OORLOG IN HET
VAN 1941
TIEN JAAR SPORTCOMMISSIE
Tijd om te verduisteren
Donderdag 12 Juni 1941
Haar ontstaan en taak
EERSTE BLAD
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL. 69300 (3 LIJNEN)
94ste Jaargang
No. 22804
OOSTREKËNÏNG 5311
Overzicht van de krijgsverrichtingen gedurende
het eerste kwartaal
De successen der marine
De actie der luchtmacht
VANDAAG: 22.01 UUR
MORGEN: 22.02 UUR
ZONSOPGANG MORGEN 5.18 UUR
De strijd in de Middeliandsche
Zee
De opmarsch in Noord-Afrika
STADSNIEUWS
Laffe aanval op den
burgemeester
Door gewezen Irechercheur
van politie
Voorbereidingen tot verdediging
van Cyprus
Deze couraut verschijnt dagelijks, met uitzontlenng
vau Zon- en Fecstdugcn.
Prijs per kwartaal f2.10; franco per post 12.60
Prijs per week: 16 ets. Afzonderlijke nummers
5 ets. Abonnementen worden dagelijks aangenomen
AdvertentiBn voor het eerstvolgend nummer moeten
▼öör elf uur aan het Bureau bezorgd zijn, *a Zater
dags v66r 0 uur. Een bepaalde plaats van
advertentan wordt met gewaarborgd.
Directie: Mr. H. A. M. Roelants
Hoofdredacteur: M. Stavenga, Schiedam
SCHIEDAMSCHE COURANT
Prijs der advertcntifcnvan 15 regels 1.60
iedere regel meer f 0.31; in bet Zaterdaguummer
15 regels f 1.85, iedere regel meer f 0.36
Reclames f 0,77 per regel. Incassokosten 5 ets.;
postkwitantie* 15 ets. Tarieven van advcrtentifn
bij abonnement zijn aan h« Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertenticn opgenomen f 0.52 t/m 15 woordvi»
f 0.77 t/m 25 woorden. Elk woord meer 5 cent tot
een maximum van 30 woorden.
's Woensdags: Klemt AdvertentiCn tot 25 woorden
10.26, mits vóór Dinsdagavond 0 uur oan bet
Bureau bezorgd
's Zaterdags: Kleine AdvertentiEn 1 1.03. indien
met vuór Vrijdagavond C uur bezorgd.
tiet Duitsche oppervel publiceert een
samenvattend overzicht van de oorlogssuc
cessen tegen Engeland in de eerste maan
den van dit jaar. In het eerste deel wordt
o.m. verklaard
In de eerste maanden van het oorlogs
jaar 1941 heeft de Duitsche weermacht in
den strijd tegen Engeland te land, ter
zee en in de lucht nieuwe groote o\ er-
winningon bevochten. De voornaamste taak
van de vloot, de vernieling van de lij
delijke levensaders door den handelsoor
log, werd in ononderbroken aanval door
onder- en bovenwaterstrijdkraehten vol-
biacht. Duikbooten vielen op den Atlau-
iischen oceaan van de kusten van Groot
Brittanaiö tot heelemaal aan de Westkust
van Afrika negentien konvooien aan. In
totaal werd in de eerste vier maanden
van dit jaar door ondeizeeërs 978.000
br.t., door bovenwaterstrijdkraehten 493 000
br.t., dus tezamen 1.471.000 brt, door
door de marine tot zinken gebracht. Daar
bij komen de aanzienlijke verliezen door
mijnen en de binnen gebrachte pi ijzen.
De marine beeft 71 vijandelijke vliegtui
gen neergeschoten, waarvan 52 door ma
rine-artillerie te land en 19 door strijd
krachten ter zee.
Tegenover deze successen bedroegen de
verliezen van de marine in deze periode
een torpedoboot, drie duikbooten en drie
kleinere oorlogsvaartuigen.
Niet minder succesvol is de luchtoor
log tegen de Britsche marine en koop
vaardij geweest, bij aanvallen overdag en
's nachts „werden.rondom Groot Brittannië
en op den Atlantischen oceaan acht En-
gelsehe oorlogsschepen tot zinken gebracht
en 24, waaronder twee kruisers en acht
torpedojagers, beschadigd.
