m NEDERLAND IN DE EUROPEESCHE LEVENSRUIMTE Tq'd om te verduisteren i Vrijdag 25 Juli 1941 Bijeenkomst Sociaal Economisch Genootschap „Nederland en Europa'* MËUILBjllr 94ste Jaargang No. - 22841 De herovering van onze innerlijke vrijheid VANDAAG: 21.44 UUR MORGEN: 21.42 UUR ZONSOPGANG MORGEN 5.51 UUR MOB CONTROLEER 1IC P3IN ELECTRSCBTEBT$8*3ETER is] ui m ld 01 §11 01 0 Katwsjksche logger; gebombardeerd Door Engelsch vliegtuig Moskou bij het uitbreken van den oorlog Deie cuuiuu na Zon- on Fooidogo^ niLi mtzondenn^ pv,, wartaal f2.10; Iran co per post J.60 Pr^s per kwartaal nummer. jygfa per weekworden dageUjks aangenomen ctfl. Abonnem eerstvolgend nummer moeten X.jn. Zater- Een bepaalde plaat» va» elf nar aan vöór oor- writ niet gewaarborgd. Directie: Mr. H. A. M. Roelants Hoofdredacteur: M. Stavenga, Schiedam SCHIEDAMSCHE COURANT BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE, HAVEN) TEL. 49300 (3 LIJNEN) Pnjt der .dverteaticn. *.11 Jregel. 1.60 «oere regel meer f 0.31. in het ZMerefiisB.mn.er 1—S regel» I 1.85, iedere regel meer F 0.36 rïecJames F 0.7? per regel. Incassokeaten S cis.; IK.rtkmtai.ties 15 cU. Taneven vat. edvertent.cn bij abonnement djn aan het Bnrean eetlmigbami, Dagelijks worden tegen vcornilbetaUne Kleme t 0.52 t/m 25 woorden 1 0.77 t/m 25 woorden. Elk woord meer 5 cent tot een mammom van 30 wowden. W^a'dnS»: ÖH" Advt.-tent.En tot 25 woorden 10.26, nut» vó6r Dlaedagavond 0 uur aan het i>urcau bezorgd. 's Zaterdag. Kleme AdvertentiEn 1 1.03, mdrea tdet v66r Vrijdagavond 6 nnr beeorgd. Gistermiddag lxaid in liet Knrhaus te Sche- veningen een bijeenkomst plaats van bet Sociaal .Economisch Genootschap Neder land en Europa.". Eenige maanden geleden is vian prol dr. G. -A. S. Snijder het initiatief uitgegaan tot (Oprichting van het genootschap „Nederland en Europa". Dit genootschap stelt zich tot taak de problemen, -welke naar voren zullen komen bij de herordening van ons wereld deel onder leiding van Duitschland voor .zoover deze Nederland betreffen, reeds thans te bestudeeren. Zooajs bekend, werd r.eeds in den herfst van verleden jaar de iNederlandsche Sociale economische kring gevormd, onder leiding van prof dr. J ..van Loon, met het doel op economisch gebied die Nederlanders te vereenigen, die de -volkshuishouding van het nieuw e Euro pa willen helpen opbouwen. Intusschen heeft het Duitsclie rijk in het belang van het Europeeseh bestel den strijd tegen de Sovjets aanvaard, hetgeen tot gevolg zal hebben, dat de Russische gebieden wederom deel zul len uitmaken ran de Europeesehe eco nomische levensra.imte.-Het is te ver. wachten, dat Rusland, dat tot 1914 als de Europe c s eïiegr aan schuur gold, we. deroui die functie zal kunnen vervul len, terwijl dan het groote, in Rusland hraaje liggende afzetgebied voor indus- trieele -producten binnen hef bereik van het Europeesehe bedrijfsleven zal komen. Ongetwijfeld ligt hier een waarlijk grootsche teak voor geheel Europia. Er - - zal een dringende behoefte blijven be slaan aan leiders, die opgewassen zijn tegen de moeilijkheden, welke de orga nisatie der nu vrij komende gebieden zal medebrengen. Willen wij Nederlanj ders -deze verantwoordelijkheid aan vaarden, dan moeten wij ons tot die taak gereed maken. Onder deze omstandigheden bleek het gewenscht, .tot overeenstemming te geraken, zoodat lot samengaan ran den Nederland- schen Sociaal Economisch en Kring en het Genootschap „Nederland en Europa" werd besloten, onder den naam: Sociaal Econo misch Genootschap „Nederland en Europa". Het doel van deze genootschap is, sa menwerking tot stand te brengen tusschen alle .Nederlanders, die op grond hunner overtuiging .bereid en( in staat zijn actief med!e