NIEUWE DISTRIE UTIEBONNEN NEDERLAND EN EUAOPA Tijd om te verduisteren Vrijdag 30 Mei 1941 Distributie-stamkaarten Roosevelt heft de neutraliteitswet niet op Nederlandsch-lndië en Japan Onderzoek naar mogelijkheden 94ste Jaargang No. 22794 STADSNIEUWS De Bismarck" De geldigheidsduur gewijzigd Niet vernietigen Onderhandelingen in critiek stadium De Engelsche aanval op Sfax Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per lew ar taal f2.10; franco per post f 2,60 Prijs per week: 16 ets. Afzonderlijke nam me ra 5 ets. Abonnementen worden dagelijks aangenomen ^.dvertentiEu voor het eerstvolgend nummer moeten v£6r elf uur aan het Bureau bezorgd zijn» *a Zater dags vóör 0 nur. Een bepaalde plaats van aévertentiën wordt niet gewaarborgd. Directie; Mr. H. A. M. Roelants Hoofdredacteur: M. Stavenga, Schiedam EERSTE BLAD SCHIED i 'JI3HE COUF IT BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL. 69300 (3 LIJNEN) Pnj- dL«- udvertenticu \«n itegels 1.60 iedere regel meer I 0.31; in bel Zaterdagnummer 15 regels I 1.85, iedere regel meer I 0.36 Reclames f 0.77 per regel. Incassokosten 5 ets.; postkwi tan tics 15 ets. Tancven \an advertentjen bij abonnement zajn aan het Bureau verkrijgbaar Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine AdvcrtcntiEn opgenomen f 0.52 t/m 15 woorden i 0.77 t/m 25 woorden. Elk woord meer S cent tot en maximum van 30 woorden 's Woensdags Klemc Adverten tien tot 25 woorden 0.26, mits vöór Dfnsdagavond 6 uur aan het Bureau bezorgd 's Zaterdags Kleine Ad ver tent ito j 1.03, indien met \oór VrUdogüVOiitl 0 uur bezorgd. OOSTREKENING 5311 De secretaris-generaal van liet dep ar. tement van landbouw en visscherij maakt bekend, dat in den vervolge de voor bet k'oopen van distributiegoe deren aan te Wijzen bonnen niet meer, zooais tot dusverre li'et geval was, nog eenige dagen, na afloop van de distri butieperiode, voor welke zr} zijn geldig verklaard, mogen worden gebruikt. Een uitzondering geldt voor de bonnen, wel. ke recht geven op kaas, deze mogen, evenals tot dusverre, nog gedurende twee weken na afloop van de distri butieperiode voor het koopien van kaas worden gebruikt. I De aandacht wordt er op gevestigd, dat de regeling, volgens welke bonnen, die zijn geldig verklaard, voor een op Maandag Aanvangende distributieperiode, ook reeds op den daaraan voorafgaand en Zaterdag en Zondag mogen worden gebruikt, blijft gehandhaafd. De volgende bonnen rijn aangewezen voor het koopen der daarbij vermelde rant soenen. l i Aardappelen Bon „04" van de aardappielendistributie- bonkaart: 2 Juni tot en met 8 Juni, ld/s' K.G. per bon, Melk Bon „19" van de melkfcaart: 2 Juni tot en met 8 Juni, 13/<t liter per bon. Eieren Bon „97" van de „bonkaart algemeen" 2 Juni tot en met 8 Juni, één ei per bon. Kaas Bon „67" en „77" van de „bonkaart algemeen": 2 Juni tot en met 15 Juni (kooptijd tot én ihet 29 Juni), '100' ~grtam" kaas per bon. I Vleesch en vleeschwaren Bon „17 vleesch" van de vleeschkaart: 81 Mei tot en met 7 Juni, per twee bannen 100 gram vleesch, been inbegrepen of één rantsoen vleeschwaren. Bon „17 worst, vleeschwaren" van de vleeschkaart: 31 Mei tot en met 7 Juni. Per twee bonnen één rantsoen vleesch waren. Een rantsoen vleeschwaren bedraagt: 75 gram voor gerookt, of gekookt var kens-, rund.,' kalfs-, paarden- en schapen, vleesch en voor gerookte worstsoorten. 100 gram voor gekookte worstsoorten, rolpens en knalkworst. 