<0*
KROATIË TOEGETREDEN TOT
DRIE MOGENDHEDENPACT
ZWARE STRAF VOOR
CLANDESTIEN SLACHTEN
Tijd om te Verduistërèn
Maandag 16 Juni 1941
No. 22807
Onderteekening geschieddein het Dogenpaleis
te Venetie
Hevige gevechten bij
Solloem
Zomerkamp voor
journalisten
Vijf Utrechtenaren naar concentratiekamp
gezonden
S4ste Jaargang
Ia h'et - historischeDogenpjaJeis te
Venetië is gistermiddag om twaalf uur
het protocol geteek'end, waarbij Kroatië
tot het diie mogendheden verdrag toe.
treedfc-:_ Het protocol "werd "geteetfend
door den Diuitschen minister van bui-
tènlandséhé "zaken, Von Ribbentrop,.
zijn Itatiaanschen ambtgenoot, graaf
Oiano, voor Jap,an door dên ambassa.
'deur Horili'iri,- voor Kroatie_ door den'
Poglavnifc', Ante Pawélitsj, voor Hon,
garije door den gezant Villarii, voor
Bulgarije door den gezant KaraMjoef,
voor Roemenie door den gezant Gri-
gorcea, voor Slowakije door den gé.
aant G&lvanedk.
Graaf Ciano, die de plechtigheid leidde,
heette in een lcorte toespraak de vertégen-
woordigers der verschillende .staten wel
kom, waarop het protocol werd' voorgele
zen en onderteekend. Vervolgens verhief
Ciano zich van zijn zetel - en las hij een
verklaring voor, waarin hij o.a.-. zeide':
Toen in .September 1940 Diuitschland, Ja
pon en Italië te Berlijn het driemogend-
hedenverdrag sloten, was het niet onze be
doeling, alleen met het oog op den oorlog
een voorbijgaande vereeniging van skaten
tot stand te brengen, maar de blijvende
grondslagen te leggen voor een algemeene
samenwerking, waaraan alle staten konden
deelnemen, die met Duitschiand, Japan en
Italië het verlangen der volkeren wenstihen
te verwezenlijken naar een wereldorde, die
berust op rechtvaardigheid, op den vrede
in gerechtigheid, welke steeds het hooge
doel is geweest van de groote mannen, die
ons lot leiden en welken zij voor Europa
en de wereld zullen weten te verbeteren
met hun genie en de overwinning der
wapenen.
Kroatië" toegejuicht als een daad van ge
rechtigheid, ais een der velen daden van.
greechtigheid, waardoor de fouten en de
schuld van het systeem van Versailles her
steld worden en dank zij de ijzeren wil
van clan Fuhrer en den Duce de weg ge-
effend is voor de verwezenlijking van de
leefrechten der volken, die wij beschermd
wcnschen te zien door een nieuwe orde ter
bevordering van den welstand, de stabili
teil en de veiligheid der volken.
In het Kroatisbh antwoordde de Pag-
Javnik, dat deze gebeurtenis voor het Kroa
tische volk van groote en beslissende "be-
teekenis is, daar het ons twee maanden
na het verrijzen van onzen staat mogelijk
wordt gemaakt toe te treden tot de ge
meenschap der staten, die, vernieuwd door
sociale en politieke revoluties, worden be
zield door de genealileit van hun leiders en
gedragen door de goedkeuring van hun
volk.
Ma de plechtigheid wenschten graaf
Ciano en Von Ribbentrop den Poglavnik!
geluk.
De Diplo over de toetreding
van Kroatië tot het pact
De toetreding van Kroatië tot het drie-
mogendhedenpact noemt de Deutsche di-_
plomatisch politische Korrespondenz een
nieuwe belangrijke étappe op den weg naar
de nieuwe ordening van Europa. Deze toe
treding beteékent aan den eenen leant de be
reidwilligheid van de toonaangevende mo
gendheden van het pact om het Kroatische
volk als gelijkgerechtigden factor aan den
wederopbouw te laten medewerken. Zij be-
teekent aan den anderen kant de spontane
belijdenis ran de Kroatische natie om zich
evenals reeds vele andere landen van het
totdusver zoo verscheurde Europeesche
Zuidoosten, uit te spreken voor de Iotsge-
meenschap van het Europeesche continent.