Gevechtsvliegtuigen brachten 170 sche
pen van omstreeks 764.000 br.t. tot zin
ken. In totaal verloor Engeland geduren
de vier maanden door gevechtshandelin
gen van de Duitsche marine c;n het
luchtivapen 2.235.000 br.t., terwijl meer
dan. 1.200.000 br.t. werd beschadigd.
Met de grootste hengheid zette het
luchtwapen daarnaast den strijd tegen het
Britsche eiland voort. Acht en dertig in
omvang steeds toenemende groote vergel-
dingsaanvallen waren gericht op Engelsche
verkeerscentra, havens en industriegebie
den. De hoofdstad Londen was hel doel
van dertig luchtaanvallen, waaronder twaalf
groote vergeldingsaanvallen. Het zwaarte
- punt van de vergeldingsaanvallen van het
luchtwapen nu lag.op de voor den oor
log belangrijke Britsche havens met hun
werlcinstallalies. Dal haar prestatievermo
gen hierdoor zeer sterk benadeeld werd',
ijjdt geen twijfel. Bizonder hevig werden
ook d<* sleutelposities van de Britsche
oorlogsindustrie getroffen. Deze industrie
is daarme'e in haar productievermogen nog
meer belemmerd. Een reeks succesvolle
aanvallen op de uitgangspunten van het
Britsche luchtwapen verminderde de tref
kracht daarvan.
liet rapport verklaart voorts, dat Enge
land begonnen is met de nachtelijke aan
vallen op Duitsche sleden en merkt op,
dat terwijl 't Duitsche luchtwapen ook thans
nog naar vermogen streeft naar vermijding
van eiken onnoodigen aanval op de En-
gelscbe burgerbevolking, de uitwerking
van de Britsche luchtaanvallen juist bet te
genovergestelde beeld geeft. Dientengevloge
was ook" do aangerichte militaire en oor-
logseconomlscbe schade zeer gering. Te
vens echter steeg liet percentage brisant
bommen, die bet Brilscbe luchtwapen wierp
,op woonhuizen in Duitsche sleden en
voorts op ziekenhuizen, lazarets,, kerken
ert kerkbovren. Hierdoor wordt bewezen, dat.
Groot-Briüannië meent stelselmatig een tor.
reuroorlog tegen de Duitsche burgerbevol
king te leunnen voeren. De rechtmatigheid
van de Duitsche vergeldingsdaden wordt
hierdoor slechts bevestigd. c
Duitsche formaties jagers en afweerge
schut weerden de aanvallen van den tegen-
stander op Duitscli gebied en op de be:, el te
gebieden met toenemend succes af Door
Duitsche luchtdoelartillerie werden tot eind
A'paril 97 vijandelijke vliegtuigen omlaag ge
haald. Het aantal der in luchtgevechten
boven. Groot-Brittaimiê en het vasteland
neergeschoten Britsche vliegtuigen bedraagt
271. Voorts werden 73 Britsche vliegtuigen
op den grond vernield. Derhalve verloor 't
Britsche luchtwapen alleen al op dit strijd
tooneel tijdens de eerste vier maanden
van dit jaar 441 vliegtuigen. De verliezen
van het Duitsche luchtwapen bedroegen
nog lang geen vijftig procent hiervan.
De Duitsche oorlogvoering ter zee en
in de lucht tegen Engeland had er in ge
noemde periode bizonder veel voordeel
van, dat Italië in de Middeliandsche Zee
voo-rtdurend sterke Britsche Zee- en lucht
strijdkrachten vast hield. Om de siluafie
in de Middeliandsche Zee té verlichten werd
begin Januari voorloopig een Duitscli ilie-
gereorps onder gcneraal-vlieger Geisker in
Beneden-Italië gedetacheerd. ,In snnenwer
king met Italiaansche vliegtuigformaties
hield dit door aanvallen overdag en
'snachts het Engelsche steunpunt Malln
'onder den duim, berokkende den Britsche
strijdkrachten ter zee d'e zwaarste verlie
zen, bracht een aanzienlijk aantal vijande
lijke schepen tot zinken en bestreed met
groot succes de Britsche luchthavens in
Egypte en Cyrenaica.