125 gram voor leverartikelen, tongen, worst en nierbrood, 150 gram voor bloedworst of ICO gram verduurzaamde kip, eend, gans of kalkoen, been inbegrepen. Peulvruchten Du secretaris generaal van het departe ment van landbouw en visscherij maakt bekend, dat ter aanvulling van het aard- appebanlsoen nogmaals een ranlsoen peul vruchten beschikbaar /al worden gesteld. Gedurende bet tijdvak van Maandag 2 Juni lot en met Zondag 22 Juni a.s. geelt de met „52" genummerde bon van de „bonkaart algemeen" recht op het koopen van 500 gram peulvruchten. liet koopen met deze bon is reeds geoorloofd op Za terdag 31 Mei. Toilet- en huishoudzeep Gedurende hel tijdvak van Zondag 1 Juni tot en met Zondag 29 Juni a.s. geeft de met „35" genummerde bon van de „bon kaart algemeen" recht op hot koopen van 150 gram toiletzeep (nieuwe samenstelling) of 120 gram huishoudzeep of 200 gram zachte - zerp (oude samenstelling van vóór 1 Januari 1941) of 150 gram zachte zeep (nieuwe samenstelling van na 1 Januari 1941) of 300 gram zaolite zeeppaste of 250 gram zeeppoeder of 609 gram waschpoeder. Volledigheidshalve wordt er op gewezen, dpt waschpoeder niet gekocht kan wor den door het publiek, doch uilsluitend wordt beschikbaar gesteld ten behoeve van de wasscherijen. Voorts blijft de bepaling van kracht, dat de oude voorraden zee'pvlokken, zelfwer kende waschmiddelen en vloeibare zeep, welke zeepsoerten thans niet meer wor den aangemaakt, nog mogen worden uit verkocht, met dien verstande, dat elke bon recht geeft op het koopen van 325 gram zeepvlokken of 250 gram zelfwer kende waschmiddelen of 209 gram vloei bare zeep. Zeep voor wasscherijen De bestaande regeling ten aanzien \an de wasscherijen blijft onverminderd van kracht. De wasscherijen zijn derhalve verplicht voor elke twintig kilogram droge vuile wasch een zeepbon van het publiek in ontvangst te nemen. Zoioals reeds voorge schreven is, dienen de wasscherijen eerst een bon van hun \danten in ontvangst te nemen en pas daarna een hoeveelheid van twintig kilogram wascligoed hetzij in eens, hetzij hij gedeelten in behandeling te nemen. Die aandacht wordt er op gevestigd, dat bovenstaand voorschrift ook geldt voor de zoogenaamde „wascliverzenders", die slechts als tusschenpersoon tusschen liet publiek en de wasscherijen optreden. De wasch van kantoren, hotels, café's, enz. voor zoover het handdoeken, poets- en stofdoeken, servetten, tafellakens e.d. be treft, kan ter behandeling worden gege ven zonder dat daarbij bonnen behoeven te worden afgegeven. Honden- en-kattenbrood Het rijksbureau voor de v oedsei voorzie ning in oorlogstijd maakt bekend, dat van 1 tot en met 30 Juni 1941 op bon no. 14 van de voederkaarl voor honden wordt beschikbaar gesteld: voor groep 1: 10 k.g. hondenbrood,* voor groep 2: 10 k.g. hondenbrood; voor groep 3: 8 k.g. hondenbrood; voor groep 4: 5 k.g. bonden brood; 'voor groep 5: 4 k.g. hondentirood; voor groep 6: 3 k.g. liondenl.rood. Op bon no. 14 van de voederkaart voor katten wordt ever dezelfde periode l'/a k.g. kattenbrood beschikbaar gesteld. Na 30 Juni 3911 is lion no 3 4 van be doelde kaarlen ongeldig en mag niet meer worden aangenomen. Aangezien het is voorgekomen, dat per sonen, aan wie persoonsbewijzen /i|n uitgereikt, de disliibuliestamkaar.'en, welke als identiteitsbewijs naren ge bruikt, hebben vernietigd, wordt er voor zoover noodig mei nadruk de aandacht op gevestigd, dat de dislri- butieslamkaarten met betrekking tot de distributie onverminderd van waarde blijven. De distributieslamhiarton die nen derhalve zorgvuldig te worden bewaard. (Vervolg rubriek Stadsnieuws pag 2). VANDAAG: 21.49 UUR HORGENl 11 .SO UUR ZONSOPGANG MORGEN. 5.2S U. tn welingelichte politieke kringen Ie Ber lijn worden uit de hotsing van de „Bis marck" met de Britsche vloot do volgen de conclusies, getrokken De ondergang van hel Dnilsche slagschip Bismarck" is voor 'de Duitsche marine een smartelijk verlier.,, dat het Duilsehe volk diep betreurt. Afgezien van smart en rouw, gedenkt men evenwel met trots en voldoening de prestaties, die met den naam van dit schip verbonden zijn. Geen andere marine heeft een schip bezeten, dat in zoo korten diensttijd zoo groolen roem verwierf als de „Bismarck". De strijd tusschen dit schip en de „Hood" duurde volgens de Engelsche voorstelling van za ken nog geen vijf minuten en was toen reeds geëindigd met de vernietiging van het vlaggeschip der Grand Fleet. In den zelfden slag werd de