TEN OOSTEN VAN
STALIN-LINIE
Schakel in den keten
Zaterdag 19 Itrll 1941
Tijd om te verduisteren
EERSTE BLAD
94ste Jaargang
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL. 69300 (3 LIJNEN)
22836
De
Een strijd-zöne van 100 km diepte
verdediging stort langzaam maar zeker in
Naar het D.N.B. van bevoegde zijde ver
neemt, beeft de geweldige strijd ten Oos
ten van üe Stalinlinie thans een zelfde
verloop nis de gevechten na de doorbraak
der bolsjewistische grensstellingen in het
begin van den oorlog. Die strijd speelt
zich of in een zone, die soms meer dan
100 :k.m, diep is. Terwijl de voorhoede
der Dnitsohe pantsercoloApe onophoudelijk
de operatiedoelen aanvallen, zijn de daar
achter volgende divisies infanterie en pant
serwagens er in geslaagd de Sovjetafdee-
lingen te versplinteren en vaak te omsin
gelen, zoodat deze bolsjewistische afdee
lingen hun vernietiging tegemoet gaan.
In deze zdne van ruim 100 k.m. diep
woedt de strijd en men heeft den indruk,
'dat de verdediging der Sovjets langzaam!
maai zeker ineenstort. Het Sovjetcomman-
do heeft zijn afdeelingen blijkbaar niet
meer geheel in de hand. Het 'lijkt er op,
dat deze afdeelingen op eigen verantwoor
delijkheid het dreigende onheil trachten af
te wenden. Er zijn tot dusverre geen tee
kenen geweest voor een grootscheepsch
'tegenoffensief. Het Duits die commando is
niet alleen nauwkeurig onderricht van het
verloop der verschillende gevechten, het
heeft -ook de groote doelen der operaties
geenszins uit het oog verloren en doet
zijn geweldigen druk op de steeds zwak
ker wordende Sovjet-verdediging voortdu
rend.
Hoewel het Sovjet-commando in zijn
legerberichten wanhopige pogingen dcet om
zijn meer dan ongunstigen toestand te ver
bloemen, blijkt uit de instelling der po
litieke commissarissen genoeg, boever het
met de Sovjet-weermacht gekomen moet
zijn. De verdeeling van het vroeger uni
forme opperbevel, over drie verantwoorde
lijke generaals ion Je benoeming der poli-
tieke Ai
oefenen op de commandanten, zijn" ken
merkend voor den wankopigen toestand.
Met ijzeren hand moeten de commissaris
sen de revolutionnaire orde en de oorlogs
discipline herstellen, die echter wel reeds
verloren gegaan moeten zijn. Het zal moe
ten blijken, o£ bij de beslissende gevech
ten van thans een dergelijke wanhoops
maatregel niet juist de tegengestelde uit
werking zal hebben, daar in dezen oor
log de vijandelijke propaganda steeds weer
tracht haar volken moed in te sprekendoor
vergelijkingen met den wereldoorlog, is
het wen&ohelijk, dat er met nadruk op
gewezen woedt, dat in den wereldoorlog
het leger van den tsaar wel meermalen
terrein kon winnen, doch nooit een be
slissend succes heeft weten te behalen De
centrale mogendheden slaagden er her
haaldelijk in de Russische aanvallen af
te slaan en haar tegenstander aanzienlijk
te verzwakken, doch zij beschikten nooit
over voldoende strijdkrachten om een ver
nietigende en beslissende overwinning te
behalen.
Bovendien kon het tsaristische comman
do steeds weer door meesterlijke terug
tochten dergelijke beslissende gevechten
voorkomen. In dezen veldtocht echter zijn
reeds beslissende overwinningen behaald
door den dubbelen slag van Mmsk en
BialystoJc en door het bedwingen van de
Stalinlinie, in den tijd van nauwelijks vier
weken. Men kan aannemen, dat ten Oos
ten van de Stalinlinie binnenkort nieu
we beslissingen zullen worden afgedwon
gen.
Smolensk door Duitsche troe
pen veroverd
Dit het hoofdkwartier van den Fuhrer
meldt het opperbevel van de Duitsche
"weermacht:
De doorbraak door dè zwaar versterk
te Stalinlinie, tusschen Mogilow en Wi-
tebsk, is tot voorbij Smolensk vergroot.
