NIEUWE TAAK VOOR DE NEDERLANDSCHE BANK Tijd om te verduisteren Dinsdag 17 Juni 1941 No. 22808 De mark als Europeesch betalingsdevies. Kapitaal in dienst van de gemeenschap. Leenen tegen 3,5. pCt. Winkelier wachtte vergeefs EERSTE BLAD BUREAU LANGE HAVEN 14f (HOEK KORTE HAVEN) TEL. 69300 (3 LIJNEN) 94ste Jaargang POSTREKENING 5311 -* f Vernieuwing op financieel- economisch gebied De positie der rijksmark Het verschil met het pond Kapitaal dienstbaar aan de arbeidsgemeenschap De koffie en olie kwamen niet Engelsche luchtaanvallen op ons land De strijd bij Solloem De strijd in Syrië Fransche tegenaanvallen Engelsche vliegtuigen boven Duitschland De oorlogsbegrooting van Nederlandsch Indie VANDAAG; 22.Q4-UUR MORGEN: 22.05 UUR ZONSOPGANG MORGEN 5.17 UUR Deze courant verschijnt dagelijks, met mtrandenng van Zon- en Feestdag:» pjij, per kwarual i2,10; franco per post f 2.60 Prijs per week: 16 cte. Afzonderhjke nmnmers S ets.— Abonnementen worden dagelijks sangenomen AttvertentiBs voor het eerstvolgend nummer moeten v66r elf nnr eaa het Bnreen bezorgd srjn, 's Zster- 8 nnr. Een hepeatde plsets van ^trtentiïn wordt njet gewaarborgd. Directie: Mr, H. A. M. Roclont? Hoofdredacteur: M. Stavenga, Schiedam Pnjf <lcr ad verten tiCn van 15" regel» 1.60 tedere regel meer f 0.31; in het Zaterdagzmmmcr I5 regel» 1 1.85, iedere regel meer 1 0.36 Reclame» f 0.77 per regel. Incassokosten 5 et».; postkvn tan tres. 15 cti. Taneven van advertentie» hij abonnement zijn aan bet Bureau verkrijgbaar. Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine Ad verten ti ën opgenomen A f 0.52 t/m 15 woorden 1 0.77 t/m 25 woorden. Elk woord meer S cent tot een maximum van 30 woorden. Woensdags Kleine Advertenticn tot 25 woorden 10.26. mit» vóór Dinsdagavond G uur boo bet Burean bezorgd 'a Zaterdags: Kleine Advertentiën 1 1.03, indien met vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd. f De oorlog, die thfjis om ons heen woedt, plaatst het Nederiandsche volk voor een taak van ernstige zelfinkeer. Het is niet wel mogelij1' zich op het eenvoudige stand punt te blijven stellen, dat de vroegere toestand zonder meer goed was .en dat veranderingen overbodig of ongewenscht zijn. Wie zulk een houding aanneemt, plaatst zich in tegenstelling tot het leven zelf, dat nu eenmaal een voortdurende verandering en beweging beteekent Bg' het ovcrgroole deel van ons volk overheerscht het besef, dat diepgaande veranderingen met betrekking tot de toestanden, welke voor den oorlog heerschten, in het alge meen belang dringend gewenseht zijn. Over den aard en den vorm, die aan deze ver anderingen dienen te worden gegeven, be staat uiteraard in verscheidene kringen een groote verscheidenheid van meening, dat zulke veranderingen alleen duurzaam zijn voor zoover zij uit den organischen groei der volken voortkomen, spreekt vanzelf. Elke arbeidsgemeenschap heeft op haar gebied naar de nieuwe vormen te zoe ken. De Nederlandsche Bank kan en wenseht zich niet te onthouden van een nadruk kelijke deelname aan deze -a-lgemeene taak, die oris door een van de geweldigste revoluties, die de geschiedenis heeft ge kend, is .gesteld geworden. De huidige veranderingen spelen, zich.immers ook af -óD^het firiancieelzeconoinisch'stcroift, -waac- op de Nederlandsche Bank meer in het bizonder liaar taaie uitoefent. Voor die groep onzer bevolking, die ge neigd is elke vernieuwing ook op finan- cieel-economisch gebied in beginsel af te wijzen, zij er hier op gewezen, dat de doelstellingen, welke bij de beoogde re organisatie van Euiopa door middel van den Volkenbond waren gesteld, op na genoeg geen enkel terrein zijn bereikt ge worden, en dat thans, in vollen, oorlogs tijd, op veel grooter schaal deze reor- ganisatie daadwerkelijk wordt verwezen lijkt Op het vasteland van Europa is een groote levensruimte in wording, waar binnen de ruil van producten en diensten zièh vrij zal kunnen afwikkelen. Degenen, die aan de noodzakelijkheid eener grootere levensruimte gelooven, kun nen inderdaad