v-Prince of Wales", een Britsch slagschip, dat in alle opzich ten gelijkwaardig was aan de „Bismarck'' omdat het even nieuw,'even sterk en ever. snel was, beschadigd- en gedwongen den steven te wenden. Terwijl de „Bismarck" dit overweldigend succes tegen twee der' sterkste slagsche pen ter wereld binnen enkele minuten behaalde, had de Britsche vloot volle vier dagen noodig, om het Duitsche slagschip tot zinken te brengen. Aan de operaties tegen de „Bismarck" namen volgens mede- deeling van de Britsche admiraliteit, de siagschepen „George Y", „Prince of Wa les', „Renown", „Rodney" en „Ramil- Jies", de vliegtuigmoederschepen „Ark Royal" en „Victorious", de kruisers „Nor folk", „Suffolk", „Sheffield" en „Dor setshire", henevens de torpedojagers „Mao ri", „Zulu" en „Cossack" doel. Al deze schepen waren in actie bij het zoeken naar het Duitsche slagschip. Desondanks slaagde, ook alweer volgens de Britsche admiraliteit, deze overmacht van ten min ste 250.000 br.t. der modernste Britsche oorlogsschepen tegon slechts 35 000 br.t. aan Duitsche zijde, er niet in op het Duilsehe sJugsehip een .-.beslissenden treffer te plaatsen. - Daarentegen slaagde de „Bis marck" er tijdens deze gevechten nog in een der Britsche torpedojagers tot zinken te brengen en vijf Britsche vliegtuigen om- lang Ie halen. Den bp3Ü=senden treffer plaatste eerst een der Britsche torpedovliegtuigcn op de „Bismarck" Dit slaagde er in de roer- en schroefinslallatie te beschadigen. Als men dit relaas van den vijand volgt, kan men getroost mei voldoening constuleeren, dat in de geschiedenis van de zee-oorlogen nog nooit een schip tegenover een grootere overmacht gestaan en zich zoo lang gehand haafd heeft als de „Bismarck". Zullen wij mannen de Pinksterdagen ze» loopen? De streohoed is dezen wandelaar zeli's nog te warm. (Polygoon). In de buitengewone peisconfeientie, die president Roosevelt gisteren le Washington had uitgeschreven, heeft hij om le beginnen medegedeeld, dat luj een wet onderleekend lieeft, die den uitvoer van de Piiihppijnen onder hetzelfde toe/.icht plaatst als dien van de Vereemgde Staten l'itv oervergun- ningen zal de Amerikaansche commissaris verstrekken. Bij de Philippijnsche recht banken kan men in beroep gaan. Op een vraag naar den «tand van do slaalproductie in de Vereemgde Stalen, verklaarde Roosevelt, dat de productie met eenige honderdduizenden tonnen gestegen is, doch als gevolg van de 'behoeften, die uit de leen- en pachtwet voortvloeien, moet men dit jam* rekenen op een tekort van 1.4 tniiüoen ton en voor het volgend jaar zelfs op 6 millioen t on. Onder deze omstandig heden loan de industrie, die niet voor be wapeningsdoeleinden werkt, althans de ko mende twee jaar een korting van de staal- toedeeling verwachten. Vervolgens werden den president tal rijke vragen over zijn radiorede ge- steld. Hij weigerde nadere inlichtingen ov t^r dc kwestie, lioe hij het transport van oorlogsmateriaal naar Engeland wil beveiligen, met de opmerking, dat Duitschland dit graag zou willen weten en hij daarom niets kon zeggen. Ook o'ntweek hij een uiteenzetting van zijn standpunt omtrent uitbreiding van den patrouiliedienst, doch verzekerde met allen nadruk, dat hij opheffing noch wijziging van de neutraliteitswet zal eischen en derhalve liet zenden van Amerikaansche schepen naar Engelsche havens niet in aanmerking komt. 0 pde vraag, of de Vereenigde Staten de Duitsche blokkade van Engeland erkennen, antwoordde Roosevelt door te wijzen op den Amerikaanschen burgeroorlog, toen het Noorden omstreeks driekwart van alle blokkadebrekers, die aan de Zuidelijke sta ten wilden leveren, had opgebracht. Des tijds hadden de Noordelijke staten zich op het standpunt gesteld, dat de blokkade effectief geacht moest worden. Op andere vragen naar de volmachten, waarover Roosevelt beschikt als gevolg der proclamatie van den nationaien noodtoe stand verklaarde'hij, dat hij zoo ongeveer aile