BRITSCHE LINIE OP KRETA
DOORBROKEN
ADMIRAAL RADER WAAR
SCHUWT DE VEREEN. STATEN
Tijd om te verduisteren
Dè 100.000
94ste Jaargang Dinsdag 27 Mei 1941
No. 22791
Strijd duurt met onverminderde
felheid voort
Kaar do Britsche berichtendienst
meldt, hebben de Duitsche strijd krach-
ten ofp Kreta een fcracihtigen aanval
ondernamen en de feritsche stellingen
doorbroken, nadat die hevig door de
luchtmacht gebombardeerd waren.
Het D.N.R, meldt:
In' de felle gevechten op Kreta in den
loop van gisteren hebben Duitsche doito-
bommenwerpers ingegrepen en met succes
Engelsche troepenconcentraties en veldlbiami-
pementen aangevallen. De vijand leed hier
bij zware verliezen.
Nieuwe landingen op Kreta
De aanvalsacties van Duitsche troepen
op Kreta worden naar het D.N.R. ver
neemt doeltreffend gesteund door nieuw
aangekomen gevechtsafdeelingen. Op ver
scheidene plaatsen zijn de laatste dagen
nieuwe eenheden geland, die zich reeds
vereenigd hebben en in gesloten formaties
optreden tegen de Rritsdhe haarden van
tegenstand. Op strategisch belangrijke pun
ten hebben de voorhoedetroepen vau de pa
rachutisten den weg voor den opmarsch
vrijgemaakt, zoodat de landingstroepen zich
strijdend een weg konden hanen van het
Westelijk deel van het eiland naar het
overige gebied.
De verliezen der Britsche vloot
- In het Oostelijke bekken van de Middel-
landscke Zee hebben gisteren Duitsche
duikbommenwerpers vele treffers van
zwaar kaliber geplaatst op een Britscb
vliegtujgmoed erschip. Tijdens denzelfjien
aanval werd* nog een kruiser, "die in "for
matie met het vliegtuigmoederschip voer,
getroffen. 1
In het zeegebied rondom Kreta heeft gis
teren een Britsch transportschip van 8000
b.'r.t. twee zware voltreffers gekregen, waar
door het schip zoo zwaar beschadigd werd,
dat aangenomen kan worden dat het ver
loren is gegaan.
In het zeegebied rondom Kreta hebben
Duitsche verkenningsvliegtuigen een zwia-
ren kruiser ontdekt, die op het voorschip
en midscheeps volkomen uitgebrand was,
terwijl exp het achterschip nog brand en
rookwolken te zien waren. Voorts is een
op het strand gezette, midscheeps uitge
brande en aan het achterschip zwaar ge
troffen torpedojager gezien.
Beschadigde oorlogsbodems
in Gibraltar
Komende uit de Middellandsche Zee,
zijn drie Britsche kruisers," twee torpedo
jagers en twee duikbooten de haven van
Gibraltar binnengeloopen. Alle eenheden
waren sterk beschadigd en hebben, naar
verluidt, bij den strijd om Kreta zware
treffers van het Duitsche luchtwapen ge
kregen.
Hevige activiteit bij
Tobroek
In zijn weermaohtsbericlit no. 356 maakt
het Italiaansche opperbevel het volgende
bekend
In den afgeloopen nacht hebben onze
iicmbardemenfsvliegtuigen de vlootbasis La
Valetta op het eiland Malta aangevallen.
In Noord-Afrika bizonder hevige activi
teit van de artillerie aan het front van To
broek. Onze luchtformaties hebben instal
laties in Tobroek gebombardeerd, waarhij
groote branden ontstonden. Tijdens het in
het legerberieht van gisteren vermelde bom
bardement uit de lucht zijn nog twee andere
vrachtschepen getroffen en zwaar bescha
digd. In den nacht van Zondag op Maan
dag h'eeft de vijand een luchtaanval onder
nomen o(p Benghasi.