niet ontkennen, dat in dat ■opzicht gedurende de laatste twaalf maan den groote vorderingen zijn gemaakt De Nederlandsche Bank is in zooverre direct betrokken bij dezen nieuwen Europeeschen opbouw, ah de invoeneehfen op goede ren naar en van Duitschland en de devie- zengrens tnsschen bet "tierde rijk en Ne derland werden opgeheyen. Tnsschen de tot het derde rijk belioo- rende gebieden en Nederland bestaat na genoeg geen belemmering meer voor het vrije betalingsverkeer Reeds in de organisatie van een vrij bankenverkeer en van het postcheque- en giroverkeer over dit reusachtige gebied in vollen gang. Terwijl bet wegruipien van hindemissen op vokshuishoudeh/k gebied ten bate van het vrije goederen- en handelsverkeer tus- schen Duitschland en Nederland snelle vor deringen maakt, worden ook met andere landen, waarmede liet 'Duitsche rijk door de machtig snelle ontwikkeling van Europa in steeds nauwere betrekkingen raakt, on derhandelingen gevoerd over het opruimen der belemmeringen, die aan de welvaart der volken binnen de Europeesdie levens- Tujmte, in den weg staan. In liet jaarverslag van de Deutsche Reidhsbank over het jaar 1910 wordt met zooveel woorden gezegd, dat het doel isj, om in oorlogstijd de grondslagen voor een toékiomstigen organischen economisch™ en geldelijken nieuwbouw op het Europ-eesche Vasteland te leggen. Ook' het jaarverslag vod de Rijksbank wijst er op, dat in de Duitsclio.lbaliaansclie claeringovereenk'omst van Augustus 1940 reeds -overeengekomen ■«•werd, dat alle vorderingen en verplichtin gen nit het buitenland tnsschen Italië ecncr- zijds, liet derde rijk1, Nederland, België en Nóorwegen anderzijds in marken zullen worden geclaerd. Daarmede openbaart zich' de taak, die de mark als betaalmiddel in de toekomstige Europeesehe levensruimte zal moeten vervullen. De Nederi' adsobe gulden is tot elk bedrog en tejvi den Vasten koers van f 100 is R.M. 132.70 inwis selbaar en ook het -omgekeerde is het ge val. Ook met vele andere staten is tussohen de mark en het betreffende betaalmiddel een vaste ktoersverhouding gelegd, zoodat op, deze wijze ook' tussohen de gulden en de betaalmiddelen dezer landen een vaste waardeverhouding is geschapen. De komende Europeesehe levensruimte moet over een economisch financieel cen trum beschikken, als hoedanig^ Berlijn in aanmerking komt. De snelle economische ontplooiing van h'et derde rijk zal aan ieder duidelijk1 zij®, die zijn oordeel vormt zonder haatgevoelens of vooringenomen heid. De overzeesdie organisatie der volks huishoudingen zal daarbij niet in bet minst worden verwaarloosd. De vorige wereld oorlogen braditen geweldige veranderingen op economisch' gebied. Te velen onzer landgenooten zijn blijkbaar vergeten, dat voor de Napoleontische oorlogen Amster dam h'et financieele .centrum van Europa was, dat n'a deze oorlogen Londen de plaats van Amsterdam innam, en dat bij den vorigen wereldoorlog NeW-York Londen ging overschaduwen. De voordeden die zich bij het herstel van den vrede voor de volken van het Europeesehe vasteland na de voltooiing van de Europieesche levensruimte snel zou den doen gevoelen blijven thans gedeeltelijk achterwege. Slechts moeizaam baant thans de continentalen handel zich te midden van de door den oorlog opgelegde nood- T&telfkh'eden' jzi^'baan^enriiodfttsntwïkkelt zich, hoewel voor veler oogen nog -onzicht baar, het leven in de grootruimte van het Europeesehe vasteland. De handelsstroomen in het groote gebied zoeken naar hun bed ding en in deze baanbrak'ng naar den nieu wen tijd ontstaan stuwingen, die binnen eenige jaren tot een vergeten verleden zul len behooren. In dit verband zij gewezen op de gesta dige toeneming van de markensaldi van de Nederlandsche volkshuishouding, die in de Nederlandsche Bank centraal worden be heerd, en die een samengebalde koopkracht vormen welke in het derde rijk nog naar de terreinen tast waarop zij zich kan ont plooien. Naarmate de mark door accoorden als hierboven vermeld in een toenemend aantal