GROOTE BUIT OP KRETA
Donderdag 5 Juni 1941
Het overlijden van
ex-keizer Wilhelm II
Tijd om te verduisteren
Voeding in dezen tijd
EERSTE BLAD
94ste jaargang
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN)
TEL. 49300 (3 LIJNEN)
No. 22798
POSTREKENING 5311
Indrukken van den terugtocht der
Britsche troepen
Aanstaand lagerhuisdebat over
den terugtocht op Kreta
Australische kruiser bij Kreta
getroffen
Duitsche luchtaanvallen
Op Birmingham en Chatam
Deelneming van den Führer
Frankrijks koloniale rijk
bedreigd
Roosevelts problemen
Koning Boris bij Hitier en
Goering
Het bezoek van Winant
aan Washington
Brand in autobusstation
VANDAAG: 21.56 UUR
MORGEN: 21.57 UUR
Tentoonstelling in
Den Haag
Gunstige visscherij resultaten
Deze courant venchijnt dadelijk», met u.tzooderme
ran Zon- en Fee* t dag en.
érft» per kwartaal f2,10; franco per post f2.60
Prns per week: 16 cta. Afzonderlijke nummer.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen
Advertenticn voor het eerstvolgend nummer moeten
vMr elf nnr aan het Bureau bezorgd zyn» 't Zater
dags vMx 9 nor. Een bepaald© plaats van
aévertcntiên wordt niet gewaarborgd.
Directie! Mr. H. A. M. Roelaats
Hoofdredacteur: M. Staveuga, Schiedam
COURANT
rYij» der advertentica. van regel» 1.6(1
iedere regel meer f 0.31; in het Zaterdagnummer
15 regels f L85, ieder© regel meer 1 0.36
Reclames f 0.77 per regel. Incassokosten S ets.;
Ejitkwi tun tics 35 ets. Taneven van «dvenentiCn
J abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
AdvertenuEn opgenomen f 0.52 tjm 15 woorden
f 0.77 t/m 25 woorden. Elk woord meer 5 cent tot
een maximum van 30 woorden.
's Woensdags: Kleine Ad verten li 2n tot 25 woorden
10.26, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd
Zaterdags: Klein© Advertentiën f 1.03, mdien
niet vóór Vrydagavond C uur bezorgd.
Overal op Kreta bieden do wegen, -waar
langs de Engelscben teruggetrokken zijn,
naar van bevoegde zijde meegedeeld' wordt,
een beeld van wanordelijke vlucht en
geven zoo een indruk h'oe de Britten
door de Duitsche Stuka's gegrepen endoor
Duitsclje valscherm- en bergjagers uit hun
stellingen verdreven werden. Halfvol eetge
rei, kleedingstukken, a an te ekenhoekjes en
brieven lagen in wanorde rondom en in
een. greppel langs den weg lagen de uit
gebrande overblijfselen van aulo's. Onover
zienbaar was de buit aan oorlogsmateriaal,
uitrustingsvoorwerpen, benzine en levens
middelen voorraden. Hier en daar vielen
geheele colonnes Engelsche auto's den
Duitscben troepen in handen. Ook een groot
aantal automatische wapens met geweldige
voorraden munitie werd buitgemaakt.
De buit van de Duitsche troepen op Kreta
is aanzienlijk!. Volgens een voorloopige in
spectie van het deels in den strijd verover
de, deels door het Britsche bezettingscorps
op de vlucht achtergelaten oorlogsmate
riaal, bestaat de buit uit twintig pantser
wagens, vijftig stukken geschut, aanzien-)
lijke hoeveelheden munitie en talrijke auto's
Onder de buitgemaakte stukken geschut
bevonden zich twee batterijen hnstgeschut
van zwaar kaliber. Bovendien zijn verschei
dene groote opslagplaatsen met kleeding
en levensmiddelen, die de Britsche troe
pen op hun vlucht niet meer bónden ver
nietigen, onbeschadigd in Duitsche handen
gevallen.
Het D.N.B. meldt nader:
Nu de slagvelden op Kreta opgeruimd
en de gevallen tegenstanders begraven zijn,
kan het aantal dooden onder Engelsehen
en Grieken op ongeveer 5000 geschat wor
den. Het aantal gewonden is nog niet vast
gesteld. In dit cijfer zijn niet do verlie
zen begrepen, - die den Britsclien strijd
krachten op den terugtocht overzee zijn
toegebracht Het staat vast, dat die ver
liezen tengevolge van de voortdurende
aanvallen op talrijke transportschepen een
veelvoud van de verliezen op Kreta be
dragen.