Korten tijd later besloot de Fuhrer, zoo
vervolgt "het rapport, liet Duitsche Afrrka-
córps", onder leiding van luitenant-generaal
Rommel uit te zenden naar iVoord-Afrika.
Duitsche verkenners, di(e terstond na. de
ontscheping in actie kwamen, rukten 22
Februari tot een punt ten Westen van El
Agheila op. Nog voor generaal Rommel zijn
strijdkrachten had geconcentreerd, rukte hij
24 Maart op. Reeds op 31 Maart braken
piantsertroepen van dit corps door de Brit
sche stellingen ten Oosten van El Agheila.
Deze plaats, Benghazi en Bir Tengeder
werden ingenomen. Een deel van de troe
pen zwenkte hier af naar het Noorden,
noopte nog denzelfden daig bij El Mecheli
een sterke vijandelijke groep tot den strijd
en versloeg haar vernietigend. De tegen
stander verloor hierbij behalve talrijke doo-
den en gewonden veel meer dan 2000 ge
vangenen en een groote hoeveelheid oor
logstuig. De overige strijdkiachten namen
zonder acht te slaan op hevige zandstor
men- en 1 groote ravilailleeriiigsmoeilijk'he-i
den 8 April de belangrijke kustplaats Derna
in. Nog op 10 April bereikten Duitsche en
Italiaansche troepen de omgeving van To-
broek, waar hun versche. slerke Britsche
strijdkrachten tegemoet traden. Tobroek
werd omsingeld, terwijl snelle strijd krach- teM. Ge]u!di wenl cle
ten voorbij deze stad opruk!en naar Bardia D a
De burgemeester, mr. dr. F. L. J.
van Haaren, heeft gistermiddag bloot
gestaan aim een laffèu overval door
den gewezen rechercheur van politie,
J. A. van H.
De burgemeester was niet zijn echtge
noot e, mevr. A. J. A. van HaarenHay
makers, in hun nieuwe woning, Nassau-
laan 55, die zij bezig zijn in te richten.
Terwijl de burgemeester met zijn rug naar
de geoponde deur stond', voelde bij plot
seling een barden klap in zijn nek. Zio-li
van geen dreigend gevaar bewust, draaide
de burgemeester zich om, terwijl zijn
eoisle gedachte was: .,Wat een flauwe
giap om zoo hard te slaan!" Na zich om
gedraaid te hebben, keek de burgemeester
in bet gezicht van eeh man, dien hij
niet kende, maar die veel grooter en
jonger was dan mr. Tan Haaien.
„Ken je rno niet?" riep de man. „Dan
zal je me wel leeren kcnnenl" En meteen
gaf bij den burgemeester een slag in hel
gezic'T, waardoor dien« lorgnet afvloog.
Dc burgemeester verdedigde zich. maar
tooi begon de aanvaller lo trappen, waar
bij de bruut het blijkbaar op den buik
van zijn slachtoffer voorzien had.
De aangevallene, "die intusschen om hulp
geroepen had, kon een zware boorzaag
grijpen en gaf daarmee den woesteling
een paar rake tikken op ;de armen. Deze
bad te voren een ijzeren slang van oagc
veer 2''2 M. lengte gegrepen en sloeg daar
mee naar den burgemeester. Gelukkig werd
da-slag gebroken,- daar .SefTjzer- een bcuig--
lanip tref, die geheel vernield
ln(iis?rclieii was een lid van het verhul-
zerspersoneel komen opdagen en onlzetle
den burgemeester; kort daarop kwam nog
meer hulp.
De aanvaller ging toen stil tegen den
wand staan.
Op uitdrukkelijk verzoek van den bur
gemeester bad intusschen mevr. Van Ilaa-
ren, die zich eerst tusschen den aan
valler ei baar man wilde werpen, bij
a.s. buren de polilie opgebeld en om as
sistentie veizecbt. De burgemeester en en
kele burgers gingen met Van H. alvast op
weg naar het politiebureau; de man liep
heel gewillig mee. Hij zeide wel: „Morgen
kom ik weer terug!"
1 Daartoe za! hij echter niet - in slaat
zijn, want h;j is in het politiebureau aan
de Lange Nieuwstraat in bewaring ge
steld.