J>e Korrespondenz herinnert eraan, dat de
Kroatische natie nog enkele ipaanden gele
den een onderdeel vormde van een staats
bestel, dat zich op het beslissende oogen-
blik aan de belijdenis tot de Europeesche
solidariteit onttrokken en zich gescliiaard
had in het front van hen, die de eeuwige
Europeesche verscheurdheid op hun vaan
geschreven hadden. De toetreding van het
Kroatische volk tot de gelederen van hen
die uit betere overtuiging een tegen nie
mand gericht eenheidsfront der Europee
sche* volkeren willen tot stand brengen,
is daarom van des te grooter belang en
des te grooter waarde.
De toetreding van Kroatië tot het drie
mogendheden pact, zoo vervolgt de Dout
sell e diplomatisch politische Korrespondenz
ip tevens ook. het symbool voor de afslui
ting van hot door den naam „Versailles"
gekenmerkte tragische tijdvak der Euro
peesche geschiedenis. Stellig zijn er nog
krachten in verre landen, die het Europa
misgunnen, dat het zich, volgens eigen
wetten, tot" een organisch'en opbouw ver-
eenigt Aan den overkant van den Oceaan
nemen" zelfs de" uitlatingen toe, din een
even- zonderlinge als onbevoegde belang
stelling' voor deze ontwikkeling, en wel in
pégatièvënzin, aan den dag leggen. Dit
gaat zoover, dat men bepaalde staten on
der druk en bedreiging voorschriften zou
willen gevenj hoe zij hun intercontinentale
posities" moeten inrichten of met wie zij
in Europa betrekkingen mogen onderhou
den. Dezetwistzieke inmengingspolitiek
houdt overigens aan geen der verschillende
hoéken van' het Europeesche continent op.
Ten "aanzien hiervan verklaart de Kor
respondenz ten slotte: Hoe mer dergelijke
ongeroepen inmengingspogingen van buiten
af zie .hyerspreiden, des te .meer zal in
Europa de overtuiging baanbreken, dat een
nauwe en hechte samenwerking het eenige
antwoord op brutale eischen en dreigenden
dwang kan zijn. Juist van dit standpunt uit
bekeken, is de toetreding van Kroatië stel
lig van symptomatische beteekenis.
Naar het B.N.B. verneemt, zijn de En-
gelschen gisteren aan het front van Sol
loem met sterke strijdkrachten tot den aan-
vl overgegaan. De strijd duurt voort Een
afdeeling Buitsch© Sluka's greep met bui
tengewoon groot succes in.. Vooial vijande
lijke colonnes ©n concentraties van voer
tuigen werden gebombardeerd. Dte vijand
heeft aanzienlijke verliezen aan mensehen
en materiaal "geleden. Talrijke voertuigen
raakten in brand, andere werden door hom
men vemi-eld. Bij luchtgevechten werden
lz8keri^èn'3rïtscliè*TTirrricanes "ètP twee
bommenwerpers neergeschoten. Waarschijn
lijk zijn nog twee andere Britsche toestellen
neergehaald.
Naar het B.N.B. verneemt, zijn volgens
de tot dusverre ontvangen berichten gis
teren hij d© gevechten aan „het front van
Solloem zestig Engelsehe pantserwagens
vernield.
Op kasteel.de I.Cannenburgh"
Op liet uil de veertiende eeuw datee-
rende kasteel de „Cannenburgh" te Vaas-
sen, is Zaterdag het eerste zomerkamp
voor journalisten, georganiseerd door den
Raad van Voorlichting der Nederlandsche
pers, geopend Behalve de 25 journalisten
zomerlef mpleiders,* die een week op
het kasteel zullen verwijlen waren er
verscheidene gasten, in de komende weken
zal telkens een nieuwe ploeg journalisten
op den „Cannenburgh'^ een cursus bijwo
nen.
Als organisatieleiier van het kamp
heette de hear Meijer Schwencke, aan een
feestelijken openingsmaaltjjd, a'.ten welkom.
Spreker noemde hét simen/ijn een histo
risch moment in de-"geschiedenis van het
Nederlandsche perswezen Hel zo nes kamp
van journalisten, aldus sprekei, is geen
kamp in den gewonen zin des wookR het
is tevens het begin van evn meer s sle-
matische opleiding van den journalist Meer
dan vroeger zal alleaandacht vvorlen be
steed aan dc opleiding van onze Neder
landsche krantens-brij ver,, want zij zijn het,
.die als voorlichters moeten worden
De deelnemers aan dit eerste kamp zijn
in zekeren zin pioniers, /ij hebben de
zelfde moei!ijkheden' bi overwinnen, die
-alle pioniers nu certmaal moeten overwin
nen.