te werken aan den sociaal economi- sohen ophouw van den nieuwen Nederland- schen staat binnen liet leader van de Euro peesehe levensruimte. De bijeenkomst in het Kurbaus werd ge opend door prof. dr. J. van Loon, die in de eerste plaats minister dr. H. Fisobbock welkom heette. Rede prof. dr. G. A. S. Snijder Vervolgens .nam prof. dr. G. A. S. Snijder het woord, die nog eens liet doel wan het genootschap „Nederland en Europa" uiteenzette. Het genootschap berust „op de overtui ging dat alle voorteekenen er op wijzen, dat .een nieuwe Europeesehe orde ont staat en dat het Duitsche rijk daarin een leidende plaats zal innemen". Men kan sinds 22 Juni niet meer „kie zen" voor de oude orde, want deze keus 'beteekent -wanorde, neen erger: die chaos, W&nt .niemand make zich' de illusie, dat het .Duitsche volk, na zijn ervaringen van de .taaiste kwarteeuw, zich' weer gedwee in het gareel zou laten spannen gesteld al, 'dat dte andere partij daartoe in staat zou zijn. Het genootschap zal zich' niet met bin nenland sohla .politieke tegenstellingen be zighouden. Vrijheid. Vervolgens stond spr. nog een oogen- blik stil hij de „gevoelsmomenten", °die velen er nog van weerhouden zich uit hun starre enertie los te werken. Bedrieg ik mij niet, aldus spr., dan gaat het hier in de eerste plaats om het gevoel van vrijheid, welks ontbreken velen verhin dert hun richting te bepalen en hen ver oordeelt tot '„afwachten". Zij, die zich op dit standpunt stePen, _yergeten één-ding: dal zij zichzelf juist door het „afwachten" het voornaamste element der vrijheid, de keuze, op den duur ontnemen. Want, ais de beslissing eenmaal geval len is, blijft er uiteraard slechts één mo gelijkheid open en het lijkt mij meer dan dubieus, of men zich dan „vrijer" zal gevoelen, dan nu. Maar wij willen de zaak ook nog van een ander gezichtspunt beschouwen. Wat hebben wij onder deze vrijheid te ver slaan? Toch zeker niet, dat wij geheel onafhankelijk van eiken invloed van bui ten in staa' zijn te handelen, zooals wij zeif, pers oonlijk, willen. Want die vrijheid hebben wij nooit bezeten cn zullen wij ook nooit bezitten. Wie daarnaar streeft, ook de meest verstokte individualist, tast niet alleen de grondslagen der mensche- iijkc samenleving aan, maar kan ook slechts aan het-bereiken of zelfs benadelen yan zijn ideaal te gronde gaan in de pracht van zijn isolement. Want de mensch kan nu eenmaal niet leven en gelukkig zijn zonder binding en verplichting, iedere poging daartoe is een aanloop tot zelfver nietiging eneen aanslag op de maat schappij. De vrijheid is niets absoluuts en be staat slechts in het gevoel vrij te zijn in zijn handelingen en. het gevoel zijn beslissingen te treffen in overeenstemming met den grondslag van zijn wezen en zijn. i edel ijk inzicht. Bezet gebild. En „ik geloof, dat ik de inhoud van dit feit, ook nu we bezet gebied zijn, beter begrijp, dan velen, die zich verkneuke len over een„ protestsiaking", een doorge sneden kabel of andere lichtzinnige dom heden, waarvoor maar al te vaak men- schen moeien boeten, die er part noch deel aan hebben. Inderdaad, het is nog steeds oorlog en de oorlog heeft zijn eigen recht, hel recht van de macht. Wij moeten ons daarin schikken en de ons op gelegde beperkingen dragen, wel wetend en beseffend, dat het nog heel anders zou kunnen zijn. De bezetting is niet een" los op zich zelf staand feit, zelfs niet alleen maar een klein onderdeel van een militaire nood zakelijkheid, maar is, en dat wordt nogal eens over liet hoofd gezien, een symbool, een kenteeken voor ons bet meest in het oog springende, van een geweldige verschuiving in de machtsverhoudingen Deze verschuiving is het blijvende resultaat van den