Smolensk zelf is, door den vijand taai
verdedigd, op 16 Juli genomen.
Alle pogingen van den vijand om deze
stad te heroveren, zijn mislukt.
Over de bezetting van Smolensk ver
neemt het D.N.B. nog de volgende bizon-
derheden:
Terwijl iri den vroegen ochtend van den
16den Juli nog een heftig artilleriege
vecht rondom Smolens werd gevoerd, droog
een Duitsche afdeeling in een bliksem
snellen aanval de stad binnen en bezette
de buitenwijken. Gepantserde verkennings
wagens en motorrijders waren de stad ge
xiaderd en korten tijd later kwamen ook
groepen infanterie, die in weerwil van de
langs den^ hoofdweg ontploffende grana
ten, de huizen steeds dichter naderden. Zij
gingen met machinegeweren en granaat
werpers in stelling om de nesten van te
genstand', die de bolsjewisten in de hui
zen hadden ingericht, stelselmatig onder
vuur te nemen. Djgama kwamen verschei
dene pantserwagens, die in den lieksenke
tel binnendrongen. Na een kwartier had
de infanterie reeds een huizenrij bezet en
geleidelijk wel de eene straat, na de an
dere in Duitsche handen. Nieuwe Duitsche
troepeu bezetten ten slotte de gelieele stad.
De betoekeuis van Smolensk,
Smolensk is een belangrijk verkeers
knooppunt. Van deze provinciale hoofd
stad aan de Dnjepr ioopt het -reeds vol
tooide gedeelte van den autoweg Minsk-
Moskou verder naar het Oosten. Deze stad
van 160.000 inwoners en waar munitie
fabrieken, vliegtuigfabrieken en een be
langrijke textielindustrie is gevestigd, werd
als laatste vrij groote stad' voor Moskou
door de bolsjewisten met alle kracht ver
dedigd. Die Duitsche troepeu hebben ook
.hier met da'bloedigste verliezen voor de
bolsjewisten den. tegenstand gebroken. De
Duitscheverliezen bij de verovering van
Smolensk zijn buitengewoon gering.
De verovering van Libau
VANtfAAG: 21.52 UUR
MORGEN: 21.50 UUR
MAANDAAG: 21.49 UUR
ZONSOPGANG MORGEN 5.41 UUR
MAANDAG 5.42 UUR
"neemt," zijn bij 'de verovering .-van .Libau
da werven, die weinig schade hadden ge
leden,» in Duitsche handen gevallen Boven
dien kon nuen bezit nemen Jvan vier Sovjet-
duikbooten en van. den mijnveger Loirin.
De Sovjetverüezen bij de gevechten om
Libau worden in bevoegde kringen op on
geveer het derhgvoud van de Duitsche
Verliezen geschat.
De strijd tegen het Bolsjewisme
Het aanwerven van vrijwilligers door
het Vlaamsche en liet Waalsche vrijwil
ligerslegioen, welke aan den strijd tegen
het bolsjewisme zullen deelnemen, maakt
goede vorderingen.
Alle leden van de „Zwarte hrigade",
den strijdhond van de Vlaamsche naho
nale beweging, hebben zich voor liet vrij
willigerslegioen aangemeld, waaronder ook
de commandant van de „Zwarte brigale",
Tollenaere, en zijn plaatsvervanger, com
mandant Francois
Ook van Waalsche zijde hebben zicli
verscheidene vooraanstaande persoonlijk
heden uit de Rexistische beweging als
vrijwilligers aangemeld
Maatregelen tegen communisten
Te Troyes, ten Zuidwesten van Parijs,
heeft de politie strenge maatregelen ge
nomen tegen de communisten, die den laat-
sten tijd een verbonden actie voerden. Er
werden 600 huiszoekingen verricht Veel
agitatiemateriaal is in beslag genomen. De
politie heeft 72 communisten gearresteerd.
