymnasuum. Du. SchieialnscÈé, Kunst
kring leverde, slechts 25 I/©zoekers, wat
misschien een gevolg is geweest van den
korten tijd, dié voor hen beschikbaar was
oru te beslissen, of zij van hel aanbod om
tégen gereéuceerden prijs toegang te ver
krijgen, gebruik zouden maken.
De ervaring heefl ook nu weer geleerd,
dat het heel moeilijk is het Schiedamsche
publiek ergens warm voor t° krijgen; is het
dat eenmaal gelukt, dan is er heel wal te be
reken reen denke aan den Schiedam
sche Kunstkring!
Het is spijtig, dal gisteren niet meerde
ren genoten hebben van de opvoering van
Candida, er viel te genieten, van goede
tooueelkunst en de aanwezigen hebben dat
gedaan. De leider van het gezelschap, Bob
Oostnork, sprak er tegenover ons zijn vol
doening over uil, dat het Schiedamsche
publiek zoo intelligent reageerde; dit in
tegenstelling met de ervaring elders opge
daan. Candida ,,aing gisteravond n.l. voor
de eflde maalIn andere plaatsen grinnikte
en lachte het publiek wel eens terwijl
er in wezen niets te grinniken of te lachen
viel! Dat was hier anders.
Het is over 't algemeen niet gemakkelijk
een stuk van Shaw te zien en te liooren;
er zit meestal weinig handeling in; alles
wordt, verwacht van de redeneering. L.
Simons, die Candida vertaalde voor een
uitgave van de Wereldbibliotheek, schreef
in de inieiding: „D? dramaturg is iets meer
dan een handige praatjesmaker en gooche
laar". Maar om dat naar waarde te sclxat-
ten, is een zekere mate van ontwikkeling
levensinzicht en intelligentie noodig. Het-
is gc-rrukkelijkei een (ooneelsluk van Shaw
te lezen, dan hel -te zien opvoeren. Dat
hebben we thans weer ervaren, want na
eerst nog eensweer Candida gelezen te
hebben, spraken kleine details, markante
uitdrukkingen en opzettelijke bewegingen,
die anders -wellicht bijna onopgemerkt zou-,
den zijn, wel sterker.
i>e korte inhoud/ hef gegeven van het
Brand in een garage te Helmond
in den' algeloopen. nacht heefl te 'Hel
mond een felle brand gewoed in de garage
van de N.V. Edah, aan den Westelijken
Kanaaldijk. De brand w'epd' om 'ruim elf
uur door omwonenden ontdekt. Dé ijlings
gewaarschuwde;, brandweer slaagde er in
den brand tot een deel der garage te'be
perken. Toen zij-om. half twee de vlammen
bedwongen had 'eri cJo schade kon worden
opgénomén,blegk, .dat. tvvée zware, trucks,
door het vuur waren: vernield. D'e schade,,
ovelke op ongevèer-, ïöOOO gulden /wórdt'
geschat/ wordt /dóór' verzekering/(gedekt-.
De oorzaak van den brand wordt gè--
zocht in een brandenden gasgenerator 'Van
een dér. trucks.
stuk, hebben we Woensdag j.i. reeds ver
meld. Het is c-en huwelijksdrama, dat op
de „beste wijze" wordt geliquideerd. Shaw
laat Candida, als zij tusschen twee man
nen, die baar beminnen, moet kiezen, de
zwakste kiezen en tot de zwakste wordt
hij „geredeneerd", die in het stuk steeds
de flinkste, de krachtigste, de meest zelf
verzekerde is- ds. James Morell.
Deze figuur werd gespeeld door Aug.
V,van Gils, die gisteravond inderdaad de
geestelijke was, die Shaw bedoeld kan
hebben.
Degene, die zich echter het meest in
zijn rol had ingeleefd, was Tonny Bok,
als Eugene Marchbanks, die alleen maar
,,zrjn zwakheid, eenzaamheid en de nood
van zijn hart' heeft aan, te bieden aan
de veel oudere vrouw, die hij; liefheeft./
Het grootste gevaar bestaat, dat-de -speler,-?