Naar de parlementaire redacteur van Reu-i
ter meldt, dat het Lagerhuis in zijn vol
gende verandering een debat over effen
Britschen terugtocht op Kreta houden. Chur
chill en Attlee zullen daaraan deelnemen.
De redacteur meldt verder, dat de terug
tocht „verschillende stroomingen" in de
Britsche openbare meening heeft doen ont
staan. Sommigen willen een „verkleind oor-
logsfcabinet" en de onvoorwaardelijke ver
wijdering mn alle ambtenaren, die getoond!
hebben, niet „volkomen up to date" te zijn.
Ongetwijfeld zal bij het debat verlangd wor-t
den, dat het regeeringsapparaat en het
froductiesysteem vereenvoudigd worden,
ïooral zial men aandringen o|p invoering
van den dienstplicht, „mobilisatie der in
dustrie' en het ondergeschikt maken van
alle andere aangelegenheden aan de be
langen-der oorlogsproductie. Men zal den
invoer van machines en nog eens machines
vian overzee eisciien, zelfs al zou daardoor
de aanvoer van levensmiddelen belemmerd
worden. Er zullen voorts voorstellen gei
daan worden voor een uitbreiding derTanti
slbeneering, een strengere 'rantsoeneering en
een energieke campagne voor de productie
vgïi levensmiddelen in het eigen land.
Een dienstplicht voor de arbeiders wordt
door de arbeiderspartij afgewezen, alle par-
ttjen Zijn echter van meening, dat een alge
meens dienstplicht in de industrie op het
oogenblik de beste maatregel is. Tenslotte
verlangt een aantal afgevaardigden, dat de
verschillende takken van de burgerlijke
verdediging In een ministerie vereenrgd
Worden. i
„Langzaam maar zeker komt in Engeland1
een storm op na de nederlaag op Kreta",
zoo schrijft Dinsdag de Londensche verte-
enwoordiger van Nya Dagligt Allehanda.
oor de eerste maal keert de critiek zich
ook tegen Churchill. In het -bizonder - heeft
een artikel van de Daily Mail opzien ge-
haart, waarin gezegd avordt: „Churclifll wei
gerde te gelooven, dat ergens in het moe
derland ongerustheid heerschte wegens den
terugtocht uit Griekenland. Misschien kan
hij er van overtuigd' worden, dat het volk
ernstig verontrust is over Kreta. Verande
ringen zijn noodzakelijk en Churchill be
hoort niet te dralen ze aan te brengen.
Het lot van zijn xegeering kan zeer wel van
een direct en krachtig ingrijpen afbangen".
Zulke woorden heeft men in Landen niet
gehoord' sedert Churchill de leiding over
de regeering op zich genomen heeft, zoo
merkt de Zweedsclie correspondent hier
omtrent op. De News Chronicle noemt het
absurd, het einde van Rasjid el Kailani in
Irak een vergoeding voor Kreta te noe
men. De militaire deskundige Liddellhart
neemt deel aan de felle critiek met de veel
zeggende en gelaten uitgesproken woorden:
„Het Britsche hart is even goed als altijd,
maar niet onze hoofden. Het is goed, wan
neer het hart uit eikenhout is gesneden, het
is echter niet goed, wanneer het hoofd
van eikenhout is". Alle politieke bladen.
Ioopen storm op de leiding. De nederlaag
op Kreta wordt onverantwoordelijk ge
noemd1. Eenige kranten zeggen, dat het
het beste is maar in het geheel geen com
mentaren over Kreta te schrijven. Ten aan
zien van den terugtocht van Kreta is zwij
gen beter dan woorden. Ongeduldig wagen
de bladen, wanneer Engeland zal beginnen
voor de overwinning te werken en wan
neer, naar de D'aily Mail schrijft, het einde
van de „meesterlijke terugtochten" is ge
komen.
Volgens een Reuterbericht uit Sydney
heeft de Australische minister van marine,
Hughes, gisteren medegedeeld, dat de Aus
tralische kruiser Perth bij de gevechten
om Kreta door een bom is getroffen. Vier
opvarenden zijn om het leven gekomen,
drie gewond
De plaatsvervangende Nieuw Zecland-
sche minister-president heeft medegedeell,
dat na de ontruiming van Kreta nog niets
bekend is over liet lot van 2800 Nieuw
Zeelandsche soldaten.
Bij de vorderende zuiveringsactie op
Kreta zijn nog ruim 2000 Britten gevan
gen genomen. Daarmede stijgt het tot dus
ver gemelde totale aantal van 8000 op
ruim 10.000 Britsche gevangenen.