Geen wijziging der Japansche
buiteniandsche politiek
'Naar Domei uit Tokio meldt, is men in
welingelichte kringen van meening, dat
de Japansche buiteniandsche politiek geen
enkele wijziging zal ondergaan. Indien
derde, anti-Japansche mogendheden' zouden
trachten munt te slaan uit de regerings
wisseling en de propaganda te versprei
den, dat een verandering der buitenland
sche politiek.te wachten zou zijn, zou
slechts blijken, dat deze mogendheden een
verwachting armer worden. De buiten
iandsche politiek zal geconcentreerd blij
ven op het met succes beëindigen van
het Chineesche conflict. Iedere twijfel aan
de duidelijke "politiek van Japan zou on
middellijk weerlegd worden door het feit,
dat Kohoje wederom aan het hoofd der
regeering staat. Het'tweede kabinet-Konoje
heeft* een einde gemaakt aan de afhan
kelijkheid van Engeland en de Vereenig-
de Staten,*, h'et derde zal tot taak hebben
de onafhankelijke politiek te versterken.
POSTREKENING S311
De nieuwe Japansche
regeéring
Uitschakeling van partij-politiek
Gisteravond Is h'et derde kabinet Ivo.
noja door den Tenno op plechtige wijze ge.
installeerd.
In aansluiting hierop is het nieuwe ka.
binet in eerste zitting bijeengekomen.
Verklaring van Konoje.
Minister.president Konoje heeft in zijn
eerste mondelijkje verklaring gezegd, dat
door de snelle veranderingen in den inter,
nationalen toestand'de missie van Japan
steeds moeilijfcer-wiordt en dal de geheele
natie zich' solidair mioet verklaren.
De politiek vlam Jaipian om het hoofd te
bieden aam den moeilijken internationalen,
toestand is reeds bepaald en moet tbW
snel en vastberaden ten uitvoer worden
gelegd. Dientengevolge moet ook de ini
wendige structuur van het land aan deze
groote lijn worden aangepast. Prins Konoje
verklaarde tenslotte nog, dat hij met steun
van. de honderd miliioen Japanners zijn
tauik zal vervullen.
De diplomatie aangepast aan
den internationalen tuisland.
De minister vian bmtenlamdsche zaken,
admiraal Toyoda h'eeft verklaard, dat tóf
vastbesloten is zijn .taak! als soldaat te
vervullen. „Toen het driensogendhedenpaot
werd gesloten, w|as ik", zoo verklaarde de
minister, plaatsvervangend minister van ma
rine en zoodoende was ik van den toe
stand geheel op de hoogte. Japans poli,
tiek blijft onveranderd, "waarbij, indien dit
noodig mocht zijn; de diplomatie aange
past zal worden.' aan den internationalen
toestand".
De diplomatieke taak van Japan is, vol
gens' het oordeel in politieke leringen to
Tokio met het oog op den internationalen
toestand slechts dam met succes te vol
brengen, wanneer de buiteniandsche po
litiek zich baseert ofpj idfo totale landsver
dediging, Derhalve aidbt men hec geheel
natuurlijk, dat prins Kontje besloten heeft
met uitschakeling vam de partijpolitiek be
lemmerende krachten, 'ir nauw contact tot
stan<* to brengen tusschenregeeang en
■aamdaöKrfêsciÜMÏRën artn vemarlngen, weL
ke gisteravond in kringen der weermacht
zijn vernomen en wiaiarin" tot uiting kwam,
dat de groote richtlijtien vüjn de staatspo.
liliek, zooals zij door den Tenno uitdruk
kelijk zijn goedgekeurd, onveranderd en
onafhankelijk van de kabinetswisseling ten
uitvoer zullen worden gelegd. Het reorga.
niseeren van de regeering in een werkelijk
oorlogskabinet beteekent, zoo wordt in de
zellkTe (kringen warn de weermacht ver.
klaard, dat alle leden der regeering in vol.
ledige harmonie aaneengesloten dienen te
staan om de structuur wan het land door
de krachtigste .bewapening aan te passen
aan den toestand.
De loterij van Winterhulp
Nederland
„Winterhulp Nederland", welke instelling
in den afgeloopen winter zooveel goed
heeft gedaan, heeft ook nu haar werk nog
niet gestaakt. Wel worden nu niet de
niaandelijksche collecten gehouden, doch
W.H.N. heeft reeds eenige maanden gele
den een loterij georganiseerd. Nog zijn
alle loten niet verkocht en nog liggen
1750.000 aan prijzen te wachten op de
winnaars.