In de Egeïsche Zee hebben Britsche
vliegtuigen bommen geworpen op eenige
plaatsen der eilanden Rhodus en Scar-
panto.
In Oost-Afri'kia hebben onze troepen in
de streek! der meren (Galla-Sidamo) tegen
vijandelijke afdeelingen gestreden en hun
zware verliezen" toegebracht. Op den och
tend van 33 Mei heeft een van onze deta
chementen aan de rivier de Baro een groote
vijandelijke concentratie aangevallen en ver
slagen. In de zone van Debra-Tabor, blijven
onze troepen op doeltreffende wijze het
hoofd bieden aan aanvallen van den vijand.
De „Bismarck" opnieuw
in gevecht gewikkeld
Het opperbevel van de Duitseho weer
macht maakte hedenochtend bekend:
Het slagschip „Bismarck" is sinds
Maandagavond negen unr weer in ten
zwaar gevecht tegen ten vijandelijke
overmacht 'gewikkeld.
De aanvallen op Engeland
In Znid-Engeland zijn, naar aan het
D.N.B. wordt gemeld, twee fabrieken van
de Engelsche vliegtuigindustrie ia den
dacht var Maandag op Dinsdag gebombar
deerd. Hierbij werd een constructiefabriek
voor vliegtuigen zwaar getroffen en in een
deel vau deze fabriek aanzienlijke vernie
lingen aangericht. Als gevolg van de tal
rijke neergeworpen brisant- en brandbom
men van alle kalibers ontstonden er ver
scheidene ontploffingen met hardnekkige
branden. De tweede fabriek, een fabriek
van vliegtuigonderdelen, is door een groep
Duitsche vliegtuigen succesvol met bommen
bestookt.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben gis
teren in den loop van den dag doel
treffende aanvallen ondernomen tegen
Groot Britlannie. Voor den ooilog belang
rijke doelen aan de Engelsche Oostkust
werden succesvol aangevallen.
De gevechtsacties
Noord-Afrika
in
Ten Zuiden van Solioem hebben, naar
het DiN.B. verneemt, Duitsche gevechts
vliegtuigen een automobielpark gebombar
deerd en talrijke voertuigen vernietigd of
beschadigd. Een Lysander-vliegboot werd
neergeschoten.
De Engelschen hebben, naar het D. N.B
verneemt, op 26 Mei bij Solioem zware
verliezen geleden, toen zij met een troep
verkenners, gesteund door pantserwagens,
een verrassenden aanval ondernamen.
Vijandelijke konvooien
aangevallen
Diuitsche duikbooten hebben in den afge
loopen dagen aan de West-Afrikaansche
kust met groot succes vijandelijke kon
vooien aangevallen.
Bij deze actie van het Duitsche duik
bo-otwaper. zijn, naar het D.N.B. verder
-vemeefüt, meer dan tien schepen uit ver
scheidene konvooien getorpedeerd.
Frankrijk en zijn koloniën
Frankrijk is -met zijn koloniën hechter
verbonden dan ooit tevoren, verklaarde
de Fransche staatssecretaris voor koloniën,
admiraal Platon, aan een correspondent
van de „Petit Parisien" te Vichy in een
interview. De Fransche koloniën, zoo ver
volgde de admiraal, hebben zich in groote
meerderheid aan de zijde van het moe
derland geschaard. Om den toestand in
de koloniën te begrijpen, moet men be
denken, dat bij de ineenstorting van het
moederland met een slag alle verbindin
gen tusschen Frankrijk en zijn koloniën
waxen verbroken. Zoo is in verscheidene
deelen van de overzeeselie gewesten, die
onder den economiscken invloed van aan
grenzende Engelsche koloniën staan, een
afvallige beweging kunnen ontstaan. Aan
de grenzen der afgevallen koloniën wordt
de strijd tegen de kuiperijen der afvalligen
krachtig gevoerd. Reeds eind September
van het vorige jaax kon de afvallige be
weging als bedwongen beschouwd worden.