Zin en omvang der volks
voorlichting
In zijn voordracht,"tijdens het gezellige
samenzijn na den ^jjfemeensokappeiij] en
maaltijd, heeft dr> F." Boedewangen, se
cretaris-generaal van het departement van
volksvoorlichting en kunsten, het vo'gen-
de gezegd
Wat wij hier in Nederland moeten krij
gen, is dit: i
Dat de vlfcsvoojJMiring zich niet meer
voelt als een vrijbuiter, en enkeling, ge
De plechtige bijzetting
van het stoffelijke over
schot van ov-keizer Wil-
-tpV -ujooq; op j] uipif
ter de lcist de ex-kroon
prins mei de weduwe.
(Roti, Associated
Press, Zander).
VANDAAG: 22.04 UUR
MORGEN: 22.04 UUR
ZONSOPGANG MORGEN 5.17 UUR
Het rijkscommissariaat maakt bekend.
Daar de gevallen van verboden s'achtin
gen een dergolijken omvang hebben aange
nomen, dat de belangen een er stelselmati
ge verzorging met levensmidd ten voo. de
Nederlandsche bevolking en voo:a' een on
voldoende vexzo-rging met vleescb hierdoor
in gevaar gebracht kunnen worden, hreft
de „Generalkommissar fur Sicherheitswe-
sen" zich thans genoodzaakt gezien, tegen
de aanstichters van dergelijke sabotage-
handeiingen krachtig op te treden.
Dientengevolge heeft de Duitsche „Sicher-
heitspolizei" in een bizonder ernstig ge
val van verboden slachtingen op groote
schaal te Utrecht de volgende personen,
die ais daders en helers hieraan deel
üadden, voor onbepaalden tijd naar een
concentratiekamp in Duitschiand gesluurd.
Het betreft
1. W. G. van Wees.
2. B. K. Tj. Visscher.
3. M. A. van Wees.
4. J. K. van der Heiden.
5. J. tV. Soesbergen.
Alle betrokken personen wonen te
Utrecht.
Het a-sociale optreden van elementen,
die de volksgemeenschap schade berokke
nen en die ondanks herhaalde waarschu
wingen zuiver uit winstbejag een onbehoor-
lijken handel drijven met de levensmidde
len, welke ter beschikking staan van de
geheele gemeenschap, moet hiermede in
het openbaar aan de kaak worden ge
steld. De genomen maatregelen moeten
levens als waarschuwing dienen voor al
degenen, die nog steeds welbewust probee-
ren do voorschriften te omzeilen, welke
de overheid in het belang d'er waarhor-
ging van de levensmiddelenvoorziening van
de gemeenschap heeft uitgevaardigd1.
Het gevaar voor de volks
gezondheid
Het A.N.P. meldt-
Dlat vleesch van clandestiene slachtingen
afkomstig, voor de volksgezondheid geva
ren kan opleveren, blijkt weer eens uit het
volgende:
De afdeeling technische controle van den
cenlralen crisisdienst heeft op het eiland
Noord-Beveland een uitgebreid onderzoek
ingesteld, waaruit bleek, dat enkele perso
nen in den loop 'der eerste vijf maanden
van dit jaar vijf runderen en vier varkens
hadden geslacht. Het vleesch was clan
destien in de omgeving verkocht. Blijkens
het weekrapport van de technische con
trole was één dezer runderen een wrak
dier, zeer ernstig lijdende aan tuberculose.
Zoo ziet men weer eens, dat als men
niet voldoende sociaal gevoel heeft om
geen vleesch van clandestiene slachtingen
afkomstig te koopen, men de aanschaffing
daarvan toch uit welbegrepen eigenbelang
achterwege moet laten. Uit het bovenver
melde geval blijkt, hoe gevaarlijk het
vleesch kan zijn, dat, van een clandestiene
slachting afkomstig, in omloop wordt ge
bracht.
Frauduleus schapen geslacht
Die politie te Bussum was ten oore ge
komen, dat in deze gemeente clandestien
schapen geslacht werden. Bij een ingesteld
onderzoek kwam aan het licht, dat reeds
verschillende „klanten" bediend waren,
doch deze konden achterhaald worden. Al
len kregen een proces-verbaal.