Een verslaggever van liet A.N.P. heeft
over deze loterij een onderhoud gehad
met de leiding van Winterhulp Nederland
en deze deelde mede, dat reeds een kwart
miliioen gulden aan prijzen is uitbetaald,
waaronder een aantal prijzen van f 1000
en f500.
De meeste groote prijzen zijn terecht
gekomen bij menschen, die het zeer goed
kunnen gebruiken. Zoo liep dezer dagen
een verloofd paar in Arnhem te wandelen,
het regende. Toch. bleven de beide jonge
menschen even staan bij den lotenverkoo-
per van W.H.N. en kochten enkele loten.
Onmiddellijk werden de enveloppen, open
gescheurd en het bleek, dat een lot recht
gaf op een prijs van f 500. Ieder begrijpt,
dat het jonge paar, dat hoopt binnen niet
al te langen tijd in het huwelijksbootje te
stappen, zeer gelukkig was met deze som.
Het was een aardige aanvulling van het
spaarpotje, dat men in hun omstandighe
den pleegt te maken.
Verder deelde de leiding van Winterhulp
Nederland mede, dat de directie van een
der groote fabrieken in het Zuiden des
lands een zeer navolgenswaardig voorbeeld
heeft" gesteld. Zij heeft n 1. voor alle leden
van het personeel een lot gekocht. Dezer
dagen zullen de-loten aan de menschen
worden uitgedeeld. We zullen- hopen, dat
hier vela prijzen zullen vallen.
Ten overvloede willen wij er nogmaais
op wijzen, dat dé kleinere prijzen onmid
dellijk dotoc den lotenverkooper worden uit
betaald; de hoogere prjjzen moet men aan
de kantoren"kotóen halen.
Vacantie in Duitschland
De rijkscommissaris neemt
afscheid van een groep kinderen
te
i-'ot Hollandsche Spoorstation
's-Graienhage zijn gisteren 675, voor het
meerendeel ïïederlandsche kinderen, voor
een vacantie van eenige weken
Duitschland vertrokken.
Op liet perron had zich opgesteld de
stafmuziek bij den Befehlshaber der Ord-
nungspolizei. - -
lenigen tijd voordat de trein zou ver
trekken, verscheen de rijkscommissaris,
rijkscommissaris, rijksminister Seyss In-
quart, om aan het begin dezer vacanlie-
reis van zijn belangstelling te doen blij
ken. van alle groepen nam hij persoon
lijk afscheid. Met hem was commissaris-
generaal O.berdienstleitër Schmidt aanwe
zig. Beide heeren wenschten de kleintjes
goede reis en een prettige vacantie.
De kinderen genieten op reis een goede
verzorging. Er reizen een arts en ook
eenige verpleegsters mede Het verblijf in
rliemLerg-Hohenzollerr. zal ongeveer
vijf weken duren. De kleintjes zullen bij
families worden ondergebracht, zoodat al'e
voorwaarden aanwezig zijn voor het be
reiken vau hetgeen mede liedoeld wordt
met deze reis: het kweeken van kame
raadschap tusschen het Duitsche en het
Nedeiiandsche volk.
De inspecteur van het
onderwijs in alg. dienst
Toezicht op de opvoeding tot
een juist besef van orde en
tucht
Met het nieuw ingestelde inspectoraat
van het onderwijs in algemeönen dienst is
volgens beschildang van den secretaris
generaal van opvoeding, wetenschap en
cultuurbescherming belast de lieer dr, D. G.
Noordijk te 's.Gravenhage.
De nieuwe functionaris is belast met het
len, dus am scholen voor voorbereidend
hiooger en middelbaar onderwijs, middelbaar
en Jager nijverheidsonderwijs, middelbaar
en lager land. en /tuinbouwonderwijs, uit
gebreid lager onderwas, gewoon en builen,
gewoon lager onderwijs, alsmede het toe
zicht op de handhaving van de orde en- de
rust aan deze scholen, dit alles onder
oppertoezicht van den secretaiis.generaal.
Hij heeft het recht, indien hij bijl de uit
oefening van het toezicht o)p de opvoeding
tot een juist besef voor orde en tucht
en qp de handhaving van de orde en de
rust aan de scholen tot de gevolgtrekking
komt, dat hetzij incidenleele, hetzij alge.
meene maatregelen van staatswege nood
zakelijk zijn, aan den secretaris-generaal
daaromtrent voorstellen te doen.