Vermoedens omtrent de rede
van Roosevelt
Het D.K.B. meldt ait New-York:
De bladen vragen zich in hun commen
taren op het oogenblik af, of president
Roosevelt in zijn aangekondigde rede rede
zal ingaan op de uiteenzettingen van groot-
raai Reeder. Alle bladen zijn het er over
eens, dat de positie van Roosevelt buiten
gewoon moeilijk is. Men vermoedt, dat hij
stellig de volgende drie punten zal be*
spreken:
1. Een verhoogde hulp voor Engeland
op elke mogelijke manier.
2. De Pan'-Amerikaansche solidariteit en
de noodzalcelijkheid eener gemeenschappe
Irjke verdediging op militair en economisch
gebied.
3. Een beroep op het Amerikaansche
volk tot de grootste eensgezindheid met
het oog op de zware crisis.
Opvallender in dit verband zijn de com-
Omentaren der bekende journalisten Alzop
en Kintner in de Washington Post. Zij be
vestigen, dat ditmaal van alle kanten een
buitengewoon zware druk op Roosevelt
wordt uitgeoefend, doch dat de president
voor een zwaar dilemma staat. Een zijner
adviseurs heeft gezegd, dat wanneer de
politiek van Roosevelt mislukt, zijn ambts
periode niet alleen een persoonlijke ne
derlaag wondt, doch met een volkomen
versplintering der natie zal eindigen. Roose
velt is in de positie van een .man, die zijn
geheele vermogen op één kaart zet en thans
ziet, dat hij hel spel zal verliezen, daarbij
echter nog de mogelijkheid heeft, om of
wel dübbel te wedden of op te houden.
De honderdduizend .is vandaag getrok
ken. De hoofdprijs van de Staatsloterij viel
op lot no. 11940.
Echtpaar in brandend
huis omgekomen
Noodlottige tbrand te
Doetïnchem
Hedennacht omstreeks drie uur is door
onbekende oorzaak brand uitgebroken in
een perceel aan den*Holterweg te Doe-
tinchem, bewoond do.or het echtpaar Smit.
Die brand, die waarschijnlijk in de boven
verdieping is ontstaan, greep zo» snel om
zich heen, dat, toen de Doetincheinsche
brandweei arriveerde, er zoo- goed als niets
meer te redden viel. Het echtpaar dat
vermoedelijk door den rook bedwelmd ge
raakt. was, kwam in de vlammen om. Of
zich nog meer personen in het huis be
vonden, is niet bekend. 4
Nader vernemen wij, dat, deze werd ont
dekt dooi de twintigjarige dochter van het
echtpa-u G. J. Smit. Het meisje waar
schuwde een surveiilecrenden agent, die
op zijn beurt de hulp van den brand
weer inriep. Rel was echter onmogelijk man
en vrouw uit het brandende perceel te
halen. Toen de brand gebluscht was, vond
men de verkoolde resten. De slachtoffers
waren 62 jaar oud.
De dochter was door het gebeurde zoo
overstuur, dat zij naar het ziekenhuis werd
overgebracht
De brand is vermoedelijk ontstaan door
een defect aan de electrische installatie.
^Ilet huis brandde gedeeltelijk af.
Boeten wegens
prijsopdrijving
Kousen en zeep waren
te duur
Bij een controle, welke ambtenaren van
het rifks-textielbureau bij een kousenfahriek
te Hilversum hebben ingesteld, is gebleken,
dat men zich daar niet aan de prijzenvoor-
schriften hield.
De directeur kreeg een waarschuwing,
doch na eenigen tijd was een tweede onder
zoek noodzakelijk. Het bleek, dat men ver
scheidene ongeoorloofde prijsverhoogingen
in stand had gehouden, waardoor deze fa
briek een belangrijk bedrag te veel had
verdiend- 1
De inspecteur voor de prijsbeheersching
te Amsterdam stelde een vervolging in en
veroordeelde don directeur van de fabriek
tot een boete van f2000.