oorlog en wtj kunnen daarmede niet vroeg genoeg rekening houden Het is zelfs het eenige feit, waarmede wij re kening moeten houden, want er is voor ons geen alternatief. Wie nog ge looft, in verlangen naar een vage hoop verwerkelijking, dat Engeland met of zon der Rusland, desnoods met of zonder Ame rika dezen ooilog militair zou kunnen win nen, zou ik willen vragen voor zichzelf deze hoop eens nader te preciseeren. Ik zie daartoe geen kans. Een militaire over winning van Engeland beteekent niet een nieuwe orde, welke dan ook, maar de vol- maakto chaos en de bolsjewiseering en den ondergang van Europa. Wij mogen voor ons volk en in ruimeren zin voor Euro pa, de chaos niet wenschen, wij moeten ons ïhans reeds indenken in- en aanpas sen aan een nieuw geordend Europa en wij zijn tegenover ons volk verplicht daar aan mede te werken. Dat beteekent voor ons allen nieuwe bindingen en tot nu toe ongekende verplichtingen. In den diepsten grond ligt de bestaans reden van ons genootschap ïn de nood zakelijkheid ons vertrouwd te maken mot onze nieuwe bindingen en zóó, en niet anders, onze innerlijke vrijheid te heroveren. Want hebben wij eenmaal het inzicht in onze nieuwe plichten gewennen, hebben wij erkendi, dat het onze plichten zijn, dan kunnen, Ja! dan moeten wij deze als v r ij e men sdien op Ons nemen en uit vrijen wil vervullen. In het groote geheel is plaats voor ons volk als zelfstandig volk. Zijn staatkundi gen vorm kan dit volk zich! op den duur slechts zelf scheppen. Zoo ligt onze innerlijke en onze uiter lijke vrijheid in onze eigen hand. Wij staan thans weer in een wereld vol be weging-en leven. Het Duitsche volk is ons voorgegaan, het is vernieuwd herrezen en heeft de teekenen des tijcis vóór ons ver staan. De organisatie van het bedrijfsleven Hierna werd liet woord gevoerd door den heer H. C. van Maasdijk, die het thema behandelde: de organisatie van het Nederlandsdie bedrijfsleven. De organisatie in Nederland moet na tuurlijk nauw aansluiten aan de Duitsche organisatie wegens de pioa.es van Nederland in de wordende Europeesehe groote ruim te, maar toch zal op t vele gebieden een afv. ijkende regeling menen .worden ge maakt, o.a.- op het gebied van den han del" waar, tengevolge van Nederland's bi zon dere geografische liggflïg-en overzeesch bezit, de verhoudingen anders liggen dan bij onze buren. Een van de voornaamste bepalingen is wel het feit, dat de organi saties zelfstandige lidiamen zullen worden en spr. wees op de verklaring van de Duitsche regeering van Maart 1933, waarin deze zeide, dat zij geen van staatswege ge organiseerde economische burocratie wensclite, maar integendeel het private ini tiatief wenschfe te bevorderen. De opbouw. Een moeilijkheid doet zich vaak voor bij de vraag naai de grenzen van de organi satie, bijv. de grens tusschen industrie en ambacht. Niet de gehee'e staatstaak zal door de organisatie» kunnen worden overgenomen. Voor bepaalde algemgene werkzaamheden zulten zeker nog rijksbureaus gehandhaafd moeten worden. Spr. schilderde den internen opbouw van d» organisaties. De hoofdgroepen worden onderveiueeld in bedrijfsgroepen, deze in vakgroepen en deze eventueel in onder- vakgtoepen De leiding van een organïsa tic berust bij een voorzitter," bijgesiaan door twee plaatsvervangers. Samen vormen zij het dagelijkscli bestuur. Etn, raad van bij Een kijkje in het Aanracldingsbureau van het Ncderlandsehe Vrijwilligers- 1 i legioen voor den strijd tegen de bolsjewisten, waar talrijke vrijwilligers zich. i zich nog steeds komen melden. (Polygoon-Fellinga) stand dient den voorzitter van advies. De dagehjksche wt-rkzaamlieden worden ver richt door een secretaris. De taak van den