Dr Noordijk is geboren in 1883 te Vlaar.
dingen, bezocht de H. B. Si met 5.jangen
cursus te Schiedam en studeerde Duit.
sche taal en letterkunde. Hij is in het be
zit van alle middelbare en academische
bevoegdheden voor dit vak en promoveer
de In 1925 aan do gemeentelijke universi
teit van Amsterdam op het onderwerp:
„Untersuchungen auf dem Gebiete ter kai.
serhehen Kanzieisprache im 15 Jahrhundert
ln 1910 werd hij leeraar aan de R.H.B.S.
te Veendam, in 1914 aan de R.H.BS. te
Gouda en aan het gemeentelijke gymnasium
aldaar. Sedert 1924 was h|ij leeraar aan het
gemeentelijk lyceum aan het Stokroosplein
pij xree uoref ofoipro ijoo 'öSbijtioauiq-s, oj
lste gymnasium aan de Laan van Meerder.
voort. Vanaf 1 September 1925 is hij mede
docent aan de stichting „School voor taal
en letterkunde" te "s.Gravenhage. Jaren
lang was h|ij lid van de commissie voor de
lagere en middelbare examens in de Duit.-
sehe taal. De laatste jaren is hij speciaal
belast met de leiding der acte examens
L.O. Buitseh.
Dr, Noordijk is lid mn het opvoéders.
gilde en medewerker aan het orgaan: „Op.
voeding in volkschen geest".
Verhandelen van paarden.
'Jn de Ned. Sla.itscoürant is opgenomen
een beschikking van den secretaris-gene
raal van bel departement van landbouw
en visscherij, waarbij, onverminderd het
bepaalde in het paardenbesluit 1941 (han
del en prijzen), het verhandelen en het
vervreemden van paarden, welke voor 1
Januari 1939 zijn geboren, gedurende het
tijdvak aanvangende met ingang van"'den
.dag van de inwerkingtreding van dit be
sluit en eindigende met ingang van een
nader door den secretaris-generaal te be
palen Tijdstip,is -verboden-
De verbodsbepalingen, gesteld in het
eerste lid, gelden niet, indien er Voorzoo-
ver daarvan door of vanwege de- iaadbouw"-
crisis-organisatie ontheffing is verleend en
de aan de ontheffing zoo nooilig verbon
den voorwaarden zijn nagekomen.
„Het leren is primair en iedere generatie
is een schakel in den keten van het Ieu
ven", aldus drukte Oberbetehlsleiter Hij.
genJeldt der N. V. zich' uit in een dezer
dagen ln ons blad verschenen interview.
Het zou interessant zijn te vernemen,
"nat precies deze deskundige op sociaal
terrein bedoelde met „hel" leven, hoewel
liet in bet kader van dit vraaggesprek uiter.
aaird te ver gevoerd zou Jiehbcn daarover
uit te weiden. Even belangWehkënd is h'et
echter zelf een beeld te zoeken en oen
vorm te vinden. De richtlijnen daartoe
geeft de ondervraagde trouwens reeds aan
in de beperking van zijn onderwerp. „Het
leven" is hier zeer vaaxsdiijnlijfc de po.
sifie van den individueolen werker in het
maatschappelijk bestel; het complex van
invloeden olp den levensstandaard der ar.
beiders, dat helieersdit wordt door de
maatregelen, welke men zou kunnen samenj
vatten onder den titel sociale wetgeving,
maar dan in zeer ruimen zin. Dr. IlilgenJ
feidt bedoelt le zeggen, dat het gaat om
het voortbestaan, de verheffing en het geluk
der menschen, mede door verbetering van
iet sociale peil, en iedere volgende gene
ratie komt een trede hooger op de ladder
naar een betere gemeenschapi.