Formaties van het Duitsche luchtwap'en
hebben vannacht belangrijke militaire doe
len in de Midlands alsmede aan de Zuid
en Zuidoostkust van Engeland met brisant-
eu brandbommen bestookt.
Het Britsche ministerie van luchtvaart
en het ministerie voor' de- binnenlaudsche
veiligheid, hebben bekend gemaakt, dat de
vijandelijke luchtstrijdkrachten in den af-
geloiopen nacht groote en uitgebreide ac
tiviteit boven Engeland ontplooid hebben.
Er werden bommen geworpen in de Mid
lands en het Zuidoosten. Voorts ook in hel
Noordwesten, Oosten en het gebied van
Londen. Er werd eenige schade aangericht.
Vannacht hebben, naar de Engelsche
nieuwsdienst meldt, aanvallen plaats ge
vonden van het Duitsche luchtwapen op
verschillende deelen der Midlands. Een
reeks branden is*uitgebroken erf1 er werd
schade aangericht. Ook in Londen is van
nacht luchtalarm gemaakt.
- Het D.N.B. meldt:
In den nacht van Woensdag op Donder
dag zijn Birmingham "en Chatham bij goed
zioht op den grond met Duitsche hommen
van alle kalibers bestookt, toen het Duit
sche luchtwapen'aanvallen deed op de Mid
lands. Talrijke taanden in voor den oor
log belangrijke bedrijven konden worden
waargenomen. In den loop van gisteren
werden overdag aanvallen gedaan door
Duitsche gevechtsvliegtuigen. Op een vlieg
veld aan de Engelsche Oostkust werd een
vliegtuighangar verscheidene malen getrof
fen. Na een voltreffer vloog een tankwagen
in de lucht, terwijl op den grond staande
vliegtuigen van het type Lockheed-Hudson
door hommen en de boordwapens werden
vernield. Een fataieksinslallatie in Noord-
Sclielland werd verscheidene malen door
bómmen van zwaar kaliber getroffen, waar
door in een werkplaats verscheidene taan
den ontstonden. De werkplaats stortte in.
De Führer heeft de gemalin van ex-
keizer Wilhelm II en den kroonprins tele
grafisch zijn deelneming betuigd.
Frankrijk is niet slechts in woord en
geschrift, maar ook door handelingen in
zijn koloniale rijk bedreigd. Deze opvatting
uitte men gisteren te Berlijn onder verwij
zing naar de kabinetszitting, die gister te
Vichy is gehouden. £n dit verband herin
nert men van Duitsch'e zijde aan de lucht
bombardementen, die Frankrijk- steeds heeft
moeten doorstaan, zooals eerst onlangs te
Sfax. Op een vraag van buitenlandsdie
journalisten werd gisteren in de Wilhelm-
strasse verklaard, dat de bizondere gei
machtigde voor Noord-Afrika waarschijnlijk!
voldoende onderwerpen voor besprekingen
te Vichy liad, want bij de vroegere anti-
Fransche handelingen van Engeland komen
nog de aanvallen in woord en geschrift,
waarmee Londen Frankrijk heeft bestookt
en blijft bestoken. Bovendien zijn van ze
kere zijde begeerige blikken op Dakar ge
worpen.
Uit Vichy wordt gemeld:
Generaal Weygand die aan den jongsten
ministerraad heeft deelgenomen, heeft een
uitvoerig verslag uitgebracht over den toe
stand in Afrika. In het bizonder, zoo ver
klaart men in Fransche politieke kringen,
zon hij tijdens Zijn onderhoud met den
maarschalk en admiraal Dar! an, geraad
pleegd zijn over den toestand in Syne.
Van Fransche zijde, zoo wordt verklaard,
bereidt men zich wat Syrië betreft, op
alle eventualiteiten voor, nu de Engelscben
hun luchtaanvallen op Syrfccbe steden en
vliegvelden onverstoorbaar voortzetten en
bovendien in een berichtencainpagne over
Syrië klaarblijkelijk een voorwendsel zoe
ken om een eventueele operatie toetSyrië
te ondernemen.
t-
Het D.N.B. meldt uit Washington:
De steeds welingelichte commentaarschrij
vers Alsop en Kinlner, oonslatecien in de
Washington Post, dat Roosevelt voor twee
problemen staat, in de eerste plaats beseft
liij volkomen hij heeft dat onlangs ook
openlijk tot. zijn naaste medewerkers ge
zegd dat Duilschland zonder Amerikaan-
sohe interventie niet overwonnen kauwor
den. Dat deze interventie zeer spoedig moet
komen, wordt hem met aandrang voorge
houden door zijn medewerkers, door de
Britsdie regeering en nu ook door zijn
ambassadeur te Londen, Winant. In de twee
de plaats voelt Roosevelt, dat het Aineri-
koansclie volk nog niet eendrachtig voor
stander van deelneming aan den oorlog
is en dal hij zijn beloften, afgelegd gedui
rende de verkiezingscampagne, niet kan
verloochenen. Bovendien mag hij geen on
middellijke oorlogsdaad ondernemen zon
der overleg met het parlement.