Ee.n onderzoek dat ambtenaren van het
rijksbureau voor chemische producten in
stelden bg een zeepfabriek te Amsterdam,
bracht aan het licht, dat men voor de
scheerzeep, welke daar werd gefabriceerd,
te booge prijzen berekende. Reeds eerder
had men er de directie op moeten wijzen,
dat het vetzuurgehalte van de scheerzeep
te laag was. Er werd- dus op meer dan
een wijze ongeoorloofde winst gemaakt.
De Inspecteur voor de pjrijsbeheersdhing
te Amsterdam veroordeelde deswege ver
dachte W-, exploitante der fabriek, tof .be
taling van een boete van f 300Ö.
Overgang tot het konvooi-systeem zou een
openlijke oorlogshandeling zijn
In oen speciaal interview, dat groot-admi
raal Rader heeft toegestaan aan den Ber-
lijnschen vertegenwoordiger van het Japan-
sche nieuwsagentschap Domei, heeft de
groot-admiraal een standpunt bepaald ten
aanzien van actueele problemen.
,Gij hebt stellig," zoo vroeg de cor
respondent, „de buitengewoon levendige
discussie gevolgd in de Ver. Staten, welke
zich bezig houdt met de kwestie hoe
men met Amerikaansche hulp aan den
eenen kant bet voor Engeland bestemde
oorlogsmateriaal veilig naar het eiland en
de - verschillende oorlogstooneelen kan
brengen ën aan den anderen kant de
verschrikkelijke verliezen van Engeland aan
oorlogs- en koopvaardijtonnage kan ver
lagen. tloe beoordeelt de Duitsche marine
de daaruit voortvloeiende eventueele ge
volgen?"
De groot-admiraal antwoordde:
„Zij beoordeelt ze zeer ernstig, vooral
daar niet alleen de pers, maar ook ver
antwoordelijke leden van de Amerikaan
sche regeering zich hierover uitgelaten
hebben op een wijze, die geen twijfel
kan laten ovei den met het volkenrecht
in strijd zijnden agressieven aard van de
reeds genomen, vooral echter van de ver
der voorgestelde maatregelen. Geen des
kundige van de moderne oorlogvoering,
die prijs stelt op zijn reputatie, houdt
een aanval over de breedte van den Oceaan
heen voor mogelijk en uitvoerbaar.
Wie desondanks Duitschland aan-
valsbedoelingen in de schoenen
schuift, doet dat tegen beter weten
in pn met de bedoeling zijn eigen
agressieve plannen en zijn wil tot in
menging daarmede te rechtvaardigen.
De oorlogsopbitsers zijn niet bezorgd
voor een Duitschen aanval, maar
over het feit, dat het niet wil luk
ken do gewenschte incidenten te doen
ontstaan Om ze desondanks in het
leven te roepen, wordt alles gedaan
om de grens tusschen neutraliteit,
agressie en oorlog te vervagen en
door steeds nieuwe in strijd met hot
volkenrecht zijnde maatregelen de lijn
van het „short of war" verder uit te
rekken
Konvooieeren beteekentschieten
„Denkt gij daarbij" zoo vroeg de corres
pondent verder, „in de eerste plaats aan de
voorstellen om de z.g patrouille activiteit
der Amerikaansche marine, resp. van het
luchtwapen ten gunste van de beveiliging
dor Brilsche oorlogstransporten in de rich
ting van den Atlantischen Oceaan uit te
breiden, of aan de voorstellen om op
eenigerlei wijze het systeem der konvooien
te aanvaarden mei de be'doeling een con
flict te provoceeren?"