Op sociaal gebied is in West-Europa ge
durende enkele generaties inderdaad groot
werk gedaan. En nu reisde-deze Duitseher
naar het Westen, terwijl millioenen zijher
iandgenooten naar het Oosten trekken omi
slag te leveren tegen de macht der Sovjets,
die reeds ecu kwart eeuw de wereld tracht
ten te 'begoochelen met hun propaganda
ver het „arheidersparadifs" van hot
Men zal zich ongetwijfeld nog Veten te
herinneren de verhalen van journalisten
over hun ervaringen in de Sovjet-Unie, do
bèzoeken, welke zij mochten afleggen aan
ïndustriecle ondernemingen van geweldige
afmetingen, excursies naar publieke werken
en modellandbouwbedrijven; verder de We.
richten over fantastische resultaten van
een bepaalde werkmethode, het SUchai!
noff.systeem; de propaganda door middel
avn de reisbureaux van Intourist en ten.
slotte om het bij deze enkele grepen
te laten de voorstelling, welke gewekt
weid alsof er in het land der derde in
ternationale een speciale arbeiderscultuur
was opgebloeicLop het gebied van litteral
tuur, tooneel en film. Vooral op cultureel
gebied hebben tal van Nederlandsclie in.
tellectueelen hun belangstelling naar het
Oosten laten uitgaan en sommigen verheel,
den daarbij bun sympathieën niet.
Onze lezers zullen zich' echter ook nog)
wel herinneren, boe enkele jaren geleden,
onze medeweiker dr Boris Raptschinsiki
wist te oordeeien over den schijn, welke
met dit alles werd gewekt. In tal van briei.
ven heèft hij op overtuigende wijze doen
blijken, dat achter dit masker van idealist
tiscb' streven .een wereld v,an armoede,
spionnage, Lerreur, machtswellust en ter.
barij wegschool'. Deze wereld heeft het
Westen noodt gezien,- misschien nooit wilL
len zien. Thans valt dit masker weg, het
wordt afgerukt tijdens een -worsteling tust
sdhen dje twee machten, welke het beeld.'
van deze eeuw beheerschen en uit welken
strijd tenslotte een andere, betere wereld
tevoorschijn zal komen, boe smartelijk da
barensweeën ook mogen zijn.
Het leven is primair, .inderdaad, de ge.
schiedenïs van dez'e dagen is er niet het
eenige bewijs van. Honderden generaties
voor ons hebben ook gevochten om iets
hoogers dan enkel het dagelijhsch brood.
Europa is in vroeger eeuwen ook verlost
van de dreiging van de Hunnen en van
de Tuiken. I
Laten wij er ons van bewust zijn, dat
thans die dreiging van het Oosten sterker
en gevaarlijker is dan zij vroeger,ooit kon
zijn en dat ook Wij, als volk zoowel als
enkeling, ieder cup zijn wijze, belang hebben,
bij den uitslag van den strijd. Dan vervult
ook.onze generatie haar taak als schakel
in den ketefi van het leven.
c/eza óönüfit irerseÈJjnt tfagelijü, mSe^sroSeSg^
van Zon- en Feestdag en.
Pnja per kwartaal f2.10; franco per post f 2.6()~—
-P^rfs per week: 16 ets. Afzonderlijke nommen
5 ets. Abonnementen worden dagelijks aangenomen
Advertenticn voor het eerstvolgend nummer moeten
tMr elf nor aan het Bnrean bezorgd njn, 'f Zater
dags vMr 0 nor. Een bepaalde plaats van
odvertentaën wordt niet gewaarborgd.
Directie: Mr. H. A. M. Roelonts
Hoofdredacteur: M. Stavenga, Schiedam
SCHIEDAMSCHE COURANT
Pnj« der adverustiên; yin 1—4 resell 1 3.6#
adm regel meer l 0.31; m het Zet, m*.
Hl "5' iedere regel mca
Reclames f 0.77 per tegel. Incassokosten S cu„i
postkwitimties IS cU. Timeven van otlvertec'.
6n abonnement rijn aan het Bancs verknjgbaar.
regen vooruitbetaling Kleine
f 0 ü8# oPünnomen 4 0.S2 t/m IS woorden
t 0.77 t/m 25 woorden. Elk woord meer S cent tot
een maiumun van 30 woorden.
ié"eY"°miaV: Ia" at Advtrtenuïn tot 25 woorden
10.26, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
's Zatfrdagt: Kleine Advertentie f L03, indien
niet Vóór VrUdasavond 6 uur bezoi^d.