voorzitter. Spr. wees tenslotte op liet veischil tus schen den nieuwen voorzitter en de voor zitters van do vroegere vereenigmgen. De voorzitter moet zijn groepsbelang behar tigen met inachtneming van het algemeen belang. Hierop wijst ook de wijze van be noeming, welke van bovenaf geschiedt. De voorzitter is bevoegd aan de leden aanwij zingen te geven. De voorzitter iieeft dus een groote macht. Ilier moet echter te genover slaan een voortdurend voeling hou den met de leden van de organisatie, er mag geen spiakc zijn van een van bovenaf di cteeren. Tenslotte lieeft minister Fischbock nog het woord gevoerd, waarna prof Van Loon de vergadering sloot. f Men- meldt on» ,^s-i officieel® zijde s '.ven, en welkin fig. 2 voor telwerken, In verband met -de verscherpte rant- scencenng van electriciteif,"is hel voor de verbruikers "van vee! belang, dat zij regelmatig dooi het aflezen van den stand van den electiiciteitsmeter bun verbruik oontroleeren. Zij kun nen dan zelf vaststellen, of zij in derdaad voldoende pp hun eleetnci- toitsvvrl ruik bezuinigen en hun picht in dit opzicht dus vervullen. Aldus kunnen Zij zich mot zekerheid vrijwaren tegen de sancties, die bij het over schrijden van het toegestane electri- citeitsvorbruik worden toegepast. Hoe wordt nu de stand van een electuciteilsmeter afgelezen en daar uit het verbruik bepaald? liet eenvoudigste model electrid- teitsmetor heeft één cijfertelvverk, dat bet verbruik in kilowatturen, en wel meestal tot in tienden kilowatturen, nauwkeurig aangeeft. De scheiding tus schen de cijfers, die de heele kilo- watluren registreeren, wordt veelal gemarkeerd door een komma en bo vendien door een afwijkende kleur van het vakje, waarin het laatste cij fer staat (zie fig. 1). die naast elkaar zijn geplaatst en in fig. 3 oor telwerken, die boven elkaar zijn geplaatst FIG.t Het telwerk van fig. 1 geeft een verbiuik van 361.3 kilowatturen aan. Wees het telwerk bij de vorige af lezing b.v. 320.1 kilowatturen aan, idan is het verbruik over de periode tusschen beide aflezingen dus 361.8 320.1 41.2 kilowatturen ge weest. Bij een deel der verbruikers zijn in verband met het tarief, waartegen do strooinlevering plaats vindt, elec- trictteitsmeters opgesteld, die twee cij- fertelwerken bezitten, omdat de stroom tegen twee prjjzen wordt geleverd, b.v. tegen een lagen prijs in de nacht uren en een hoogeren prijs geduren de de overige uren van het etmaal. Elk der beide cijfertelwerken is dan op dezelfde manier ingericht als het zoo juist beschreven cijferlelwerk van een eenvoudigen electriciteïtsmeter, iVborbeelden van dergelijke .telwerken zijn in de figuren' 2 en 3 aangege- fHAB TARiw HoortARiEr J FIG 3 Indien de telwerken zijn aangeduid met „Laag Tarief (LT)" en „Hoog Tarief (HT)", dan wordt op liet eeno telwerk hot verbruik volgens hel lage tarief en op liet andere dat volgens het hooge tarief geregistreerd. Men moet beide telwerken ail'zen en op don stand van elk der beide telwerken den stand bij de vorige aflezing in mindering brengen. Zoo vindt men dan het verbruik volgens het lage tarief cn het verbruik volgens het hooge tarief, de som van beide verbruiken is het totale verbruik, waarop het aan lcoml. Er zijn ook gevallen, waarin stroom volgens twee tarieven wordt geleverd en waarbij het eene crjfertehverk het totale verbruik registreert en het an dere b.v. liet verbruik tegen het lage (nacht)larief. De telwerken van zoo'n meter zijn b.v. ingericht als in fig, "4 is aangegeven. Het is duidelijk, dat men dan voor het controleeren van zijn verbruik slechts den stand van het telwerk voor het to'ale verbruik behoeft af te lezen en dat men dus Üen stand van het andere'telwerk hui ten beschouwing