Hel antwoord van den groot admiraal
luidt:
„Beide maatregelen zijn van zoo toon
aangevende wijze en op zoo categorische
wijze geeischt, dal men zich daarop moet
instellen en van te voren de veiantwoor
delijkheid moet vaststellen, doch tevens
nogmaals een ernstige waarschuwing moet
uitspreken. Wat de konvooien betreft, kan
ik slechts de opvatting van president Roo
sevelt bevestigen„Konvooieeren betee
kent schieten" (convoy means shooting).
Aangezien de aard van de ladingen der
gekonvooieerde schepen volgens de' Ame
rikaansche bekentenissen van den aanvang
af als contrabande vaststaat, zou de over
gang tot deze wijze van konvooisysteem
geen neutraal geleide vormen in den zin
van internationale, ook door de Ver. Sta
ten gesloten verdragen, maar een openlijke
oorlogshandeling en een naakten, niet ge-
provoceerden aanval.
De Duitsche zeestrijdkrachten zouden
derhalve gerechtigd zijn tegen deze ver
voerders van contrabande op te treden
volgens de regels van het zeeoorlogs
recht en zouden een belemmering bij
de uitoefening van dit recht ook tegen
Amerikaansche oorlogsschepen zoo
noodig met de wapens van de hand
moeten wijzen.
Terwijl vat: een Duitsch gevaar voor
Amerika geen sprake kan zijn en terwijl dit
systeem reeds thans practisch neerkomt op
een ondersteuning van den Britschen te
genstander, kan slechts dringend gewaar
schuwd worden voor uitbreiding daarvan.
Dut systeem heeft reeds tol dusver niet de
defensieve veiligheidsdoeleinden van Ame
riica gediend, doch is den bericlitgevings-
dienst ten gunste van Engeland ten goede
gekomen. Reeds zijn Duitsche koopvaardeis
bijv. de „Columbus", hieraan ten offer
gevallen.
Men kan van geen enkelen com
mandant van een Duitsch oorlogs
schip eischen, dat bij met over elkaar
geslagen armen toelaat, dat zijn stand
plaats door een Amerikaansch oor
logsschip gemeld wordt aan den te
genstander, eerst recht niet, wanneer
dit hem zoo lang volgt tot sterke
Brilsche zeestrijdkrachten geroepen,
zijn om hem niet alleen te belet
ten zijn taak ten uitvoer te leg
gen, maar ook zijn schip en zijn be
manning te vernietigen.
In dit geval ziet hij zich evenals in
het geval van het konvooi geplaatst
tegenover een actieve oorlogshande
ling en is hij volgens de regels van
het erkc-nde oorlogsrecht gerechtigd
van hel betreffende schip het staken
van de vijandelijke handeling te
eischen, zoo noodig het met wapen
geweld daartoe te dwingen.
Ik zou bij deze gelegenheid nog een
verder punt willen te berde brengen. De
neutrale koopvaardij is reeds gerui'men tijd
geleden er»voor gewaarschuwd niet met
verduisterde lichten te varen, aangezien
zij zich daardoor blootstelt aan verwar
ring mei vijandelijke oorlogsschepen en
daarmede aan een onmiddcllijken aanval.
Dit geldt in nog sterkere mate ook voor
neutrale oorlogsschepen. Bij den stand der
moderne oorlogstechniek is het in het be
lang van de eigen veiligheid noodzakelijk
»tp elk verduisterd schip terstond het vuur
te openen. Wie desondanks verduisterd
vaart, heeft iets te verbergen, heeft booze
voornemens en moet dus vei wachten om
zonder waarschuwing te worden aange
vallen.