volmachten bezit, die hij noodig heeft. Hij heeft een lijst van acht kantjes met wetten en verordeningen over dergelijke volmachten, die voor een deel dateeren van den Spaanschen oorlog Hij wil deze lijst echter niet publiceoren, daar zij ver keerd zou kunnen worden opgeval. Boven dien bezit hij nog volmachten krachtens de grondwet en krachtens beslissingen van hel hooggerechtshof. Geen dezer volmach ten treedt evenwel in werking, alvorens hij de betrokken uitvoeringsbepalingen uitvaar digi, waaraan thans niet gedacht wordt. Omtrent de stakingsgolf in de Vereenigde Stalen merkte de president op, dat een sta kingsverbod in werking zou kunnen treden, indien ongcreclitv aardigde sLagnatie van den arbeid zn.li mocht voordoen. Tot slot antwoordde Roosevelt ontken nend op de vraag, of hij Amerikaansche kortegolfzenders wil rctjuiieeren. Van gezaghebbende zijde woidt verno men, dat do onderhandelingen te Batavia een uiterst kritiek stadium hebben be reikt. Tsjoeitsji Oliasji, de vice-minister van builenlandsehe zaken, heeft 19 dezer den Nederiandschen gezatft, generaal Pabst, ver zocht op het ministerie te komen en van NedeiianJsch-Indio bespoediging van de economische ondeihundeliugen te Batavia verlangd. Inmiddels zijn tien dagen verloopen, maar generaal Pabst heeft het ministerie nog; geen antwoord gegeven. Welingelichte Japansche kringen wijzen er op, dat Nederlandsch-lndië een anti- Japansche houding aanneemt, daar het van meening is, dat de internationale situa tie zich ten gunste van Groot Brittanniö en de Ver. Staten ontwikkelt, met het gevolg, dat de Nederlandsch-Indische re geering haar belofte geschonden en gewei gerd beeft om goederen aan Japan te leveren, fn dezelfde kringen vreest men, dat de situatie een ernstige wending zat nemen, tenzij Nederlandsch-Indio zijn hou ding jegens Japan herziet. Volgens de „Asaln Sjimboen" heeft Mat- soeöka in een onderhoud, dat hij onlangs met den Brilsclien ambassadeur te Tokio, Ciaigie, heeft gehad, verlangd, dat En geland er van afziet, de handelsonder handelingen tusschen .Tapan en Neder landsch-lndië le bemoeilijken. Van een ant woord van Craigie of de Britsche regee ring is overigens nog niets bekend. I Die opwinding in geheel Frankrijk over het bombardement, op de haven van Sfax door Engelsche vliegtuigen is nog toegeno men, nu de openbare meening heeft ver nomen, dat hierbij ook slachtoffers zijn ge vallen. In bevoegde Fransche kringen is men ervan overtuigd, dat het om een stel selmatige Engelsche actie legen Frankrijk gaat. De Engelsche bedoeling, om de ver bindingen tusschen Frankrijk en zijn Im perium af te snijden en de ravitailleering van het continentale Frankrijk te verhinde ren wordt door dit geval opnieuw aan het licht gebiaclit. Het kapen van Fransclie schepen is. een nieuw bewijs voor hot feit, dat Engeland tracht het Fransche econo mische leven le verslikken. Hel is reeds ontelbare malen gezegd en geschreven, dat ook Nederland in het toe komstige Europa een nieuwen koers zal moeten kiezen, wil liet zijn plaats in het gemocnebesl der stalen van het vasteland van Europa behouden. Dit besef had, zoo als bekend, do oprichting van het ge nootschap „Nederland en Europa" ten ge volge, welks doeleinden reeds eerder wer den bekend gemaakt. Tijdens een vraaggesprek, dat een re- 'dacteur van de Vereenigde Persbureaux met den zaakvoerend secretaris van dit.ge nootschap, den heer K. W Boekholt, had, Jheeft deze een nadereomschrijving van het doel en streven gegeven. De uiteen zetting van den heer Boekholt is bizon der belangwekkend, omdat uit zijn woor den een diepgaand inzicht blijkt in de moeilijkheden van velen om dezen nieu wen koers te aanvaarden. „vVrj heieven in onze dagen een re- volutionnairen stormloop tegen oude be grippen en beginselen, waarvan de ge volgen nog niet te overzien zijn," zoover- klaarde de zaakvoerend secretaris van het genootschap, dat onlangs werd opgericht onder