Volgens Roosevelts meening, aldus Alsop
en Kinkier is een „Duitsoh incident" de
eenige uitweg uit dit diiemmar. Hij hoopt
nu, door den patrouilledienst de Ameri
kaansche vloot Dnitscliland tot het eerste
schot te kunnen tarten.
Naar men te Weenen verneemt, heeft ko
ning Boris van Bulgarije tijdens zijn parti
culier verblijf in Duilschland in aansluiting
aan een bezoek aan zijn vader, die, zooalsi
bekend, een dezer dagen op zijn landgoed
in Slowakije zijn naamdag lieeft gevierd,
gisteren een bezoek gebracht aan Weenen.
Naar men van particuliere zijde hier
over nog verneemt, heeft koning Boris ook
aan den Führer en rijksmaarschalk Goering
een bezoek gebracht.
De thans in de Vereen igde Staten ver
toevende ambassadeur te Londen, Winant,
heeft, naar de „Associated Press" van be
voegde zijde verneemt, een volledig rapport
over de Engelsche oorlogservaringen voor
de Amerikaansche regeering meegebracht,
in het rapport zouden, niet alleen mili
taire, doch ook kwesties van het oedrijfs-
leven, de voeding en de stemming onder
het volk behandeld worden.
In de persconferentie lieeft staatssecre
taris Huil medegedeeld, dat ook hij een
langdurig onderhoud heeft gehad' met Wi
nant en wel over den militairen toestand
en „de daaruit voortvloeiende internatio
nale gevaren voor de Ver. Staten".
De „New York World Telegram" is van
meening, dat de Amerikaansche ambassa
deur in Londen, Winant, buitengewoon
ernstige berichten heeft meegebracht, die
„bijna op een uiterste cruis zouden wij
zen". Er is reden om aan te nemen,
dal Churchill nan Roosevelt heeft medege
deeld, dat Engeland alleen met eens tot
het volgend jaar stand kan houden. Wi
nant brengt het S.O.S.-sein van Engeland
over. Vele neutrale waarnemers zijn van
meening, dat zonder een gewapende Ame
rikaansehe hulp Engeland tot een of ande
ren vorm van een vrede door onderhan
delingen zou kunnen worden gebracht. Roo
sevelt is in een moeilijke positie, want
de Ver. Staten zijn nog minder voor den
oorlog vooibereid dan Engeland en Frank
rijk dit waren. De Amerikaansche vloot
is weliswaar voor oen oorlog op één
oceaar gereed, maar niet voor een oor
log op twee oceanen.
tn het nieuwe station van de Drent-
sciie onderneming te Meppol, dat in Juni
van liet vorige jaar in gebruik werd ge
nomen, is gisteren een felle brand uitge
broken. In de revisie-werkplaats was men
bezig van een autobus olie af te lap
pen, terwijl er tevens met een lasch-appa-
raat werd gewerkt. De olie vatte daardoor
vlam, waarna de autobus in brand vloog.
De revisie-werkplaats en 2 zich daarin be
vindende autobussen werden beschadigd en
alle ruiten vernield, terwijl "ti gedeelte der
kantoorvertrekken waterschade opliep De
inventaris van kantoren, wachtlokaal en
dienstwoning kon in veiligheid gebracht
worden
Het blusschings- en reddingswerk werd
zeer bemoeilijkt door sterke rookontwikke
ling Verzekering dekt de schade.
ZONSOPGANG MORGEN S.20 UUR
De vroege aardbeien brengen, als elk jaar, meer op dan tijdens de
groote campagne, welke men over 14 dagen verwacht.
Men is thans bezig met de pluk van de aardbeien uit de bakken. De pluk
in het centrum -.der aardbeienteelt Beverwijk,
(Polygoon).
Vandaag is in Den Haag de tentoon
stelling „Voeding in dezen tijd" geopend,
welke vanwege het rijksbureau voor de
voedselvoorziening in de toonzaal van bet
gemeente'ijk gasbedrijf aan de Groenmarkt
tot en met Zondag a.s. wordt gehouden.