Wie zich, kennis dragende van dezen
volkoniechlelijken en feitelijken toestand
in gevaar begeeft, die zoekt twist. Aan
gezien de oorlog niet naar Amerika komt,
moet de Amerikaansche oorlogspartij dui
zenden zeemijlen achter den oorlog aan-
loopen en het gevaar ver van de kus
ten van het Amerikaansche vasteland
opzoeken om, zich bedreigd te ver
klaren en de gewenschte incidenten tot
stand te brengen. De Duitsche marine zal
zich daardoor niet laten belemmeren in
de uitvoering van haar taak. De verant-
wooidelijkheid voor een op die wijze ont
staand conflict ligt echter uitsluitend op de
schouder5; van hen, die niet alleen buiten
de Duilsche waarschuwingen, maar ook
builen den wil van de meerderheid van.
het Amerikaansche volk om bewust daar
heen gaan. waar geschoten wordt."
De mogelijkheid eener volks
stemming in Amerika
Ruim dertig Amerikaansche senatoren en
afgevaardigden zijn onder voorzitterschap
van senator Wheeler bijeengekomen om
de mogelijkheid te overwegen een volks
stemming over de kwestie der Amerikaan
sche deelneming aan den oorlog te hou
den. Naar senator Wheeler na deze ver
gadering aan de pers verklaarde, is men
nog niet tot een definitief besluit gekomen.
De gebeurtenissen op Kreta en de ver
nietiging tan de „Hood" zijn nieuwe be
wijzen, hoe nutteloos het zou zijn indien
de Ver. Staten aan den oorlog gaan deel
nemen. Het Amerikaansche volk wil geen
„faillieten oorlog" overnemen.
De bescherming der
Amerikaansche marine
De Amerikaansche minister van marine,
Knox, lieeR in een brief aan den woord
voeder van bet Huis van Afgevaardigden
de aanneming van een wet geeischt, welke
de commandanten van Amerikaansche oor-
logsscepen ntachhligt „binnen de Ameri
kaansche territoriale wateren alle stappen
te ondernemen, welke zij tot bescherming
der Amerikaansche marine noodig achten".
Krachtens de bestaande wet bezit alleen
de opperste marineleiding een dergelijke
machtiging. Knox voegde hieraan toe, dat
deze nieuwe wet slechts dient tot be
scherming van de Amerikaansche marine-
vaartuigen.
Deze courant verschijnt dagelijks» met uitzondenu»
van Zon- en Feestdagen»
Prijs per kwartaal f2.10; franco per post f 2.60
Prijs per week: 16 ets. Afzonderlijke - nummers
5 ctg.Abonnementen worden dagelijks aangenomen
AdvertcntiËn voor het eerstvolgend nummer moeten
vóór elf uur aan bet Bureau bezorgd zijn, Zater
dags \óór uur. Een bepaalde plaats van
advert en ti ën wordt niet gewaarborgd.
Directie: Mr. H. A. M. Roelants
Hoofdredacteur: M. Stavenga, Schiedam
EERSTE BLAD
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN)
TEL. 69300 (3 LIJNEN)
VANDAAG: 21.45 UUK
MORGEN: 21.47 UUR
ZONSOPGANG MORCEKi 5.29 U.
De maan Kami morgenochtend op te 7.33 uur
en gaat morgenavond onder te*23,28 uur.
l'rijs der advertenUen\au 1tegel» 2 60
«cdere regel meer f 0.31; m het Zaterdagnummer
15 regels 1 L85, iedere regel meer I 0.36
Reclames f 0.77 per regel. Incassokosten 5 ets.;
postkwitanties 15 ets. Taneven van advertentiEn
bij abonnement zijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Ad\crtenticu opgenomen f 0.52 t/m 15 woorden
I 0 77 t/m 25 woorden. Elk woord meer 5 cent tot
een maximum van 30 woorden.
*s Woensdags* Kleine Ad verten tien tot 25-woorden
'0.26, mits vóór Dinsdagavond 0 uur san bet
Bureau bezorgd
's Zaterdags* Kleine Ad verten tien J J.03, indien
met vóór VrJJdaguvond 6 uur bezorgd.
^OSTREKFNÏNG 5311