voorzitterschap van prof. dr. G. A. 5. Snijder. „Wij zien nu, hoe nagenoeg 'geen enkel gebied van het persoonlijke of maatschappelijke leven onberoerd blijft door dezen storm, die met ontzagwek kende snelheid over de landen gaat en er is veel in de dingen, welke wij waarne men, dat wij niet kunnen begrijpen, zoo zeer zijn wij namelijk verhonden met de oude tradities en begrippen. Willen wij echter onze plaats in de orde van Europa, welke na dezen oorlog tot stand zal ko men, behouden, dan zullen wij liet toch tol begrip moeten brengen van het onge wone en nieuwe. Daarom moeten wij de zaken les.ren bezien, los van al onze oude vooroordcelen, hoe lief die ons ook in vele gevallen geworden zijn. Wanneer men onzen tijd eenmaal van dat standpunt uit beziet dus los van persoonlijke gevoelens van sympathie en antipathie voor bepaalde tijdsverschijnse len clan kan men zich niet aan den indruk onttrekken, dat wij op een keer punt van de geschiedenis staan. Dit keer punt treffen wij dus op nagenoeg alle gebieden der samenleving aan, waarbij men met het oog op het algemeen belang van ons volk, in het bizonder moet letten op de economische, sociale en wetenschap pelijke aangelegenheden. Er zijn dus velen, die het betreuren, dal wij leven in een giooten tijd. Zij mogen echtet bij die roüw om de dingen van het verleden, die zijn weggevaagd, be denken, dat de geschiedenis reeds meer van die keerpunten" heeft gekend. Men lierinnere zich bijvoorbeeld de Fransche revolutie waarvoor men tegenwoordig dikwijls nog zooveel sympathie koestert die den einde heeft gemaakt aan het feodale stelsel en het absolute kóningschap ten koste van stroomen bloed. In dienzelfden tijd werden de stoomma chine en weefstoel uilge-vonden met als gevolg een opbloei van de industrie. De eeuw der groole uitvindingen brengt dan met zich mede de ontwikkeling van het induslrieele kapitalisme en zijn togen, lianger: liet marxisme. Steeds grooter wor den de fabrieken, steeds grooter de pro ductie, de hoofdzaak is echter reeds niet meer de voortbrenging van goederen maar de noteering van de aandeden aan de beurs. Het moderne kapitalisme is niets meer dan de almacht van het goud in de han den van een kleine groep, wairtegen de arbeidersbewegingen boe machtig ook! in schijn in feite vrijwel machteloos stonden. De wereldcrisis, welkte jui«t achter ons ligt, had dan ook een werkloosheid ten gevolge, zooals het menschdom nog niet beleefd bad. Nu bevinden wij ons ïn een oorlog, die ongeacht den afloop, ongetwij feld grooten invloed /al hebben op de economische en sociale verhoudingen in. Europa. Het laat zich aanzien, dat bij de nieuwe ordening van Europa de hoofdrol toebedeeld /al worden aan het Duitsdie rijk. Hoe dc/e ordening zich zal voltrekken, staat uiteraard nog niet vast, men zou mis schien een voorbeeld kunnen nemen aan het werk der Hanze in de middeleeuwen. In ieder geval staat het wel vast, dat v ij ons reeds thans aan liet studeeren moeten zetten op de vraagstukken, die zich bij deze ordening zullen voordoen, daaraan zal waarschijnlijk niemand kunnen twijfe len. Deze studie is nu wat het genootschap Nederland en Europa" zich ten doel Stelt. Daarbij bepaalt het genootschap zich niet tot enkele onderdeelen op economisch of sociaal terrein, maar het bestrijkt zoowel de gebieden van landbouw, handel en in dustrie a.ls van wetenschap, kunsten en verkeer, in het kort samengevat: het ge- heele geestelijke en matericele leven. 1 Aan hen, die meenen dat de tijd voor een dergelijke, actieve medewerking aan de nieuwe ordening nog niet gekomen is, moet geantwoord worden dat integendeel de tijd dringt om met man en macht aan het werk le gaan, ten einde een plaats voor Nederland in het nieuwe Europa te ver overen. Uit alle streken van ons land en uit alle kringen mocht het genootschap reeds teekenen van sympathie en instem ming ontvangen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1941 | | pagina 1