die deze rol vervalt, -haar in liet belache
lijke trekt, in de meeste gevallen onge
wild I Maar daarvan was bij Tonny Bok
geen sprake; hij gaf liet .beste spel. I
De vrouwelijke hoofdrol werd niet al te
overtuigend, wel vlot, maar met te weinig
doordringende geestdrift gespeeld door
Coise Hardeman. D ejapon, die ze aan had
in het 3e en 2e bedrijf, zou een jonge-
nan van tegenwoordig alleen reeds af--
schrikken; wellicht was dat in de negen-
ter ia ren, waarin dit stuk gedacht is te
spelen, anders. .-
ln de bijrollen was. Jos. Fooij als de
secrelaress? van ds. Morell, uitstekend; de
materialist in optima forma, Burgess,
schoonvader van ds. Morell, werd in ai
zijn rauwheid gespeeld door M. J. de
Hangen; de hulpprediker Alex Mill was
II. Patlist, die niet altijd even goed ver
staan weid. -
Het was een magnifieke uilvoering, die
dit 6-tal dilettanten van Candida heeft'
gegeven. 1
De regie was van Bob Oosthoek, die als
lid van bet gezelschap van Van der Lugt
Melserl meermalen in het Passage Theater
'is opgetreden.
Vóór de .voorstelling begon heeft mr.
H. Willem se, inspecteur van de Eva-,
cuatie-noodteliuizen, het woord gevoerd.-
Spr. deelde mee, dat dit soort voorstellin
gen wordi gegeven om gratis voorstellingen;
voor Rofterdamsche geëvacueerd en te kun
nen geven in de plaatsen, waar deze vrij
talrijk zijn. zooals Ben Haag, Delft, Am
sterdam en Gouda Het .long Rotterdamsch'
Tooneel heeft; daarmee een groote. sociale
laak op „zich genomen. Het wil de niet-
moreei-krachtigen- en dé. niet-financieel-
kraebfigeh ondër de geëvaCueerden, eenige
goede ontspanning bieden. Dab streven
wordt ook dóór de betrokken gemeente
besturen'op prijs gesteld.
Van de uitnoodiging aanwezig té zijn,"
maakten ó.a.- gebruik 'de wethouder van
ondérwijs en "sociale zaken," de heer J."
Dinkelaar en echtgenooto; de dames Van
Raarcri—-Raymakers, Houtman—Van Buy-
sén en Van Vel zenZoetmulder; verschei-/
dene' raadsleden vooral de Chr. Hist,
fractie was goed vertegenwoordigd en
dr. W.J; Sriiit en echtgenoote.
De- onbevredigende, opkomst heeft bet
.long Rotterdamsch Tooneel* huiverig -ge
maakt nu reèds plannen 'ten aanzien/ van
Schiedam/vast te ".stéllen. Mén zal er zich
nog/eens'over beraden; of hier ter stede
op cultureel gebied dóór bét' .gézél^chap
ietskaai/worden aangevat/ n-iëbéén -rédëlijke'
■kmis óp'snccës./ jj,
Dof;'die "leans niétboog wórdtaarige-J
slagen door - ons,: is vooir onze lezers geen:
geheim! -
Deee coaiani vewchijnl dagelijks, wel uitzondering
ran Zon» en Feestdagen.
Prijs por kwartaal f 2.—; franco per post 2.50
Prijs per week: 15 cüs. Afzonderlijke nummer»
5 ets. Abonnementen worden dagelijks aangenon- z.
Advertentiën voor bet eeretvo'gend nummer moeten
VÓÓr elf uur aan het Bureau bezorgd rija, Zater
dags v66r 9 uur. -7* Een bepaalde plaats van
advertenti&J wordt niet gewaarborgd.
EERSTE BLAD
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL. 69300 (3 LIJNEN)
Prijr der advertentifn: van i-~5 regels f 1.5S|
iedere 'reeel 'meer f 0.30; in het Zaterdagaammgr
1-^5. 'regels f„L60,iedere regel, neer f 0.*35
Kcclamea f 0.75 per regel. —.Incassokosten 5 ets.;
postkwitantfes' 15 'ets. Tarieven van advertentiën
bij" abonnement' zijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine.'
Ad Verten ti£a opgenomen 5 f 0.50 t/m 15 u*oordent
fO.75 t/m 25 woorden. Elk. woord meer 5 cent tot
een maximum van 30 woorden.
*a Woendtgs: Kleine Advertentiën tot 25 woorden
f 0.25, mits vóór Dinsdagavond tf uur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentiën f 1.00. indien
•niet vóór VrQdatravond C uur bezorgd.
POSTREKENING f311
.^;«r v i - f
,y>
.V J l
"i,v •-•t-Jk/.'-j":
7. 1 - *-*» f.V -
.7
VANDAAG: 19.42 UUR
MORGEN: 19.44 UUR?
ZONSOPGANG MORGEN: 7.55 UUR
De maan komt vanavond op te 21.20 uur
en gaat morgenochtend te 8.51 ónder.
Toespraak.