landen voor aankoopen kan gebezigd worden knjgt zij meer en meer liet karakter van een eerste klasse devies, dat als dek king voor andere betaalmiddelen kan wor den gebezigd. Het verschil tussohen de tegenwooidige mark en het vroegere Engelsche pond, dat onder het stelsel van de goudwisselstan- daard jarenlang ten om-echte als eerste 'klas deviezendekking werd gebezigd, springt in het odg. Het vroegere Engelsche pond was zoogenaamd door goud gedekt, doclr dit goud was in hoofdzaak van andere landen geleend. Het hlind o geloof in een Britsche eco nomische kracht was gegrondvest -op eeuwen van arbeid en strijd van het Brit sche volk. Deze grondslag onthrak en de smade- Irjke devaluatie van 1931 was noodig om de gegrondheid van 3e waarschuwingen van vele. Britsche-.deskundigen te bewij zen. Aan de Nederlandsche Bank echter kostte- liet geloof in de onaantastbare waar- de\ astheid van hetEngelsche pond ster ling en aan het woord van den gou verneur der Bank of England tientallen millioenen guldens. De arbeid, die" door dë Britsche gene raties dezer eeuw. was verwaarloosd, is door het derde rijk en zijn Führer als het eenige juiste e<x>nomische fundament der volksgemeenschap aanvaard. Op den arbeid is de waardp van de mark ge grondvest. jf Op de arbeidsorganisatie van het vaste land en op het verbreed e economische draagvlak der vrije levensruimte van Euro pa is de waardevastheid der mark, op deze en haar Europeesehe gelding is haar karakter air dekkipgsdeyies gegrondvest. Derhalve zijn de mnrhensaldi die de Ne derlandsche Rank onderhoudt, als volwaar dige deviezen te beschouwen. Het spreekt vanzelf, dat de opeenhoo- ping der markensaldi, die op het oogenblik plaats heeft, de schijnbare circulatie van betaalmiddelen vergroot. Deze saldi zijn trouwens een verschijnsel van voorbijgaanden ..aard. Zij vormen een overgangsvorm in -de -wordende groote le vensruimte van Euyopa ren funetiooieeren als een crediet aan het derde rijk. Doch ook de weerstand van liet oude tegen het nieuwe openbaart zich in deze aangroeiing der markensaldi. Het. Nederlandsche volk, of althans een deel daarvan, vermeidt zich ter beurze in aankoopen, van Amerikaan sche effecten, waarvan de tegenwaarde in Amerika is geblokkeerd, mi die dus een volkomen onbepaalde waarde bezitten. Deze zelfde kapitaalkrachtige kringen, die zich aan een dergelijke blinde specu latie overgeven, zijn^slepkts ten deele ge- npigil" kapitaalbel-eggingenin het Derde Rijk ter hand te nemen, welke kapitaalbeleggin gen, zoo hiermede eenmaal een aanvang is gemaakt, het markenfegoed van de Neder landsche Bank zouden, doen verdwijnen als sneeuw voor de zon.Een zware verant woording rust in dit:opzicht op de com- mïsMonnairs cn .op.dbvpom, die het publiek Voorlichtingen gevenj- rietis te vreezts», dat thans wederom »als zoos vaak in het velleden de verliezen, die op de meest speculatieve Amenkaansche effecten kun nen worden geleden de kleinste spaarders van het land zullen treffen. Het was dan ook een wijs besluit om de Amerikoansehe effecten tot datgene te hestempelen, wat zij werkelijk zijn, n.l, bui- tenlandschc fondsen en de noteering voor deze effecten te verbieden. De oorlog stelt nu eenmaal harde noodzakelijkheden. Deze noodzakelijkheden kunnen grooter leed op latera tijdstippen vermijden. ,IIet kapitaal heeft de plicht zich zoo veel mogelijk dienstbaar te maken aan de Nederlandsche arbeidsgemeenschap, en dus die doeleinden te be\o rcleren, waardoor de welvaart de/er arbeidsgemeenschap kan worden verhoogd. Deze noodzaak klemt te meer waar voor den duur van den oorlog helaas een belangrijk gedeelte van het nieu we spaarkapitaal moet worden opgeêischt voor de financiering van de buitengewone uitgaven die op ons grondgebied drukken. Zoolang deze uitgaven die op ons grond gebied drukken, het karakter hebben van een verzekering, voor de toekomstige be staansmogelijkheid der Germaansche vol ken en dus ook van ons land, zal althans bij d at deel van bet volk', dat de Europee sehe