De burgemeester heeft zich onder dok
en dit 12 April innamen. Den dag daarop
viel de grensvesting Capiuzzo den bondge-
nooten in banden' m de Egyptische grens
werd overschreden. Tegenaanvallen van den
vijand werden onder zware' verliezen op
gegeven. Evenzoo alle pogingen van den
tegenstander om uit Tobroek' te breken.
In nauwelijks twee maanden, zoo besluit
dit eerste deel van het rapport, heeft het
Duitsche Afrika corps ouder bizonder moei
lijke omstandigheden en onder zware ge
vechten tegen sterk'e Britsche strijdkrachten
meer dan 1800 K.M, afgelegd en in een
veldtocht van drie weken geheel Cyrenaica,
met uitzondering van Tobroek, heroverd.
Het Duitsche en het Italiaansche lucht
wapen, henevens dé Italiaansche marine,
steunden de operaties te Land door ver
kenning over groote gebieden en doeltref
fend ingrijpen in den strijd, door stout
moedige aanvallen op colonnes, schepen
en havens, benevens door het leggen van
mrjnen in het Suezkanaal. In deze gevech
ten werden tot eind April bij geringe eigen
verliezen, 72 vijandelijke vliegtuigen neer
geschoten.
In een Lizondere correspondentie van de
Times uit Nicosia, de hoofdstad van Cy
prus, wordt bevestigd, dat voorbereidingen
getroffen worden voor de verdediging van
het eiland. Dte vrouwen en kinderen, he
nevens enkele Amerikaansche gezinnen,
zullen Cyprus binnenkort verlaten. Een
deel der geüvacueerden gaat naar Zuid-
Afrilm en Rhodesia.
aangevallene niet ernstig gekwetst; de
trappen, gericht op den buik, kwamen op
het bovenste deel van het-dijbeen terecht.
Van H. heeft bij het onderzoek ver
klaard niet de bedoeling te hebben gehad
den burgemeester te mishandelen. [lij was
eerst naar hel stadhuis geweest; daarna
ging hij naar het -woonhuis aan de
Tuinlaan en toen hij hoorde, dat de bur-
geireesler in het nieuwe huis aan de
Nassaulaan was. begaf hij zich derwaaits.
Hij was van plan geweest, deelde hij
mede, den burgemeester om werk le vra
gen, maar toen hij hem zag, kwam op
eens de herinnering boven aan het ont
slag, dat hij als onrechtvaardig beschouwt,
en toen kon hij zich niet meer beheer-
schen.
De burgemeester zal in staat zijn he
denavond de première van de film: „Hoe
Schiedam werkt en leeft", bij te wonen
en bij die gelegenheid ook een kort woord
spreken.
Slot vchk Tien jaar Sportcommissie.
vermoedelijk 1 Juli a.s. definitief lïaar be
slag krijgt,zal wellicht op de verdere
plannen van de Sportcommissie ook van
invloed zijn bij het bepalen, van de plaats,
wanr haarihziens de nieuwe speelgelegen
heden zullen moeten worden aangelegd'.
(Vervolg rubriek Stadsnieuws pag 2).
Vandaag beslaat de Gemeentelijke Sport
commissie 10 jaar.
Zij werd niet zonder moeite en strijd
geboren. In den raad waren aan de stich
ting vrij feite debatten voorafgegaan. Er
-werd door 'n commissie Steens 'n rapport
uitgebracht, w-aardoor een nieuiv geluid
werd gehoord ten aanzien van de taak van
de plaatselijke overheid tegenover de sport
beoefening. De. S.B.LO. was 10 Juli 1930
opgericht; het tot -stand komen van de
Gemeentelijke Spc-rtcommissie, bijna een
jaar later, stond daarmee in oorzakelijk ver
band.
Dc S.B.L.O.
Omdal nog niet ieder precies op de hoog
te blijkt te zijn van de verhouding -S.B L O.
en "Sportcommissie, willen we deze nog
even in 't kort uiteenzetten.
Bijna alle Scliiedamsche sportvereenigin-
gen hebben zich vereenigd tot den Sclne-
damschen Bond ioor Lichamelijke Oefe
ning.