Het doel van deze expositie, waarvan de
technische inrichting op smaakvolle wijze
is verzorgd door mej. E. Mesdag, directrice
van een huishoudschool in Den Ilaag, -is
in de eerste plaats de waarde duidelijk
te maken van de voornaamste voedings
middelen, waaruit de maaltijden nu worden
samengesteld en een zuiveren indruk te
geven wat thans hiermede te bereiken is.
De voornaamste plaatsen hierbij zijn in
geruimd voor bet broodgraan, de aard
appelen en de groenten.
Wat bet brood betreft, wordt inzonder
heid de aandacht op de waarde van bruin-
brood en roggebrood gevestigd en op de
producten, welke men onder de gegeven
omstandigheden bij het brood kan gebrui
ken.
Een andere afdeeling vraagt aandacht
voor de dranken, welke ter vervanging
van koffie en thee tn aanmerking ko
men. In dit verband wordt het publiek!
ten aanzien van vruchtensap en kruiden,
voorgelicht.
Dan volgt de afdeeling, gewijd aan de
voeding met aardappelen, onder normale
omstandigheden na het brood het voor
naamste voedingsmiddel, vooral in het ar
beidersgezin De bezoekers worden op do
vciordeelen van het koken in de schil altent
gemaakt.
Een belangrijke plaats nemen de groen
ten in, waarvan, in den loop van bet
jaar, een groote verscheidenheid voor do
verbruikers beschikbaar is en welke op
verscheidene manieren kunnen worden tod-
bereid.
In een kleinere stand wordt men er op
merkzaam op gemaakt, dat onder meer gaars
naleu en mosselen liet vleescih' kunnen
vervangen. Elders leert men, dat men goed,
zal doen bet melkrantsoen aan te vullen
met karnemelk en tapfemelk voor zoover
beschikbaar of taptemelkpoeder en het
kaasrantsoen met kwark, yorghurt en liangi
op. Op zeven gedekte tafels zijn de maaltijft
den aangericht, welke op de zeven dagen
van een week voor een gezin van man,
vrouw en drie kinderen kunnen worden bei
reid van grondstoffen, welkte thans verkrijgi
baar zijn. Bij de keuze en de samenstelling
van deze gerechten is het gebruik van
surrogaten zooveel mogelijk vermeden.
Voorts wordt de aandacht gevraagd voor!
de wenschelijkkeid van liet zelf kweeken,
al is het slechts alleen van wat tuinkruiden
De regeling van de voedselvoorziening
van mensch en dier door de overheid,
wordt langs de wanden van de expositie
in beeld gebracht.
Van de belangrijke rol van het centraal
distributiekantoor, dat voor een verdeeling
van de beschikbare levensmiddelen ovec
de consumenten zorgt, krijgt men even-t
eens een idee. I
Niet alleen de sociaal-economische, maar,
ook de hygiënische belangen van ons volk!
behartigt de overheid, gelijk op deze expon
sitie wordt gedemonstreerd. i
Ook is een apart vak gewijd aan de ccn-t
trale keukens, dat een beeld geeft van de;
verspreiding over het geheele land. 1
De secretaris-generaal van het departe
ment van landbouw en visscherij, dr. H. ML
Hirschfeld, heeft bij de opening van-do
expositie heden een rede uitgesproken.
Voorts werd het woord gevoerd door ir.
S. L. Louwes, directeur-generaal van de
voedselvoorziening, dr. C. var: den Berg,
directeur-generaal van de volksgezondheid,
en mej.-C. Mesdag, directrice van de huis
houdschool.- - -
De huidige resultaten der zeevisscherij
zijn over het algemeen zeer lievredigend
te noemen. De vraag naar visch blijft
groot. De visschers maken uitstekende prij
zen voor htm zeebanket, dat nog steeds
zonder bon verkocht kan worden. De om
zet aan den rijksvischafslag te IJmuiden
ovpr de afgeioopen maand heeft een be
drag bereikt van bijna f 600.003, hetgeen
ruitn bet drievoudige is van den omzet in
Mei 1940.
i Thans wordt de visscherij uitsluitend
beoefend door kustvisschrrsvaartuigen, die
dicht onder de kust blijven vissehen. Wel
iswaar zijn de aangevoerde visch soorten
niet groot van stuk, doch daar de kust-
treilers, loggers en kotters na enkele dagen
vissehen weer aan de markt zijn, is de
doorsnee kwaliteit der aangevoerde viscli
uitstekend te noemen.