vernieuwing reeds als een levende werkelijkheid beeft aanvaard een offer gaar. SKJK3 Er is in de groote hal van de „Polyanlha" een expositie' geopend, be treffende huishonden in oorlogstijd, waar talloeze nuttige wenken wor den gegeven op zter overzichtelijke wipe" ten opzichfe .van de voeding, waschbehandeling ele. Een der stands. (Polygoon) ne worden gebracht. De financiering van de overheidsuitgaven overweegt dan ook op het oogenblik in zoodanige .mate, dat er oriënteering van het spaarkapitaal naar de obligatie markt; vanzelfsprekend behoort te rijn. In Duitschland wordt het staatscre. diet in snel tempo op de hasis van een rentevoet van 3l/a pCt. geplaatst. Het kan niet uitblijven, dat van Duitsoli' land uit aankoopen van obligaties zul len plaatsvinden, die hier een hoogere .rente afwerpen, dat mettertijd met on. afwendbare kracht deze aankoopen de koersen van de Nederlandsche obli gaties zullen opstuwen. Het moet dan ook in de toekomst mogelijk zijn in Nederland eveneens op de basis van S'/'o pCt. te leenen. In den allerlaatsten tijd, d.w.z, in de maanden, die sinds liet einde van het boek jaar zijn verloopen, beginnen de teekenen van een terugkeerend vertrouwen zich meer en meer te versterken. De neiging om geld te hamsteren begint te verflauwen. Het tijd stip kan tegemoet worden gezien, waarop de besparingen wederom een krachtigen steun, zuilen vormen v.jr de geld- en ka pitaalmarkt. Het zou onjuist zijn een dergelijke ont wikkeling door overhaaste maatregelen te storen. Het Nederlandsdi'e volk dat in deze bewogen tijden aan zooveel tegenstrijd dige beïnvloedingen onderhevig is, zal uit zichzelf den evenwichtstoestand terugvin den, en langzamerhand de richting onder kennen, die de organische krachten van het leven in de Europeesehe grootruimte be- beerschen. Hoe eerder dat geschiedt, des te eerder zal ook bij een langdurigen oor log het Nederlandsche volk de grondslagen van zijn bestaan hebben verzekerd. Dooi tussclienpersonen kwam dezer da gen een Rott.-rdamsAe winkelier in con nectie met een zekeren B. uit Den Haag, die in staat zou zijn hem aan een groo te®. voorraad levensmiddelen, te helpen. De besprekingen voor deze transactie werden gehouden in een café in Den Haag. Het aanbod van B. lokte den Rotterdamschen winkelier zeer aan en lig" besloot ten slotte een paitg van 250 kg. koffie en 4C0 flesschen sJa-ohe van B> te koopen voor een btdiag van rond 5000 gulden. De Hagenaai stelde echterede voorwaarden, dat hem terstond een bedrag van 1400 gulden zou woiden overhandigd. Hij zou dan naai f1e plaats, waar de levensmiddelen waren opgeslagen en welke beslist geheim moest blijven, gaan en zou de geheele partij op een vrachtauto Iaden. De win kelier moest maar zoolang in een café in de binnenstad wachten. B. zou hem even opbellen wanneer de auto geladen was. Me.i zca elkaar datï ergens in de stad weer ontmoeten en samen naar Rotter dam gaan om bij het afladen tegenwoor dig tc /gn. De verrekening van het res- teerend bediag zou dan volgen. Inde)daad werd de winkelier eenige uren later in het afgesproken café opgebeld. Het was Bdie hem aan den anderen kant van de bjn mededeelde, dat de apto ge laden was en dat hij zich maar naar een bepaalde plaats in de binnenstad moest begeien, waar de auto op hem zou wach ten. Dc winkelier ging daarop naar de afgesproken plaats, waar hij echter den vrachtwagen niet vond, evenmin als zijn zakenrelatie B Hij zou waarschijnlijk nu nog hebben staan wachten, wanneer de man niet langzamerhand tot de overtui ging was gekomen, dat-hij het slachtoffer was geworden van een oplichter, Hij is naar de politie gegaan, die hem eenige foto's ooringde, waarna spoedig bleek, dat de man was opgelicht door den 36 ja rigen Hagenaar Been goede bekende van de Haagsche politie. De dader is voortvluchtig, maar reeds is de politie er in geslaagd een der tussclienpersonen, een 2G-Jarigen kellner, aan te houden en in arrest te stellen. In den afge'oopen nacht \loog een vrij groot aantal Bntsche vliegtuigen