Bij den slachter thuis bleek, dat nog
verscheidene pakjes vleesch ter aflevering
gereed lagen, afkomstigd van twee clandes
tien geslachte schapen. De slachter bleek
samen te werken met een compagnon. Te
gen beiden weid proces-verhaal opge
maakt; het vleesch werd in beslag geno
men.
bonden aan de belangen van een groep
of lied rijf zonder meer, maar dat hij zich
bewust wordt van zijn ambt, als zijnde
een openbare werkzaamheid, g 'ba e r I op
vakkundigheid en deskundigheid.
Drie vermen van kunst.
Men kan drie vormen van kunst onder
scheiden, de technische kunst, d'c soboone
kunsten en de kunst der volksvoorlichting.
Tussclien de technische en schoo*© kunst
in bevindt zich de kunst der volksvoor
lichting. Zij grenst aan beide en paart
het nut aan het ideeele moment der schoon
lieid. De volksvoorlichter is „kunstenaar",
in zooverre hij uit het materiaal van men-"
i srfielijke gevoelens en so la'e situaties door
vormsovinp een werk sch <pt met eer) eigen
kinkier. tiet gaat er om dat de volks
voorlichter zich van een eigen taak be
wast wordt en kennis krijgt van zijn eigen
aardige doelstelling en van de specifieke
mid le'er. waarover hij besc' ikt.
liet beginsel der volksvoorlichting is het
wenen en winnen van menschen voor een
idee. Zij is in ruimen zin „reclame", sug-
ges'ie, psychische machtsoefening over een
publiek, dal zij winnen wil De. volksvoor-
lii hting is militant; missionair. Zij stelt een
bepaald doel en hangt een bepaalde idee
aan waarvoor zij direct de menschen
tracht te winnen.
Do methodiek.
Volksvoorlichting is een kunst met een
bepaalde methodiek. Deze methodiek is
die der tactiek en de tact. Zij kan, ter
onderscheiding van de technische en
scoone kunsth, een tactische kunst genoemd
worden. Tactische kunst beoefenen betee-
kent niet een verloochening van beginselen
en een uit het oog verliezen van het ge
stelde doel. Integendeel, men kan alleen
tactisch zijn, als men z.ifn beginsel vast
houdt en tegelijkertijd zijn menschelijke
stof, die vorm moet krijgen, terdege kent.
Volksvoorlichting heeft evenwel nog een
anderen kant, n.J de zijde van de theoreti
sche leer, die uit de ervaring opgediept,
anderzijds aan de ervaring richting en hou
vast geeft.
De volksvoorlichter heeft een bizonder
vak Anders dan de man van wetenschap
leeft hij in en uit het actueele gebeuren.
Actualiteit is zijn medium, zijn element.
De volksvoorlichter moge uitweiden en om
wegen bewandelen zoovee! hij maar wil:
het nu, moet zijn leidraad zij>n. Anders
wordt hij lot volksuniversiteit en dit is
niet de bedoeling.
De kunst der volksvoorlichting is een
vorm van scheppend leven. De schepper
is bet actieve en het schepsel het pas
sieve element. Actief is de volksvoorlich
ting propaganda in den zin van het uit
spreiden, het voortplanten van een idee
in de hoofden der menschen. Het schepsel
van den actieven voorlichter en het resul
taat van zijn. bezigheid is de meening der
massa, de openbare meening.
Andeis dan de opvoeding, die zich in
haar beste vormen van persoon tot per
soon richt, werkt de volksvoorlichting met
de middelen der techniek uit de verte op
de massa. Zij maakt de massa met haar
propaganda zonder onmiddellijke aanraking
door „Fernwirkung", zonder direct contact,
maar met tactische middelen, die uit de
psychologie der massa voortkomen.
Geen neutrale voorlichting.
Hel begrip volksvoorlichting heeft ver
schillende elementen, die slechts met elkaar
het juiste verband en de goede werking
opleveren. Die elementen zijn: het on
derhoudende, boeiende, het informatieve,
opinieonnende. Men mag van den jour
nalist eischen, dat hij geen beriehtenma-
chine, maar een persoonlijkheid is, die met
de middelen, die hem ter beschikking staan,
anderen tot een positieve wilshouding weet
te dwingen. Dit is een zaak van talent
en van leer, van tact en van kennis.