Tot de vijf en veertig aangesloten ver-
ecnigingen belmoren zoowel de groole voet
bal- en gynmastiekvereeiugingen, als de
spoïtvereenigingen, die slecht» enkele
10 lallen leden tellen, zoodatgezegd kan
worden, dat pracüsch de geheele sport-
bewegitig zich in den S. B. L O ver
eenigd heeft Alleen de lennisvoreeirigin
gen staan buiten de/e organisatie, wat
te begrjpen is. omdat dit een seizoen-port
is, die voor een deel - beoefend
wordt op eigen banen.
Aanvankelijk werd door den S.B.L 0. een
rechtstreeks contact tusschen sportbewe-
ging an plaalselijke" overheid voorgestaan;
de S.BLO. zou zich ó.a. gaarne hef be
beer van de sportvelden, gvnma»tieklokalon
enz. toegewezen zien.
Een tussehcnschakcl.
He1 was vooral de heer t'. de Bruin,
destijds wethouder van onderwijs en so
ciale zaken, die daartegen overwegende
bezwaren had en na veel overleg werd
toen besloten een tusschenschakel te for-
meereu in den vorm van een Gemeente
lijke Sportcommissie, die zou bestaan uit
9 leden, waarvan de voorzitter lid van
bet dagelijkscli bestuur der gemeente moet
zijn; vier raadsleden en for bestuursleden
van den S B.L 0. Daaibij heeft de gedachte
voorgezeten, dat de vier raadsleden in
de Sportcommissie speciaal de belangen
van do gemeen le in het oog zulien hou
den en de vier SB.L.O.-bestuursleden spe
ciaal" die van de sporlbeweging zullen be
hartigen.
In de praclijk komt die „speciale behar
tiging" nooit sterk op den voorgrond; in
de 10 jaren, dat de Sportcommissie be
staat, hebben steeds allo leden van harte
de belangen van de sport gediend, onge
acht ot zij raadslid of bestuurslid van den
S.B.L 0 waren.
Daarbij - is van groot voordeel geweest
de continuïteit in de samenstelling van
de commissie waardoor onderlinge waar-
deciing en een groot wederzijds vertrou
wen kon groeien.
Van hel begin af hebben zitting in de
Sportcommissie de beer J. Dinkelaar
eerst als raadslid, de laatste 7 jaar als
wethouder-voorzitter en hel raadslid de
lieer B. G. Hoogendam De heeren A.
Stahlic en J. H. Steens, die ook deel uit
maakten van de eerste Sportcommissie, zijn
overleden. Voorts waren gedurende eeni-
ge jaren lid de heeren D. Vreeswijk, J.
N. Hoek en A. van Duinhoven.
De vier bestuursleden van den.S.B.L.O.,
de heeren A. van Schie, secretaris; M.
Stavenga, E. A. Leendcrts en II. J. Schef-
fers, zijn 10 jaar lang lid van de Sport
commissie
Daarin hebben thans voorts zitting cle
lieercn C. J. V. Janse, penningmeester;
Th. J. L van den Berg en J. Bergman.
Een gelukkige „cumulatie van functies"
is, dat de heer A. van Schie zoowel
secrelaris van de Sportcommissie als van
den S.B.L.O. is. Daardoor kan snel ge
werkt worden en is alles wat maar zou
kunnen zweemon naar animositeit of tre
den in eikaars rechten, uitgesloten.
De gang van zaken.
De gang van zaken is meestal zoo,
dat in de bestuursvergaderingen van den
S.B.L.O. de ivenschen en verlangens, die
in cle Scliiedamsche sportbeiveging leven,
ter sprake komen. Is er een redelijke kans
op verwezenlijking, dan worden cle zaken
van belang bij de Sportcommissie aanhan
gig gemaakt. Deze overweegt ook de wen
schelijlcheid en de mogelijkheid van ver
wezenlijking der verlangens en valt cle be
slissing gunstig uit, dan wordt aan B.
en W. geadviseerd zus of z,oo te han
delen. Dat de voorzitter van cle Sport
commissie lid van het college van B. en
W. is, is daarbij van groot voordeel, uant
op deze wijze heeft cle sport indirect
Wethouder J. Dinkelaar.