kan iaten. TOTAAL NACHT REI FIS. 4 Men verge wisse er zich dus zeer goed van, of men een electriciteits- meter heeft, waarbij het verbruik vol gens elk der beide tarieven afzonder lijk wordt geregistreerd, dan wel een electriciteïtsmeter, waarvan een der heide telwerken het totale verbruik registreert. In bizondere gevallen worden ook wel eens clectriciteitsmeters met drie telwerken toegepast, omdat de electri- dteit tegen drie stroomprijzen wordt geleverd. Het is duidelijk, dat dan voor de drie telwerken de zelfde gedragslijn moet worden gevolgd als hierboven voor twee telwerken is^om schreven. Gistermiddag is de KaUvïjker logger KW 135, welke ten Noorden van [Jmuiden de kustvisschenj beoefende, door een bom van een Engelsch vliegtuig midscheeps getrofi. fen en gezonken. De matroos Jacob aan de Wiel, gehuwd en vader van drie kinderen, is daarbij om het leven gekomen. De ove rige vijf leden der bemanning klemden zich' aan het WTakhout vast, waarna zij gered werden door de SCH 322 en de KW 22, die in de nabijheid vischten. Onmiddellijk nadat de KW 135 getroffen was, kapten beide (schepen het vischtuig en snelden naar de plaats des onheils. De SCH 332 werd, even voordat de KW 135 gebombardeerd ^verd, door mitrailleur- vuur beschoten, waardoor er aan boord een paniek uitbrak. Nadat beide schepen de vijf overlevenden hadden gered, zette men koers naar IJmni- den. -De overlevenden vertrokken direct naar Katwijk. De KW 135 behoorde tot de reedorij N Parlovliet te Katwijk. i De gezantschapsraad Starke ran de pers. afdeeliiig der Duitsche ambassade in Mos kou, die met de rijks .Duitsche kolonie uit Moskou Woensdagavond in Weenen is aan gekomen heeft aan het D.N.R. de volgende beschrijving gegeven van de gebeurtenissen bij -liet uitbreken van den oorlog in de hoofdstad der Sovjet.Unie. Het .feit van. de oorlogsverklaring werd de Moskousche .bevolking pas in den loop van den Zondagmiddag medegedeeld. Men bad den indruk, -da.t d'e 'bevolking bijna zonder (belangstelling tegenover die feiten stond (.De leden van de Duitsche amhas- sade werden eerst, in brutale miskenning van de politiek-diplomatieke gebruiken, in hun huizen geïnterneerd en onder zworo bewaking van de Gepeoe gesteld. In den avond van 24 Juni werden rijks.Duitschers ten slotte gebracht naar een met prikkel draad omringd en van inacliinegeweerpos- ten .voorzien bolsjewistisch arbeidskamp in Kustrovo. Na dagen van onzekerheid vernamen de rijks-Duitschers eindelijk, dat zij vervoerd zouden woorden naar 3e grens tusschen Turkije en Sovjet-Armenie, terwijl de -uit Berlijn naar de Sovjct-Unie terug- keerende Sovjetburgers met eeh door de rijksregeering t,er beschikking gestelde® spe. cialen trein reisden, alle mogelijke facilitei ten .genoten en ook op kosten van de rijksregeering van het noodige werden voor zien, .moesten de rijksduitsehers uit de Sovjetunie onder de afschuwelijkste bege leidende verschijnselen genoegen nemen met een primitief ge vormden trein derde klasse. Over de toestanden in Moskou zelf ver klaarde de gezantschapsraad, dat de Sov jet-arbeider ook thans nog in hoofdzaak! leeft van koolsoep en roggebrood. Kleeding en schoenen' verslinden veel geld, aangezien een .paar schoenen ongeveer 300 roebel kosten, hetgeen gelijk staat met eon maan. dclijtseh inkomen van een bouwvakarbei der. .De ravitaillèerin gstoesland van Mos kou zal intusschen wel zeer veel slechter zijn .geworden. Reeds tijdens den Finsch'. SiorjetRussischen -wmteroorlog deed zich in Moskou evenals in de provinciesteden een groot gebrek aan brood gevoelen, dat in nog sterkere mate op h'et platteland te mer ken was.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1941 | | pagina 1