boven ons la» d Op veischeidene plaatsen werden bri sant- en brandbommen neergeworpen. De aangerichte schade was echter naar ver houding gering en beperkte zich m hoofd zaak tot teireinscliacle, met name aan de veldvruchten. Op eenige plaatsen weiden ook een aan tal'koeien en paarden gedood of zoodanig gewond, dat ze afgeslacht moesten worden. Een elcctrischc- leiding weid elders he schadigd. Op weer een andere plaais ont stond "een kleine boschbrand, die ecliter snel gebluscht werd. Een aantal woonhui zen hier en daai liep glasschade op. Boo- deh of gewonden zijn gelukkig niet te be treuren/ Naar het D.N.B. verneemt, hebben de Engelschen, hun groeten aanval aan het front van jSoiloein tot in den laten avond van 15 Juni voortgezet. De Duitsch-Italiaan- sche troepen brachten hun zware verliezen toe. Tot dusverre zijn 70 Britsche pant serwagens op hel. slagveld vernietigd. Het D.N.B. meldt nader: In. de vroege ochtenduren van giste ren is de slag aan bet front van Solloem in Noord Afrika opnieuw ontbrand. De Britten, die den eersten dag van den strijd reeds meer dan zestig pantserwagens ver loren hadden, maakten gisteren bij hun aanvallen opnieuw van sterke pantserstrijd krachten gebruik." De Duitsch-Italiaansche afweer slaagde ei in, ook dezen Britschen pantseraanval met zware verliezen voor de Britten af te slaan. Volgens voorloo- pige berichten vérloren de Britten tot gis- - termiddag in totaal niet minder dan hon derd pantserwagens. De. strijd staat ei voor de Dintsch-Itaiiaansche troepen gunstig voor. Bij Tobroek was de toestand op 16 Juni onveranderd. Uit dezen sector wordt geen melding gemaakt van bizoiidere gebeur tenissen. Ofi meldt uit Beiroet' In het Zuiden van Syrië is de aanvallen de bedrijvigheid der Fransche afdeelingen, waarvan reeds gisteren melding werd ge maakt, in den lóóp van den dag nog ster ker geworden. Deze afdeelingen hebben ge opereerd bij Ezra en Koaneitra en in den Zuidelijken Libanon in den sector Mers- Ajoem, waarbij zij werden gesteund cfoor verkennings- en bombardementsvliegtuigen. De aangewezen stellingen werden vlot ge nomen. In het gebied van Kissoe heeft een Fran sche tegenaanval de verwachte resultaten gel/ad en de terreinwinst mogelijk gemaakt De luchtmacht -heeft verkenningsvluchten ondernomen boven de acliterwaartsche ver- bindigen van-den vijand en de woestijn. Ten^ Zuiden van Damascus en hij Deraa zijn Britsche colonnes en pantserwagens met succes gebombardeerd. In een bericht uit Syrië noemt de Brit sche berichtendienst den strijd in den cen- tralen sector van Syrië „hevig" en zegt, dat Fransche troepen bij Mers Ajoem door de Britsche stellingen gedrongen zijn en de stad zijn binnengetrokken. Tevens wordt van „andere invallende troepen" der Fran- schen gesproken, die tegen Kuneitra optrek ken. De toestand in den centralen sector van bet front wordt als „onduidelijk" ge kenmerkt. Jn cb'ii afgeioopen nacht is de R.A F. riaar West Duitschland gevlogen, waarbg ne gen Britsche bommenwerpers werden neer geschoten. Op verscheidene plaatsen w er- den bon imenge worpen, voornamelijk op woonwijken. De bommen veroorzaakten eenige schade aan gebouwen en maakten ersclieidene slachtoffers onder de burger bevolking. Er word geen militaire schade aangericht. De krachtige afweer verhinder de, daL de vijand zijn bommen goeJ kon plaatsen. De leeds gemelde buitengewone successen der Duitsdie jagers van gister middag vonden een aanzienlijke voortzet ting bij het optreden van Diuitsche nacht jagers, welke do vijandelijke vliegers af- weeiden en negen bommenwerpers neer schoten. Het D.N.B meldt uit Sjanghai- Te Batavia is officieel medegedeeld, dat de oorlogsuitgiven van Nederlands h 'n iè in hef komende begroolingsjaar wa iradujn- lijk ongeveer 250 mil ioen dollar zullen be dragen De staalsschuld zou daardoor in hel jaar 1941 stijgen fot 137 millioen gulden, flet tekort zal waaischijahj'c 95 mil lioen gulden bedragen

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1941 | | pagina 1