(Foto Sth. Crt.)
een pleitbezorger in de vergaderingen
van B." en W., die volledig op de hoogte
is van de Hemelton van de centrale sport
organisatie.
Aanvankelijk lieeft cle lieer P. de Bruin,
cle laatste 7 jaren cle lieer J. Dinkelaar,
met groote belangstelling en veel toewij
ding ais voorzitter van cle Sportcommis
sie de Scliiedamsche sportbelangen ge
diend.
is een aangelegenheid van groot be
lang L.v. het aanleggen van sportvel
den dan wordt de raad daarin ge
kend en ook deze heeft, zoo laiïg de
Sportconmussie bestaat, getoond een open
oog "te bobben voor liet nut der lichame
lijke opioeJmg van de schoolvrije jeugd.
in kleinere zaken neemt cle Sportcom
missie of liet dagelijkscli bestuur dier com
missie, zelfstandig beslissingen; het ge
bied, waarop dit geschieden kan, is vrij
nauwkeurig afgebakend.
Het toewijzen b.v. van enkele speeluren
aan een voctbalvcreeniging of het wijzigen
van den tijd, waarop een* gymnastiekver-
eeniging een schoollokaal gebruikt, ge
schiedt in clen regel door het dagelijkscli
bestuur van de Sportcommissie. Zou zicli
bij die (oenijzing iets bizonders voordoen,
dan wordt de volledige Sportcommissie
daarvan op de hoogte gesteld.
Wat tal stand kwam.
Door dc gelukkige samenwerking, die
nu 10 jam beslaaf, is reeds zeer voel
tot stand gekomen, wat vroeger onbereik
baar leek, toen de sport vereent» mgen elk
afzonderlijk met den daartoe aangewezen
gemeente-ambtenaar tot overeenstemming
moesten zien te komen.
We herinneren aan de grondige reorga
nisatie van Sportpark Bosclihoek, het mooie
complex, vlak bij de bebouwde kom der
stad; den aanleg van het Mathenesser Sport
park aan den Laanslootscheweg, een com
plex van vier.velden met een behoorlijke
kleedgelegenheid; het tot standkomen van
twee terreinen aan den Westfrankeland-
scbedijk, bij de gemeentelijke zwominrich-
ting, die aan S.V.V. in gebruik zijn ge
geven, waarmee een hartewensch van deze
voreeniging in vervulling is gegaan; het
aanleggen van het Excelsiorterrci.il met
zijn twee speelvelden en tennisbaan en
daarachter de Mathenesser Wielerbaan.
Dat zrjn enkele objecten, die „in het
oog springen".
Maar daarnaast heeft de Sportcommis
sie in tal van andere dingen geadviseerd'
en is ook meermalen zelfstandig regelend
opgetreden, o.a. ten aanzien van het ge
bruik der gymnastieklokalen.
De toekomst.
In de nu volgende periode van 10
jaren zal de Sportcommissie nog meer en
nog belangrijker werk te doen krijgen. Het
laatste jaarverslag van den S.B.L.O. lieeft
daaromlrent reeds iets meegedeeld.
T Bestaan van heele complexen sportter
reinen wordt n.l. bedreigd'; o.a. die aan den
Laanslootscheweg annex Mathenesser
Wielerbaan door den rijksweg no. 20;
die in Spieringshoek en aan Damlaan door
het in exploitatie brengen van Nieuw-1
land. Of de oorlogstoestand en zijn ge
volgen op de uitvoering van bestaande
plannen een stimuleerenden dan wel rem-
menden invloed zal hebben, men denke
aam het malcrialenvraagstuk dient te
worden afgewacht.
Maar dc Sportcommissie is piraat en
heeft reeds onder oogen gezien, wat ge
beuren moet, opdat de sportbeweging niet
verrast woidt, als ingrijpende maalregelcn
worden getroffen, die tot gevolg hebben
het verdwijnen van velden, waar thans dc
jeugd en de rijpere jeugd gezon Ihfiil op
doet en zich 'irhamelrjk en ook geestelijk
staalt.
De uitbreiding van cle gemeente, die
(Vervolg zie 3de kolom onderaan).