Er is geen „journal d'information", maar
een „journal d'opinïon", want elke krant,
die dien nnam wil dragen, zal door haar
informatie en voorlichting opinie vormend
werken Ei is dan ook geen neutrale voor
lichting, maai, alleen een strijdhare, die
aanhangers weet_ te werven.
Met dit praelische doel voor" oogen,
werkt de volksvoorlichting in de vormen
van rede, beeld en geschrift.
Redevoeren moet weer een kunst
worden, gegrond op talent en leering.
De steik politiek denkende Grieken
en Romeinen hebben dit begrepen,
toen zij de rlielorica als een derboo-
gere kunsten deden onderwijzen en lee-
ren Dr. Goedewaagen pleitte voor
wederopriihdng van redennarsscholon
of -instituten.
Tegenover het beeld en het woord heelt
de geschreven voorlichting het voordeel,
dat zij maar een beroep op het denken is
en beter bekblrjft, terwijl zij aan den an
deren kant minder pakkend en evident is.
De leer der volksvoorlichting is nog
maar in wording. Op reclamegebied zijn wüj
al verder, maar dit hangt samen met de
commercieele instelling der reclame. De
staat heeft in de liberale wereld het werven
en winnen als beneden zijn waardigheid
beschouwd De overheid liet het winnen
der meeningen aan jamfabrikanten en uit
vinders van schoensmeer over. De liberale
overheid hing het dogma dec vrije mee-
mngsvorming aan en vergat, dat een staat
gedragen wordt door de overtuiging der
onderdanen en dat de staat zich hier een
hecht fundament moet maken door middel
de volksvoorlichting.
Het departement is een experiment,
dat slagen moet. Wij willen ons volk!
winnen voor het nationaaksocialisme,
maar wij weten, dat hier niets met
dwang is te bereiken ,maax dat alleen
de kalme overtuiging het wint.
Kunstenaar- en gcmeeuschaps-
mensch.
Volksvoorlichting is een zware kunst.
Iedere werker in het gebied der volksvoor
lichting moet zijn taak zien als die van een
kunstenaar, uit een oogpunt dus van „vak-
kunnen".
Dit is de eerste leidende idee van den
volksvoorlichter. De tweede is de eiscli der
gemeenschap, die bij ons in het departe
ment naast de eerste geldt en waarvan wij
de vervulling eischen van icd eren volks
voorlichter in ons land. De samenkoppeling
van dezje heide eischen schept den mo
dernen voorlichter, zooals anderzijds de
samenkoppeling van voorlichters en kunste
naars in engeren zin ook geen toevalligheid
is. De naam van het departement an volks
voorlichting en kunsten, zoo besloot dr.
Goedewaagen zijn rede, moge gelden als
een symbool, waarachter eenig begrip en
niet alleen organisatorische noodzaak
schuilt.
I
Dcut courant verschijnt dagebjk*,' met uitwmderiag
van Zon- en Feestdagen.
Pxip per kwartaal f2.10; franoo per poet f 2.6Q
Pnjt per week: 16 ett. Afzonderlijke nnmmen
5 Abonnementen worden dagelijks aangenomen
Advertentien voor het eerstvolgend nummer moeten
vflflr elf our aan het Bureau bezorgd rijn, *i £*ter-
dag« TÓÖr 0 nor. Een bepaalde plaats van
ftdvertenti&n wordt met gewaarborgd.
Directie: Mr. H. A. M. Roelants
Hoofdredacteur: M. Stavenga, Schiedam
EERSTE BLAD
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL. 69300 (3 LIJNEN)
Fnjs der advcrteatiin. van 1—0 re-eis 1.6U
tedere regel meer f 0.31; m het Zaterdagnummer
15 regels t L8S, iedere regel meer <3.36 -
Reclames f 0.77 per regel. Incassokosten 5 ets.;
foatkwitanties 15 ets. Taneven van advertentiCn
ij abonnement «jn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
AdvertentiEn opgenomen f 0.52 t/m 15 woorden
i 0.77 t/m 25 woorden. Elk woord meer 5 cent tot
een maximum van 30 woorden.
'a Woensdags: Kleine Advert en Li en tot 25 woorden
50 26, m ts vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd
's Zaterdags* Kleine AdvertentiCn 1 1.03, mdien
met vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
POSTREKENING S311
